دانلود بررسی موقعیت اقلیمی و تقسیمات سیاسی استان مازندران در فایل ورد (word)

موقعیت جغرافیایی و تقسیمات سیاسی استان
استان مازندران با حدود 24 هزار كیلومتر مربع مساحت بین 47 دقیقه تا 38 درجه و 5 دقیقه عرض شمالی و 50 درجه و 34 دقیقه تا 56 درجه و 14 دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ قرار گرفته ایت. دریای مازندران در شمال، استان تهران و سمنان در جنوب و استان های گیلان و گلستان به ترتیب در غرب و شرق آن قرار گرفته است. بر اساس آخرین تقسیمات كشوری سال 1375 و با توجه به تفكیك استان گلستان از استان مازندران، این استان در حال حاضر 14 شهرستان، 38 شهر، 34 بخش و 100 دهستان دارد. شهرستان های این استان عبارتند از: آمل، بابل، بابلسر، بهشهر، تنكابن، ساری، سواد كوه، قائم شهر، رامسر، محمودآباد، نكا، نور، نوشهر و چالوس.

جغرافیای طبیعی و اقلیم استان
موقعیت و وضعیت طبیعی استان مازندران نشانگر دو ناحیه عمده جلگه های ساحلی و كوهستانی البرز است. امتداد و جهت رشته كوه های البرز به صورت دیواری مرتفع و طولانی، نوار ساحلی و جلگه های كناره ای دریای مازندران را محصور كرده است. در سراسر استان مازندارن، شیب زمین از ارتفاعات به سوی جلگه و به سمت دریای خزر كاهش می یابد. در محل تلاقی جلگه و كوهپایه‌های شمالی البرز، به علت شدت فرسایش و تراكم آبرفت، قسمتی از ناهمواری های قدیمی با رسوبات جدیدتر پوشیده شده و در بعضی نقاط به صورت تپه درآمده است. تحت تأثیر نسیم دریا و بادهای محلی، در جلگه های سواحل جنوبی و شرقی دریای خزر، تپه های ماسه ای ساحلی تشكیل شده و سدی طبیعی و كم ارتفاع بین دریا و جلگه پدید آورده اند. همچنین در قسمت شرقی جلگه مازندران رسوباتی ضخیم به صورت تپه ماهوره های نسبتا مرتفع وجود دارد كه حداكثر گسترش غربی آنها تا شهرهای بهشهر و نكا محدود می‌شود.
طبیعت استان مازندران تحت تأثیر عرض جغرافیایی، ارتفاعات البرز، ارتفاع از سطح دریا، دوری و نزدیكی به دریا، وزش بادهای محلی و ناحیه ای، جا به جایی توده های هوای شمالی و غربی و حتی پوشش متراكم جنگلی قرار دارد. به همین جهت و با وجود وسعت اندك، (و بر خلاف تصور عموم كه آب و هوای آن را یكسره معتدل می دانند)، این ناحیه از تنوع آب و هوایی ویژه ای برخوردار است. دو جریان بزرگ نقش تعیین كننده ای در آب و هوای استان ایفا می كند:
یكی جریان هوایی شمال و شمال شرقی كه از سیبری و قطب شمال به سوی
جنوب و جنوب غربی پیش روی می كند و موجب سردی هوا، یخ بندان و ریزش برف و باران می شود. این توده هوا در تابستان به سوی شمال رانده می‌شود و تأثیر چندانی در آب و هوای مازندران ندارد. دیگری جریان وزش بادهای غربی است كه در زمستان از اقیانوس اطلس، دریای مدیترانه و دریای سیاه عبور می كند و پس از ورود به ایران، بارندگی های شدید و مداوم را باعث می شود. در ماه های تابستان قدرت باران زایی این بادها كاهش می یابد و فقط رطوبت و هوای شرجی را افزایش می دهد و شرایط زیستی نامناسبی را پدید می‌آورد. علاوه بر باد و جا به جایی توده های اصلی هوا، بادهای محلی دیگری نیز مانند باد سورترك(شاخه ای از سیبری در زمستان)، باد خوش آباد دره نور، باد اورزروا (باد سرد زمستان از شرق به غرب) باد گیل وا(از مازندارن به گیلان) و باد سام(بادی در بهار و تابستان از جنوب به شمال) وجود دارد كه به طور محلی و فصلی در شرایط آب و هوایی استان مازندران مؤثر واقع می شوند. آب و هوای استان مازندران با توجه به دما و بارش، به چند نوع تقسیم می شوند كه عبارتند از:
آب و هوای معتدل خزری: جلگه های غربی و مركزی استان تا كوه پایه های شمالی البرز و امتداد آن در نوار باریكی به سوی شرق، كه از شمال به مسیر اصلی گرگان رود محدود می شود، آب و هوای معتدل خزری دارد. این نواحی به علت نزدیكی به دریای خزر از یك طرف و دیواره كوهستانی البرز و فاصله اندك كوه و دریا از طرف دیگر، دمای معتدلی دارد كه دامنه گرمای آن محدود است. تابستان های گرم و مرطوب و زمستان های معتدل و مرطوب از ویژگی های عمده این نوع آب و هوا است و لذا آب و هوای بخش هایی از این ناحیه، مشابه آب و هوای معتدل مدیترانه است.
آب و هوای معتدل كوهستانی: با افزایش تدریجی ارتفاع اراضی جلگه ای به سوی ارتفاعات البرز و دوری از دریای خزر، در نواری به ارتفاع تقریبا 1500 تا 3000 متر، شرایط آب و هواب معتدل كوهستانی شكل می گیرد. به طوری كه زمستان های سرد، طولانی و یخ بندان دارد و تابستان های آن معتدل و كوتاه است. از ویژگیهای اصلی این محدوده، كاهش میزان بارندگی سالانه و دمای هوا و افزایش ریزش برف است، كه در نتیجه قسمتی از ریزش های جوی این نواحی به صورت برف تا اوایل دوره گرم در سطح زمین انباشته می شود.
آب و هوای سرد كوهستانی: در قلل كوهستان های مرتفع دامنه شمالی البرز و در ارتفاع بالای 3000 متر، دمای هوا به شدت پایین می آید و یخ بندان های طولانی ایجاد می شود و لذا این نواحی زمستان هایی سرد و طولانی و تابستان هایی كوتاه و خنك دارد. ریزش های جوی این نواحی غالبا به صورت برف است كه در دوره سرما روی هم انباشته می شود و تا اواسط دوره گرما نیز دوام می آورد، به همین دلیل در قلل مرتفع منفرد مانند علم كوه، تخت سلیمان، دماوند، شاوار و پیر گردكوه شرایط تشكیل یخچال ها و انباشت دایمی برف فراهم است، به طوری كه حتی در گرم ترین ماه های تابستان نیز ذخایر برف و یخ این نقاط باقی می ماند.


فهرست مطالب
1-آمارنامه استان مازندران ، مركز آمار ایران ، 1370 .
2-آمارنامه استان مازندران ، مركز آمار ایران ، 1373 .
3-تلفیق تمدن بومی شهرهای كرانه دریای مازندران پایان نامه فوق لیسانس ، دانشكده علوم زمین و جغرافیا ، 1374 .
4-جغرافیای استان مازندران ، وزارت آموزش و پرورزش ، 1372 .
5-جغرافیای تاریخی شهرهای ایران ، محمدتقی بن محمدهادی ، زرین ، 1366 .