بررسی اثر تنش خشکی بر روی صفات فیزیولوژیکی و برخی صفات مرتبط با خشکی در ژنوتیپ های گلرنگ

چکیده
گلرنگ (Carthamus tincture"s .L) گیاهی بومی ایران که به گرما و خشکی مقاومت دارد و گیاهی مناسب برای استفاده در تناوب های زراعی و نگهداری آب خاک است. 14 ژنوتیپ گلرنگ در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی سرارود (کرمانشاه) به صورت دو آزمایش جداگانه در شرایط تنش و بدون تنش رطوبتی کشت گردید. تیمار تنش خشکی اثرات نا مطلوبی بر فعالیت های رشد و عملکرد ارقام گلرنگ داشت و موجب افزایش خسارت غشای سلولی، آب از دست رفته برگ و پرولین و کاهش محتوای نسبی آب برگ، ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، تعداد شاخه ، تعداد دانه در قوزه، وزن هزار دانه، محتوای روغن دانه، عملکرد دانه، عملکرد روغن در مقایسه با تیمار شاهد گردید. در حالیکه تاثیر معنی داری بر قطر قوزه و شاخص برداشت نداشت. ژنوتیپ ها بر اساس صفات فیزیولوژیک، مورفولوژیک و شاخص های,STI MP ,GMP ,SSI ,TOL و MSI مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که ژنوتیپ 411 با بیشترین میزان ,STI MP و GMP دارای بالاترین عملکرد در هر دو شرایط رطوبتی بود و رقمIL111  از کمترین میزان  STIبرخوردار بوده و در شرایط محیطی تنش خشکی کمترین عملکرد دانه را داشت. نتایج حاصل از دو تجزیه کلاستر بر اساس شاخص های MP, GMP, STI و MSI و صفات فیزیولوژیکی و اجزای عملکرد، ژنوتیپ 411 را از بقیه ژنوتیپ ها جدا نمود و بنابراین بر اساس نتایج بدست آمده از مطالعه صفات فیزیولوژیک و مورفولوژیک و شاخص های مطالعه شده می توان ژنوتیپ 411 که از پتانسیل بهتری نسبت به سایر ژنوتیپ ها برخوردار است را به عنوان ژنوتیپ مقاوم به خشکی پیشنهاد نمود.
واژهای کلیدی :
گلرنگ تنش خشکی، پرولین، خسارت غشای سلولی،آب از دست رفته برگ، تعداد دانه در قوزه ، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد روغن.

 
فهرست مطالب

مقدمه    1
اهمیت گلرنگ    3
فصل اول: کلیات
گیاهشناسی گلرنگ    8
ساقه:    9
برگ    9
ریشه    9
گل آذین    10
گل    10
میوه    10
مراحل رشد و نمو گلرنگ    11
موارد استفاده از گلرنگ    12
استفاده از گل های خشک شده گلرنگ    12
استفاده از گلرنگ برای روغن:    13
استفاده از کنجاله گلرنگ:    14
استفاده از کل دانه گلرنگ در تغذیه دام:    14
طول فصل رشد    17
ارتفاع    17
خاک    18
زراعت گلرنگ    18
تناوب زراعی    19
زمان کاشت    19
روش کاشت    21
نیاز غذایی گلرنگ    22
فصل دوم: بررسی منابع
تنش    24
واکنش گیاه به تنش    24
تنش خشکی    26
اثرات تنش خشکی    26
واکنش گیاه نسبت به خشکی    27
شاخص های مقاومت به خشکی    28
شاخص حساسیت به تنش(SSI):    28
میانگین عملکرد کلیه ژنوتیپ ها در محیط بدون تنش    29
شاخص تحمل (TOL):    29
شاخص بهره وری متوسط(MP):    30
میانگین هندسی بهره وری GMP)):    30
شاخص تحمل به تنش (STI):    30
شاخص میانگین هارمونیک(HAR):    31
شاخص MSI:    31
نقش آب در گیاه    32
نیاز آبی گلرنگ    33
اثرات تنش خشکی بر گلرنگ    34
محتوای نسبی آب برگ (RWC)    35
پتانسیل آب گیاه    35
پایداری غشای سلول    37
پرولین    39
ارتفاع بوته    42
شاخص سطح برگ (LAI)    43
تعداد شاخه فرعی    45
تعداد قوزه    45
قطر قوزه    46
تعداد دانه در قوزه    46
وزن هزار دانه    48
عملکرد بیولوژیک    50
شاخص برداشت (HI)    51
درصد روغن    52
عملکرد دانه    54
عملکرد روغن    56
فصل سوم    57
مواد و روشها    57
اهداف تحقیق    58
فرضیه های تحقیق    58
موقعیت و شرایط اقلیمی محل اجرای آزمایش‌ها    59
3-2- نحوه اجرای طرح و روش آزمایش    60
جدول 3-3- نام و برخی خصوصیات ژنوتیپ های تحت بررسی    61
صفات اندازه گیری شده    62
روش اندازه گیری صفات    63
روش اندازه گیری پرولین    63
روش اندازه گیری محتوای نسبی آب برگ    64
روش اندازه گیری پایداری غشای سلول (CMS)    64
 روش اندازه گیری آب از دست رفته برگ(LWL)    65
5. اندازه گیری شاخص سطح برگ    65
ارتفاع بوته    66
اندازه گیری قطر قوزه    66
اندزه گیری تعداد قوزه در بوته    66
اندازه گیری تعداد دانه در قوزه    66
اندازه گیری وزن هزار دانه    66
اندازه گیری شاخص برداشت    67
اندازه گیری عملکرد دانه    67
اندازه گیری درصد روغن    67
اندازه گیری شاخص ها    67
نقشه کاشت آزمایش در سه تکرار    69
الف- نقشه کاشت آزمایش تنش رطوبتی    69
ب- نقشه کاشت آزمایش شاهد(بدون تنش رطوبتی)    69
فصل چهارم    72
نتایج و بحث    72
بررسی نتایج حاصل از تجزیه واریانس    73
تجزیه واریانس صفات در شرایط بدون تنش رطوبتی    73
نتایج تجزیه واریانس صفات در شرایط تنش خشکی    73
مقایسه میانگین صفات مورد بررسی    77
مقایسه میانگین صفات مورد بررسی در شرایط بدون تنش رطوبتی    77
مقایسه میانگین صفات تحت بررسی در شرایط تنش رطوبتی:    81
تجزیه واریانس مرکب    87
بررسی تاثیر تنش خشکی برصفات اندازه گیری شده:    95
شاخص های مقاومت به خشکی    103
بررسی همبستگی شاخص های مقاومت به خشکی باصفات مورد بررسی:    108
