كارآموزی برق منطقه ای و نیروگاه برق

توضیحات

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 كارآموزی برق منطقه ای و نیروگاه برق دارای 56 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد كارآموزی برق منطقه ای و نیروگاه برق  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی كارآموزی برق منطقه ای و نیروگاه برق،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن كارآموزی برق منطقه ای و نیروگاه برق :

تاریخچه صنعت برق ایران
مقدمه
در سال 1871 میلادی ( 1250 هجری شمسی ) ماشین گرام اختراع شد . این اختراع گامی اساسی در راه ایجاد صنعت برق تجاری بود ، زیرا پس از آن تبدیل انرژی مكانیكی (و

هر نوع انرژی دیگری كه بتوان از آن كار مكانیكی به دست آورد ) به انرژی برقی ممكن گردید
یازده سال پس ازآن، درسال 1882 میلادی ( 1261 هجری شمسی ) توماس ادیسون نخستین موسسه برق تجاری خود را برای تامین روشنایی در یكی از خیابانهای نیویورك افتتاح كرد
بیان دو واقعه مهم بالا برای درك رابطه زمانی بین تاریخ پیدایش صنعت برق در جهان و در ایران خالی از فایده نیست . چنانكه خواهد آمد ، اولین مولد برق در ایران ، سه سال بعد از موسسه برق توماس ادیسون به كار افتاد
از 1300 تا 1310
از اوایل سالهای 1300 به بعد ، با آگاهی و علاقه مند شدن بخش خصوصی به مزایای برق ، رفته رفته در شهرهای بزرگ و كوچك ایران ، تاسیساتی برای تولید و توزیع و فروش برق ایجاد شد. این گونه فعالیتها عموما” درمقیاسهای كوچك ومحدود وبه طور كلی منفك از یكدیگر انجام می گرفت و البته نیاز به هماهنگی هم در شرایط آن روزهای نخستین احساس نمی شد درهمین دوران برخی ازكارخانه های صنعتی جدیدالتاسیس هم دارای تجهیزات برق اختصاصی شدند كه داد و ستدهایی نیز با موسسات برق شهری داشتند
در 1310
برای نخستین بار ، شبانه روزی كردن برق در تهران در میان دولتمردان آن زمان مطرح شد و اقدامات اولیه برای تحقق آن صورت گرفت
در 1316
پس از شش سال و با گذراندن نشیب و فراز های بسیار ، بلاخره در تاریخ 25 /6 / 1316 نیروگاه بخاری ساخت كارخانه اشكودای چكسلواكی با قدرت 4×1600= 6400 كیلو وات در محل كنونی شركت برق منطقه ای تهران نصب شد و به بهره برداری رسید
با وجود آن كه در تهران به علت وسعت شهر و موقعیت سیاسی و اجتماعی آن ، سرمایه گذاری دولتی در كار برق رسانی پیش از همه شهرهای دیگر آغاز شد ، بخش خصوصی هم در امور برق رسانی در تهران فعالیت قابل توجهی داشت به نحوی كه در سال 1341 یعنی سال تاسیس سازمان برق ایران تعداد شركتهای خصوصی كه هر یك در بخشی از شهر تهران فعالیت داشتند به 32 شركت رسیده بود

از 1327 تا 1334
برنامه هفت ساله اول عمرانی كشور به اجرا در آمد كه در آن سهمی هم برای توسعه صنعت برق در كشور با هدف تامین مصارف خانگی شهرها و فراهم كردن رفاه اجتماعی منظور شده بود. دراین دوران،سازمان برنامه تعدادی مولدهای دیزلی 50و 100و 150 كیلو واتی را خریداری كرد و با بهره 3 درصد به شهرداریها و شركتهای برق خصوصی فروخت و چون دریافت كنندگان كمك سازمان برنامه می بایست تواناییهای لازم را برای تقبل 50 درصد از سرمایه گذاریها داشته باشند ، طبعا” اعطای كمكها ، به امكانات مالی شهرها و موسسه های وام گیرنده بستگی داشت . به هر صورت در پایان برنامه اول،جمع قدرت نامی نصب شده در كشور به 40 مگاوات و میزان انرژی تولیدی سالانه به حدود 200 میلیون كیلو وات ساعت رسید
از 1334 تا 1341
در این سالها برنامه هفت ساله عمرانی دوم كشور اجرا شد . سهم برق در این برنامه ، با هدف افزایش تولید برق ، كاهش هزینه های تولید و پایین آوردن سطح عمومی نرخها درنظر گرفته شده بود
دراین برنامه بنابر توصیه كارشناسان خارجی و داخلی، برای توسعه تاسیسات برق چهار حوزه

فعالیت به شرح زیر منظور گردید
– منطقه خوزستان
– منطقه تهران
– شهرهای بزرگ
– شهر های كوچك

بدین ترتیب می توان گفت كه اندیشه فراتررفتن از محدوده هر شهر در كار توسعه صنعت برق،در برنامه دوم شكل گرفت. شروع به كاراحداث نیروگاههای برق آبی مهم كشور شامل سد دز (با ظرفیت اولیه 130 مگاوات ) ، سد كرج (با ظرفیت 91 مگا وات) و سد سفیدرود (با ظرفیت اولیه 35 مگاوات) همچنین نیروگاه حرارتی طرشت (به قدرت 50 مگاوات) ازدستاوردهای این دوره است
در 1341
برنامه سوم عمرانی كشورآغاز شد. با پذیرش نقش زیر بنایی صنعت برق،در این برنامه نیز اعتبارات قابل توجهی برای این صنعت تخصیص داده شد
در این برنامه كه 5/5 سال به طول انجا مید(تا آخرسال 1346)،در مجموع،مبلغ 21میلیارد ریال در صنعت برق هزینه گردید كه به طوركلی سه بخش را در بر می گرفت

تامین برق مراكز عمده مصرف شامل شهرهای تهران، اصفهان، شیراز، مشهد، تبریز، رشت –
همدان و ساری
تامین برق 17 شهر متوسط كشورشامل شهرهای آمل، چالوس،اردبیل،مراغه، لاهیجان،ارومیه، یزد –

بهشهر، بوشهر، قزوین ،كرج، بابلسر و كرمانشاه
تامین برق شهرهای كوچك –

در همین برنامه ، تشكیل سازمان برق ایران به منظور اشراف كلی واعمال مدیریت بر برنامه ریزی و اجرای طرحهای تولید و ایجا د موسسات تولید ، انتقال و توزیع برق و هدایت

سرمایه گذاریها دربخش برق پیش بینی شده بود این سازمان درتاریخ 13دی ماه1341 رسما” تشكیل یافت و تا پایان سال 1344 كه عملا” دروزارت آب وبرق ادغام شد به انجام وظایف خود ادامه داد
در 1343
قانون تاسیس وزارت آب و برق در تاریخ 16/1/1343 به دولت ابلاغ شد در بخش برق ، وظایف زیر برعهده این وزارت خانه قرار می گرفت
تهیه و اجرای برنامه ها و طرحهای تولید و انتقال نیرو به منظور تاسیس مراكز تولید برق منطقه ای –
و ایجاد شبكه های فشار قوی سراسر كشور
اداره تاسیسات برق كه به موجب بندبالاایجاد می شود و بهره برداری از آنها –
نظارت بر نحوه استفاده از نیروی برق –

سازمان برق ایران در سال 1344 به عنوان واحد برق در وزارت آب و برق ادغام شد، وسازمانهای دیگری هم كه تاآن زمان به توسط سازمان برنامه ، سازمان برق ایران یا به نحو دیگر به وجود آمده بودند تحت پوشش نظارتی وزارت آب و برق قرار گرفتند
در آذر ماه همین سال اساسنامه شركتهای برق منطقه ای تدوین شد و بدین ترتیب تعداد 10 شركت برق منطقه ای ( علاوه برسازمان آب و برق خوزستان كه از سال 1339 ایجاد شده بود ) تشكیل یافت كه عبارت بودند از شركتهای برق منطقه ای ( تهران ) ، )اصفهان ) ، ( خراسان ) ، ( آذربایجان ) ، (فارس) ، (مازندران) ، (گیلان( ،) جنوب شرقی ایران) ، (كرمانشاهان) و (همدان و كردستان(
با تشكیل شركتهای برق منطقه ای ، صنعت برق كشور صورتی سازمان یافته و منسجم به خود گرفت. حوزه های زیر پوشش این شركتهادرابتدا تمامی مساحت كشوررا شامل نمی شد و نوعا” از تقسیمات كشوری نیزپیروی نمی كرد تعداد و حوزه های جغرافیایی شركتهای برق منطقه ای با گذشت زمان مشمول اصلاحاتی گردید به طوری كه درحال حاضر تعداد آنها به 16 می رسد و در مجموع تمامی كشور را پوشش می دهند
در 1347
برنامه چهارم عمرانی آغازشد. دراین برنامه كه تاپایان سا

ل 1351 ادامه داشت ، نگرش به صنعت برق به عنوان یك صنعت زیربنایی و با دید كلان نگر صورت گرفت . احداث خطوط انتقال نیروی سراسری و تاسیس نیروگاههای نسبتا” بزرگ آبی وحرارتی درطی این برنامه نضج گرفت، به طوری كه درطول برنامه،جمع قدرت نامی نصب شده در كشور از 1599 مگاوات به 3354 مگاوات ( با رشد متوسط سالانه 16 درصد) وتولید انرژی برق از 4133 میلیون كیلووات ساعت به9553 میلیون كیلووات ساعت )با رشد متوسط سالانه 2/18 درصد ) بالغ گردید و تعداد مشتركان در تعرفه های مختلف به 1669 هزار رسید
در طی این برنامه ، مسئولیت برق نزدیك به 190 شهر كشور ب

