سيري در آثار باستاني عراق در word دارای 30 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد سيري در آثار باستاني عراق در word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه و مقالات آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي سيري در آثار باستاني عراق در word،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد
سرآغاز هركدام از شهرهای باستانی كشور عراق، دورهای از ادوار تاریخی را با سیر تطوٌر و تحول شتابان تمدن پشتسر نهاده است. اَلْحضراء (هاترا) نیز عصر درخشانی را در شرایط منحطی كه در آن بود، در صحنه تاریخ آنزمان سپری نمود، باآنكه در اقطار جنوبغربی آسیا تمدنهای اعراب و آرامی و آشوری و ایرانی و یونانی و رومی و مصری حضور داشتند. درآن دوره پرآشوب كه كشورهای مقتدر و متخاصم راهانداختند و صدمات آن به اكثر مناطق رسید، حضر (هاترا) همچنان از این حوادث خانمانبرانداز برحذر بود و لذا به هنر و صنایع خود (در آن بحبوحه حوادث) رنگ و شكلی تازه بخشید، و اعتقاد و باورهای خود را برروی بناها و حجاریهای بسیار بر سنگ به نمایش گذاشت.
همه این هنرنمایی حاصل فكر و قٌاد و آگاه و روشن و مجرٌب، و نیز برخواسته از روح و روانی صاف و بیآلایش و آرام مردمانی بود كه در چنان محیطی استعدادها را برمیانگیزاند و با جان و دل در فضای بادیه احساس میشد. محیطی كه نه مرزی و حدودی برای آن وجود داشت و نه بیگانهای بر آن حكم میراند. شهر حضر (هاترا) با موقعیت جغرافیایی ویژه خود در بادیههای سرزمین عراق، در دوردستترین مناطق نفوذ كشورهای متخاصم واقع بود، كه با داشتن قلعهها و باروها و خندقهای عمیق در اطرافِ آن، از حوادث دوران محفوظ و مصون ماند. در وسط این شهر معبد باشكوهی قرار داشت كه به اطراف شهر محیط و با صخرههای سنگی عظیم بنا شده، و داخل معبد را مجسمههای بزرگان شهر و بتهای بزرگترین خدایان مزیٌن كردهبود.
هنگامیكه اوضاع سیاسی در كشورهای مشرقزمین در نیمه قرن سوم میلادی (باظهور ساسانیان) دستخوش تحوٌل گشت، دوران تمدن درخشان حضر(هاترا) نیز اوفول و پایان یافت و همه آثار تمدن فروكش نمود و به بوته فراموشی رفت تا زمانیكه مدیریت آثار باستانی كشور به سال 1951 میلادی برآن شد كه آثار باقیمانده تمدن هاترا را كاوش كند. در مراحل اوٌلیه كاوش، پیوسته به خاكبرداری بناهای برجای مانده مشغول بودند و سپس تدریجاً به بازسازی و احیاء ابنیه هاترا اقدام شد. كتابِ «حضر شهر خورشید» بهعنوان شناسنامه و سند تاریخی اینشهر باستانی محسوب میشود. بنابراین تاآنجا كه كاوشهای باستانشناسی انجام گرفته و امكان بررسی و شناسایی جهت آشكاركردن تمدن
معماری حضر معماری حضر بطور كلی در شیوه ساخت و ساز و استفاده از مواد و مصالح و نوع سبك معماری و هنرهای تزیینی و آرایشی بناها اسلوبهای ویژه خود را داراست. در آثار معماری حضر، معمولاً از سنگهای تفته و گچ به كثرت استفاده شده و نیز در ساخت ایوانها كه یكی از عنصرهای اصلی سبك معماری آن بشمار میآید.
تزیینات برروی ایوانهای معبد كبیر با ساختنِ مجسمهها و آرایشهای هنری و ستونها و نیمه ستونهای نهاده شده با اسلوب معینی از معماری دقیق آن حكایت میكند. ابنیه حضر در مرحله اول به دو نوع تقسیم میشود: یكدسته كه با خشت خام و ملاط گچ ساخته شدهاند و دسته دیگر از ابنیه كه ارتفاع بلندی را دارا هستند كه با تخته سنگهای بزرگ و تفتیده همراه با استفاده از گچ ساخته شدهاند.
