مقاله بررسی اثر بخشی درمان گروهی با رویکرد تحلیل محاوره‌ای برن (TA) برافزایش ابراز احساسات و رضایت زناشویی در بین زنان

توضیحات

 مقاله بررسی اثر بخشی درمان گروهی با رویکرد تحلیل محاوره‌ای برن (TA) برافزایش ابراز احساسات و رضایت زناشویی در بین زنان دارای 143 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله بررسی اثر بخشی درمان گروهی با رویکرد تحلیل محاوره‌ای برن (TA) برافزایش ابراز احساسات و رضایت زناشویی در بین زنان  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله بررسی اثر بخشی درمان گروهی با رویکرد تحلیل محاوره‌ای برن (TA) برافزایش ابراز احساسات و رضایت زناشویی در بین زنان

چکیده ..1    
فصل اول:کلیات پژوهش..  2
مقدمه3
بیان مساله5
اهمیت وضرورت انجام تحقیق 6
اهداف پژوهش 9
فرضیه های تحقیق1
متغیرها10
تعریف نظری متغیرهای تحقیق 1
تعریف عملیاتی متغرهای تحقیق12
فصل دوم: ادبیات وپیشینه پژوهش..  13
مقدمه      14
خانواده وساختار آن    ..15
رضایت زناشویی15
عوامل موثر بر رضایت زناشویی ..16
تاثیر رضایت زناشویی برسایرابعادزندگی..29
نظریه چرخه زندگی..31  
عوامل آسیب رسان به رضایت زناشویی 35
رضایت زناشویی وابراز احساسات36
ابراز احساسات37
پایه های ارتباط زناشویی 38
موفقیت روابط زناشویی39
بیان عواطف واحساسات4
تعارض درابرازاحساسات وعواطف41
چگونه احساسات ناخوشایندخودراباهمسردرمیان بگذاریم؟41
قواعد بیانگر احساسات43
ابرازعشق ومحبت زوجین نسبت به یکدیگر45
عوامل موثردررابطه سالم زناشویی45
توجه (رفتارکلامی وغیرکلامی) 46
گوش دادن47
ستایش وتقدیر47
رابطه زناشویی ازدیدگاه اسلام48
تحلیل محاوره ای ..49
فرضهای فلسفی(TA) ..51
خوشگذرانی-نقش –بازی کردن    ..51  
کاربرد-اهداف تغییرات در(TA) ..51
استقلال ..52
ارتباط باز ..53
دستورالعمل درمان-سه (P ) ..54
الگوی حالات روانی..0    54
والد..54
بالغ..55
کودک..56
وضعیتهای زندگی..    57
من خوب نیستم شما خوب هستید..57    
من خوب نیستم شما خوب نیستید..58
من خوب هستم شما خوب نیستید..59
من خوب هستم شما خوب هستید..59
آسیب شناسی ساختاری ..60
آلودگی ..60
طرد..62
تحلیل تبادلها-وقت گذرانی..63
کلک بازی قصه ها..64
روابط متقابل..65
روابط متقابل مکمل..65
روابط متقابل متقاطع..    67
نوازش..68
مثلث نمایشی کارپمن..     68
تحلیل ارتباط محاوره ای ودرمان..     69
تعریف گروه..70
روان درمانی گروهی..     70
هدفهای گروه درمانی..70
گروه درمانی بارویکردتحلیل محاوره ای..71
وظایف درمانگر وهدف درمان بارویکردتحلیل محاوره ای..      71
خانواده درمانی..72
تحقیقات انجام شده درداخل..72
تحقیقات انجام شده درخارج..72
خلاصه وجمع بندی..76
فصل سوم:روش انجام پژوهش ..78
روش پژوهش ..     79
جامعه مورد مطالعه..79
حجم نمونه وروش نمونه گیری..     79
ابزارهای جمع آوری اطلاعات: ..79
الف)پرسشنامه انریچ ..    80
ب)پرسشنامه بیان احساسات ..81
روش اجرای پژوهش.    82
روشهای آماری وتجزیه وتحلیل اطلاعات ..    83
فصل چهارم : تجزیه وتحلیل آماری  ..84
تجزیه وتحلیل توصیفی داده ها وجدولها ..85
تجزیه وتحلیل استنباطی یافته ها و فرضیه ها..93
فصل پنجم: بحث ونتیجه گیری  ..96
مقدمه..97
بحث در زمینه فرضیه های پژوهش ..97
پیشنهادها..99
الف :براساس یافته ها..99
ب: برای آیندگان ..99
محدودیتهای پژوهش..99
منابع..100
پیوستها..111

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله بررسی اثر بخشی درمان گروهی با رویکرد تحلیل محاوره‌ای برن (TA) برافزایش ابراز احساسات و رضایت زناشویی در بین زنان

- قرآن مجید

- آرمان، سرور وزارعی، ناهید (1383)، بررسی اثر بخشی گروه درمانی شناختی- رفتاری بر عملکرد خانواده و رضایت زناشویی در مادران مبتلا به اوتیسم، ارائه شده در نخستین کنگره آسیب شناسی خانواده در ایران

- ابراهیمی، محمدرضا (1385)، ازدواج و رضایت زناشویی، مقالات علمی و تخصصی در زمینه روانشناسی بالینی و مباحث مرتبط، فروردین ماه