ر عهده وزارت آب و برق قرار گرفت . برق مورد نیاز شهرهای كوچك ، شهركها و تعدادی از روستاهای برقدار به توسط بخش خصوصی و یازیرنظر و بامدیریت شهرداریها تامین می شد.تعداد روستاهای برقدار كشور از 148 روستا درآغاز برنامه ، به 491 روستا درپایان سال 1351 رسید
در 1348
به منظور استفاده صحیحتر از منابع و امكان برقراری دادوستد انرژی برقی بین مناطق و كارتولیدوانتقال برق به طور كلان ، شركت تولید وانتقال نیروی برق ایران (توانیر) از سال 1348 آغاز به كار كرد. اساسنامه و شرح وظایف این شركت ، بنا بر ضرورتهای زمان تا كنون سه بار مورد تجدید نظر قرار گرفته است . ازسال 1375 تا كنون ، این شركت با نام “سازمان مدیریت تولید و انتقال نیروی برق ایران ( توانیر ) ” ، فعالیتها و ماموریتهای معاونت امور
برق وزارت نیرو را نیز برعهده دارد و هدفها وظایف زیر را دنبال میكند

تهیه و تدوین و پیشنهاد استراتژیها و سیاستها و برنامه های برق كشور –
برنامه ریزی ، نظارت ، كنترل و هدایت برق كشور –
ایجاد هماهنگی و نظارت بر شبكه سراسری برق –
برنامه ریزی و نظارت بر مصارف مختلف برق كشور –
حفظ یكپارچگی و پایداری شبكه سراسری برق كشور –
در 1352
برنامه پنجم عمرانی از این سال آغاز شد و تا پایان سال 1356 ادامه یافت سیاستهای زیر بر اجرای برنامه ای صنعت برق در این برنامه حاكم بود
احداث واحدهای بزرگ حرارتی در شمال و جنوب كشور به لحاظ دسترسی آسانتر به منابع –
سوخت و سواحل دریا
ایجاد سد بر روی رودخانه های بزرگ –
تامین برق مناطق دور افتاده كشور با استفاده از نیروگاههای دیزلی –

درسالهای برنامه پنجم، معادل 1332 مگاوات برظرفیت نیروگا ههای گازی كشورافزوده شد كه علت اصلی آن تاخیر دربهره برداری از نیروگاههای آبی در دست احداث بود دراین برنامه، تا سیس نیروگاههای هسته ای نیز در دستور كار قرارداشت

كه علی رغم هزینه ها و تبلیغات فراوان ، نتیجه مشخصی عاید نساخت
به هر صو رت قدرت نصب شده در پا یا ن بر نا مه به 7105 مگا وات ( با 2/16 درصد رشد متوسط سالانه )،انرژی سالانه تولید شده به 18984 میلیون كیلووات ساعت ( با 7/14 درصد رشد سالانه ) رسید و تعدادمشتركان به 3105 هزار بالغ گردید . تا پایان این برنامه تعدادی از روستاهای كشور نیز از برق بهره مند شدند
در 1353

باتوجه به اینكه نهادهاو سازمانهای مختلفی دست ا ندركار مقوله انرژی دركشور بودند و هماهنگی بین آنها ضروری می نمود ، به موجب لایحه قانونی مصوب 28 / 11 / 1353 با محول شدن برنامه ریزی جامع فعالیتهای مربوط به انرژی كشور، نام وزارت آب و برق به وزارت نیرو تغییركرد
در 1357
با پیروزی انقلاب اسلا می ، بازنگری اساسی در خط مشی های صنعت برق و هماهنگ ساختن آنها با هدفهای عالی انقلاب ضرورت یافت. عنایت به مفهوم خودكفایی، سرما یه گذاری دركارخانه های تولید كننده تجهیزات مورد نیاز صنعت برق ، كوتاه كردن دست مشاوران و پیمانكاران خارجی و توجه به بهره گیری بهینه از تواناییهای داخلی ، صنعت برق را در راستای تازه ای قرارداد ، فراهم كردن امكان استفاده گسترده از انرژی برق برای توسعه اقتصادی ، اجتماعی و رفع محرومیتها،افقهای جدیدی را فراروی مسئولان صنعت قرار داد
از 1358 تا 1367
در این سالها كه هشت سال آن مقارن با جنگ تحمیلی عراق علیه جمهوری اسلامی ایران بود . صنعت برق ایران خود را موظف می دید كه علاوه بر نگهداری و بهره برداری از تاسیسات موجود خود برای حمایت ازمردم و دفاع از پشت جبهه ، توسعه های لازم را نیز چه در امر تولیدوانتقا ل وچه در جهت توزیع و خدمت رسانی به مشتركان انجام دهد . برق ر³انی به روستاها كه تا پایان سال 1357در4237 روستاهای نزدیك شهرها تحقق یافته بود به صورت یكی ازمحورهای اساسی فعالیتهای صنعت برق درآمد به طوری كه درطی دوران جنگ تحمیلی ، علی رغم همه دشواریها ، سالانه به طور متوسط بیش از 1800 روستا برقدار گردید و بدین ترتیب در انتهای سال 1367 تعدادروستاهای برقدار كشور از 4327 روستا به 22541 روستا رسیده بود درسالهای اولیه پس ازپیروزی انقلاب اسلامی و درطی دوران جنگ تحمیلی ، با وجود همه مشكلات ناشی از جنگ ، صنعت برق به رشد همه جانبه خود ادامه داد. نگاهی مقایسه ای به چند شاخص اصلی مویداین مدعااست
مقایسه ارقام مهم عملكرد صنعت برق در وزات نیرو از پایان سال 1357 تا پایان 1367
شرح 1357 1367 رشد سالانه (%)
قدرت نصب شده (مگاوات ( 7024 13681 6/9
تولید انرژی سالانه(میلیون كیلووات ساعت ( 17368 43775 9/7
حداكثر بار (مگاوات( 3486 7762 8/3
تعداد مشترك (هزار( 3399 8828 10
فروش انرژی (میلیون كیلووات ساعت( 14145 36147 9/8
روستای برقدار 4327 22541 17/9

از 1368 تا كنون
با پایان گرفتن جنگ تحمیلی ،ابتداترمیم خسارتهاوخرابیهای دوران جنگ در كانون توجه مدیران و مسئولان صنعت برق قرار گرفت . به عنوان مثال ، بررسیها نشان می داد كه از قدرت نصب شده كشور ، معادل 2210 مگاوات در اثر آسیبهای جنگ از مدار خارج است . بااحتساب تاسیسات انتقال نیروو سایر تجهیزات می توان تصور كرد ك

ه بازسازی ویرانه های بازمانده از جنگ چه كوشش و تلاش عظیمی را طلب می كرده است . ترمیم خسارتها كه از نیمه دوم سال 1367 آغاز شده بود با سه سال كار شبانه روزی به انجام رسید و تا پایان سال 1370 واحد ها و تاسیسات آسیب دیده مجددا” در مدار قرارگرفتند پس از خاتمه جنگ ، فعالیتهای صنعت برق كه تا آن زمان از دشواریهای روز به روز جنگ تاثیر منفی می گرفت،سامانمندی بیشتری یافت وهمگا م بادوبرنامه اول ودوم توسعه اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران به پیش رفت
مقایسه ارقام مهم عملكرد صنعت برق در پایان سال 1376 كه نه سال از طول برنامه های اول و دوم گذشته و دو سال به پایان برنامه دوم مانده بوده است با ارقام مربوط به ابتدای برنامه ، جهش صنعت برق را آشكارمی سازد
واضح است كه ارقام بالا و مقا یسه آنها تنها گوشه های كوچكی از صحنه وسیع یك تلاش همه جا نبه را نشان می دهند و تحقق این ارقام مستلزم به ثمر رسیدن كوششها و پشتیبانیهای فراوانی بوده است كه متاسفانه این گاه شمار مختصر، حوصله پرداختن به همه آنها را ندارد ، در اینجا تنها به بیان این نكته اكتفا می كنیم كه توجه به نیروی انسانی به عنوان سرمایه اصلی صنعت برق ، پس از پیروزی انقلا ب اسلامی و بویژه در دوران بازسازی بعد از جنگ تحمیلی از راه كارهای اصلی صنعت بوده است
آموزش این نیروها برای ارتقاء كیفیت و شكوفا ساختن استعداد های خدادادی آنها ، همچنین سازماندهی نیروها در جهتی كه هدفهای كمی

و كیفی برنامه ها رابرآورده سازد و هیچ یك از هدفهای صنعت برق،از تامین برق برای مصرف كنندگان گرفته تا بهبود بخشیدن به كیفیت خدمات و جلب رضایت مشتركان ، كوشش در راه رسیدن به خود كفایی و ورود در بازارهای بین المللی و رقابت جهانی تحت الشعاع دیگری قرار نگیرد ، همواره مورد توجه برنامه ریزان و مدیران صنعت بوده است
درنتیجه این كو ششها ، صنعت برق توانسته است باهی در خور قرار گیرد . به طوری كه بر اساس آمارهای سازمان ملل متحد ، در سال1995میلادی (1374شمسی) ایران ازنظرابعاد صنعت برق دربین كشورهای خاورمیانه و غرب آسیادرمقام نخست قرارگرفت و درسطح جهانی نیز به مقام مقایسه بیست و یكم دست یافت
مقایسه ارقام مهم عملكرد صنعت برق در وزات نیرو از پایان سال 1367 تا پایان 1376
شرح 1357 1367 رشد سالانه (%)
قدرت نصب شده (مگاوات ( 13681 23258 6/1
تولید انرژی سالانه(میلیون كیلووات ساعت ( 43775 92310 8/6
حداكثر بار (مگاوات( 7762 17135 9/2
تعداد مشترك (هزار( 8828 13550 4/9
فروش انرژی (میلیون كیلووات ساعت( 36147 73880 8/3
روستای برقدار 22451 37094 5/7

نیروگاه ها Power Stations

در دنیا 5 منبع انرژی ,كه تقریبا تمام برق دنیا را مهیا می كنند , وجود دارد. آنها ذغال سنك, نفت خام, گاز طبیعی , نیروی آب و انرژی هسته ای هستند. تجهیزات هسته ای , ذغالی و نفتی از چرخه بخار برای برگرداندن گرما به انرژی الكتریكی : بر طبق ادامه متن : استفاده می كنند.