نتایج حاصل از بررسی همبستگی شاخص های مقاومت به خشکی و عملکرد دانه:    109
ضرایب همبستگی:    112
ضرایب همبستگی در شرایط تنش رطوبتی:    112
ضرایب همبستگی در شرایط بدون تنش رطوبتی:    118
گروه بندی ژنوتیپ ها    123
و عملکرد در شرایط تنش و بدون تنش    124
عملکرد و اجزای عملکرد در شرایط تنش    125
نتیجه گیری کلی    129
پیشنهادها    129
فهرست منابع و مآخذ    131

فهرست جداول

جدول 1-1    5
جدول 1- 2    6
جدول 3-2    59
جدول 3-2    59
جدول 4-1    75
ادامه جدول 4-1    75
جدول 4-2    76
جدول 4-3    79
ادامه جدول 4-3    80
جدول 4-4    85
جدول(4-5)    92
جدول (4-6)    93
جدول (4-7)    94
ادامه جدول (4-7)    94
جدول 4-8    102
جدول 4-9    106
جدول 4-10    110
جدول 4-11    114
ادامه جدول 4-11    116
جدول 4-12    120
ادامه جدول 4-12     122
جدول4-13    126
جدول4-14    128


 
 فهرست نمودارها

نمودار4-1    84
نمودار 4-2    96
نمودار 4-4    99
نمودار4-5    100
نمودار4-6    101
نمودار 4-7    106
نمودار4-9     125
نمودار4-8    124



مقدمه
آب به عنوان یک منبع اقتصادی و مهم در بسیاری از نقاط جهان به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک مطرح است. براساس پیش بینی تغییرات محیط در سطح جهان، توسعه و تولید محصولاتی که تحمل بیشتری به کمبود آب با حفظ بازدهی دارند، یک نیاز اساسی آینده خواهد بود. خشکی از ویژگی های بارز کشور ما می باشد و از این پدیده طبیعی غیر قابل اجتناب راه فراری نیست و از طرفی مصرف منابع انرژی و مواد غذایی بطور روز افزون در جامعه افزایش می یابد لذا باید به جای تاکید بر معایب ناشی از آن در صدد مقابله با آن برآمد. بخش زیادی از اراضی زیر کشت ایران در مناطق خشک و نیمه خشک قرار دارد. در این مناطق به علت کمبود منابع آب و در نتیجه خشکی محیط عملکرد شدیداً کاهش می یابد. در مناطق خشک و نیمه خشک میزان بارندگی (معمولاً کمتر از 300 میلی متر) و توزیع آن از سالی به سال دیگر متغیر بوده و تحت چنین شرایطی عملکرد دانه در سال های متوالی نوسانات فراوان نشان می دهد، که مهمترین آن خشکی و کمبود آب می باشد. با توجه به شرایط خشک و نیمه خشک کشور و کاهش نزولات آسمانی در طی سال های اخیر بهینه سازی و صرفه جویی در مصرف آب هرچه بیشتر مد نظر قرار گیرد. بنابراین اتخاذ روش هایی چون بهره برداری صحیح از منابع آب موجود با استفاده از شیوه های صحیح زراعی مانند کشت گیاهان مقاوم، شناخت ارتباط کمبود آب خاک و رشد محصولات در هر مرحله، بررسی واکنش های فیزیولوژیکی و روابط داخلی گیاه در مقابله با تنش، انتقال صفات مطلوب و سایر مواردی که امکان توسعه هر چه بیشتر کشت گیاهان در مناطق خشک را فراهم می کند، در این رابطه می تواند مثمر ثمر و مطلوب باشد. یکی از راه های مهم برای جلوگیری از مصرف نا مناسب آب و صرفه جویی در منابع آب برای کشاورزی استفاده از گیاهان مقاوم به تنش آبی می باشد (سلیمانی پور، 1386).
ایران به عنوان یکی از کشورهای خاورمیانه از میانگین بارندگی معادل یک سوم جهانی برخوردار است. بعلاوه میزان تبخیر سالیانه در برخی از نقاط آن 20 تا 40 برابر میزان بارندگی می باشد (سلیمانی پور، 1386).
با توجه به این وضعیت کشاورزان و دست اندرکاران کشور باید با تلاش فراوان و مدیریت صحیح و اقتصادی منابع آبی، مشکل غذایی جمعیت را رفع سازند. در همین راستا دانه های روغنی به دلیل تولید روغن هایی با کیفیت بالا و درصد زیادی از اسیدهای چرب مرغوب از اهمیت شایانی در تغذیه انسان برخوردارند (آلیاری و شکاری، 1379).
خشکی به عنوان شایع ترین تنش غیر زنده که گیاهان زراعی با آن مواجه می شوند شناخته می شود (گل پرور و همکاران، 1385). تنش خشکی مهمترین عامل محیطی محدود کننده رشد و تولید گیاهان زراعی در جهان محسوب می شود (ردی و همکاران، 2004 و پورمحمد کیانی و همکاران، 2007). 
در بهنژادی گیاهان زراعی برای شرایط تنش، انتخاب محیط های مناسب جهت گزینش ژنوتیپ‌های مطلوب از اهمیت زیادی برخوردار است. با توجه به خسارت قابل توجهی که در سال های اخیر از تنش های محیطی (گرما، سرما، خشکی و ...) به محصولات زراعی وارد شده است، ارزیابی واکنش گیاهان زراعی به تنش های محیطی بسیار مورد توجه قرار گرفته است (پاسیورا ، 2007). در این زمینه عملکرد دانه و پایداری آن در مناطق متعددی که تنش های محیطی وجود دارد بعنوان معیار مهمی در گزینش و معرفی ارقام مورد استفاده قرار گرفته است (ترتووان و رینولدز ، 2007). تا کنون روش های متعددی جهت ارزیابی پایداری عملکرد ارقام گیاهی در دامنه وسیعی از شرایط آب و هوایی ارائه شده اند. مقایسه عملکرد در شرایط محیطی متضاد (تنش و بدون تنش) و گزینش ژنوتیپ هایی که به هر دو محیط سازگار باشند هدف اصلی این گونه پژوهش ها بوده است (کلارک  و همکاران، 1992، اهدایی و همکاران، 1988، راجارام  و وان گینکل ، 2001). روش انتخاب و ارزیابی در دو شرایط تنش و بدون تنش آبی توسط محققان زیادی مورد استفاده قرار گرفته است (آقایی سربرزه و روستایی، 2008).  در تحقیق حاضر به بررسی گزینش ژنوتیپ های گلرنگ که به هر دو محیط سازگار باشند پرداخته شد.