براین اساس شهر حضر از كهننترین شهرهای معروفی است كه در ابنیه آن گچ بهطور وسیعی بكار گرفته شدهاست. البته ملاط در آثار و بناهای شهرهای قدیمی مثل آشور و نینوی و بابل كه از گل ساده و احیاناً از قیر بوده كاربرد داشته است. ساختمانهای مسكونی و معابد كوچك از ابنیه نوع اوٌل است كه معمولاً با خشت خام و گچ ساخته شدهاند البته قسمت زیربنایی دیوارها را بطور بسیار قلیل از قطعه سنگهای مرتب و به اندازه ساختهاند. و پس از آن ساختمان را به همین شیوه به اتمام رسانده و اطاقها و دیوارهای آن را با خشت خام و گچ محكم میكردند. از دوره سكونتهای اوٌلیه، در جبهه شرقی شهر در وسط آن، قسمت بیرونی حیاط خانهای كشف گردید كه اطرافش را اطاقها و تأسیسات سكونتگاههای دیگر تشكیل دادهبود. و اگر این خانه بنای وسیعی بوده باید بیش از یك حیاط داشته باشد و در حینحال مشتمل بر قسمتی ویژه برای پذیرایی مهمانان نیز باشد.
البته موقعیٌت این ساختمان به گونهای است كه كسی نمیتواند به داخل آن راه پیدا كند بلكه از لابلای خلال گذرگاهی كه دارد میتوان به آن راه پیدا نمود. از بناهای دیگری كه با خشت خام بزرگ ساخته شدهاند معابد كوچكی هستند كه تاكنون با توجه به كاوشهای باستانشناسی بالغ بر یازده معبد شدهاند. این معابداز حیث سبك معماری شبیه به هم هستند. یكی از آن معابد از مصلٌی مستطیل شكلی تشكیل شده در قسمت وسطی یكی از ضلعهای طولی مُصَلٌی، اطاق چهارگوش كوچكی به آن متصل بوده كه خلوتگاه «ایزدی» استا كه مجسمهاش را در آنجا نصب كردهاند. و در جلوی مصلٌی حیاط بزرگی واقع شده كه در اطراف آن ساختمانهای مسكونی و یا خانههای كوچك و نیز ایوانهائی باشبستان برای خدمات ویژه معبد ساختهاند.
یكی از این معابد كوچك كه همان معبد هشتم است دارای دو مصلٌ و یا خانه برای بتان میباشد كه یكی از آنها پساز تخریب آن دیگری بنا گردیده و آن مصلٌای قدیمی را طایفه بنوتیمو و بنوبلقب در سال 98 میلادی برای عبادت (نرجول) ساختهاند این مصلٌی دارای اطاقكی چهارگوش بوده كه از طریق درب ورودی وسط یكی از ضلعهای طولی معبد به آن داخل میشوند، روبروی این درب ورودی در ضلع طولی معبد محرابی تعبیه شده كه در آن بت خدای نرگول (نرجول) قرار داده شدهاست. در مصلاٌی دومی معبد هشتم مشاهده میشود كه اطاقك چهارگوش كوچكی برای محل این محراب ساخته شدهاست. این اطاق دیوارهایش به خارج از ساختمان اصلی بیرون زدهاست به صورتیكه مصلی از بخش بیرونی به شكل مستطیلی چسبیده به چهارگوش كوچكی (در قسمت وسطی طول معبد) خود را نشان میدهد، و این سبك معماری برای همه معابد كوچك در حضر مرسوم گردید. شكوه و زیبندگی این شكل معماری همچنین با افزودن آن به خلوتگاه شمس نیز كه پشت ایوانهای همردیف قرار دارد، مشاهده میگردد، خلوتگاه شمس را تقریباً شبیه به شكل معابد كوچك ساختهاند.
معبدی نیز با سبك و شیوه معابد كوچك حضر در شهر دورااورپوس نیز وجود دارد كه این معبد مخصوص پرستش «جد» الهه خوشبختی است. امٌا نوع دوم از ابنیه حضر كه با تختهسنگها ساخته شدهاند بلندترین و بزرگترین این آثار دیوار و باروی قدیمی شهر است، و نیز همراه با برجها و دروازههای آن و همچنین معبد كبیر كه در وسط شهر حضر بنا شدهاست، و همچنین گورها و قبرها و آرامگاههای مخصوصی كه در داخل شهر پراكنده میباشند بویژه در جبهه شرقی شهر. معبد كبیر باشكوهترین و بزرگترین بناهای شهر حضر است. و مهمترین بنای معبد ساختمان مستطیل شكلی است كه دیوارهای سنگی آن را احاطه كردهاند كه معبد را به دو بخش مجزای صحن و حرم معبد تقسیم میكند، دارخل معبد كبیر، شش معبد مشخص یا عبادتگاه (مصلی) پراكنده كه هركدام مخصوص عبادت یكی از خدایان است قرار دارد.