نیروگاه بخاری از آب بسیار خالص در یك چرخه یا سیكل بسته استفاده می كند. ابتدا آب در بویلرها برای تولید بخار در فشار و دمای بالا گرما داده می شود كه عموما دماو فشارآن در یك نیروگاه مدرن به 150 اتمسفرو550 درجه سانتیگراد می رسد. این بخار تحت فشار زیاد توربینها را ( كه آنها هم ژنراتورهای الكتریكی را می گردانند , و این ژنراتورها با توربینها بطور مستقیم كوپل هستند ) می گردانند یا اصطلاحا درایو می كنند. ماكزیمم انرژی از طریق بخار به توربینها داده خواهد شد فقط اگر بعداً همان بخاراجازه یابد در یك فشار كم ( بطور ایده آل فشار خلاء) از توربینها خارج شود . این مطلب می تواند توسط میعان بخار خروجی به آب بدست آید.

سپس آب دوباره بداخل بویلرها پمپ می شود و سیكل دوباره شروع می گردد. در مرحله تقطیر مقدرا زیادی از گرما مجبور است از سیستم استخراج شود. این گرما در كندانسور كه یك شكل از تبادل كننده گرمایی است , برداشته می شود. مقدار بیشتری از گرمای آب ناخالص وارد یك طرف كندانسور می شود و آن را از طرف دیگر ترك می كند بصورت آب گرم , داشتن گرمای به اندازه كافی استخراج شده از بخار داغ برای تقطیر آن به آب. در هیچ نقطه ای نباید دو سیستم آبی مخلوط شوند. در یك سایت ساحلی آب ناخالص داغ شده به سادگی به دریا برگشت داده می شود در یك نقطه با فاصله كوتاه. یك نیروگاه 2 GW به حدود 60 تن آب دریا در هر ثانیه احتیاج دارد. این برای دریا مشكل نیست , اما در زمین تعداد كمی از سایتها می توانند اینقدر آب را در یك سال ذخیره كنند. چاره دیگر بازیافت آب است. برجهای خنك كن برای خنك كردن آب ناخالص استفاده می شوند بطوریكه آن می تواند به كندانسورها ب

رگردانده بشود , بنابراین همان آب بطور متناوب بچرخش در می آید. یك برج خنك كن از روی ساحختار سیمانی اش كه مانند یك دودكش خیلی پهن است شناخته شده است و بصورت مشابه نیز عمل می كند. حجم زیادی از هوا داخل اطراف پایه ( در پایین و داخل و مركز لوله برج ) آن كشیده می شود و ازمیانه بالایی سرباز آن خارج میشود. آب گرم و ناخالص به داخل مركز داخلی برج از تعدای آب پاش نرم ( آب پاش با سوراخهای ریز ) پاشیده می شود و هنگامیكه آن فرو میریزد با بالارفتن هوا( توسط هوای بالا رونده ) خنك می شود. سرانجام آب پس از خنك شدن در یك حوضچه در زیر برج جمع می شود. بر

ج خنك كن وافعا یك تبدل دهنده كرمایی دوم , كه گرمای آب ناخالص را به هوای اتمسفر می فرستد , است, اما نه مانند تبادل دهنده گرمایی اول , در اینجا دوسیال اجازه می یابند با هم تماس داشته باشند و در نتیجه مقداری ار آب توسط تبخیر كم می شود.

برجهای خنك كن هرگز قادر به كاهش دمای آب ناخالص تا پایینتر از دمای حدی هوا نیستند بطوریكه كارآیی كندانسور و ازآنجا كارآیی تمام نیروگاه در مقایسه با یك سایت ساحلی كاهش می یابد. همچنین ساختمان برجهای خنك كن قیمت كلی ساختمان و بنای نیروگاه را افزایش می دهد.

احتیاج برای خنك كردن آب یك فاكتور مهم در انتخاب سایت نیروگاهی زغالی , نفتی و هسته ای است. یك سایت كه مناسب است برای یك نیروگاه كه از یك نوع سوخت استفاده می كند بناچار مناسب نیست برای یك نیروگاه كه ار نوع دیگری سوخت استفاده می كند.

نیروگاه های ذغال- سوختی ( Coal-Fired Power Stations )

پیش از این نیروگاه های سوخت ذغال سنگ نزدیك باری كه آنها نامین میكردند ساخته می شدند. یك نیروگاه خروجی 2 GW , درحدود 5 میلیون تن ذغال در سال مصرف میكند. در بریتانیا : كه بیشتر ذغال نیروگاه توسط ریل حمل میشود : , این نشان میدهد , یك مقدار متوسط در حدود 13 ترن در روز را كه هركدام 1000تن را حمل میكنند . این یعنی اینكه نیروگاه های ذغال- سوختی به یك ریل متصل نیاز دارند مگر اینكه نیروگاه درست در دهانه معدن ( بسیار نزدیك به معدن ) ساخته شود.

نیروگاه های نفت- سوختی ( Oil-Fired Power Stations )

سوخت نفتی نیروگاه میتواند مشتق بشود به نفت خام كه نفتی است هنگامیكه از چاه بیرون می آید, و نفت باقیمانده كه باقی می ماند هنگامیكه بخشهای قابل دسترس استخراج بشوند در تصفیه نفت. قیمت انتقال نفت توسط خطوط لوله ك

متر از انتقال ذغال سنگ با ریل است, اما حتی همان نیروگاههای سوخت نفت خام هم اغلب در نزدیكی اسكله ها و لنگرگاه های با آب عمیق كه برای تانكرهای اندازه متوسط (تانكرهای حمل و نقل سوخت) مناسب است , واقع میشوند. نفت باقیمانده نیرگاههای سوختی احتیاج دارد در نزدیكی تصفیه خانه كه آنها را تامین می كند واقه شوند. این بدلیل است كه نفت باقیمانده بسیار چسبناك است و میتواند فقط منتقل بشود در میان خطوط لوله بطور اقتصادی اگر آن گرم نگه داشته بشود.

نیروگاه های هسته ای ( Nuclear Power Stations )

در مقابله با ذغال سنگ و نفت , ارزش انتقال سوخت هسته ای ناچیزاست بدلیل مقداراستعمال خیلی كم. یك نیروگاه 1GW درحدود 41/2 تن اورانیوم در هرهفته نیاز دارد. این مقایسه میشود بطور بسیار مطلوب با 50000نت سوخت كه در یك هفته در نیروگاه ذغال- سوختی سوزانده میشد. نیروگاه های هسته ای در حال حاضر تقریبا آب خنك بیشتری درمقایسه با نیروگاه های ذغال- سوختی و نفت- سوختی استفاده میكنند , بعلت كارایی و بازده پایین آنها. همه نیروگاه های هسته ای در بریتانیا , با یك چشم داشت, در ساحل واقع می شوند و از آب خنك دریا استفاده میكنند.

نیروگاه های برق- آبی ( Hydroelectric Power Stations )

نیروگاه های برق- آبی باید جایی واقع شوند كه دهانه آب دردسترس هست , و نظربه اینكه این اغلب در مناطق كوهستانی است , آنها ممكن است به خطوط انتقال طولانی برای حمل توان به نزدیك ترین مركز یا پیوستن به شبكه نیاز داشته باشند. همه طرحهای برق- آبی به دو فاكتور اساسی وابسته هستند : یكی جریان آب و یكی اختلاف در سطح یا دهانه. نیاز دهانه ممكن است فراهم بشود بین یك دریاچه و یك دره باریك, یا توسط ساختن یك سد كوچك در یك رودخانه كه جریان را منحرف میكند به سمت نیروگاه, یا توسط ساختن یك سد مرتفع در مقابل یك دره برای ساخت یك دریاچه مجازی.

تاثیر خواص تولید و انتقال در نیروگاههای برق

چهار خاصیت منبع الكتریسیته وجود دارد كه یك تاثیر عمیق روی موضوعی كه منهدسی میشود دارد. آنها بصورت زیر هستند :

-1الكتریسیته, نه مانند گاز و آب, نمیتواند ذخیره بشو

د و تهیه كننده كنترل كوچكی بر بار در هر زمانی دارد. مهندسان كنترل تلاش می كنند برای نگهداری خروجی ژنراتورها متناسب با با ر متصل شده در ولتاژ و فركانس مخصوص.