فهرست منابع و مآخذ
الف) منابع فارسی
1.    آذری، آ. و م. ر. خواجه پور. 1384. اثر آرایش کاشت بر نمو، رشد، اجزای عملکرد و عملکردهای دانه و گلبرگ در کشت تابستانه گلرنگ توده محلی اصفهان. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. سال نهم، شماره 3: 132-141.
2.    آقائی سربرزه، م.، ر. رجبی، ر. حق پرست و ر. محمدی. 1388. مطالعه تغییر محتوی پرولین، خسارت غشاء سلولی و تحمل به تنش خشكی در ژنوتیپ های گندم دوروم (Triticum turgidum var. durum) در شرایط كنترل شده. مجله به زراعی نهال و بذر. جلد 2. شماره 3: 347-354.
3.    آلیاری، ه.، ف. شکاری. 1379. دانه های روغنی، زراعت و فیزیولوژی. انتشارات عمیدی.
4.    ابراهیم زاده سروستانی، ل. 1386. بررسی اثر برخی تنظیم کننده های رشد گیاهی بر شاخص های فیزیولوژیک رشد، اجزای عملکرد، عملکرد دانه، روغن و پروتئین در گلرنگ(Carthamus tinctorius L.). پایان نامه کارشناسی ارشد زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان.
5.    ابولحسنی، خ. و ق. سعیدی. 1382. روابط بین صفات زراعی گلرنگ در شرایط دارای تنش و بدون تنش رطوبتی . مجله پژوهش های زراعی ایران. جلد 1، شماره 2: 138-127 .
6.    ابولحسنی، خ. و ق. سعیدی. 1385. ارزیابی تحمل به خشکی لاین های گلرنگ براساس شاخص های تحمل و حساسیت به تنش رطوبتی. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. سال دهم.شماره 3: 407-418.
7.    احمدی، م. ر.الف. 1371. اصلاح گلرنگ. مجله پژوهش و سازندگی. شماره16.
8.    احمدی، م. ب. 1371. گزارش پژوهشی تحقیقات کلزا. بخش تحقیقات دانه های روغنی. موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر.
9.    احمدی، ع.، پ. احسان زاده و ف. جباری. الف. 1386. مقدمه ای بر فیزیولوژی گیاهی. چاپ سوم. دانشگاه تهران موسسه انتشارات. 71-66.
10.    احمدی، ع.، پ. احسان زاده و ف. جباری. ب. 1386. مقدمه ای بر فیزیولوژی گیاهی. چاپ سوم. دانشگاه تهران موسسه انتشارات. 449-391.
11.    ارجی، ع. 1382. اثرات تنش خشکی بر خصوصیات فیزیولوژیکی ریخت شناسی و بیوشیمیایی چند رقم زیتون. پایان نامه دوره دکترای باغبانی، دانشگاه تربیت مدرس تهران.
12.    اسکندری تربقان، م.، م. اسکندری تربقان. 1388. بررسی اثر تراکم کاشت روی عملکرد دانه و روغن دو رقم گلرنگ در سیستم کشت انتظاری در شرایط دیم. مجله پژوهش های زراعی ایران. جلد7. شماره1: 10-1.
13.    امیدی، ا. ح. 1388. اثر تنش خشكی در مراحل رشدی مختلف بر عملكرد دانه و برخی ویژگی‌های زراعی و فیزیولوژیكی سه رقم گلرنگ بهاره. مجله به زراعی نهال و بذر. جلد 2-25، شماره 15:31-1.
14.    امینی، ف.، ق. سعیدی و ا. ارزانی.1387. روابط بین عملکرد دانه و اجزای آن در ژنوتیپ‌های گلرنگ (Carthamus tinctorius L.). مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. شماره 45 (ب): 535-525.
15.    اهدایی، ب. 1372. انتخاب برای مقاومت به خشکی. اولین کنگره زراعت واصلاح نباتات. دانشگاه تهران.
16.    باغخانی، ف.، ح. فرح بخش و ع. ا. مقصودی.1386. اثر رژیم های آبیاری بر صفات فیزیولوژیک مرتبط با تنش در ارقام گلرنگ. نهمین سمینار سراسری آبیاری و کاهش تبخیر http://www.civilica.com/Paper-ABYARI09-ABYARI09_179.
17.    بخشی خانیکی، غ. ر.، ف. فتاحی و س. یزدچی. 1386. بررسی اثر تنش خشکی بر روی برخی صفات مورفولوژیک ده رقم گیاه جو در شرایط آب وهوایی اسکو (آذربایجان غربی). مجله پژوهش و سازندگی. شماره74: 114-108.
18.    پورداد، س. س. 1385. گلرنگ (تالیف:لی داجو و اچ. اچ. ماندل). انتشارات سپهر: 51-23.
19.    پورداد، س. س.، خ. علیزاده، ر. عزیزی نژاد، ع. شریعتی، م. اسکندری، م. خیاوی و ع. نباتی. 1387. بررسی مقاومت به خشکی گلرنگ های بهاره در مناطق مختلف. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. سال دوازدهم، شماره 45: 415-403.
20.    تاری نژاد، آ. 1377. ارزیابی واکنش لاین های حاصل از توده های بومی گندم پاییزه به شرایط آبی و تنش کمبود آب. چکیده مقالات پنجمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران، کرج، ایران.
21.    حسن زاده، م.، ا. شیرانی راد، م. ر. نادری درباغشاهی، ب. مجد نصیری و ح. مدنی. 1383. بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد‎ ‎ارقام پرمحصول‎ ‎کلزای پاییزه.
22.    حسین پور، ط.، س. ع. سیادت، ر. مامقانی و م. رفیعی. 1382. بررسی برخی خصوصیات مورفولوژیک و فیزیولوژیک موثر بر عملکرد و اجزاء ژنوتیپ های گندم تحت شرایط کم آبیاری. مجله علوم زراعی ایران 5(1): 36 23 .
23.    حق پرست، ر. 1376. انتخاب برای تحمل خشکی در گندم نان. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز.