دیوارهای این بناها با شیوه و سبك خاصی ساخته شدهاند. سطح نمای هر دیواری را با تختهسنگهایی صاف و مرتب بنا كردهاند و قسمت و روی داخلی دیوار را با قلوهسنگها ساختهاند. و جاهای خالی دیوارها را با ملاط گچ و خرده سنگها پر كردهاند و قسمت و روی داخلی دیوار را با قلوهسنگها ساختهاند. و جاهای خالی دیوارها را با ملاط گچ و خردهسنگها پر كردهاند، با توجه به ضرورت ربط و پیوند قسمت بیرونی و درونی دیوار در فاصلههای مناسب با سنگهای پهن و دراز، همان كاری را كه میخ در به هم وصل كردن چوب دارد همان را نیز این سنگهای دراز انجام میتدهند. از ویژگیهای معماری حضر عدم جمع ابنیه، داخل یك معبد واحد در مركز واحد معینی میباشد. لذا ابنیه و آثار داخل و محدوده معبد كبیر پراكنده هستند و به همینگونه این قضیه در مورد معابد كوچك صادق است، از آنجا كه ما مشاهد میكنیم كه خانههای ساختهشده در اطراف حیاط با عبادتگاه همگی از هم فاصله دارند و به هم متصل نمیباشند.
در هر بنایی از بناهای شهر حضر كه كاوش و موردبررسی قرار گرفتهاست تقریباً داری ایوان میباشند. و ایوان در كلیه معابد و كاخها و خانههای مسكونی شهر به عنوان یك عنصر معماری حضور دارد. و این عنصر معماری متداول در حضر، بناهای آن را از آثار و بناهای هلنی و رومی متمایز و متشخص میگرداند. زیرا كه در بناهای هلنی و رومی سنگی به وفور به جای ایوان بكار گرفته میشود بویژه در شهرهایی كه معاصر دوره معماری حضر هستند. ایوان در معماری حضر برای یكی از دو هدف یا دو هدف اصلی زیر برپای میشد: یكی اینكه برای افزونی ضخامت و بزرگی و زیبایی و تزیین بنا ساخته میشد. دو دیگر اینكه برای افزودن و زیادكردن مكان و فضای ساختمان اصلی؛ و ایوان به صورت سقفدار نیز ساخته میشود كه این ایوان همان كاربردی را دارد كه صُفٌه و پیش سراها در كاخها دارند. ایوان در وقت خودش عبارت بوده از یك فضای سرپوش كه از بارش باران و اشعه و نور خورشید به داخل ساختمان اصلی محافظت و جلوگیری میكردهاست. هنرهای تزیینی در معماری حضر در وجه نخست بر روی قسمتهای بیرونی ایوانها در نیم ستونهایی كه به بنای اصلی متٌصل بودند انجام میگرفت.
و نیز بر روی ستونهایی كه در بالاترین ارتفاع و بهترین قسمت بنا قرار میگرفتند. و نیز تزئینات بر روی مجسمهها و پیكرههای تراشیدهشده از سنگهای قوسی در قسمت جلویی ایوانها كه مجموعهای از خدایان و موجودات اسطورهای و احیاناً اشخاصی كه در ساخت بنا نقش داشتهاند را نشان میداد. و همچنین از تزیینات و هنرهای بكار گرفته شده در قسمت بیرونی بنا عبارتند از : 1- شكلهای حیوانی 2- شكلهای گیاهی 3- شكلهای هندسی؛ كه بین اینها شكلهای مار افسانهای و برگ گیاه اكانتوس (تاجالملوك) و طناب محكم و كلاهخود آهنی و سرنیزه دیده میشود. تزیینات هنری با این شكل و شیوه از ابتكارات معماری حضر است كه برخی از عناصر معماری آن از «معماری آشوری» اقتباس شده و برخی دیگر از معماری هلنی و از خود نیز عناصری معماری افزون بر آنها اضافه نمودند و بكار گرفتند. مردم حضر بدون گمان در بكارگیری همه این عناصر معماری گوناگون و ایجاد پیوند و ارتباط در كمال ابتكار و انسجام و زیبایی و تركیب بین آنها موفق بودند. تزیینات طاقهای ایوانها با مجسمهها و پیكرهها در حضر همراه با نقوش زیبا، یادآور همان چیزی است كه آشوریها بر روی صاقها تزیین میكردند و آن اینگونه بود كه بر روی الواح سنگی بنام «كاشانی» ترسیم مینمودند و از این نوع هنر، صاقی تزیین یافته بر روی لوح «كاشانی» در قلعه «شلمنصر سوم2 در نمرود3 كشف گردیده است.