-2 یك افزایش متناوب در تقاضا برای توان وجود دارد. اگرچه در بسیاری از كشورهای صنعتی سرعت افزایش در سالهلی اخیر كاهش پیدا كرده است, حتی سرعت معتدل مستلزم كتسردگیها و افزایشات عظیم در سیستم های موجود است.

-3 توزیع و طبیعت سوخت دردسترس. این جنبه هست جالبتر هنگامیكه ذغال سنگ اسخراج میشود در مناطقی كه لروما مراكز بار اصلی نیستند : توان برق-آبی معمولا دور از مراكز بار بزرگ است. مشكل فواصل انتقال و سایت كردن(انتخاب كردن محل برای نیروگاه) نیروگاه یك تجربه مبهم و مورد بحث در اقتصاد است. استفاده عظیم انرژی هسته ای بسوی اصلاح الگوی تغذیه موجود متمایل خواهد شد.

-4 در سالهای اخیر ملاحظات منابع طبیعی و محیطی عمده اهمیت و تاثیر سایتینگ, هزینه ساختاروعملكرد كارخانجات تولیدی را بعهده گرفته است. همچنین طراحی تحت تاثیر واقع میشود بدلیل تاخیرات در شروع پروژه ها بخاطر مراحل قانونی كه باید طی شوند. از مهمترین خواص در زمان حاضر ضربه زیست محیطی كارخانجات هسته ای است, خصوصا راكتور افزاینده سریع پیشنهاد شده.

تبدیل انرژی با بكارگیری بخار

احتراق ذغال یا نفت در بویلرها بخار را در بالاترین دما و فشار كه به توربینهای بخاری میرود تولید میكند. نفت مزایای اقتصادی دارد هنگامیكه آن میتواند پمپ شود از تصفیه خانه به داخل خطوط لوله مستقیما بسمت بویلرهای نیرگاه. استفاده ازنتیجه انرژی شكافت هسته ای بطور افزاینده در تولید برق دراد كسترش می یابد: همچنین در اینجا اساس انرژی برای تولید بخار توربینها استفاده می شود. نوع جریان- محوری توربین بطور مشترك با چندین سیلندر در یك شافت استفاده می شود.

نیروگاه بخاری براساس سیكل رانكین عمل میكند , كه آن(: سیكل رانكین) با سوپرهیتینگ: superheating , گرمایش تغیه آب : Feed-water heating و دوباره گرمایش بخار: steam reheating اصلاح شده است. كارایی گرمایی افزایش یافته, استفاده از بخار در بالاترین دما و فشار ممكن را نتیجه میدهد. همچنین برای توربینها ساختار اقتصادی , اندازه بزرگ و هزینه كلی كم میباشد. بعنوان یك نتیجه در حال حاضر توربوژنراتور500MW و بیشتر دارد استفاده میشود. با استفاده از توربینهای با ظرفیت 100MW و بیشتر

, كارآیی توسط دوباره گرمایش بخار بعدازاینكه آن اندكی توسط یك گرم كننده خارجی منبسط شود, افزایش می یابد. سپس بخار دوباره گرم شده بداخل توربین كه در مرحله نهایی بارگذاری منبسط می شود , برگشت داده میشود.

یك دیاگرام از یك نیروگاه ذغال- سوختی در شكل 1-2 نشان داده شده است. در شكل 2-2 , جریان انرژی در یك نیروگاه بخاری مدرن نشان داده شده است. باوجود مزایای دائم در طراحی بویلرها و در توسعه مواد بهبود یافته, طبیعت چرخه بخار آنچنان است كه كارآییها نسبتا كم هستند و مقادیر وسیع گرما در مرحله میعان ( در كندانسور ) بهدر می رود. به هرحال مزیتهای بزرگ در طراحی و مواد در سالهای اخیر كارآیی های دمایی و حرارتی نیروگاههای ذغالی را در حدود 40 درصد افزایش داده است.

در نیروگاه های ذغال- سوختی , ذغال سنگ به یك كارخانه جداسازی ذغال از سنگ حمل میشود وخورد می شود به و به ظرافت ساییده میشود. سوخت ساییده و پودر شده به داخل بویلر دمیده می شود بطوریكه با هوا برای احتراق مخلوط می شود. خروجی از توربین فشار ضعیف سرد میشود برای شكل گرفت عمل معیان توسط عبور از میان میعان كننده(كندانسور) وسط مقادیر زیاد آب دریا یا رودخانه, درجاییكه امكان سرد كردن توسط برجهای خنك كن وجود ندارد.

بویلرها در بستر جریانی

برای ذغالهای نوعی , گازهای احتراق شامل 2/0 – 3/0 درصد اكسیدسولفور بر حجم می باشند. اگر سرعت جریان گاز در میان بستر دانه ای یك بویلر نوع بزرگ افزایش می یابد كشش گرانش متعادل می شود توسط نیرری بسمت بالای گاز و بستر سوخت روی خاصیت یك سیال می رود. در یك پیمایش سایش این گرمای خروجی و دما را افزایش میدهد. خاكستر شكل گرفته جوش می خورد و بصورت كلوخ در می آید و ته نشین می شود بداخل صافی و به داخل چاه خاكستر برده می شود. بستر به دمای خاكستر سوزی(زینتر كردن خاكستر) در حدود 1050 – 1200 درجه سانتیگراد محدود می شود. احتراق ثانویه در بالای بستر جاییكه كه گازCO به گازCO2 میسوزد و H2S به SO2 تبدیل می شود , اتفاق می افتد. این نوع از بویلر دستخوش بهبود وسیعی می شود و بدلیل تراز آلودگی كم و كارآیی بهتر جذاب ا

تبدیل انرژی با استفاده از آب

شاید قدیمی ترین شكل تبدیل انرژی استفاده از نیروی آب است. دریك نیروگاه برق-آبی انرژی با هزینه رایگان فراهم می شود. این چهره جذاب همواره تاحدی توسط هزینه كلی بسیار بالای ساختار خنثی شده است, خصوصا از منظر كارهای مهندسی عمران. بهرحال امروزه هزینه كلی به ازای كیلووات نیروگاههای برق-آبی با نوع بخاری نیروگاهها در مقایسه است. متاسفانه, شرایط جغرافیایی لازم بر

ای تولید آبی بطور عادی یافت نمی شوند. در بیشتر كشورهای توسعه یافته منابع برق-آبی در دوردست استفاده می شوند.

یك راه حل برای استفاده مرسوم از انرژی آب , ذخیره پمپی است, كه آب را قادر می سازد تا دروضعیتی كه متمایل به طرحهای مرسوم نخواهد بود , استفاده بشود. بهره برداری از انرژی درجریانهای جذرومد در كانالها مدتها موضوع بحث و تفكر بوده است. مشكلات فنی و اقتصادی خیلی عظیم هستند و تعداد كمی محل وجود دارد كه طرح در آنها عملی باشد. یك تاسیسات كه از جریان جذرومد استفاده میكند در دهانه رود لارنس در شمال فرانسه كه رنج ارتفاع جذرومد 2/9 متر است و جریان جذرومد 18000مترمكعب بر ثانیه تخمین زده می شود, قرار دارد.

قبل از بحث در مورد انواع توربینها , یك توضیح خلاصه بر روشهای كلی عملكرد نیروگاههای برق-آبی داده خواهد شد. اختلاف عمودی بین مخزن بالایی و تراز توربینها باعنوان هد(head یا دهانه) شناخته میشود. آب ریزان از میان این دهانه انرژی جنبشی كه پس از آن به تیغه های توربین می رسد را ایجاد و تقویت می كند.

در زیر 3 نوع اصلی از تاسیسات آورده شده است :

-1 دهانه بلند یا ذخیره بلند – منطقه ذخیره سازی یا منبع بصورت نرمال در بالای 400 h میریزد.

-2 دهانه متوسط یا حوضچه ای – ذخیره در 200-400 h میریزد.

-3 حركت رودخانه ای( Run of River ) – مخزن در كمتر از 2 h میریزد ارتفاع دهانه آن بین 3 تا 15 متر است. یك دیاگرم برای نوع سوم در شكل 3-2 نشان داده شده است.

در ارتباط و هماهنگی با این ارتفاعات و دهانه مختلف كه در بالا آورده شد , توربینها از انواع خاصی از توربین هستند. آنها بصورت زیر هستند:

-1 پیلتون. این برای دهانه های بین 1840 – 184 متر استفاده می شود و شامل یك سطل چرخ رتور با نازل جریان تعدیل پذیراست.

-2 فرانسیس. كه برای دهانه های بین 490- 37 متر استفاده می شود و از انواع جریان مخلوط است.

-3 كاپلن. كه برای نیروگاههای جریان-رودخانه ای و حوضچه ای با دهانه های بالای 61 متر استفاده می شود. این نوع این نوع یك روتور محور- جریانی با گام تیغه های متغیر ( تیغه های گام – متغیر ) است.

شكل3-2

منحنی های بازده برای هر توربین در شكل 4-2 نشان داده شده است. هنگامیكه كارآیی به دهانه آب كه دائما در نوسان است بستگی دارد, اغلب آب مصرفی در مترهای مكعب به ازای كیلووات ساعت استفاده می شو

د و به دهانه آب ارتباط دارد. كارخانه برق-آبی توانایی شروع سریع را دارد و در زمان تعطیلی متضرر نمی شود. بناراین آن مزیتهای بزرگی دراد برای تولید در برخورد با پیك بارها در كمترین هزینه, در عطف با نیروگاه حرارتی یا گرمایی. با استفاده از كنترل ازراه دور جایگاههای آبی, زمان مورد نیلز از زمان راهنمایی و هدایت برای راه اندازی تا رسیدن به یك اتصال واقعی به شبكه قدرت میتواند تا كمتر از 2 دقیقه كوتاه شود.