24.    خواجه پور، م. ر. 1385. گیاهان صنعتی. اصفهان. جهاد دانشگاهی. چاپ دوم. 86-55.
25.    جاهد، س. 1383. تاثیر تنش خشکی بر خصوصیات کمی و کیفی کلزا. پایان نامه کارشناسی ارشد زراعت.
26.    جوادی نیا، ج. 1388. ارزیابی ژنوتیپ های نخود (Cicer arietinum L.) از نظر تحمل خشکی. پایان نامه کارشناسی ارشد اصلاح نباتات. دانشگاه رازی.
27.    دادی ، ا.، ن. شهبازیان، ح. جباری، غ. ع. اکبری و ج. دانشیان. 1386. اثرات تنش کم آبی بر خصوصیات زراعی هیبریدهای آفتابگردان. مجله کشاورزی. جلد 9، شماره1 :22-13.
28.    دانشمند، ع. ر.، ا. ح. شیرانی راد، ق. نورمحمدی، ق. زارعی و ج. دانشیان. 1387. تاثیر تنش کمبود آب و مقادیر مختلف نیتروژن بر عملکرد، اجزاء عملکرد و صفات فیزیولوژیک دو رقم کلزا. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی. جلد پانزدهم، شماره دوم.
29.    دانشیان، ج.، ح. جباری و ا. فرخی. 1386. واکنش عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان به تنش رطوبتی در تراکم های مختلف کاشت. مجله پژوهش کشاورزی: آب و خاک و گیاه در کشاورزی، جلد هفتم، شماره 3: 140-129.
30.    رضایی زاد، ع. 1386. واکنش برخی ژنوتیپ های آفتابگردان به تنش خشکی با استفاده از شاخص های مختلف تنش خشکی. نهال و بذر23: 58-43.
31.    رفیعی، م.، م. کریمی، ق. نورمحمدی و ح. نادیان. 1383. مطالعه ی همبستگی صفات و تجزیه علیت عملکرد دانه ذرت در تیمارهای مختلف تنش خشکی. مجله پژوهش کشاورزی. جلد چهارم. شماره 2: 19-11 .
32.    زهرایی فرد، ز. 1386. انتخاب تعدادی از ارقام زراعی گلرنگ tincthorius L.) (Carthamus از نظر واکنش به تنش کم آبی با استفاده از پاسخ های بیوشیمیایی و فیزیولوژیک. پایان نامه زیست شناسی- علوم گیاهی، دانشگاه شیراز.
33.    زینلی، ا. 1378. گلرنگ (شناخت، تولید و مصرف). چاپ اول. انتشارات دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.128-15.
34.    سایت اینترنتی سازمان خوار و بار جهانی FAO2005.
35.    سلیمانی، ر. 1387. اثر مقدار و زمان مصرف نیتروژن بر عملکرد و اجزای آن در گلرنگ بهاره. مجله علوم زراعی ایران. 10(1):47-59.
36.    سلیمانی پور، ش. 1386. بررسی اثرات تنش خشکی بر صفات زراعی ارقام پائیزه کلزا. پایان نامه کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک.
37.    شریفی، ا. 1388. بررسی تاثیر آبیاری تکمیلی بر عملکرد دانه، اجزای عملکرد و ویژگی های فیزیولوژیک مرتبط با تحمل خشکی گندم. پایان نامه کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد.
38.    شریفی، م. 1387. ویژگی های فیزیومورفولوژیک مرتبط با تحمل خشکی در ژنوتیپ های پیشرفته گندم نان (Triticum aestivum L.) پایان نامه کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد.
39.    شکری، ف.، خ. علیزاده و و. رشیدی. 1386. ارزیابی برخی از صفات و شاخص های تحمل به تنش خشکی در لاین ها و ارقام گلرنگ. مجله علوم کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز. سال اول، شماره 3.
40.    صفوی، ا. 1389. بررسی اثر تنش خشکی بر روی صفات زراعی و برخی از صفات فیزیولوژیکی لاین های آفتابگردان در شرایط مزرعه. پایان نامه کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه.
41.    عسکر، م.، ا. یزدان سپاس و م. ر. داداشی. 1388. انتخاب ژنوتیپ های گندم متحمل به تنش خشکی پایان فصل برای عملکرد دانه و شاخص برداشت. مجله پژوهش و سازندگی در علوم زراعی. سال اول. شماره3: 69-63.
42.    عطایی، م.، ا. ح. شیرانی راد، آ. ر. فتوحی و ح. سلیمانی. 1385. ارزیابی تحمل به خشکی کلزای پائیزه. خلاصه مقالات نهمین کنگره زراعی ایران. 541-540.
43.    فخاری، م. 1386. اثر تنش خشکی بر تعدادی ازارقام زراعی گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) در شرایط آزمایشگاهی، تعیین ارقام مقاوم و حساس و مکانیسم عمل آنها. پایان نامه کارشناسی ارشد زیست شناسی- علوم گیاهی، دانشگاه شیراز.
44.    فرجی، ا.، ن. لطیفی، ا. سلطانی، ا. ح. شیرانی راد، م. ه. پهلوانی و ح. صبوری. 1387. انتقال مجدد نیتروژن در کانولا  (Brassica napus L.)و رابطه آن با تولید ماده خشک و عملکرد دانه. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی. جلد پانزدهم، شماره پنجم، ویژه نامه زراعت و اصلاح نباتات.
45.    فرشادفر، ع.، م. ر. زمانی، م. مطلبی و ع. امام جمعه. 1380. انتخاب برای مقاومت به خشکی در لاین های نخود. مجله علوم کشاورزی ایران 32: 65-77.
46.    قمبری، م. ر. 1386. ارزیابی تحمل به خشکی ژنوتیپ های جنس براسیکا (کلزا). پایان نامه کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه.
47.    کافی، م.، ا. زند، ب. کامکار، ف. عباسی، م. مهدوی دامغانی و ح. ر. شریفی. الف. 1388. فیزیولوژی گیاهی. ویرایش چهارم. مشهد. جهاد دانشگاهی مشهد. 142-121.
48.    کافی، م.، ا. زند، ب. کامکار، ف. عباسی، م. مهدوی دامغانی و ح. ر. شریفی. ب. 1388. فیزیولوژی گیاهی. ویرایش چهارم. مشهد. جهاد دانشگاهی مشهد. 627-567.