و این لوح از دوره آشوری در موزه ملی عراق نگهداری میشود. تأثیرات معماری آشوری همچنین در شكل سرِ حیواناتی كه در تزیینات معماری حضر بكار رفته مشاهده میشود كه در قسمت ورودی ایوان زیرِ دو سر ستون كار گذاشتهاند این سر حیوانات در جایی كه برای آنها نوعی پالان برای سواركردن آنها ساختهاند قرار میگیرند، كه در ورودیهای كاخها و معابد آشوری پیدا شدهاند. و امٌا ماسكهایی كه بر روی دیوارهای دو ایوان بزرگ جنوبی و شمالی از مجموعه ایوانهای همردیف تزیین شدهاند جز این نیست كه از معماری آشوری اقتباس شده كه معابدِ آنجا را معمولاً با ماسكهای سنگی و تعویذات و شكلهای گوناگون تزیین میكردند. امٌا ساخت و ساز بناهای حضر با قطعهسنگها و تزیینات این آثار با برگ گیاه اكانتوس (تاجالملوك) و كلاهخود آهنی و سرنیزه و آرایشهای دایرهای شكل در بنا، از اسلوبهای معماری هلنی میباشد. ولی معمار حضری همگی این عناصر معماری و اسلوبهای اقتباسی را متحول كرد و آنچه را ذهن خلاٌق معمار حضری در افزودن به این عناصر و تركیب بین آنها میرسید محصول آن یك سبك و اسلوب معماری جدید بود كه میتوان با وجود این ویژگیها، آن را «سبك معماری حضر» نامید.
البته این عناصر و اسلوب ویژه در هیچكدام از شهرهای معاصر دوره معماری حضر یافت نمیشود. این عناصر و اسلوب از ویژگیهای عمومی و كلی معماری حضر در اوج مجد و شكوفایی آن در دو دوره «سادات» و «ملوك» بود. با این وصف معبد مرن كه داخل معبد كبیر برپای شدهاست با این اسلوبهای معماری متفاوت است، معبد مرن نسبت به سایر ابنیه از كهنترین بناهای شهر حضر محسوب میشود. و آن از اطاقی مستطیل تشكیل یافته كه بر روی سكٌویی ساخته شده كه دو ردیف از ستونهای آن را احاطه كرهاند و آن اطاق به سبك ویژهای در ارتفاع بلند، داخل ستونها قرار گرفتهاست. سبك معماری این معبد كوچك هلنی – رومی است و در دو دوره مختلف بنا شدهاست: سبك معماری دوره قدیم آن برمیگردد به ساخت تزیینات برآمده سردرها و اسپرها و چوبهای تزیین شده كه همه بر اسلوب هنر یونانی دلالت دارند. دوره دوم آن برمیگردد به دورهای كه در عصر حكومت «سادات» متداول بود و آن ساخت ستونهای بزرگ بیرونی بنا است كه دارای سرستونهایی است كه مركب از سبك یونانی – كورنتی است. همچنین كلیه تزیینات بیرونی این معابد با این «سبك تركیبی» شكل یافته است. بخشی از بنای دیگری كه داخل معبد كبیر ساخته شده و با سایر بناهای معبد متفاوت است «معبد شحیرو» بوده كه شبیه معابد «اتروسكها» میباشد. این معبد از سكویی كه دارای ورودی بسیار بلندی است و در مقدٌمه معبد نیز محجر و چهاردیواری (و شاید خانهای چوبین) را ساختهاند كه دارای چهار ستون است. معبد «شحیرو» همچنین از نظر شكل ساخت با معابد رومی كه آرامگاه بزرگان بوده و در شمال آفریقا قابل مقایسه است. این نوع معابد در ساخت و سازهای اولیه دارای سقفی بودند كه با تیرهای چوبی پوشیدهشده بودهاند.