شكل4-2

توربینهای گازی

استفاده از توربین گازی بعنوان یك محرك اصلی مزیتهای خاصی را بر كارخانه بخار دارد , اگرچه با گردش نرمال آن از نظر اقتصادی درعملكرد كمتر اقتصادی است. مزیت اصلی در توانایی برای راه اندازی و بارگذاری سریع نهفته است. از این رو توربین گازی برای استفاده بعنوان یك روش برای رسیدگی كردن به پیكهای بار سیستم بكارمی آید. یك استفاده بیشتر برای این نوع از ماشین , استفاده بعنوان متعادل كننده یا جبران كننده سنكرونیزم برای كمك به ترازهای ولتاژی ناخواسته و اتفاقی است. حتی در زمینه های اقتصادی بطور محتمل آن مفید است در برخورد با پیك بارها توسط راه اندازی توربینهای گازی از حالت سرد برای 2 دقیقه نسبت به گردش كارخانه یدكی ( اضافی ) بطور پیوسته.

نیروگاه های تولیدكننده برق

1- نیروگاه حرارتی : از اواخر قرن نوزدهم بشر برای تولید الكتریسیته از نیروگاه های حرارتی استفاده می كند. در این نیروگاه ها ابتدا زغال سنگ مصرف می شد و بعدها فرآورده های سنگین نفتی مورد استفاده قرار گرفت. اساس كار این نیروگاه ها بر گرم كردن آب تا حالت بخار است و سپس بخارهای تولید شده توربین های تولیدكننده الكتریسیته را به حركت در می آورند. عیب این نوع نیروگاه ها تولید گاز كربنیك فراوان و اكسیدهای ازت و گوگرد و غیره است كه در جو زمین رها شده و محیط زیست را آلوده می كنند. دانشمندان بر این باورند كه در اثر افزایش این گازها در جو زمین اثر گلخانه ای به وجود آمده و دمای كره زمین در حال افزایش است. در كنفرانس های متعددی كه درباره همین افزایش گازها و به ویژه گرم شدن كره زمین در نقاط مختلف جهان برگزار شد (لندن، ریو دوژانیرو و همین سال گذشته در كیوتو) غالب كشورهای جهان جز ایالات متحده آمریكا موافق با كم كردن تولید این گازها بر روی كره زمین بودند و تاكنون تنها به علت مخالفت آمریكا موافقتی جهانی حاصل نشده است.

-2 نیروگاه های آبی : در مناطقی از جهان كه رودخانه های پر آب دارند به كمك سد آب ها را در پس ارتفاعی محدود كرده و از ریزش آب بر ر

وی پره های توربین انرژی الكتریكی تولید می كنند. كشورهای شمال اروپا قسمت اعظم الكتریسیته خود را از آبشارها و یا سدهایی كه ایجاد كرده اند به دست می آورند. در كشور فرانسه حدود 30 تا 40 درصد الكتریسیته را از همین سدهای آبی

به دست می آورند. متاسفانه در كشور ما چون كوه ها لخت (بدون درخت) هستند غالب سدهای ساخته شده بر روی رودخانه ها در اثر ریزش كوه ها پر شده و بعد از مدتی غیر قابل استفاده می شوند.

-3نیروگاه های اتمی: در دهه اول و دوم قرن بیستم نظریه های نسبیت اینشتین امكان تبدیل جرم به انرژی را به بشر آموخت فرمول مشهور اینشتین ( mc2=E). متاسفانه اولین كاربرد این نظریه منجر به تولید بمب های اتمی در سال 1945 توسط آمریكا شد كه شهرهای هیروشیما و ناكازاكی در ژاپن را به تلی از خاك تبدیل كردند و چند صد هزار نفر افراد عادی را كشتند و تا سال های متمادی افراد باقی مانده كه آلوده به مواد رادیواكتیو شده بودند به تدریج درپی سرطان های مختلف با درد و رنج فراوان از دنیا رفتند. بعد از این مرحله غیر انسانی از كاربرد فرمول اینشتین، دانشمندان راه مهار كردن بمب های اتمی را یافته و از آن پس نیروگاه های اتمی متكی بر پدیده شكست اتم های اورانیم- تبدیل بخشی از جرم آنها به انرژی- برای تولید الكتریسیته ساخته شد.

اتم های سنگین نظیر ایزوتوپ اورانیم 235 و یا ایزوتوپ پلوتونیم 239 در اثر ورود یك نوترون شكسته می شود و در اثر این شكست، 200 میلیون الكترون ولت انرژی آزاد شده و دو تكه حاصل از شكست كه اتم های سبك تر از اورانیم هستند تولید می شود. اتم های به وجود آمده درپی این شكست غالباً رادیواكتیو بوده و با نشر پرتوهای پر انرژی و خطرناك و با نیمه عمر نسبتاً طولانی در طی زمان تجزیه می شوند. این پدیده را شكست اتم ها (Fision) گویند كه بر روی اتم های بسیار سنگین اتفاق می افتد. در این فرایند همراه با شكست اتم، تعدادی نوترون به وجود می آید كه می تواند اتم های دیگر را بشكند، لذا باید نوترون های اضافی را از درون راكتور خارج كرد و این كار به كمك میله های كنترل كننده در داخل راكتور انجام می گیرد و این عمل را مهار كردن راكتور گویند كه مانع از انفجار زنجیره ای اتم های اورانیم می گردد.

از آغاز نیمه دوم قرن بیستم ساخت نیروگاه های اتمی یا برای تولید الكتریسیته و یا برای تولید رادیو عنصر پلوتونیم كه در بمب اتم و هیدروژنی كاربرد دارد، شروع شد و ساخت این نیروگاه ها تا قبل از حوادث مهمی نظیر تری میل آیلند در آمریكا در سال

1979 میلادی و چرنوبیل در اتحاد جماهیر شوروی سابق در سال 1986 همچنان ادامه داشت وتعداد نیروگاه های اتمی تا سال 1990 میلادی از رقم 437 تجاوز می كرد. بعد از این دو حادثه مهم تا مدتی ساخت نیروگاه ها متوقف شد. در سال 1990 مقدار انرژی تولید شده در نیروگاه های صنعتی جهان از مرز 300 هزار مگاوات تجاوز می كرد.

ولی متاسفانه در سال های اخیر گویا حوادث فوق فرام

وش شده و گفت وگو درباره تاسیس نیروگاه های اتمی جدید بین دولت ها و صنعتگران از یكسو و دانشمندان و مدافعان محیط زیست آغاز شده است. بدیهی است اغلب دانشمندان و مدافعان محیط زیست مخالف با این روش تولید انرژی هستند و محاسبات آنها نشان می دهد كه اگر قرار باشد تمام جهانیان از نیروگاه اتمی استفاده كنند، از یكسو احتمالاً تولید پلوتونیم از كنترل آژانس جهانی كنترل انرژی هسته ای خارج خواهد شد و امكان دارد هر دیكتاتور غیرمعقول و ناآشنا با مفاهیم علمی تعادل محیط زیست، دارای این سلاح خطرناك شود. از سوی دیگر افزایش مواد زاید این نیروگاه ها كه غالباً رادیوایزوتوپ های سزیم 137 و استرانسیم 90 و پلوتونیم 239 است، سیاره زمین را مبدل به جهنمی غیر قابل سكونت خواهد كرد.

با وجود این، اخیراً ایالات متحده آمریكا مسائل فوق را فراموش كرده و برنامه ساخت نیروگاه های اتمی را مورد مطالعه قرار داده است. در كشورهای اروپایی نیز صنایع مربوطه و به ویژه شركت های تولیدكننده برق دولت های متبوع خود را برای تاسیس نیروگاه های اتمی تحت فشار قرار داده اند. ولی خوشبختانه در این كشورها با مقاومت شدید مدافعان محیط زیست روبه رو شده اند. اما در كشورهای آسیایی، در حال حاضر 22 نیروگاه اتمی در دست ساخت است (تایوان 2- چین 4- هندوستان-8 كره جنوبی 2- ژاپن 3- كره شمالی 1- ایران 2) و در كشورهای كمونیستی سابق ده نیروگاه در حال ساخت است (اوكـراین 4- روسیه 3- اسلواكی 2- رومانی 1(

مواد زاید نیروگاه های موجود و در حال بهره برداری از 300 هزار تن در سال تجاوز می كند و تا سال 2020 كه 33 نیروگاه در حال ساخت كنونی است به بهره برداری خواهند رسید، مواد زاید رادیواكتیو و خطرناك از مرز 500 هزار تن در سال تجاوز خواهد كرد. (مجله كوریه اینترناسیونال 17-11 دسامبر 2003 صفحه 12) اگر اروپایی ها و آمریكا و كانادا نیز ساخت نیروگاه های اتمی را شروع كنند، مواد زاید و رادیواكتیو جهان از حد میلیون تن در سال تجاوز خواهد كرد. باید توجه داشت كه برای از بین رفتن 99 درصد رادیو اكتیویته این مواد باید حداقل 300 سال صبر كرد.

-4 نیروگاه متكی بر پدیده پیوست اتم ها: از اواسط قرن بیستم دانشمندان با جدیت فراوان مشغول پژوهش و آزمایش بر روی پدیده پیوست اتم های سبك هستند. در آغاز نیمه دوم قرن بیستم كشورهای غربی (آمریكا، فرانسه و انگلستان و;) و اتحاد جماهیر شوروی، از این پدیده برای مصارف نظامی و تولید بمب هیدروژنی استفاده كرده و به علت ارزان بودن فرآورده های نفتی، كشورهای پیشرفته كمك مالی چندانی به دانشمندان برای یافتن وسیله كنترل بمب هیدروژنی نكردند و اكنون كه قسمت اعظم ذخایر نفت و گاز مصرف شده، به فكر ساخت نیروگاهی براساس پدیده پیوست اتم ها افتاده اند كه در آغاز به آن اشاره شد و در زیر اصول آن تشریح می شود.

الف) بمب هیدروژنی: بمب هیدروژنی در واقع یك بمب اتمی است كه در مركز آن ایزوتوپ های سنگین هیدروژن (دوتریم D و تریسیم T و یا فلز بسیار سبك لیتیم Li) را قرار داده اند. بمب اتمی به عنوان چاشنی شروع كننده واكنش است. با انفجار بمب اتمی دمایی معادل ده ها میلیون درجه (K10000000) در مركز توده سوخت ایجاد می شود، همین دمای بالا سبب تحریك اتم های سبك شده و آنها را با هم گداخت می دهد. در اثر گداخت

و یا در واقع پیوست اتم های سبك با یكدیگر انرژی بسیار زیادی تولید می شود. این است كه در موقع انفجار بمب هیدروژنی دو قارچ مشاهده می شود، قارچ اول مربوط به شكست اتم های اورانیم یا پلوتونیم است و قارچ دوم مربوط به پدیده پیوست اتم های سبك با یكد

یگر است كه به مراتب از قارچ اول بزرگ تر و مخرب تر است. واكنشی كه در خورشید اتفاق می افتد نتیجه پیوست اتم های هیدروژن با یكدیگر است، دمای درونی خورشیدها میلیون درجه است. (دمای سطح خورشید 6000 درجه است(.

در مركز خورشید از پیوست اتم های هیدروژن معمولی ایزوتوپ های دوتریم و تریسیم تولید می شود و سپس این ایزوتوپ به هم پیوسته شده و هسته اتم هلیم را به وجود می آ و

رند. این واكنش ها انرژی زا هستند و در اثر واكنش اخیر 6/17میلیون الكترون ولت انرژی تولید می شود. و این واكنش ها همراه انفجار وحشتناك و مهیبی است كه همواره در درون خورشید به طور زنجیره ای ادامه دارد و دلیل اینكه خورشید از هم متلاشی نمی شود اثر نیروی گرانشی بر روی جرم بی نهایت زیاد درون خورشید است. وقتی كه ذخیره هیدروژن خورشید تمام شود، زمان مرگ خورشید فرا می رسد (البته در 5 تا 6 میلیارد سال دیگر.(

در مقایسه نسبی اوزان، در پدیده پیوست 4 برابر انرژی بیشتر از پدیده شكست اتم های اورانیوم تولید می شود.

ب (نیروگاه متكی بر پدیده پیوست: در این پدیده همانطور كه گفته شد اتم های سبك با یكدیگر پیوست حاصل كرده و اتمی سنگین تر از خود به وجود می آورند، در واقع همان واكنشی است كه در خورشید اتفاق می افتد ولی باید شرایط ایجاد آن را بدون كاربرد بمب اتمی به وجود آورد و به ویژه باید آن را تحت كنترل درآورد. از دهه 1950 تاكنون دانشمندان سعی در به وجود آوردن دمایی در حدود میلیون درجه كرده تا واكنش پیوست را به نحو متوالی در این دما نگه دارند، دستگاهی كه برای این كار ساخته اند توكاماك Tokamak نام دارد. تاكنون در آزمایشگاه ها توانسته اند به مدت حداكثر 4 دقیقه این واكنش را ایجاد و كنترل كنند. در این دستگاه كه در شكل نمایش داده شده است، میدان مغناطیسی بسیار شدیدی ایجاد كرده و شدت جریان الكتریكی در حدود 15 میلیون آمپر از آن عبور می كند (برق منزل شما 30 تا حداكثر 90 آمپر است). در مركز این دستگاه اتم های سبك در اثر میدان مغناطیسی و الكتریكی، حالت پلاسما را خواهند داشت. (در روی زمین ما سه حالت از ماده را می شناسیم: جامد، مایع و بخار، ولی در داخل ستارگان یا خورشید ماده به صورت پلاسما است، یعنی در این حالت هسته اتم ها در دریایی از الكترون ها غرق اند.) در چنین حالتی اتم های سبك آنقدر تحریك و نزدیك به هم شده اند كه در هم نفوذ می كنند و اتم جدیدی كه هلیم است به وجود می آید. (ستارگان بسیار حجیم تر از خورشید دمای درونی بیش صدها میلیون و یا حتی میلیارد درجه است و در آنها اتم های سنگین تر نظیر كربن، ازت و اكسیژن با هم پیوست می كنند و عناصری مانند سلیسیم و گوگرد و; را به وجود می آورند .
1-

ساختار نیروگاه های اتمی جهان
برحسب نظریه اتمی عنصر عبارت است از یك جسم خالص ساده كه با روش های شیمیایی نمی توان آن را تفكیك كرد. از تركیب عناصر با یكدیگر اجسام مركب به وجود می آیند. تعداد عناصر شناخته شده در طبیعت حدود 92 عنصر است.

هیدروژن اولین و ساده ترین عنصر و پس از آن هلیم، كربن، ازت، اكسیژن و; فلزات روی، مس، آهن، نیكل و; و بالاخره آخرین عنصر طبیعی به شماره 92، عنصر اورانیوم است. بشر توانسته است به طور مصنوعی و به كمك واكنش های هسته ای در راكتورهای اتمی و یا به كمك شتاب دهنده های قوی بیش از 20 عنصر دیگر بسازد كه تمام آن ها ناپایدارند و عمر كوتاه دارند و به سرعت با انتشار پرتوهایی تخریب می شوند. اتم های یك عنصر از اجتماع ذرات بنیادی به نام پرتون، نوترون و الكترون تشكیل یافته اند. پروتون بار مثبت و الكترون بار منفی و نوترون فاقد بار است.

تعداد پروتون ها نام و محل قرار گرفتن عنصر را در جدول تناوبی (جدول مندلیف) مشخص می كند. اتم هیدروژن یك پروتون دارد و در خانه شماره 1 جدول و اتم هلیم در خانه شماره 2، اتم سدیم در خانه شماره 11 و; و اتم اورانیوم در خانه شماره 92 قرار دارد. یعنی دارای 92 پروتون است.

ایزوتوپ های اورانیوم

تعداد نوترون ها در اتم های مختلف یك عنصر همواره یكسان نیست كه برای مشخص كردن آنها از كلمه ایزوتوپ استفاده می شود. بنابراین اتم های مختلف یك عنصر را ایزوتوپ می گویند. مثلاً عنصر هیدروژن سه ایزوتوپ دارد: هیدروژن معمولی كه فقط یك پروتون دارد و فاقد نوترون است. هیدروژن سنگین یك پروتون و یك نوترون دارد كه به آن دوتریم گویند و نهایتاً تریتیم كه از دو نوترون و یك پروتون تشكیل شده و ناپایدار است و طی زمان تجزیه می شود.

ایزوتوپ سنگین هیدروژن یعنی دوتریم در نیروگاه های اتمی كاربرد دارد و از الكترولیز آب به دست می آید. در جنگ دوم جهانی آلمانی ها برای ساختن نیروگاه اتمی و تهیه بمب اتمی در سوئد و نروژ مقادیر بسیار زیادی آب سنگین تهیه كرده بودند كه انگلیسی ها متوجه منظور آلمانی ها شده و مخازن و دستگاه های الكترولیز آنها را نابود كردند.

غالب عناصر ایزوتوپ دارند از آن جمله عنصر اورانیوم، چهار ایزوتوپ دارد كه فقط دو ایزوتوپ آن به علت داشتن نیمه عمر نسبتاً بالا در طبیعت و در سنگ معدن یافت می شوند. این دو ایزوتوپ عبارتند از اورانیوم 235 و اورانیوم 238 كه در هر دو 92 پروتون وجود دارد ولی اولی 143 و دومی 146 نوترون دارد. اختلاف این دو فقط وجود 3 نوترون اضافی در ایزوتوپ سنگین ست ولی از نظر خواص شیمیایی این دو ایزوتوپ كاملاً یكسان هستند و برای جداسازی آنها از یكدیگر حتماً باید از خواص فیزیكی آنها یعنی اختلاف جرم ایزوتوپ ها استفاده كرد. ایزوتوپ اورانیوم 235 شكست پذیر است و در نیروگاه های اتمی از این خاصیت استفاده می شود و حرارت ایجاد شده در اثر این شكست را تبدیل به انرژی الكتریكی می نمایند. در واقع ورود یك نوترون به درون هسته این اتم سبب شكست آن شده و به ازای هر اتم شكسته شده 200 میلیون الكترون ولت انرژی و دو تكه شكست و تعدادی نوترون حاصل می شود كه می توانند اتم

های دیگر را بشكنند. بنابراین در برخی از نیروگاه ها ترجیح می دهند تا حدی این ایزوتوپ را در مخلوط طبیعی دو ایزوتوپ غنی كنند و بدین ترتیب مسئله غنی سازی اورانیوم مطرح می شود.

ساختار نیروگاه اتمی

به طور خلاصه چگونگی كاركرد نیروگاه های اتمی را بیان كرده و ساختمان درونی آنها را مورد بررسی قرار می دهیم.

طی سال های گذشته اغلب كشورها به استفاده از این نوع انرژی هسته ای تمایل داشتند و حتی دولت ایران 15 نیروگاه اتمی به كشورهای آمریكا، فرانسه و آلمان سفارش داده بود. ولی خوشبختانه بعد از وقوع دو حادثه مهم تری میل آیلند (Three Mile Island) در 28 مارس 1979 و فاجعه چرنوبیل (Tchernobyl) در روسیه در 26 آوریل 1986، نظر افكار عمومی نسبت به كاربرد اتم برای تولید انرژی تغییر كرد و ترس و وحشت از جنگ اتمی و به خصوص امكان تهیه بمب اتمی در جهان سوم، كشورهای غربی را موقتاً مجبور به تجدیدنظر در برنامه های اتمی خود كرد.

نیروگاه اتمی در واقع یك بمب اتمی است كه به كمك میله های مهاركننده و خروج دمای درونی به وسیله مواد خنك كننده مثل آب و گاز، تحت كنترل درآمده است. اگر روزی این میله ها و یا پمپ های انتقال دهنده مواد خنك كننده وظیفه خود را درست انجام ندهند، سوانح متعددی به وجود می آید و حتی ممكن است نیروگاه نیز منفجر شود، مانند فاجعه نیروگاه چرنوبیل شوروی. یك نیروگاه اتمی متشكل از مواد مختلفی است كه همه آنها نقش اساسی و مهم در تعادل و ادامه حیات آن را دارند. این مواد عبارت اند از:

-1 ماده سوخت متشكل از اورانیوم طبیعی، اورانیوم غنی شده، اورانیوم و پلوتونیم است.

عمل سوختن اورانیوم در داخل نیروگاه اتمی متفاوت از سوختن زغال یا هر نوع سوخت فسیلی دیگر است. در این پدیده با ورود یك نوترون كم انرژی به داخل هسته ایزوتوپ اورانیوم 235 عمل شكست انجام می گیرد و انرژی فراوانی تولید می كند. بعد از ورود نوترون به درون هسته اتم، ناپایداری در هسته به وجود آمده و بعد از لحظه بسیار كوتاهی هسته اتم شكسته شده و تبدیل به دوتكه شكست و تعدادی نوترون می شود. تعداد متوسط نوترون ها به ازای هر 100 اتم شكسته شده 247 عدد است و این نوترون ها اتم های دیگر را می شكنند و اگر كنترلی در مهار كردن تعداد آنها نباشد واكنش شكست در داخل توده اورانیوم به صورت زنجیره ای انجام می شود كه در زمانی بسیار كوتاه منجر به انفجار شدیدی خواهد شد.

در واقع ورود نوترون به درون هسته اتم اورانیوم و شكسته شدن آن توام با انتشار انرژی معادل با 200 میلیون الكترون ولت است این مقدار انرژی در سطح اتمی بسیار ناچیز ولی در مورد یك گرم از اورانیوم در حدود صدها هزار مگاوات است. كه اگر

به صورت زنجیره ای انجام شود، در كمتر از هزارم ثانیه مشابه بمب اتمی عمل خواهد كرد. اما اگر تعداد شكست ها را در توده اورانیوم و طی زمان محدود كرده به نحوی كه به ازای هر شكست، اتم بعدی شكست حاصل كند شرایط یك نیروگاه اتمی به وجود می آید. به عنوان مثال نیروگاهی كه دارای 10 تن اورانیوم طبیعی است قدرتی معادل با 100 مگاوات خواهد داشت و به طور متوسط 105 گرم اورانیوم 235 در روز در این نیروگاه شكسته می شود و همان طور كه قبلاً گفته شد در اثر جذب نوترون به وسیله ایزوتوپ اورانیوم 238 اورانیوم 239 به وجود می آمد كه بعد از دو بار انتشار پرتوهای بتا (یا الكترون) به پلوتونیم 239 تبدیل می

شود كه خود مانند اورانیوم 235 شكست پذیر است. در این عمل 70 گرم پلوتونیم حاصل می شود. ولی اگر نیروگاه سورژنراتور باشد و تعداد نوترون های موجود در

نیروگاه زیاد باشند مقدار جذب به مراتب بیشتر از این خواهد بودو مقدار پلوتونیم های به وجود آمده از مقدار آنهایی كه شكسته می شوند بیشتر خواهند بود. در چنین حالتی بعد از پیاده كردن میله های سوخت می توان پلوتونیم به وجود آمده را از اورانیوم و فرآورده های شكست را به كمك واكنش های شیمیایی بسیار ساده جدا و به منظور تهیه بمب اتمی ذخیره كرد.

2 – نرم كننده ها موادی هستند كه برخورد نوترون های حاصل از شكست با آنها الزامی است و برای كم كردن انرژی این نوترون ها به كار می روند. زیرا احتمال واكنش شكست پی در پی به ازای نوترون های كم انرژی بیشتر می شود. آب سنگین (D2O) یا زغال سنگ (گرافیت) به عنوان نرم كننده نوترون به كار برده می شوند.

3- میله های مهاركننده: این میله

ها از مواد جاذب نوترون درست شده اند و وجود آنها در داخل رآكتور اتمی الزامی است و مانع افزایش ناگهانی تعداد نوترون ها در قلب رآكتور می شوند. اگر این میله ها كار اصلی خود را انجام ندهند، در زمانی كمتر از چند هزارم ثانیه قدرت رآكتور چند برابر شده و حالت انفجاری یا دیورژانس رآكتور پیش می آید. این میله ها می توانند از جنس عنصر كادمیم و یا بور باشند.

-4 مواد خنك كننده یا انتقال دهنده انرژی حرارتی: این مواد انرژی حاصل از شكست اورانیوم را به خارج از رآكتور انتقال داده و توربین های مولد برق را به حركت در می آورند و پس از خنك شدن مجدداً به داخل رآكتور برمی گردند. البته مواد در مدار بسته و محدودی عمل می كنند و با خارج از محیط رآكتور تماسی ندارند. این مواد می توانند از CO2 ، آب، آب سنگین، هلیم گازی و یا سدیم مذاب باشند.

غنی سازی اورانیم

سنگ معدن اورانیوم موجود در طبیعت از دو ایزوتوپ 235 به مقدار 7/0 درصد و اورانیوم 238 به مقدار 3/99 درصد تشكیل شده است. سنگ معدن را ابتدا در اسید حل كرده و بعد از تخلیص فلز، اورانیوم را به صورت تركیب با اتم فلئور (F) و به صورت مولكول اورانیوم هكزا فلوراید UF6 تبدیل می كنند كه به حالت گازی است. سرعت متوسط مولكول های گازی با جرم مولكولی گاز نسبت عكس دارد این پدیده را گراهان در سال 1864 كشف كرد. از این پدیده كه به نام دیفوزیون گازی مشهور است برای غنی سازی اورانیوم استفاده می كنند.در عمل اورانیوم هكزا فلوراید طبیعی گازی شكل را از ستون هایی كه جدار آنها از اجسام متخلخل (خلل و فرج دار) درست شده است عبور می دهند. منافذ موجود در جسم متخلخل باید قدری بیشتر از شعاع اتمی یعنی در حدود 5/2 انگشترم (000000025/0 سانتیمتر) باشد. ضریب جداسازی متناسب با اختلاف جرم مولكول ها است.روش غنی سازی اورانیوم تقریباً مطابق همین اصولی است كه در اینجا گفته شد. با وجود این می توان به خوبی حدس زد كه پرخرج ترین مرحله تهیه سوخت اتمی همین مرحله غنی سازی ایزوتوپ ها است زیرا از هر هزاران كیلو سنگ معدن اورانیوم 140 كیلوگرم اورانیوم طبیعی به دست می آید كه فقط یك كیلوگرم اورانیوم 235 خالص در آن وجود دارد. برای تهیه و تغلیظ اورانیوم تا حد 5 درصد حداقل 2000 برج از اجسام خلل و فرج دار با ابعاد نسبتاً بزرگ و پی درپی لازم است تا نسبت ایزوتوپ ها تا از برخی به برج دیگر به مقدار 01/0 درصد تغییر پیدا كند. در نهایت موقعی كه نسبت اورانیوم 235 به اورانیوم 238 به 5 درصد رسید باید برای تخلیص كامل از سانتریفوژهای بسیار قوی استفاده نمود. برای ساختن نیروگاه اتمی، اورانیوم طبیعی و یا اورانیوم غنی شده بین 1 تا 5 درصد كافی است. ولی برای تهیه بمب اتمی حداقل 5 تا 6 كیلوگرم اورانیوم 235 صددرصد خالص نیاز است.

عملا در صنایع نظامی از این روش استفاده نمی شود و بمب های اتمی را از پلوتونیوم 239 كه سنتز و تخلیص شیمیایی آن بسیار ساده تر است تهیه می كنند. عنصر اخیر را در نیروگاه های بسیار قوی می سازند كه تعداد نوترون های موجود در آنها از صدها هزار میلیارد نوترون در ثانیه در سانتیمتر مربع تجاوز می كند. عملاً كلیه بمب های اتمی موجود در زراد خان به صورت زیر است: ایزوتوپ های اورانیوم 238 شكست پذیر نیستند ولی جاذب نوترون كم انرژی (نوترون حرارتی هستند. تعدادی از نوترون های حاصل از شكست اورانیوم 235 را جذب می كنند و تبدیل به اورانیوم 239 می شوند. این ایزوتوپ از اورانیوم بسیار ناپایدار است در كمتر از ده ساعت تمام اتم های به وجود آمده تخریب می شوند. در درون هسته پایدار اورانیوم 239 یكی از نوترون ها خودبه خود به پروتون و یك الكترون تبدیل می شود.بنابراین تعداد پروتون ها یكی اضافه شده و عنصر جدید را كه 93 پروتون دارد نپتونیم می ن

امند كه این عنصر نیز ناپایدار است و یكی از نوترون های آن خود به خود به پروتون تبدیل می شود و در نتیجه به تعداد پروتون ها یكی اضافه شده و عنصر جدید كه 94 پروتون دارد را پلوتونیم می نامند. این تجربه طی چندین روز انجام می گیرد.

سیستمهای توزیع

ایمنی كلید فناوری كلیدخانه (Switch gear) است.
كمپانی ABB اخیرا ساخت AX1 یك محصول كلیدخانه ولتاژ متوسط جدید عرضه كرده است. این فناوری خصیصه ساختمانی منحصر به فردی را داشته و چندین مفهوم در طراحی آن به كار گرفته شده است.
AX1كلیدخانه جدید عایقبندی در برابر هوا و ولتاژ متوسط ABB بر مبنای فلسفه ایمنی ساخته شده كه بر مبنای آن فضای كامل ولتاژ قوی برای چندین ورودی و تغذیه كننده مكعبی و یك حصار فلزی پیش بینی شده كه امكان برخورد انسانی در شرایط سرویس را پیش نمیآورد. در جهت ارتقای ایمنی و مقابله با خطرات رودرروی انسانی و كاهش زمان برپاسازی دوباره در شرایط خرابی دستگاهی به نام ”حذفكننده آرك – Arc Eliminator “ ساخته ، امتحان و به كار برده شده است. مشخصه های نوآورانه دیگر نظیر مشاهده گری كامل و اتصالات سیم پیچها با كنتاكت جهشی نیز ایمنی AX1 را بالاتر برده است.
محصولAX1 در لودویكا ساخته شده كه بزرگترین مركز سازنده دستگاههای فشارقوی در دنیاست و آن را به مطلوبترین مكان برای توسعه بعدی AX1 بدل گردانده است. كارخانه AX1 شكل یكپارچه دارد و بخشهای تولید و اداری در كنار هم قرار دارند. این امر سبب می شود مبادله اطلاعات قابل اتكای بین بخشهای اداری و تولیدی به سرعت میسر شود.

فضای كوچك،ایمنی بالا

به خاطر اندازه كوچك و ایمنی بالای این دستگاه نصب پانلهای AX1 برای فضاهای كوچكی كه نیازمند ایمنی بالا هستند ، بسیار مطلوب است. به دلیل پویا بودن آرك حفاظتی AX1 ،افزایش خطرناك فشار هیچگاه امكان شكلگیری پیدا نمیكند و اگر باز شدن درونی آرك كلیدخانه رخ دهد گازهای مضّر امكان انتشار ندارند. بنابراین به فضایی برای زدایش كمپرس گاز و آتش نیاز نیست زیرا حذف كننده های سریع آرك (قوس) در AX1به سرعت بسیار بالایی از هر گسست احتمالی ناشی از صدمات جلوگیری می كند. مشخصه دیگری كه فضای موردنیاز AX1 را كوچكتر می كند درهای كشویی آن است كه هیچ فضایی را در راهروی عملیاتی اشغال نمی كند.
تگنر Tegner در شهر واستراس ـ سوئد نمونه خوبی از تعبیه AX1در ف

ضایی بسیار كوچك است. در زیرزمین یك ساختمان چندین كارخانه AX1 نصب شده است . یكی از آنها شامل یك AX1 با 1+6 پانل است كه در یك سوراخی به اندازه شش مترمربع جاسازی شده است. در نبود فضا ، پانل حایل روی دیوار مقابل پانلهای AX1 تعبیه شده است. این نمونه نشان میدهد كه AX1در فضاهای كوچك چه برتریهایی دارد و ساختمان جمع و جور آن و عدم نیاز به فضای مربوط به زدایش كمپرس از آن جمله است.
یك نمونه دیگر از خصوصیات منحصر به فرد AX1 در شهر مالمبرگت در شمال سوئد دیده میشود دستگاه در جایی 1000 متر زیر سطح محیط موردنیاز برای كارگران معدن و تجهیزات مكانیكی و برقی معادن نصب شده است. در یك معدن به دستگاه حفاری پیوسته نیاز وجود دارد كه سنگها را بشكافد. بزودی كابل مربوطه بسیار طولانی شده و كلیدخانه باید جابهجا شود. این كار معمولا پر دردسر و پرهزینه است. بنابراین به راهحلی جابهجاپذیر نیاز وجود دارد كه بتوان آن را به سرعت، راحت و هماهنگ با فرایند معدن كاری جابهجا كرد. در این جاست كه دستگاههای جمع و جور خاصیت خود را نشان میدهند. از آنجا كه در مكعبی AX1 هنگام باز شدن به طور عمودی فشار داده میشود به فضای اضافی در جلوی پانلها نیازی نیست و جا برای مانور موردنیاز وجود دارد. یك مشخصه حیاتی دیگر AX1حذف قوس ( Arc) آن اس

ت كه وجود یك سیستم رهاسازی فشار را غیرلازم میكند و این امری مهم در ایمنی كارگرانی است كه در معادن كار میكنند.

كاربردهای دیگر

طراحی جمع و جور AX1 آن را برای سكوهای نفتی و گازی مطلوب میسازد . پانلهای AX1 از آلومینیوم ساخته شده و آن را سبك میكند. تجهیزات مخصوص دستگاههای دریایی با تنشهایی روبرو میشوند كه در شرایط عادی و در روی زمین با آن مواجه نمیشوند. حركت مقتدرانه امواج، ارتعاش و خوردگی به دلیل فضای آلوده به نمك از آن جمله است. برای اطمینان تأثیرپذیری AX1 در سختترین شرایط AX1به شكلی شدید برای سازگاری با نیازهای IEC و UL مورد آزمایش قرار گرفته است.
در كاناری وارف دوكلندز لندن نیز دستگاهای AX1 نصب شده است. در یك ساختمان بانكی برای HSBC سه كلیدخانه AX1 نصب شده است . دو دستگاه در پایین ساختمان كه هر كدام 21 پانل AX1 دارند. سومی با هشت پانل در طبقه هفتم تع

طراحی AX1

به دلیل شكل لولهای، ابعاد به شكلی اساسی كوچك شده است. اخیرا در مقایسه با دستگاههای مشابه در بازار AX1 به عنوان كوچكترین آنها شناخته شده است. این اندازه كوچك به معنای آن است كه AX1میتواند به راحتی در یك كانتینر استاندارد 3/7 متر قرار گیرد. گذشته از صرفهجویی در فضا، كار نصب نیز آسانتر میشود،زیرا این دستگاه به طور یكپارچه و مونتاژ شده در كانتینر قرار میگیرد و در مكان نصب، تنها كار، اتصال كابلها است. این دستگاه با شكل خود تصمین كننده طراحی بهینه و قوی پانلهاست.
میدانهای همنواختی – الكتریكی دور میله جریان وجود دارد كه آن را برای سازگارسازی و به كارگیری مرحله به مرحله كوتاه ایمن میسازد. بین فازها همواره پتانسیل زمینی وجود دارد كه ریسك گریپاژ جریان را به حداقل میرساند. به عایقهای سدكننده بین فازها نیازی نیست (یا بین فاز و زمین)و میله جریان اصولا نیازی به عایقكاری ندارد. همچنین میله جریان به اتصالات فنری سیم پیچهای منحصر به فرد خود، كار الحاق پانلها به یكدیگر را ساده تر میكند.
این شكل AX1 است كه استفاده از آن را به عنوان یك تكنیك اتصال به فنرهای Helicon بدون چفت میسر كرده است. اتصالات فنری سیمپیچ در تمام نقاط ارتباط مدار اصلی به كار گرفته میشود كه در سیستم میله جریان بین پانلها قابل پیادهسازی ـ و یا در اتصالات بالاتر یا پایینتر و دستگاههای كابلهای ارتباطی ـ است . این تكنیك اتصالات فنری سیمپیچ در نقاط قابل جابجایی انتقال جریان داخل دستگاههای سوئیچ مورد استفاده قرار میگیرد. اگرچه این تكنیك منحصر به AX1 نیست اما صناعت و تكنیكی است كه امتیاز آن را ABB دارد و برای مدارشكنهای ف

شارقوی و كلیدخانههای GIS در 20 سال اخیر به كار گرفته شده است.
تكنیكهای جدید اندازهگیری كه در AX1 به كار گرفته شده به مفهوم آن است كه جریان با سیمپیچ روگوسكی Rogowski اندازهگیری میشود. این سیمپیچ از گونهای حلقوی است كه روی بدنهای از مواد غیرمغناطیسی پیچیده شده است و درجه حرارتش ثابت است. این دستگاه قادر به اندازهگیری جریان چند آمپر تا جریان مدار ـ كوتاه است و اندازهگیری دقیق اُفت فشار قوی را به عنوان وسیلهای ساده برای وارسی پوشش كنتاكت مدارشكن نیز انجام میدهد. هر سنسور مورد آزمایش قرار میگیرد و خطاها به شكل فاكتور اصلاحی برای رایانه پانل تصحیح می شود بنابراین دقت اندازهگیری آن بالاست.

برای دریافت اینجا کلیک کنید