49.    کافی، م.، م. لاهوتی، ا. زند، ح. ر. شریفی و م. گلدانی. 1386. فیزیولوژی گیاهی. جلد دوم. چاپ هفتم. مشهد. جهاد دانشگاهی مشهد. 125-88.
50.    کافی، م. و م. رستمی. 1386. اثر تنش خشکی بر عملکرد، اجزای عملکرد و درصد روغن ارقام گلرنگ در شرایط آبیاری با آب شور. مجله پژوهش های زراعی ایران.جلد 5، شماره.1:131-121.
51.    کوچکی، ع. و غ. ح. سرمدنیا. 1386. فیزیولوژی گیاهان زراعی. مشهد. جهاد دانشگاهی مشهد. چاپ سیزدهم. 95-45 .
52.    گزارش سالیانه دفتر طرح افزایش تولید دانه های روغنی کشور.
53.    گل پرور، ا. ر.، م. ر. قنادها، ع. ع. زالی، ع. احمدی، ا. مجیدی هروان و ع قاسمی پیربلوطی. 1385. تجزیه عاملی صفات موفولوژیک و مورفوفیزیولوژیک در ژنوتیپ های گندم نان(triticum aestivum. L)  شرایط تنش و بدون تنش خشکی. مجله پژوهش و سازندگی. 72: 59-52.
54.    گل پرور، ا. ر. و ع. قاسمی پیر بلوطی.1387. بررسی تحمل به خشکی ارقام گلرنگ بهاره در منطقه اصفهان. مجله پژوهش در علوم کشاورزی. جلد چهارم، شماره19:1-11.
55.    لک، ش.، ا. نادری، س. ع. سیادت، ا. آینه بند، ق. نورمحمدی و س. ه. موسوی. 1386. تاثیر سطوح مختلف آبیاری، نیتروژن، و تراکم بوته برعملکرد، اجزای عملکرد و انتقال مجدد مواد فتوسنتزی ذرت دانه ای در شرایط آب و هوایی خوزستان. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. سال یازدهم ، شماره 42: 14-1.
56.    لیراوی، پ.1383.ارزیابی شاخص های مقاومت به خشکی در گلرنگ پائیزه. پایان نامه کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی بروجرد.
57.    محمدی، ر. و ع. فرشادفر. 1382. شناسایی کروموزوم های کنترل کننده صفات فیزیولوژیک مرتبط با تحمل به خشکی در چاودار. مجله علوم زراعی ایران. 5 (2).162ص.
58.    محمدی، ر.، ر. حق پرست، م. آقایی سربرزه و ع. عبدالهی. 1385. ارزیابی میزان تحمل خشکی ژنوتیپ های پیشرفته گندم دوروم بر اساس معیارهای فیزیولوژیک و سایر شاخص های وابسته. مجله علوم کشاورزی ایران.1(3):575-563.
59.    موحدی دهنوی، م.، س. ع. مدرس ثانوی، ع. سروش زاده و م. جلالی. 1383. تغییرات میزان پرولین، قندهای محلول کل، کلروفیل (SPAD) و فلورسانس کلروفیل در ارقام گلرنگ پاییزه تحت تنش خشکی و محلول پاشی روی و منگنز. مجله بیابان جلد9، شماره 109:1-93.
60.    موسوی فر، ب. ا.، م. ع. بهدانی، م. جامی الاحمدی، م. س. حسینی بجد. 1388. اثر قطع آبیاری در مراحل مختلف رشد زایشی بر عملكرد، اجزای عملكرد و روغن سه رقم گلرنگ بهاره. نشریه بوم شناسی كشاورزی. جلد 1، شماره 1 :51 – 41 .
61.    نادری درباغشاهی، م. ر.، ع. ر. بنی طباء، م. ر. شهسواری و ح. ر. جوانمرد. 1383. بررسی اثر تنش خشکی و تراکم بوته بر صفات اکوفیزیولوژیکی سه لاین گلرنگ در کاشت تابستانه دراصفهان. مجله نهال و بذر. جلد 20 شماره 3: 296-281.
62.    نادری درباغشاهی، م. ر.، ق. نورمحمدی، ا. مجیدی، ف. درویش، ا. ح. شیرانی راد و ح. مدنی. 1384. بررسی عکس العمل گلرنگ تابستانه به شدت های مختلف تنش خشکی در منطقه اصفهان. مجله علوم زراعی ایران. جلد هفتم، شماره 3 : 225- 212.
63.    نادری درباغشاهی، م. ر.، ع. ر. بنی طباء، م. ر. شهسواری و ح. ر. جوانمرد.1386. بررسی تاثیر تنش خشکی بر زود رسی گلرنگ پائیزه در منطقه اصفهان. مجله پژوهش در علوم کشاورزی. سال سوم. شماره 2: 150-138.
64.    نعیمی، م.، غ. ع. اکبری، ا. ح. شیرانی راد، س. ع. مدرس ثانوی و س. ا. سادات نوری. 1386. بررسی برخی صفات مورفولوژیک و زراعی ارقام کلزا در پاسخ به تیمار قطع آبیاری در مرحله رشد زایشی. پژوهش کشاورزی. جلد هفتم، شماره3 :233-223.
65.    ولدآبادی، س. ع. ر.، د. مظاهری، ق. نورمحمدی و س. ا. هاشمی ذفولی. 1379.  بررسی اثر تنش خشکی بر خواص کمی کیفی و شاخص های رشد ذرت، سورگوم و ارزن. مجله علوم زراعی ایران.1.
66.    یاری، ل.، س. ع. م. مدرس ثانوی و ع. سروش زاده. 1383. اثر محلول پاشی منگنز و روی بر صفات کیفی، پنج رقم گلرنگ بهاره. مجله علوم خاک و آب. جلد 18، شماره 2: 36-23.


ب) منابع غیر فارسی
67.    Aghaee-Sarbarzeh, M. and M. Rostaee. 2008. Evaluation of advanced bread wheat genotypes under drought stress in moderate and cold area. The 10th Iranian Congress of Crop Sciences, 18-20 Aug. 2008, SPII, Karaj, Iran.pp217.
68.    Alizadeh, K. 2004. Safflower as a new crop in the cold dry lands of Iran.
69.    Alizadeh, KH. 2005. Evaluation of Safflower germplasm by Some Agronomic Characteristics and Their Relationships on Grain Yield Production in the Cold Dry Land of Iran. INTERNATIONAL JOURNAL OF AGRICULTURE & BIOLOGY. 1560–8530:389–391.