معبد كبیر (معبد شمس = خورشید) باشكوهترین و بزرگترین بنای شهر حضر معبد كبیر است، این معبد با پارچه سنگهای عظیم مدوٌر و مواد و مصالحی چون گچ بنا گردیده و درست در وسط شهر قرار گرفته كه همه خیابانهای عریض و طویل شهر بدان منتهی میشود. ساختمان معبد رو به سوی مشرق ساخته شده برای اینكه در درجه نخست جهت عبادت خورشید اختصاص یافته است. معبد نزد ساكنین حضر به «هیكلاریا» یعنی معبد كبیر مشهور است یا «بیتالها» به معنی خانه خدایان (تصویر – 331). معبد كبیر تقریباً مستطیلی شكل است كه با دیوارهایی احاطه شدهاست. ابعاد این دیوارها از آغاز ضلع شمالی قسمت داخلی معبد به ترتیب اینگونه است: 435 متر؛ 5/321 متر، 438 متر (ضلع جنوبی)، 310 متر. معبد دروازهای اصلی و بزرگ. در دیوار شرقی داشته و علاوه بر آن یازده دروازه دیگر نیز دارد معبد بطور كلی با دیواری كه دو دروازه بزرگ در آن تعبیه شده به دو بخش تقسیم میشود: 1 حرم معبد، 2 صحن معبد. در بخش حرم ، ردیفی از ایوانهایی قرار دارد كه رو به شرق دارند و پشت ایوانها نیز خلوتگاه شمس قرار گرفته، و آن اطاقی چهارگوش كه با راهروهایی كه به آن منتهی میشود احاطه شدهاست و در مقابل ردیف ایوانها عبادتگاه ربٌالنوع «شحیرو» قرار دارد كه در روبروی این عبادتگاه نیز عبادتگاهی از آنِ خدایی مجهول و ناشناس ساخته شدهاست.
در حرم دو بنای دیگر نیز وجود دارد كه تابحال در مودر آنها هیچگونه كاوشی انجام نگرفته است. یكی از آن دو، آنسوی عبادتگاه «شحیرو» بوده و دوٌمی از آن در زاویه جنوبشرقی حرم میباشد. امٌا در صحن معبد مهمترین و بارزترین اثری كه در آن ساخته شده معبد «مرن» است كه در عقیده تثلیث ساكنین حضر سید و سرور همه میباشد، این معبد به دو ردیف از ستونهای بلند احاطه گشته است. در صحن همچنین قربانگانی بزرگ و مردهشوی خانه و خانه سقایت (آبرسانی و آبدهی زائران) همگی در زاویه جنوبغربی احداث شدهاند. برای استحكام بخشی و مقاومت دیوارهای داخلی معبد در برخی از جاهای معین و مشخصی، بناهایی ساختهاند كه گمان میرود سقف آنها با چوب پوشانده شده و ستونهایشان را هم از سنگ و گچ بودهاست.
در بخش رواق جنوبی معبد مرن بیرونی دیوارهایِ اصلی معبد نیز، بویژه در دو طرف دروازهها اطاقهایی مشاهده میگردد كه برای نگهبانها و سكونت كاركنان معبد ساخته بودند. البته بزرگان و اشراف حضر در پایهگذاری و ساخت و ساز این معبد قبل از ظهور و تشكیل دولت و كشورشان، با هم همكاری و تعاون داشتهاند. این موضوع در كاوشهای اندكی كه از طبقات مختلف اثر (در ترانشهها) انجام گرفته ثابت میشود و همچنین مرمٌت و بازسازی اثر در دورههای مختلف هم نشانگر آن است. معبد حصارهایی دارد كه درای برجهایی دایرهای شكل هستند. البته در باب دیوارهای فعلی بین كارشناسان اختلاف وجود دارد ولی به هر حال در كاوشهای باستانشناسی بقایای این برجها در زیر بنا و پایههای اصلی دیوار شرقی پیدا شدهاند. با توجه به محدوده كاوشهای باستانشناسی كه از روز نخست تا بحال انجام گرفته و در كشف و شناسایی آثار و ابنیه معبد موفق بوده، از قدیمترین آثار معبد میتوان به ترتیب موارد ذیل را برشمرد: نخست معبد «مرن» كه قدیمترین بنای معبد «كبیر» است و پس از آن عبادتگاه «شحیرو» و آنگاه عبادتگاه روبروی آن. بعد از آن صفی از ایوانهای همردیف و در پایان خلوتگاه «شمس» است یعنی معبد چهارگوشی كه توسط «سنطروق اوٌل» به اتمام رسید. در دورانهای متأخرتر از آن، در جبهه دیوار شمالی برای دفنِ مردگان، قبرها و بناهایی گودالی نیز ایجاد كردهاند كه برای ورود به اطاقهای این گورستانها درهایی تعبیه شده كه بر دربهای دیوارهای معبد كبیر افزودهاند.