- احمدی، خدابخش، (1383)، بررسی تأثیر روش مداخله تغییر شیوه زندگی بر کاهش ناسازگاری زناشویی، پایان نامه دکتری، دانشگاه طباطبایی، تهران

- اربابان اصفهانی، مرضیه، (1385)، بررسی رابطه بین رضایت­مندی و سازگاری زناشویی مردان و زنان شهر اصفهان، دومین کنگره سراسری آسیب شناسی خانواده در ایران (1385)

- ادیب راد، نسترن و منصور، لادن (1383)، مقایسه بین تعارض زناشویی و ابعاد آن در مراجعین زن و مرکز خدمات مشاوره ای دانشگاه شهید بهشتی در زنان عادی، تازه­ها و پژوهشهای مشاوره، جلد2، شماره11

- استوارت، یان و جونز، ون ، روشهای نوین در روان شناسی تحلیل رفتار متقابل، ترجمه دادگستر، بهمن، (1385)،تهران: چاپ چهارم، ص 117،28،23،21،10،9 تا 123،151 ،473 و 474

- الیس، البرت، هارپر، زندگی عاقلانه، ترجمه فیروز بخت، مهرداد (1377)، انتشارات رشد، تهران

 - امانی، احمد و همکاران، (1383)، مطالعه تأثیر درمانی شناختی، رفتاری به شیوه گروهی بر رضایتمندی زناشویی در زنان، نخستین کنگره سراسری آسیب شناختی خانواده تهران

- امینی قمی، محمد، (1380)، بررسی رابطه ابراز احساسات زوجین با رضایت زناشویی، پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن

-  براتی، طاهره، (1375)، بررسی تأثیر تعارضات زناشویی بر روابط متقابل زن و شوهر، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن

- برنشتاین، ف، اچ و برنشتاین، م، تی،  زناشویی درمانی، ترجمه ح، پورعابدی نائینی و غ، منشئی،(1380) تهران انتشارات رشد

- برن، اریک،  تحلیل رفتار متقابل، ترجمه فصیح، اسماعیل، تهران (1374)، نشرالبرز، چاپ اول، ص6، 61

- بک، ارون، تی،  عشق هرگز کافی نیست، ترجمه قراچه داغی، مهدی،(1385)، انتشارات آسیم، چاپ نوزدهم، ص 223، 224، تهران

- بنی اسد، حسن، (1375)، بررسی و مقایسه عوامل موثر در زوج های سازگار و ناسازگار شهر کرمان، پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، دانشگاه تربیت مدرس تهران

- بهاری، رزاق، (1385)، بررسی اثر بخشی آموزش تکنیک کنترل خودگویی به زنان در حل تعارضات زناشویی در بین زنان شهر ارومیه، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی تهران

- به پژوه، احمد، حجازی، الهه، و احدی، بتول، (1383)، رضایتمندی زناشویی و ابراز هیجان والدین ارائه شده در نسختین کنگره سراسری آسیب شناسی خانواده در ایران

- بهرامی، بدری السادات، (1379)، مقایسه اثر بخشی شیوه روان درمانی گروهی با روش تحلیل روانی و شناختی بر روی ناسازگاری زوجین، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران

- پروچاسکاه، جمیزاو، نورکراس، جان سی،  نظریه های روان درمانی، ترجمه سید محمدی، یحیی،(1385)، تهران، انتشارات رشد، چاپ سوم

- پهلوان، محسن، (1383)، بررسی اثر بخشی شناخت درمانی بک و روان درمانی بین فردی در درمان اختلال افسرده خویی، رساله دکتری مشاوره، دانشگاه اصفهان

- تاجیک، اسماعیلی، عزیزالله، (1378) آموزش جوانان در آستانه ازدواج، انتشارات انجمن اولیا و مربیان

- تبریزی، مصطفی، (1383)، بررسی و مقایسه اثر بخشی گروه درمانی تلفیقی زوجها، شناخت درمانی گروهی بک و کتاب درمانی در کاهش نارضایتی زناشویی، پایان نامه دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران

- ثنایی ذاکر، باقر، (1377)، روان درمانی و مشاوره گروهی، تهران، انتشارات چهره

- جی هی لی، روان درمانی خانواده، ترجمه باقر ثنایی،(1370)،‌  انتشارات امیر کبیر، تهران

- حاجی سید نصیر، مهین السادات (1381)، بررسی تأثیر مشاوره گروهی با رویکرد تحلیل رفتار تبادلی بر منبع کنترل و خودپنداره دانشجویان دختر دانشگاههای تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

- حیاتی، مژگان،‌ مقایسه اثر بخشی رویکردهای شناختی هیجان مدار و الگوهای تلفیقی بر میزان رضایت زناشوئی، پایان نامه دکتری، دانشگاه علامه 1386

- خزایی، معصومه، (1385)، بررسی رابطه بین الگوهای ارتباطی با تعارضات زناشویی دانشجویان زن دانشگاههای تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره، دانشگاه خاتم

- خیاوی، سیامک (1386)، بررسی تاثیر  مشاوره گروهی با رویکرد تحلیل ارتباط محاوره ای بر کاهش اضطراب دانش آموزان دبیرستانهای پسرانه مشکین شهر، پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره، دانشگاه علامه طباطبایی تهران

- دانش، عصمت، (1385)، تأثیر روش تحلیل ارتباط محاوره ای در سازگاری زناشویی زوج های ناسازگار دومین کنگره سراسری آسیب شناسی خانواده در ایران، (1385)

- دهقان، فاطمه، (1380)، مقایسه تعارضات زناشویی زنان متقاضی طلاق با زنان مراجعه کننده برای مشاوره زناشویی، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت معلم تهران

- رحمت الهی، فرحناز، (1385)، آسیب شناسی زندگی زناشویی و ارائه مدل، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان

- رحیمیان، حوریه بانو، (1379)، نظریه های و روشهای مشاوره و روان درمانی، تهران، انتشارات مهرداد، چاپ دوم

- رهنما، اکبر، (1383)، آسیب شناسی روابط زناشویی و ارئه راهکارها، ارائه شده در نخستین کنگره سراسری آسیب شناسی خانواده در ایران، اردیبهشت ماه

- سازگارا، پروین، (1377)، نگاهی به جامعه شناسی با تاکید بر فرهنگ، تهران: انتشارت کویر

- سیلمانیان، علی اکبر، (1373) بررسی تأثیر تفکرات غیر منطقی (بر اساس رویکرد شناختی) بر نارضایتی زناشویی، پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره، دانشگاه تربیت معلم، تهران

- سیف، سوسن، (1386)، تئوری رشد خانواده، دانشگاه الزهرا، تهران

- شاملو، سعید، (1382)، بهداشت روانی، تهران: انتشارات رشد، چاپ هیجدهم،
ص 70-71

- شرفی، علی، (1382). رابطه بین الگوهای ارتباطی زناشویی و سلامت روان معلمان، پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره، دانشگاه تربیت معلم تهران

- شهید باهنر، (1373)، گفتارهای تربیتی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی

- شفیع آبادی، (1378)، راهنمایی و مشاوره، تهران، نشر معاصر

-  شفیع آبادی عبدالله (1385)، پویایی گروه و مشاوره گروهی، تهران: انتشارات رشد، چاپ هشتم، ص 227 تا 239

- شفیع آبادی، عبدالله، (1385) نظریه های مشاوره و روان درمانی، تهران: انتشارات مرکز نشر دانشگاهی، چاپ دوازدهم، ص 215-216،226 تا 229-233

- شفیعی نیا، اعظم،(1381)، بررسی تأثیر آموزش مهارتهای حل تعارضات زناشویی بر بهبود روابط متقابل زن و شوهر، پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره، دانشگاه علامه طباطبایی

- شیلینگ، لوئیس ، نظریه های مشاوره، ترجمه آرین، سیده خدیجه،(1384) تهران، انتشارات اطلاعات چاپ پنجم

- عزیزی، پریسا،( 1386)،بررسی تاثیر درمان گروهی به شیوه تحلیل ارتباط محاوره ای بر کاهش تعارضات زناشویی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، ‌واحد علوم و تحقیقات تهران

- عمید، حسن، (1363) فرهنگ لغات و اصطلاحات فارسی، تهران

- فرح بخش، کیومرث (1383)، مقایسه میزان اثر بخشی فنون زوج درمانی نظریه الیس، گلاسر و ترکیبی از آن دو در کاهش تعارضات زناشویی، پایان نامه دکتری دانشگاه علامه طباطبایی

- گاتمن، جان، سیلور نان، هفت اصل برای زندگی زناشویی کارآمد، ترجمه مصباح نسرین، و همکاران، تهران ،(1385) ، انتشارات ایتا،‌چاپ اول، ص 159، 162،164

- گری، جان، بازسازی روابط زناشویی، ترجمه انتظاری، مهرداد،(1384) ، نشر بدرقه جاویدان، تهران،

- گلدنبرگ، ایرنه، گلدنبرگ، هربرت، خانواده درمانی، ترجمه حسین شاهی، براواتی، حمیدرضا و نقشبندی، سیامک،‌(1385) ، تهران، انتشارات روان، چاپ دوم

- گلادینگ، ساموئل، خانواده درمانی، ترجمه بهاری، فرشاد و همکاران،‌(1382)، انشتارات تزکیه، تهران

- لیبرمن، دیوید، تغییر باروها و عواطف ترجمه، شریفیان، شیرین، انتشارات، پیک بهار، تهران، 1386

- محمدی، شاهرخ، (1385)، بررسی اثر بخشی مشاوره گروهی با تاکید بر رویکرد تحلیل ارتباط محاوره -ای در کاهش اضطراب دانش آموزان دبیرستانهای پسرانه شهرستان سنندج، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران

- مصباحی، محمدرضا، (1383)، بررسی رابطه بین رضایتمندی زناشویی و میزان انعطاف پذیری زوجین ارائه شده در نخستین کنگره سراسری آسیب شناسی خانواده در ایران

- ملازاده، جواد، (1382)، بررسی ویژگی های شخصیتی در رابطه با عوامل تنیدگی زای زناشویی، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت معلم تهران

- موسوی، اشرف السادات، (1382)، خانواده درمانی کاربردی با رویکرد سیستمی، تهران، دانشگاه الزهرا

- مهانیان خامنه، مهری (1382) برسی رابطه هوش هیجانی و رضایت زناشویی در معلمان زن دوره راهنمایی، شهر تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی تهران

- مهدویان، فاطمه، (1376)، بررسی تأثیر آموزش و ارتباط بر رضایتمندی زناشویی و سلامت روانی، پایان نامه کارشناسی ارشد، انستیتو روانپزشکی تهران

- مهرآبادی، احمد، (1385)، بررسی تاثیر خانواده درمانی استراتژیک بر رضایت زناشویی، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی تهران

- میرخشتی، فرهاد، (1375)، بررسی رابطه میان رضایت، از زندگی زناشویی و سلامت روان، پایان کارشناسی ارشد مشاوره دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن

- میلر، شراد و همکاران، آموزش مهارت های ارتباط زناشویی، ترجمه، بهاری، فرشاد، انتشارات رشد، تهران، 1385

- نوابی نژاد، شکوه، (1378)، راهنمایی و مشاوره، تهران نشر معاصر

- نوابی نژاد، شکوه، (1383)، نظریه های مشاوره و روان درمانی گروهی، تهران، انتشارات سمت، چاپ اول

- نوابی نژاد، شکوه (1380)، مشاوره ازدواج و خانواده درمانی، انتشارت انجمن اولیاء و مربیان، تهران

- نوابی نژاد، شکوه،  (1385)، روانشناسی زن، تهران: انتشارات علم، چاپ سوم، ص 5-6، 137-138

- نوابی نژاد، شکوه، (1385)، راهنمایی و مشاوره گروهی، تهران: انتشارات سمت، چاپ اول، ص 112، 118- 119،121

- نورالهی، حسنعلی، (1382)، بررسی تأثیر ابراز احساسات بر رضایت زناشویی، پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن

- نیکزاد، محمود، (1379)، اصول مشاوره گروهی (در اصلاح نگرش و تغییر رفتار)، تهران،‌ انتشارات کیهان، چاپ اول

- هالفورد، کیم ، زوج درمانی کوتاه مدت، ترجمه تبریزی، مصطفی و همکاران،‌(1384) ، تهران: انتشار فراروان،‌ چاپ اول، ص 23

- هریس، تامس آ ، وضعیت آخر، ترجمه فصیح، اسماعیل،(1385) ، تهران: انتشارات زریاب، چاپ بیست و دوم، ص 19، 61

- یحیی آبادی،‌ هوشنگ (1384)، تو خوب هستی (دریچه ای رو به زندگی همراه با تحلیل رفتار متقابل) اصفهان، انتشارات نقش نگین، چاپ اول

- یوسفی، رحیم و ادهمیان، الهام (1385)، بررسی رابطه هوش هیجانی با رضایت زناشویی زوجین، دومین کنگره آسیب شناسی خانواده در ایران

مقدمه :

ازدواج به عنوان مهمترین و عالی ترین رسم اجتماعی, برای دست یابی به نیازهای عاطفی و امنیت افراد, همواره مورد تأیید بوده است. ازدواج رابطه انسانی پیچیده, ظریف و پویا می باشد که از ویژگی های خاص برخوردار است. همچنین توجه به کانون خانواده, محیط سالم و سازنده, روابط گرم و تعاملات میان فردی عواملی هستند که می توانند موجب رشد و پیشرفت افراد گردد. صمیمیت به زن و شوهر امکان می دهد تا از دنیای تنهایی و جدایی به در آیند وبه فضای یکپارچگی احساس و عواطف خود با دیگران دست یابند. باید باورها و تجربه های خود را با هم در میان بگذارند و هر چه وجوه مشترک بیشتر شود صمیمیت عمیق تر می شود

رضایت زناشویی هدف اساسی هر ازدواجی است و زوجین خواستار آنند که بیشترین رضایت را از زندگی زناشویی خود داشته باشند. بنابراین رضایت زناشویی یک مقوله چند بعدی است و به عوامل زیادی وابسته است که به شرط مهیا بودن این عوامل قابل دستیابی است. پژوهش های زیادی برای شناسایی مولفه های رضایت زناشویی انجام گرفته است که از این مولفه ها می توان به کیفیت ارتباطات, صمیمیت در روابط جنسی, اعتماد, احترام متقابل, تفاهم همدلانه و برابری اشاره کرد. ( برین و مکی 1995, لوتز 1990, رابینسون وفنل1993  ، به نقل از مهانیان خامنه،1382)

رضایت زناشویی مفهومی گسترده و چند بعدی است که عوامل مختلفی در آن دخیل و تأثیر گذار می باشد و همچنین دارای ابعاد مختلفی همچون ارتباط عاطفی, رابطه جنسی, ادراک نقش ها و ; می باشد. آنچه در این زمینه قابل توجه است این نکته می باشد که در جغرافیای روابط زناشویی آنچه به رضایت و عدم رضایت زناشویی منجر می شود, کیفیت و نه کمیت ارتباط و تعامل زوجین می باشد ( یوسفی, رحیم وادهمیان, الهام 1385 )

 تحقیقات در زمینه رضایت زناشویی نشان می دهد که مجموعه ایی از سبک های ارتباطی مثبت مانند بیان و ابراز همدلانه و مناسب احساسات با رضایت زناشویی همبستگی دارد و حال آنکه بسیاری از زوج هایی که در زندگی زناشویی با هم اختلاف دارند در برخورد با روابط فی ما بین  تنها متوجه اشکالات می شوند و آنچه را دوست ندارند می بینند و از درک این که برای انجام سبک های ارتباطی مثبت ( ابراز احساسات ) چه کاری از آنها ساخته است عاجزند. ( اربابان اصفهانی, 1385)

 خانواده وساختار آن :

الف) خانواده هسته ای (مستقل): خانواده هسته ای وجه مشخصه جوامع صنعتی جدید است. ساخت خانواده هسته ای در همه جوامع یکسان نیست بلکه فوق العاده متغیر است مثلاً در تعداد همسران، روابط درون خانواده، انتخاب همسر، ;  با هم تفاوت دارند. خانواده هسته ای به شکل سنتی تأمین کننده اصلی تربیت اجتماعی فرزندان و حامی سنن فرهنگی تلقی می شود

 ب) خانواده گسترده: خانواده ای است که بر اساس همخونی، وابستگی نسبی یا وابستگی سببی در نتیجه زناشویی اعضای جوان یک خانو اده با افراد خانواده های دیگر استوار است در چنین خانواده ای گاهی تا چندین نسل در زیر یک سقف زندگی می کنند

 ج) خانواده ستاکی: لوپله[1] از نوعی خانواده که میانجی خانواده مستقل و خانواده گسترده است یاد می کند. در این نوع خانواده پدر و یکی از پسران او در خانواده اصلی می مانند و بقیه فرزندان، خانواده مستقل تشکیل می دهند

د) خانواده تک والدینی: در این خانواده یکی از زوجین سرپرستی فرزندان را بر عهده دارد و دیگری به عللی نظیر طلاق، فوت، ترک،; با خانواده زندگی نمی کند. اینگونه خانواده در عصر جدید رو به تزاید است (سازگارا، 1377)

خانواده را می توان از نظر روابط و تعاملات درون خانواده نیز تقسیم بندی کرد. ستیر[2] خانواده را به خانواده های بالنده و آشفته تقسیم می کند. برخی خانواده را به خانواده کارا و غیر کارا یا متعادل و متزلزل تقسیم می کنند (شرفی، 1382)

رضایت زناشویی:

دایره المعارف فلسفه و روان شناسی، رضایت را خوشی برآمده از آگاهی به یک وضعیت راحت تعریف نموده که به طور معمول با ارضاء برخی تمایلات خاص پیوند خورده است و از آنجا که رضایت به همراه خوشایندی حاصل می شود، پس  می توان گفت افراد، رضایت را در فکر کردن بر وضعیتی که در وهله اول از خوشایندی برای آنها حاصل شده، بدست می آورند. با این اوصاف خوشایندی حالتی است که از ارضاء نیازهای نهاده شده در انسان به وجود می آید حال آنکه، رضایت از ارزیابی منطقی درباره حالات خوشایند ایجاد می گردد و در کنش های متقابل اجتماعی و بروز حالات روانی افراد نسبت به یکدیگر به دست می آید و به عبارت دیگر  رضایت از تعامل بین حالات خوشایند کننده احساس و کندو کاوهای عقلانی در افراد ایجاد می گردد (مهدویان، 1376)

رضات زناشویی عبارت از؛ احساس عینی از خشنودی، رضایت و لذت تجربه شده توسط زن یا شوهر است، وقتی که همه جنبه های زندگی مشترکشان را در نظر بگیرند ( الیس[3]، 1986؛ ترجمه فیروز بخت 1377)

در صورت توجه به عوامل رضامندی زناشویی می توان انتظار داشت که با افزایش سطح رضامندی و بهداشت روانی بسیاری از مشکلات روانی، عاطفی و اجتماعی کاهش یابد. «با ارتقاء سطح رضامندی زناشویی و رضایت از زندگی، افراد جامعه با آرامش خاطر بیشتر به رشد و تعالی و خدمات اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و ; خواهند پرداخت و خانواده ها نیز از این پیشرفت سود خواهند برد» (ثنائی، 1377). تحقیقات متعددی نشان داده اند که رضایت از زندگی زناشویی بر سلامت روانی و جسمانی افراد تأثیر مهمی دارد (هاو کینز

؛ کالیج و ماهلر[4] 1993؛ شوارتزر و لپین[5]، 1989؛ به نقل از مهدویان، 1376)

همچنین نتایج تحقیقات اولسون و همکاران وی، (1989) حاکی از آن است که رضایت افراد از ازدواجشان با رضایت از زندگی خانوادگی 70% و  با رضایت از زندگی به طور کلی 67% همبستگی دارد. رضایت زناشویی تحت تأثیر مجموعه ای از عوامل متفاوت است که هیچ یک به تنهائی برای ایجاد رضامندی کافی نیست ( البته این عوامل می تواند در زوج ها و فرهنگ های مختلف، متفاوت باشد) این عوامل متعدد شخصیتی، فرهنگی، اعتقادی، شناختی، ارتباطی، عاطفی، اجتماعی و ; در رضایتمندی زناشویی مؤثر هستند

عوامل مؤثر بر رضایت زناشویی را می توان در دو مقوله کلی دسته بندی کرد. 

الف: عوامل زمینه ای: شامل شرایط خانوادگی، تحصیلات، سن ازدواج، فرزندان، طول ازدواج، اشتغال، مسایل عقیدتی- مذهب، کیفیت ازدواج والدین، نوع جامعه و طبقه اجتماعی

ب: عوامل ارتباطی: شامل پذیرش و احترام متقابل، اعتماد، توجه و مراقبت، همدلی و مهربانی، تعهد و وفاداری، رابطه با خویشان و اقوام، همکاری زوجین و  کمک به یکدیگر، کیفیت گذران اوقات فراغت، روابط جنسی، درک متقابل، سهیم شدن زوجین در تصمیم گیریها و اقتصاد، ابراز احساسات و محبت و رابطه صمیمی، حمایت و قدردانی، چگونگی ارتباط قبل از ازدواج، داشتن انتظارات واقعی و داشتن مهارت های حل مشکل می باشد

در اینجا ابتدا به بررسی تأثیر عوامل زمینه ای و تحقیقات انجام شده در این باره می پردازیم سپس به عوامل ارتباطی خواهیم پرداخت

الف) عوامل زمینه ای

1- شرایط خانوادگی: شرایط خانوادگی به عنوان یکی از عوامل مؤثر در رضایت زناشویی اشاره به کفیت ازدواج والدین، کیفیت رابطه والدین و فرزندان و کیفیت محبت خانوادگی دارد. خشنودی و رضایت زناشویی بیشتر در بین زوجینی دیده می شود که والدین آنها نسبت به یکدیگر وفادار باقی مانده اند. در مقابل زوجینی که والدینشان از هم جدا شده اند احتمال یشتری دارد که آنان نیز در ازدواجشان دچار مشکل گردند

گلان و کرامر[6] (1987) نیز تأکید کرده اند که یک رابطه انکار ناپذیر بین کیفیت زندگی زناشویی والدین و زندگی زناشویی فرزندان آنها وجود دارد. آنها در یک پژوهش بر روی زنانی که دوران کودکی خود را با تک والد خویش گذرانیده اند دریافتند این گونه فرزندان در مقایسه با فرزندان دو والدی در ازدواج خود با شکست بیشتری رو به رو شده اند

ریشه های روابط در خانواده مانند روابط خوب با پدر و مادر  با موفقیت و رضایتمندی زناشویی مرتبط بوده است. بر همین اساس مشخص شد که زنان دارای پدر با خصوصیات گرم و پروش دهنده به شوهران خود دارای اعتماد بیشتری و زنان دارای پدران منزوی و سرد به شوهران خود کمتر اعتماد داشتند به همین شکل مردان دارای مادران سرد و یا ناپایدار در شیوه های برقراری روابط همسرانشان را بیشتر مضطرب می کنند و ارتباط آنها ممکن است مشکلاتی را در پی داشته باشد (به نقل از ملا زاده، 1382)

لارنسون[7] و کرامر (1994) در تحقیقی نشان دادند که همبستگی مثبت بالایی بین محیط خانوادگی شوهر در دوران کودکی او با رضایت از زندگی زناشویی وجود دارد. وابلنت[8] و دیس[9] (1989) نیز در یک پژوهش آشکار ساختند که ابراز و بیان عقاید و احساسات در

خانواده اصلی هر دو زوج با رضایت زناشویی در زنان همبستگی بالایی وجود دارد. (لارنسون و کرامر، 1994، وابلنت و دیس، 1989 به نقل از فرحبخش، 1383)

پژوهش ساباتلی و برتلی[10] (2003) نیز نشان داد تجارب خانوادگی زنان بیشتر از مردان بر ازدواجشان مؤثر است. (به نقل از فرحبخش، 1383)

1-  نوع جامعه و طبقه: جین[11] اشاره می کند در گذشته اگر دو نفر با هم ازدواج می کردند تا آخر عمر با یکدیگر زندگی می کردند خواه با هم تفاهم داشتند یا نداشتند. در حال حاضر نیز در برخی جوامع که دارای ارزشهای سنتی هستند هنوز هم این وضعیت ادامه دارد. مثلاً در جامعه سنتی هند و به ویژه مناطقی که ارزشهای مذهبی حاکم است حدود 81 درصد ازدواجها، ازدواجهایی است که شروع آنها عاشقانه نبوده است در حالیکه 94 درصد این ازدواجها بسیار موفق گزارش شده است. این در حالی است که در جوامع به اصطلاح مدرن میزان طلاق به 50 درصد می رسد. (احمدی، 1383)

برخی از جوامع زمینه هایی را برای نارضایتی زناشویی زوجین فراهم می آورند به عنوان مثال جوامع بزرگتر طلاق را به راحتی می پذیرند و در این جوامع محدودیت طلاق کمتر است و زوجین به سهولت مسیر طلاق را طی  می کنند و کمتر به فکر چاره اندیشی و حل تعارضات بر می آیند. از سوی دیگر در این جوامع روابط خارج از ازدواج دارای استرس های کمتری از ازدواج می باشد و در نتیجه میزان تقید به تعهدات زناشویی کاهش می یابد. از دیگر عوامل محیطی- اجتماعی می توان به تغییرات اقتصادی جامعه و به ویژه اشتغال زنان افزایش یافته و آنان برای حمایت مالی کمتر وابسته به ازدواج و شوهر هستند

(ناکونزی و رادجرز[12]، 1995)

3- سن ازدواج: اغلب محققان و پژوهشگران سن ادواج را به عنوان یکی از مهمترین عوامل رضایت زناشویی به حساب می آورند. در بعضی جوامع دیده می شود که زوجین، جوانتر از آن بوده اند که درباره همسر انتخاب درستی داشته باشند و نمی توانند با هم جور شوند و نیازهای فردی بر نیازهای بین فردی ترجیح داده می شوند، ازدواج خود را به عنوان یک اشتباه جوانی و طلاق را به عنوان تغییر برای پایان زندگی و شروع دیگری در نظر می گیرند (نیولون[13]، 2000).تجانس در ویژگیهای اجتماعی و سن از عوامل نگهدارنده ازدواج است. به گفته کارلسون[14] (1999 )چون انتظارات و شیوه نگرش افراد در سنین مختلف فرق می کند. افرادی که دارای اختلاف سنی هستند دارای فرهنگ و اندیشه متفاوت نیز خواهند بود لذا تفاوت وسیع سنی،

تفاوت های وسیع فرهنگ و جهان بینی را به همراه خواهد آورد و در بقای زندگی زناشویی و رضایت زناشویی تاثیر خواهد گذاشت ( کارلسون ، 1999 )

جالب است بدانیم در جوامع مختلف تفاوت سنی تأثیرات متفاوتی بر رضایت زناشویی زوجین دارد. به عنوان مثال در آمریکا تفاوت سنی رابطه منفی با رضایت زناشویی دارد در حالیکه در ژاپن با العکس است (کامو، 1991، به نقل از بهرامی، 1379)

4- تحصیلات: به نظر شاملو تفاوت میان سطح تحصیلی و طبقاتی یکی از عوامل مهم اختلاف خانوادگی است (شاملو، 1385). درباره تحصیلات زوجین ناکونزی و رادجرز (1995) معتقدند تجانس در ویژگی های اجتماعی و تحصیلی از عوامل نگهدارنده ازدواج می باشند و زمانی که تحصیلات زوجین با هم اختلاف زیادی دارد و منطبق بر یکدیگر نیست احتمال طلاق بیشتر می گردد

نکته جالب این است که تحقیقات نشان داده است زنان تحصیلکرده از نظر جدایی و طلاق بیشتر در معرض خطر هستند تا زنانی که تحصیلات کمتری دارند. در حالی که مردانی که تحصیلات بالاتری دارند از ثبات و کیفیت زناشویی بالاتری در مقایسه با مردان کم سواد برخوردارند (وایت، 1990)

5-  اشتغال: راس1 و همکارانش (1985، به نقل از بهرامی، 1379) درباره تأثیر اشتغال زن روی روابط خانوادگی تحقیقی انجام دادند که نتایج این تحقیق نشان داد که هر دو همسر زمانی که موفقیت شغلی زن بر اساس تمایلات بود کمتر افسرده بودند و چنانچه شغل زن در خارج از خانه با موافقت همسرش باشد و مردان نیز به همسران شاغل خود در کارهای خانه کمک کنند، اشتغال زن نمی تواند روی نوع روابط خانوادگی تأثیر منفی بگذارد

یاجو2 (1986) نیز در تحقیقی که تحت عنوان رابطه بین استرس و رضایتمندی زناشویی در میان زوجهای هر دو شاغل نشان داد که اولاً ارتباط بین استرس و رضایت زناشویی وجود دارد ثانیاً سطوح کاری و نقش های خانواده نشانگر درجات بالای استرس در میان زنان است، زنان شاغل گاهی اوقات به نیازهای همسران خود پاسخ داده و در رفتارشان تغییراتی را می دهند، چنانچه این تغییرات بهبود قابل توجهی را در وضعیت کلی زناشویی ایجاد نکند نتیجه اغلب مأیوس کننده می گردد و یک حس بی کفایتی در زن پدید می آید و سطح رضایت زناشویی کاهش می یابد. (به نقل از بهرامی 1379)

گوو3 1980 نیز معتقد است زنان خانه دار از رضایت زناشویی کمتری نسبت به زنان شاغل برخوردارند. او اینگونه می گوید که استعداد بیشتر زنان متأهل خانه دار برای ابتلا به بیماری های روانی ناشی از عوامل مختلفی است که مهمترین آنها عبارتند از: عدم ارضای نیازهای روانی، احساس ناامیدی در انجام وظایف خود، تصور اینکه در سطح پایین تری از مردان قرار دارند، شرایط اجتماعی و شرایط متناقضی را ایجاد می کند که با آن مواجه هستند (به نقل از بهرامی 1379) . به طور خلاصه می توان گفت درآمد کم، شغل نامناسب و تحصیلات پایین برای مردان از عوامل خطرساز مشکلات ازدواج خواهد بود (به نقل از لارسون1، نبسون2، ویلسون3 و مدورا 1998)

6-  مسائل عقیدتی – مذهبی: ازدواج با افراد ناهمسان از لحاظ مذهبی را می توان نشانه ضعف کنترل های اجتماعی دانست. بوساردبول در یک مقاله زناشویی درباره ایمان می نویسد: زناشویی میان زن و مردی که مذهب مختلفی دارند به دشواری های شخصی و خانوادگی گوناگون می انجامد و تنها با اراده استوار نمی توان از آنها پرهیز کرد (بوساردبول، 1975، به نقل از احمدی، 1383)

به عقیده لوگال­(1995 ) نیز تا پیش از ازدواج مذهب بر رفتار جوانان مؤثر است اما پس از زندگی زناشویی ناباوریهای دینی یکی از طرفین، دشواریهای فراوانی برای آنها ایجاد می کند و باعث ایجاد بگومگوهای دائمی می گردد. جالب اینجاست که این نبود هماهنگی و همفکری با پیشرفت زندگی زناشویی افزایش می یابد (لوگال4، 1995، به نقل از احمدی، 1383)

تحقیقات سنیگر5 بر روی 208 زوج نشان داد که مذهبی بودن فرایند انطباق لازم را برای رضایت زندگی زناشویی تسهیل می کند و قویترین و پایدارترین پیش بینی کننده رضایت زناشویی بود (سنیگر 1982، به نقل از تبریزی 1383)

نتایج تحقیقات فراوانی نشان می دهد که به تناسب در اعتقادات مذهبی، ایمان و تقوا، تفاهم اخلاقی سطح فرهنگی و اجتماعی و روابط اجتماعی به عنوان عوامل مؤثر در موفقیت زندگی زناشویی ثابت شده است (فتحی آشتیانی و احمدی، ،1378 به نقل از مهانیان خامنه، 1382 )

فرزندان: تحقیقات فراوانی درباره تأثیر داشتن فرزند بر رضایت زندگی زناشویی انجام شده است. لانگهرست6 بر اساس تحقیقی که بر روی رضایت زناشویی زنان کشیش انجام داده نشان داد که رضایت زناشویی تحت تأثیر اشتغال همسر قرار نداشت و لیکن داشتن فرزند در رضایت زناشویی مؤثر بود (لانگهرست، 1994 به نقل از فرحبخش، 1383)

بل7 (1993 ) نیز با تحقیق چند متغیری اطلاعات به دست آمده از مصاحبه های تحقیقی- اجتماعی نشان داد که وجود بچه های خردسال در خانه و خانواده با تنزل سطح رضایت زناشویی در بین زنان سیاهپوست ارتباط مستقیم داشته و در نزد شوهران نیز تعدد فرزندان 6 الی 12 ساله رابطه منفی با رضایت آنها از روابط زناشویی دارد (بل 1993) ماین کیم[15] (1990 ) نیز در بررسی 55 زوج متأهل که یکسری از آنان دارای فرزند پیش دبستانی بوده اند نتایجی به دست آورد که به لحاظ آماری نشانگر تأثیر فرزندان بر رضایت زناشویی می باشد

درباره تأثیر ورود اولین فرزند به زندگی زناشویی زوجین نیز تحقیقاتی انجام شده است که حاکی است با ورود تولد اولین فرزند توجه زنان ناچاراً به سوی تازه وارد جلب می شود و او به اندازه کافی سرگرم نوزاد است که این موضوع باعث کاهش رضایت زناشویی حداقل به طور موقت می گردد. گارون[16] (1997) در تحقیقات خود نشان داد که بین 75 درصد زوجین بعد از تولد اولین فرزند رضایت زناشویی دچار افت می گردد (گارون 1997 به نقل از احمدی 1383)

8- طول ازدواج: لوینسون[17] و همکاران(1985 ) پیوندهای زناشویی بلند مدت و رضایت زناشویی را در 156 زوج مورد مطالعه قرار دادند. یافته ها از دیدگاه مثبت در رابطه با پیوندهای قدیمی و طولانی تر حمایت می کرد. در مقایسه با پیونهای زناشویی افراد میانسال، زوج های قدیمی سالمتر نشان می دادند در این موارد الف: نیروی بالقوه کمتری برای برخورد و تعارض دارند و در عوض دارای انرژی یشتری برای لذت جویی در مواردی چون رابطه با فرزندان هستند.  ب: اختلافات سنی کمتری در منابع لذت بروز می دهند (لوینسون و همکاران 1985)

گراور[18] و همکارانش(1985) نیز در این باره بر این باورند که اطلاعات به دست آمده از بررسی 51 زوج میانسال رابطه قوی بین مدت زمان آشنایی با همسران اخیر خود و رضایت زناشویی آنها را در  حال حاضر نشان می دهد. پراکندگی ناهمگن اینگونه عوامل شناسایی شد که آنانی که مدت کوتاهی از آشنایی شان با همسرانشان می گذشت دامنه وسیع تری از عکس العمل های رضایت زناشویی را بروز می دادند نسبت به افرادی که از روابطشان مدت طولانی تری می گذشت (گراور، 1985 به نقل از احمدی 1383)

ب) عوامل ارتباطی

برای دریافت اینجا کلیک کنید