70.    Armah Agyeman, G., J. Loiland, R. Karow and A.N. Hang. Safflower. 2002. Dry land cropping systems.1-10.
71.    Asadi, A. A and K. Mozafari. 2006. Relationship among yield components and selection criteria for yield improvement in safflower (Carthamus tinctorious L.) Journal of applied Sciences 6 (13):2853-2855.
72.    Ashkani, J., H. Pakniyat, Y. Emam, M.T. Assad and M.J. Bahrani. 2007. The evaluation and relationships of some physiologyical traits in spring safflower (Carthamus tinctorius L.)Under stress and non-stress water regimes. J. agric. sci. Technol. 9:267-277.
73.    Ashrafi, E and Kh. Razmjoo. 2010. Effect of Irrigation Regimes on Oil Content and Composition of Safflower (Carthamus tinctorius L.) Cultivars. Journal of the American Oil Chemists" Society: 499-506.
74.    Behdani, M.A., Jami Al-Ahmadi, M. 2008. Evaluation of growth and yield safflower cultivars in different planting dates. Iran. Agron. Res. 6(2), 245-254. (In Persian with English summary).
75.    Bradford, K. J. 1994. Water stress and water relations of seed development: A critical review. Crop. Sci. 34, 1-11.
76.    Clarke, J. M., R. M. De Paauw and T. M. Towneley-Smith. 1992. Evaluation of methods for quantification of drought tolerance in wheat. Crop Sci. 32: 728-732.
77.    Claussen, W. 2005. Proline as a measure of stress in tomato plants. Plant Science 168:241-248.
78.    Dajue, L and H. H. Mundel. Safflower.Carthamus tinctorius L. Promoting the conservation and use of underutilized and neglected crops.7:20-32.
79.    Daneshian, J and P. Jonoubi. 2008. Evaluation of sunflower new hybrids tolerance to water deficit stress in proc, of the 5th International Crop Sci Congress. Jejo, Korea. Pp: 189.
80.    Denmead, O. T and R. H. Shaw. 1960. The effects of soil moisture stress at different stages of growth on the development and yield of cron. Agron. J. 52: 272-274.
81.    Dordas, C. A., C. Sioulas. 2008. Safflower yield, chlorophyll content, photosynthesis, and water use efficiency response to nitrogen fertilization under rain fed conditions. Industrial Crops and Products 27: 75-85.
82.    Edmeades, G., O. J. Bolanos, H. R. Lafitte, S. Raja ram, W. Pfeiffer and R. A. Fischer. 1989. Traditional approaches to breeding for drought resistance in cereals. Drought Resistance in Cereals. C. A. B. International. P: 27-52.
83.    Ehdaie, B., J. G. Waines and A. E. Hall. 1988. Differential responses of landrace and improved spring wheat genotypes to stress. Crop. Sci. 28: 838-842.
84.    Esendal, E., A. I stanbulluoglo, B. Arslan and C. Pasa. 2007. Effect of water stress in growth components of winter safflower (Carthamus tinctorius L.). 7TH International safflower conference.
85.    Farshadfar, E and J. Sutka.2002. Screening drought tolerance criteria in maize. Acta Agronomica Hungarica, 50(4), pp. 411–416.
86.    Farshadfar, E., R. Mohammadi, M. Aghaee and J. Sutka. 2003. Identification of QTLs involved in physiological and agronomic indicators of drought tolerance in rye using a multiple selection index. Acta Agronomica Hungarica, 51(4), pp. 419–428.
87.    Farshadfar, E., H. Ghasempour and H. Vaezi. 2008. Molecular accepts of drought tolerance in bread wheat (T. aestivum). Pakistan Journal of Biological Sciences 11(1):118-122.
88.    Farshadfar, E., R. Haghparast and M. Qaitoli. 2008. Chromosomal localization of the genes controlling agronomic and physiological indicators of drought tolerance in barley using disomic addition lines. Asian Journal of plant sciences 7(60:536-543.
89.    Fereres, E., C. Gimenez and J.M. Fernandez. 1986. Genetic variability in
90.    Sunflower cultivars under drought. I- Yield relationships. Aust. J. Agric. Res. 37: 573-582.
91.    Fernandez, G. C. J. 1992. Effective selection criteria for assessing plant stress tolerance. In: proceeding symposium, 13-18Aug., Taiwan.
92.    Fischer, R. A and R. Maurrer. 1978. Drought resistance in spring wheat cultivars. I. Grain yields responses. Australian Journal of Agriculture Research.14:742-754.
93.    Frozen, K. 2005. Safflower production in Iran (past, now, future). VIth international safflower conference, Istanbul 6-10:255-256.
94.    Gawand, P. B., A.N. Deshpade, S.I. Tambe, B.N .Reddy and A.L. Pharade. Effect of Nutrient and Moisture Conservation Practices on Growth, Yield and Economics of RABI safflower Under Rain Fed Low P.Vertisols.
95.    Ghafari, M. 2008. Evaluation and selection of sunflower inbred lines under normal and drought stress conditions. Plant and Seed J. 23: 633-649
96.    Grouse, C., R. Bourneville and J.L. Bommemain. 1996. Water deficit changes in concentrations in proline and some other amino acids in the phloem sap of alfalfa. Plant Physiol. 111:109-115.
97.    Goksoy, A.T., A.O. Demirm, Z.M. Turan and N .Dagustu. 2004. Responses of sunflower to full and limited irrigation at different growth stages. Filed Crops Research 87:167-178.
98.    Golchin, A and M. Esmaeili. 2000. The effect of water deficit applied at various growth stages on yield and seed oil content of two sunflower cultivars. Theme 6+7: Biotechnology and stress physiology.
99.    Gunes, A., A. Inal, M. S. Adak, E. G. Bagci, N. Cicek and F. Eraslan. 2008. Effect of drought stress implemented at pre-or past anthesis stage on some physiologyical parameters as screening criteria in chickpea cultivars. Russion J. plant physiol. 55(1):59-67.
100.    Guo Yuhai, X and L. Lianlu. 1992. The relations between yield formation and development of flowering parts as well as growth of branches and leaves. Third international safflower Conf. Beijing. China. PP.465-477.
101.    Haley, S. D, J. S. Quick, & J. A. Morgan. 1993. Excised- leaf water status evaluation and associations in field grown winter wheat. Can. J. Plant Sci. 73: 55-63.
102.    Hashemi Dezfuli, A. 1994. Growth and yield of safflower affected by drought stress. Crop Research Hisar 7:313-319.
103.    Hayashi, H and K. Hanada. 1985. Effects of soil water deficit on seed yield and yield components of safflower. Japanese Journal of Crop Science 54: 346-352.
104.    Houls, T. 2001. Conditions under which selection for mean productivity, tolerance to environmental stress, or stability should be used to improve yield across a range of contrasting environments. Euphytica. 120: 235- 245.
105.    Hossain‚ A.B., S. Sears‚ A.G. Cox‚ T.S. Paulsen‚ G.M.‚ 1990. Desiccation tolerance and its relationship to assimilate partitioning in winter wheat. Crop Sci. 30: 622-627.
106.    Jensen, C. R., R. O. Mogensen, G. Mortensen, J. K. field send, G. F. J. Milford, M. N. Andersen and J. H. Thaga. 1996. Seed glucosinolate, oil and protein contents of field grown rape (B. napus L.) effected by soil drying and evaporative demand. Field Crops Research 47: 93-105.
107.    Kao, C. H. 1981. Senescence’s of rice leaves. VI. Comparative study of the metabolic changes of senescing turgid and water stressed excised leaves. Plant and Cell Physiology 22: 683-685.
108.    Kafi, M., Rostami, M. 2008. Effect of drought stress in reproductive growth stage on yield and components yield and oil content three safflower cultivars in irrigation with safly water condition. Iran. Agron. Res. 5(1), 121-131. (In Persian with English summary).
109.    Karamanos, A. J. 1995. The involvement of proline and some metabolites in water stress and their importance as drought resistance indicators. BULG. J. PLANT PHYSIOL. 21:98-110.
110.    Khadem, S. A., M. Galavi, M. Ramrodi, S. Rroholla Mousavi, M. J. Rousta and P. Rezvani-moghadam. 2010. Effect of animal manure and superabsorbent polymer on corn leaf relative water content, cell membrane stability and leaf chlorophyll content under dry condition. AJCS 4(8):642-647.
111.    Kristin, A. S., R. R. Serna, F. I. Perez, B. C. Enriquez, J. A. A. Gallegos, P. R. Vallejo, N. Wassimi and J. D. Kelley. 1997. Improving common bean performance under drought stress. Crop Sci. 37: 43-50.
112.    Liravi, P. 2005. Evaluation of drought resistance indices in winter safflower. Msc. Thesis, Broujerd Azad University, Broujerd.
113.    Lopez Pereira, M., V. O. Sadras and N. Trapani. 1999. Genetic improvement of sunflower in Argentina between 1930 and 1995. I. Yield and its components. Filed Crops Research 62: 157-166.
114.    Malleshappa, S. M., L. Hire math and R. I. Ravikumar. 2003. Negative associations between important quantitative traits in safflower (Carthamus tinctorius. L). Sesame and Safflower Newsletter No.18.
115.    Manette, A.S., C. J. Richard, B. Carr, & W. Morhinweg. 1988. Water relations in winter wheat as drought resistance indicators. Crop Sci. 28: 526-531.
116.    Marita, T and Mulden, D. 1995. Effect of irrigation schedules and new spacing on the yield of safflower (carthamus tinctorius L.). Journal of oilseed Research. 7:307-308.
117.    Martin, M., F. Micelle., J. A. Morgan., M. Scalet and G. Zebel. 1993. Synthesis of osmotically active substances in winter wheat leaves as lelated to drought resistance of different genotypes. Journal of Agronomy and crop science. 171:176-184.
118.    Naderi, A., E. Majidi Heravan., A. Hashemi Desfuli., A. M., Rezaeii and G. Normohammadi. 2000. Assessment of tolerance indices to environmental stresses and introducing of new index. Seed and Plant 15:390-402 (in Farsi).
119.    Omidi Tabrizi, A. H. 2002. Flower removal effects on grain and oil yield and their components in spring safflower. Sesame and safflower newsletter No.17.
120.    Öztürk, E., H. Özer and T. Polat. 2008. Growth and yield of safflower genotypes grown under irrigated and non-irrigated conditions in a highland environment. PLANT SOIL ENVIRONS. 54, (10): 453–460.
121.    Padmavathi, P and P. Lakshmamma. 2003. Optimizing irrigation in relation to phosphorus nutrition in safflower (Carthamus tinctorius L.). Sesame and Safflower Newsletter No 18:102-105.
122.    Pandia, N. K., S. C. Gupta and A. K. Nagda. 1996. Path analysis of some yield contributing traits in safflower crop research hisar. 11.3,313-318.
123.    Pasban Eslam, B., H. Monirifar, M. Taher ghassemi. 2010. Evaluation of late season drought effects on seed and oil yields in spring safflower genotypes. Turk .J Agric for 34. Doi: 10. 3906/tar-0904-43.
124.    Passioura, J. 2007. The drought environment: physical, biological and agricultural perspectives. J. EXP. Bot.58:113-117.
125.    Patel, P. G and Z .G. Patel. 1996. Effect of irrigation methods and levels on seed yield and quality of safflower. Journal of Oilseed Research 13: 53 -55.
126.    Poormohammad Kiani, S., Grieu, P., Hewezi, p., Gentzbittel, L and Sarrafi, A. 2007. Genetic variability for physiological traits under drought conditions and differential expression of water stress-associated genes in sunflower (Helianthus annuus L.). Theare and applied genetics 114:193-207.
127.    Pourdad, S. S. 2008. Study on drought resistance indices in spring safflower. Acta Agronomica Hungarica. 56:203-212.
128.    Prayaga, L., P. Lakshmamma and P. Padmavathi. 2003. Characterization of safflower germplasm for physiological traits. Sesame and Safflower Newsletter No.18.
129.    Rajaram, S and M. Van Ginkle. 2001. Mexico, 50 years of international wheat breeding. In: Bonjean, A.P.Angus, W.J. (Eds.) the World Wheat Book: A History of Eheat breeding. Lavoisier pub., Paris, France, pp.579-604.
130.    Ramirez-Vallejo, P., and Kelly, J.D. 1998. Traits related to drought resistance in common bean. Euphytica. 99: 127-136.
131.    Reddy, A.R., Chaitanya, K. V and Vivekanandan, M. 2004. Drought induced responses of photosynthesis and antioxidant metabolismin higher plants journal of plant physiology 161:1189-1202.
132.    Rizza, F., F. W. Badeckb, L. Cattivellia, O. Lidestric, N. De Fonzok, A. m. Stancaa. 2004. Use of a water stress index to identify barely genotypes adapted to rein fed and irrigated conditions. Crop Sci. 42: 1441- 1446.
133.    Rosielle, A. A and J. Hamblin. 1981. Theoretical aspects of selection for yield in stress and non-stress environments. Crop Sci.21:943-946.
134.    Rudra naik, V., G.G. Gulgangi, C.P. Mallapupr, S.G. Raju. 2001. Association analysis in safflower under rain fed condition. 5th International Safflower Conference, Montana, USA. July 23-27.
135.    Sandals, E., B. Arslan and C. Pa?a. 2007. Effect of winter and spring sowing on yield and plant traits of safflower (Carthamus tinctorius L.).7TH international safflower conference.WAGGA WAGGA AUSTRALIA.
136.    Schonfeld, M. A., R. C., Johnson, B. F., Carver, & D. W. Mornhinweg. 1988. Water relation in winter wheat as drought resistance indicator. Crop Sci. 28:526-531.
137.    Siddique, M. R. B., A. Hamid and M.S. Islam. 2000. Drought stress effect on water relation of wheat. Bot. Bull. Acad.Sin.41; 35-39.
138.    Sio-Se Mardeh, A., A. Ahmadi, K. Poustini and V. Mohammadi. 2006. Evaluation of drought resistance indices under various environmental conditions. Field Crop Res. 98:222-229.
139.    Saini, H. S., M. E. Westgate. 2000. Reproductive development in grain crops during drought. Adv Agron 68: 59-96.
140.    Taheri Asbagh, F., A. Fayaz Moghaddam and A. Hassanzadeh Gorttapeh. 2009. Influence of water stress and sowing date on sunflower yield and oil percentage. Res. J. Biol. Sci. 4(4):487-489.
141.    Tavakoli, A. 2002. Evaluation of the effect of irrigation discruption in different growth stages on yield and components yield safflower plant. MSc. Thesis. Fac. Agric. Tehran Univ. Iran. (In Persian with English summary).
142.    Toth, E and Nemeth. E. 2002. Changes of germination ability of some fatty oil containing medicinal plant seeds during storage in gene bank. Acta Horticulture. ( ISHS) 576:99-103.
143.     Trethowan, R. M and M. Reynolds. 2007. Drought resistance: Genetic approaches for improving productivityunder stress. In: Buck H. R. et al. (Eds): Wheat Production in Stressed Environments, Springer Pub., the Netherlands. pp. 289-299.
144.    Unyayar, S., Y. Keles and E. Unal. 2004. Proline and ABC levels in two sunflower genotypes subjected to water stress. BULG. J. PLANT PHYSIOL.30:34-47.
145.    Uslu, N., I. Tutluer, Y. Taner, B. Kunter, Z. Sagel and H. Peskircioglu. 2002. Effect of temperature and moisture stress during elongation and branching on development and yield of safflower. Sesame and Safflower Newsletter No 17:103-107.
146.    Uslu, N. 2003. Safflower seed quality response to sowing date and head position. Sesame and safflower Newsletter No.18:107-110.
147.    Valentovic, P., M. Luxova, L. Kolarovic, O. Gasparikova. 2006. Effect of osmotic stress on compatible solutes content membrane stability and water relation in two maize cultivars. PLANT SOIL ENVIRONS. 52:186-191.
148.    Vega, C. R. C., F. H. Andrade, V. O. Sadras, S. A. Uhart and o. r. Valentinuz. 2001. Seed number as a function of growth a comparative study in soybean, sunflower and maize. Crop Science 41: 748-754.
149.    Voleti, S.R., V.P. Singh and P.C. Uprety. 1998. Chlorophyll and proline as affected by moisture stress in young and mature leaf tissues of Brassica carinata hybrids and their plants. J. Agron Crop Sci. 180(2): 123-126.
150.    Wachsmann, N., D. Jochinke, R. Norton and S. Knights. 2001. An evaluation of safflower, Linola, sunflower, maize, buckwheat and sorghum as spring sown cropping options for south-eastern Australiahttp://www. regional.org.au/au/asa /2001/4/a/wachsman .htm.
151.    Wachsmann, D. Jochinke, P. Trent, R. Norton. 2008. Growing safflower in Australia: part 2- agronomic research and suggestions to increase yields and production. http://safflower.wsu.edu/Conf2008/Key%20Note/Final%20Wachsmann%20paper.pdf.
152.    Walton, G., N. Mendham, M. Robertson and T. Potter. 1999. Canola, phenology, physiology and agronomy. Proceedings of the 10th International Rapeseed Congress, Canberra, Australia.
153.    Wang, H., and J. M. Clarke. 1993. Relationship between excised-leaf water loss and stomatal frequency in wheat. Can. J. plant Sci., 73:93-99.
154.    Yang, R. C., S. Jana and J. M. Clarke. 1991. Phenotypic diversity and associations of some potentially drought responsive characters in durum wheat. Crop Sci.31:1484-1491.
155.    Yau, S. k. 2003. Optimal sowing date for rianfed Safflower in the high elevation Bekaavalley of Lebanon. Sesame and Safflower Newsletter No.18.




 
Abstract
Safflower as a native plant in Iran is resistant to heat and drought and is regarded as a appropriate plant for agricultural alternatives and maintenance of water in soil. 14 safflower genotypes in the form of quite random blocks with three replication were planted at the Sararoud (Kermanshah) research station in the form of two separate experiments in stress and unstressed situation. The treatment of drought effects had left undesirable effects on growth activities and the performance of safflower numbers and lessened the leaf area index, the height of stem, number of branches, the number of seeds per head, the weight of thousand seed, the content of oil seed, seed yield, oil yield, the relative water less and increase proline and cell membrane stability in comparison to treatment While there was no significant effect on the diameter of head and harvest index. Genotypes were evaluated based on physiologic and morphologic traits, and indexes of MSI, MP, GMP, SSI, TOL, STI.The result showed that genotype 411 with the maximum amount of STI privileges the highest yield in both moisture situations and the Kino-76 had the minimum amount of STI and the drought stress had the least yield. The result of two cluster disintegration based on index of MSI and STI and physiological and morphologic properties and performance components, separated the genotype 411 from other genotypes and thereby based on the results of investigation of physiological and morphologic properties and studied indexes, it could be possible to introduce genotype 411-which has a better potential that other genotypes as a genotype resistant to drought.
Key words:
safflower, drought stress, cell membrane stability, relative water less, proline yield, oil yield