1- ایوانهای همردیف هشت ایوان در مجاورت و همردیف هم در یك صف واحد رو به جبهه شرقی قرار گرفتهاند و با استفاده از سنگ و گچ در قسمت بالای حرم معبد كبیر ساخته شدهاند. طول این ایوانها در اصل 115 متر و ارتفاعشان نزدیك 23 متر میباشد. ایوانها در دو بخش با شیوههای تزیینی در قسمتهای جبهات افقی مزین شدهاند كه یك بخش از ایوانها بلندتر از آن دیگری است، بخشهای تزیین شده سطح پایین ایوانها در قسمت آغازینِ فضای باز ایوانهای كوچك و بزرگ، قوام و استحكام یافتهاند. ایوانهای كوچك به صورت زوج واحدی بلندتر از دیگری از حیث ارتفاع، در وسط ایوان بزرگ قرار گرفتهاند. ایوانهای بخش دوم كه از نظر ارتفاع بلندتر هستند، با ستونهایی (در جلوی ایوان) كه دراز و بلند بوده در دو ردیف ستونهای كوتاه تعبیه و ساخته شدهاند. و علاوه بر آن در نمای بیرونی ایوان تزئناتی بر سر ستونها افزوده شده و بر روی صاقهای ایوان نیز در نمای بیرونی ایوانها، مجسمههای نیمتنهای به صورت نقش برجسته و ماسك مانند قرار دادهاند.
همچنین تندیسهایی از آنِ بزرگان حضر بر روی طاقچهها در جاهای خالی مناسب در بین ایوانها قرار داده شده و نیز در ارتفاعات مختلف ایوانها تندسهای این طاق در قسمت پایینی به شكل مدوسهای جنی تزیین شدهاند. در داخل هر كدام از ایوانهای بزرگ و همچنین برخی از ایوانهای كوچك قربانگاهی (مذبحی) ساختهاند كه سطح آن را بالوحهایی طلایی و نقرهای و مسی تزیین كردهاند. قربانگاهی كه در ایوان شمالی نیز قرار دارد اینگونه است. كه بر این ایوان سایبانی نیز بالای ستونها قرار دارد. تقریباً در ایوان جنوبی هم قربانگاهی شبیه این قربانگاهها وجود دارد. این دو ایوان بزرگ به عنوان عبادتگاه اصلی و عمده در مجموعه ایوانهای همردیف محسوب میگردند و یكی از ایوانها متعلق به «شمس»، (خورشید) به نام «مرن» و دومی گمان میرود از آن همسرش «مرتن» باشد.
در طول دیوارهای هر كدام از ایوانها در نمای بیرونی نقوشی تزیینشده تا ارتفاع 70/4 متر از سطح زمین (با برجستگی حدود 54 سانتیمتر) وجود دارد. كه بر روی آن تندیسهایی از عقاب نصب كردهاند. چهار تا از این تندیسها در دو سوی ایوانها قرار گرفتهاند و سرهایشان به جانب بیرون دیوار متوجه است. عقابی كه بر نمای بیرونی ایوان شمالی نصب گردیده از نظر حجم بزرگتر به نظر میرسد و در آن پرهای عقاب به شكل باز آرایش نشدهاند و شاید این دلالت كند بر اینكه باور داشتند نشانگر عقاب مادینه (مؤنث) است. امٌا عقابی كه در ایوان جنوبی قرار دارد آن از حیث حجم كوچكتر است و در آنجا به گشودن بالهای پرنده اهتمام شده و احتمال است كه این دلالت میكند كه عقاب نرینه (مذكٌر) است. همچنین روی قربانگاه مجسمه عقابی دیگر را با اسلوب خاص خودش قرار دادهاند، بخصوص كه این مجسمه نصب شده و از جمیع جوانب آن حجٌاری هم شدهاست.
برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید