مقاله در مورد چوب

توضیحات

 مقاله در مورد چوب دارای 144 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله در مورد چوب  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله در مورد چوب،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله در مورد چوب :

چوب

منابع و مأخذ
مصالح شناسی ، مترجم و گرد آوردنده : سیاوش كباری
مصالح ساختمانی ، مترجم و گرد آوردنده : احمد حامی
سایت اینترنتی www. architectuere. com

مقدمه و و تاریخچه
پیش از بكار گیری مواد معدنی یا مصالح صنعتی چون آهنم آجر و سرامیك در سازه های معماری یا عمرانی ، چوب یكی از اصلی ترین و قدیمی ترین مصالح در دسترس بوده است انسان اولیه طرز شكل دادن به چوب را برای تهیه ابزار گوناگون فرا گرفت ابزار وسائل چوبی اولیه و حتی ساختمانها و تزئینات چوبی ادوار ماقبل تاریخ و اعصار مختف تاریخ ، نمایانگر اهمیت چنان ماده ای است كه قبل از فلز و همزمان با مصرف سنگ به اختیار بشر درآمده و از آن در راههای مختلفی چون ابزار و وسائل زندگی سلاح ، ساختمان استفاده كرده است ( تصویر شماره 1)

از ساختمان های روستایی گرفته تا ساختمانهای چند طبقه شعری ، پل ها و كوشك ها از چوب ساخته میشدند كه بسیاری از آنها در ایران یا كشورهای دیگر به عنوان میراث فرهنگی شناخته میشوند . قدمت ساختمانهای چوبی بدون شك بایستی به عصر نوسنگی برسد نزدیك به 6000 سال پیش ،‌معماران ایرانی برای گرمی بخشیدن به خانه های مسكونی ،‌كاخ ها و ابنیه ،‌به طور گسترده از چوب استنفاده میكردند پولی بیوس ، از نخستین تاریخ نگاران جهان ، كاخ باستانی همدان ( هگمتانه ) را كه در زمان مادها بنا شده بود چنین توصیف كرده است :
‍‍«بیشتر این كاخ از چوب سدر و سرو ساخته شده بود . ستون های چوبی آن را با ورق های نقره و زر پوشانیده بودند »

در تخت جمشید ا زچوب های بلوط ، گردو و سرو استفاده شده است . به طور كلی تیر و ستون های چوبی از ویژگی های معماری باستانی ایران است و در مراحل مختلف و سبك های معماری گوناگون ایرانی ، چوب از اركان اصلی بوده است . از نشانه های زنده ساختمان های چوبی میتوان از چهل ستون ، عالی قاپو ، مسجد بناب در حومه مراغه كه مربوط به دوره میانی معماری كشورمان است نام برد .
اما پس از مدتی كاربرد چوب بدانگونه كه شایسته است تا از اركان ا

صلی ساختمانها باشد ، فراموش شده است . با این حال هنوز چوب یكی از مهم ترین عناصر كارا و نقش آفرین در مسائل معماری و هنری میباشد .
چوب برخلاف سایر مصالح ساختمانی پس از گل به خاطر خاصیت شكل پذیری فراوان و طبیعی بودنش با روحیه انسان سازگار و از مطلوبیت ویژه ای برخوردار است .
فرانك لویداریت در مورد چوب میگوید :
« چوب صمیمیترین و انسانی ترین مصالح است . انسان عاشق پیوند با آن است دوست دارد آن را لمس كند ودیدن آن را خوش میدارد .»
جوب به عنوان یكی از مصالح ساختمانی دارای چند خاصیت با ارزش است :
مقاومت نسبی بالا ، مقدار چگالی كم ، رسانایی كم و مناسب برای كارهای ماشینی . در عین حال چوب چندین نقطه ضعف نیز دارد در مقطع عر ضی دارای خواص متفاوت از جهات مختلف میباشد رطوبت موجود در چوب و قابلیت ها و خواص متغیری در چوب ایجاد میكند همچنین چوب دارای قابلیت پوسیدن و اشتعال میباشد البته تكنولوژی پیشرفته روند تهیه چوب مقدار زیادی از این نقایص را برطرف كرده است .
ساختار درخت
درخت از تنه ، اجزای بالایی ( شاخته ، برگ و ; ) ریشه ها تشكیل شده است ریشه های درخت با فرورفتن در خاك ، رطوبت و مواد معدنی موجود در انرژی ر ا جذب میكنند و به تنه میرساند ، تنه درخت هم شاخه ها و قسمت های بالایی را تقویت و تغذیه میكند و امكان رساندن آب و شیره درختی از ریشه به برگ ها از میان شاخه ها و بالعكس را فراهم میكند ساختار چوب كه بوسیله چشم غیر مسلح یا یك ذره بین كوچك دیده میشود ساختار قابل رؤیت و قسمت های كه فقط با یك ذره بین قوی بزرگ و اضح آشكار است ساختار ذره بینی نامیده میشوند .
ساختار قابل رؤیت :
ساختار قابل رؤ یت چوب را میتوان با برش تنه از سه جهتی كه در تصویر شماره (3و 4 ) نشان داده شده است مشاهده كرد .
پوست درخت در برابر ضربات و ضایعات مكانیكی از چوب محافظت میكند . این قسمت از یك لایه بیرونی ( لبه ) و یك لایه داخلی ( آبكش ) تشكیل شده است .
لیف درختی ( آبكش ) ،‌یك لایه نازك داخلی پوست است و هدف آن انتقال شیره درخت به شاخه ها و ذخیره آنهاست .

لایه زاینده ( كامبیوم ) ، یك لایه باریك از بافت زنده میباشد كه در كنار لیف درختی قرار گرفته است در لایه زاینده ( كامبیوم ) سلو ل های چوب رشد میكنند در بهار لایه زاینده متشكل از سلولوهای پهن با غشای نازك است در این فصل وجود آب فراوان و خاك سرشار از مواد غذایی موجب میشود كه سلولهایی كه در بهار و اوائل تابستان به وجود می آیند بافتی متخلخل و پر از خلل و فرج بسازند كه چوب بهاره را تشكیل میدهند به همین دلیل است كه این قسمت دارای رنگ روشنی

میباشد در طول تابستان ، درخت با گسترش ریشه ها و برگ هایش ، سلولهای زاینده را افزایش میدهد چوبی كه در اواخر تابستان و پاییز رشد میكند و شكل میگیرد « چوب پاییزه » نام دارد. چوب پاییزه سخت تر ، مقاوم تر ، دارای وزن حجمی بیشتری از چوب بهاره میباشد هرچه میزان رشد چوب در پاییز بیشتر باشد تاب و مقاومت آن نیز افزایش می یابد لایه هایی كه در فصل های رشد

شكل میگیرند حلقه های سالیانه نام د ارد در بعضی گونه ها مانند بلوط فاصله بین حلقه های سالیانه در محل برش مقطعی ( عرضی) تنه قابل مشاهده است پهنای حلقه های سالیانه كه بستگی به شرایطرشد دارد در خواص چوب موثر است هرچه حلقه سالیانه ضخیم تر باشد چوب مستحكم تر است .
چوب ، یك لایه ضخیم است كه در كنار سلولهای زاینده كه متشكل از تعدادی حلقه های باریك هم مركز میباشند قرار دادر در درخت در حال رشد چوب عموماً از سلولهای زنده تشكیل شده است چوب محكم ترین و مقاوم ترین قسمت تنه برای كارهای ساختمانی است در جهت برش های افقی ، شیره درخت از پوست درخت از میان نسوج شعاعی عبور میكند و به چوب میرسد نقش نسوج شعاعی در مقاومت چوب بسیار مهم است در واقع این نسوج مانند بست هایی هستند كه الیاف چوب را به همدیگر محكم میكنند و نگاه میداند از خم شدن و از هم گسیختگی رشته ها میكاهند .
به مرور زمان در اطراف مغز چوب ، بافتی از سلولهای مرده تشكیل میگردد كه چوب پیر نام دارد این قسمت معمولاً از چوب جوانی كه آن را احاطه كرده است محكم تر میباشد و حاوی مقادیری رنگ و مواد قلیایی است البته درختان مختلف از این نقطه نظر متفاوت هستند در مقطع عرضی درختانی مثل گردو ، آلبالو نارون ، چوب مركزی یا چوب پیر دیده میشود چوب جوان معمولاً رنگ روشنی دارد اما چوب پیر تیره تر میباشد .
چوب ها از نقطه نظر بافت به دو دسته تقسیم میشوند :
سخت چوب ها : این دسته شامل چوب درختان پهن برگ میباشد بافت چوب درختان پهن برگ تنها در زمانی كه درخت برگ دارد ، رشد میكند رشد ونمو در بهار شروع میشود و به مرور زمان هر چه به پاییز نزدیك میشویم رو به افول میگذارد این رشد تا بهار سال آینده متوقف میگردد لذا حلقه سالیانه این دسته از درختان به صورت یكنواخت از چوب بهاره دارای رنگ روشن به طرف چوب پاییزه تیره رنگ تغییر میكند در ضمن حجم نسوج شعاعی در سخت چوب ها حدود 18 درصد حجم چوب میباشد ، كه همین مسأله مقاومت چوب را افزایش میدهد باید دانست كه هر چه حلقه سالیان

ه این نوع چوب ها عریض تر باشد ، تاب و توان این نوع چوب ها عریض تر باشد ، تاب و توان آنها در برابر نیروهای مكانیكی بیشتر خواهد شد ( تصویر شماره 5 )
نام سخت چوب ها به دلیل نوع بافت آنها است و دلیل بر سخت تر بودن كلیه چوب های این د سته نمیباشد برخی از درختان پهن برگ عبارتند از گردو ، انجیر ، بلوط ، چنار، راش ، تبریزی ، سپید

ار و افرا از جمله موارد استفاده از این نوع چوب ها ساخت مبلمان ، در و پنجره و نازك كاری در ساختمان میباشد .( جدل شماره 1 )
نرم چوب ها : شامل چوب درختان سوزنی برگ اسن بافت چوب درختان سوزنی برگ در طول سال زمان بیشتری برای روئیدن دارد درخت سوزنی برگ در بهار و تابستان با شدت رشد میكند و سپس تا پایان فصل سرما این رشد و نمو به كندی می گراید و به آرامی ادامه پیدا میكند به این دلیل چوب پاییزه و بهاره در حلقه سالیانه درختان سوزنی برگ به راحتی از یكدیگر تمیز داده میشود و رنگ آنها این مسأ له را مشخص میكند به این ترتیب میتوان از شكل مقطع عرضی ،‌ درختان سوزنی برگ و پهن برگ را از یكدیگر تشخیص داد . مقطع درختان سوزنی برگ ، بسیار ساده و منظم میباشد و میزان حجم نسوج شعاعی 7% حجم چوب را تشكیل میدهد ( تصویر شماره 6 )
برخی از درختان سوزنی برگ عبارتند از : سرو ، كاج و سرخدار . از این نوع چ.ب ها برای تهیه ستون ها ، تیرها ، قالب بندب داربست و مانند اینها استفاده میكنند ( جدول شماره 2 )
خواص چوب
خواص فیزیكی چوب :
وزن مخصوص : به مقدار خلل و فرج میزان رطوبت همراه چوب وابسته است و معمولاً در رطوبت 15% محاسبه میشود چوب سنگین ترا از معمولاً مقاوم تر است ، بار بیشتری را تحمل میكند و با افزایش وزن مخصوص معمولاً خواص مكانیكی چوب افزایش پیدا میكند وزن مخصوص گونه های مختلف متفاوت است ( جدول شماره 3 )
رطوبت چوب : مقدار آبی است كه در واحد وزن چوب موجود میباشد رطوبت چوب بر روی خواص فیزیكی چوب اثر زیادی دارد ( توضیحات بیشتر در بخش رطوبت چوب آمده است )
هدایت حرارت در چوب : قابلیت هدایت حرارتی چوب كم است و به این دلیل برای ساختن عایق های حرارتی مناسب است .همچنین موجب میشود كه در تیرهای چوبی كلفت با وجود اینككه چوب زود مشتعل مشود قسمت درونی آن تا مدت نسبتاً زیادی از خطر اشتعال در امان بماند هدایت گرمایی چوب در جهت طولی آن دو برابر جهت عرضی و هدایت حرارتی شعاعی بیشتر ار هدایت حرارتی مماسی است با افزایش رطوبت ، هدایت حرارتی چوب افزایش می یابد .
تغییر ابعاد بر اثر حرارت ( انقباض و انبساط ) : ضریب انبساط حرارتی چوب در مقایسه با اثر تغییر رطوبت بر ابعاد آن تقریباً قابل چشم پوشی است ازدیاد حرارت معمولاً حجم را كمی زیاد میكند مقدار رطوبت را كاهش میدهد و باعث كاهش جرم حجمی میشود
ضریب انبساط حرارتی چوب در جهت طولی ( در جهت الیاف چوب ) حدود 18% جهت شعاعی و مماسی است .

گرمای ویژه چوب :‌ گرمای ویژه چوب خیلی زیاد است و وقتی در كنار هدایت حرارتی ناچیز آن قرار میگیرد باعث به وجود آمدن ویژگیهای مناسب در چوب میشود ، برای مثال چوب در برابر خورشید تابش آن برخلاف فلزات سطحش سوزاننده نیشت و در محیط های بسیار سرد یخ نمیزند .
قابلیت سوختن و قدرت انرژی زایی : چوب به علت حرارت مطبوع و شعله های زیبایی كه ایجاد

میكند برای سوزاندن در بخاریهای دیواری مصرف میشود كه از چوب های زائد هم میتوان در این مورد استفاده كرد چوب از نظر سوختن با سایر سوختها در رقابت است و همچنین مواد حاصل از سوخت آن بی خطرند .
انتقال و انتشار صوت :‌چوب به علت قابلیت ارتجاعی قادر به تقویت اصوات میباشد انتشار صوت در چوب در جهات مختلف متفاوت است البته میزان رطوبت و گونه چ.ب نیز موثراست اما به طور كلی سوزنی برگان از لحاظ انتشار صوت و طنین مرغوب تر میباشند و در ساختمان آلات موسیقی سیمدار هم استفاده میشوند .گ
جذب و تخفیف صدا : چوب های سبك اصوات را بهتر جذب میكنند و هرچه سطح چوب نامنظم تر و مرطوبتر باشد خاصیت عایق بودن آن دربرابر صدا بیشتر است .
هدایت الكتریكی :‌میزان هدایت الكتریكی چوب وابسته به درصد رطوبت چوب میباشد و به طور كلی چوب های خشك عایق جریان برق هستند میزان هدایت الكتریكی با وزن مخصوص رابطه محسوسی ندارد ، ولی میزان هدایت الكتریكی در گونه های مختلف متفاوت است مقاومت الكتریكی در جهت موازی با الیاف تقریباً 12 جهت شعاعی و مماسی است .
هم گشیدگی و واكشیدگی : ممكن است تحت تأثیر پدیده های گوناگونی مانند رطوبت باشد و در جهات مختلف متفاوت است بیشترین هم كشیدگی در جهت مماسی است و در ج هت شعاعی 12% تا 13% جهت مماسی است در جهت طولی نیز هم كشیدگی ناچیز است این پدیده قط در حد رطوبت بین صفر تا اشباع است و البته این پدیده با انقباض و انبساط حرارتی تفاوت دارد .
رنگ و بو :‌معمولاً رنگ چوب پیر تیره تر از چوب جوان و همچنین حلقه های پاییزی تیره تر از حلقه ه ای بهاره اند گونه های مختلف رنگ های متنوع و متفاوتی دارند معمولاً چوبهای تیره تر بادوام تر هستند چوبهای سالم بوی مطبوعی دارند و چوبهایی كه تحت تأثیر عوامل بیولوژیكی مانند قارچ هستند بد بود میشوند .
خواص مكانیكی چوب :‌
معمولاً مصارف گوناگون چوب به گونه ای است كه بایستی چوب پاره ای از نیروها را تحمل كند البته در این خصوص باید برخی از مسائل را در نظر گرفت ، مانند ناهمگن بودن چوب ، مقدار رطوبت ، نوع چوب و محل رویش ،‌پهنی حلقه های سالیانه ، وزن مخصوص ; كه باعث تفاوت هایی در این زمینه میشود از نظر خواص مكانیكی میتوان ویژگیهای زیر را برای چوب مورد بررسی قرارداد :
سختی چوب ، در كیفیت كار با آن و نیز مصارفی نظیر پاركت و ; كه پیوسته تحت تأثیر سایش هستند مهم است چوب های سست بیشتر مصرف درود گری دارند .
با افزایش جرم حجمی ، چوب سخت تر می شود ولی با افزایش رطوبت ، سختی آن كاهش می یابد .
تاب فشاری ، به خاطر ساختمان ناهمگن چوب در جهات و اندازه های مختلف ، متفاوت است . چوب در جهت الیاف تاب فشاری زیادی دارد ولی بر اثر وارد آوردن نیروی خیلی زیاد تغییر شكل میدهد تا جایی كه غدد چوب ها یخشك الیاف آن شروع به گسیختن میكنند در چوب های مرطوب ممكن است به صورت له شدگی باشد و در چوب ها نیمه مرطوب به صورت لغزش الیاف روی هم است .

افزایش رطوبت و جرم حجمی موجب افزایش تاب فشاری چوب میشود افزایش حرارت باعث كاهش تاب فشاری میشود .
در جهت عمود بر الیاف چوب ها تاب كمتری از خود نشان میدهند و به سرعت به حد تغییر شكل دائمی میرسند .

مقاومت خمشی : چوب تحت تاثیر خمش به طور محسوس تغییر شكل میدهد اگر نیروی وارد شده بیش از تاب خمشی باشد باعث از هم گسیختگی الیاف میشود .
تاب ضربه ای : چون چوب مرطوب انعطاف پذیرتر است مقاومت آن در برابر ضربه بیشتر است .
به طور كلی هرچه چوب متخلخل تر باشد تاب ضربه ای آن كمتر است معایب چوب اثر زیادی بر تاب ضربه ای آن دارد .
تاب كششی : چوب در جهت الیاف بیشترین تاب كششی را دارد و گاه تا دو یا سه برابر تاب كششی در جهت عمود بر الیاف است .
به طور كلی چوب های سخت و سنگین تاب كششی بیشتری دارند تغییر رطوبت نیز تأثیر زیادی بر تاب كششی دارد حد تاب كششی در شرایط رطوبت 8 تا 10 % میباشد . معایب چوب اثر زیادی بر تاب كششی دارند و حتی یك گره كوچك بر روی چوب میتواند تاب كششی چوب را به نصف كاهش دهد .
دوام چوب : چوب جسم بادوامی نیست و به وسیله حشرات ، قارچ ها و ; فرسوده میشود .
البته چوب های متراكم تر ، مقاوم ترند و میتوان با روش هایی تراكم چوب را افزایش داد.
خواص شیمیایی :
قسمت اعظم غشای سلولهای چوبی را سلولز تشكیل میدهد و این ماده از نظرصنایع شیمیایی چوب فوق ا لعاده اهمیت دارد .
اثر هوا ، اكسیرژن و آب بر سلولز : هوای خشك در حرارت عادی بر روی سلولز اثر نمی كند ( به همین دلیل پنبه برای لباس و ; به كار میرود حتی در كشور ژاپن از مقوای فشرده برای تهیه مصالح ساختمانی استفاده میشود ) مواد اكسید كننده نیز در صورت رقیق بودن بر روی سلولز اثر ندارند ، ولی چنانجه غلیظ باشند مولكول سلولز را تحت تأثیر شیمیایی قرار میدهند .
اثر حرارت : سلولز درحرارت 150 درجه سانتی گراد تغییر رنگ میدهد و در 300 درجه سانتیگراد تجزیه میشود .
اثر اسیدها : اغلب اسیدهای معدنی و آلی تنها چنانچه غلیظ باشند بر سلولز موثرند .
اثر قلیاها : به طور كلی قلیاها در حالت رقیق بر سلولز اثری ندارد ، ولی سود غلیط بر سلولز اثر میكند و بدینوسیله مواد مختلفی به دست می آید ( كه در صنایع تهیه ابریشم مصنوعی كاربرد دارند )
خواص كاربردی :
چوب ماده ای است كه در طبیعت به مقدار فراوان یافت میشود و بشر میتواند آن را تولید و تكثیر كند در واقع یكی از مصالحی است كه قابل تجدید است و در صورت وجود مدیریت صحیح هیچ وقت تمام نمیشود
در صنایع و موارد گسترده وگوناگونی كاربرد دارد ، مانند كشتی سازی ، هواپیما سازی صنعت حمل ونقل و بسته بندی ، كاغذ سازی ، ابریشك و چرم مصنوعی ، پارچه بافی ، فیلم سازی ، ساخت ابزار موسیقی و ;
چوب به عنوان یكی از مصالح ساختمانی در كلیه امور قابل استفاده میباشد و به علت برخورداری از تاب مناسب فشاری و كششی ا زآن علاوه بر مصارف روزمره ، برای ساختن پل ها ، خرپاها و اعضای اق های پوسته ای نیز استفاده میشود .
چوب در تزئینات داخلی و خارجی به عنوان یكی از بهترین و زیباترین مصالح طبیعی به طراحان كمك شایانی میكند .
این مصالح قابلیت شكل پذیری بالایی دراد وبه راحتی میتوان شكل آن را تغییر داد و ا زآن استفاده دیگری كرد .
قطعات چوبی به راحتی به هم چفت میشوند و توسط میخ و پرچ ، چسب یا با اتص

الات س

اده چوبی ، مانند كام و زبانه ، دم چلچله و ; به همدیگر متصل میشوند .
رطوبت چوب
میزان رطوبت در چوب :
میزان رطوبت در چوب درختان مختلف متفاوت است ایم میزان رطوبت به طول مدتی كه چوب بریده شده است و فصل برش و همینطور شرایطی كه چ.ب در آن نگاهداری شده است ، بستگی دارد . چون تغییرات میزان رطوبت در چوب باعث تغییر حجم و فرم چوب میشود ، مقاومتهای مكانیكی آن را كاهش میدهد ( به غیر از مقاومت در برابر ضربه كه با افزایش رطوبت زیاد میشود ) ضمناً ازدیاد رطوبت در چوب باعث هجوم حشرات و قارچ ها و افزایش رطوبت باعث ازدیاد وزن حجمی چوب میشود ( تصویر شماره 7 )
چوب از نظر میزان رطوبت به چهار دسته ذیل تقسیم بندی میكنند :
چوب دارای آب آزاد یا چوب تر: چوب درختی را كه به تازگی قطع گردیده است چوب تر میخوانند میزان رطوبت موجود در این چوب مشخص نمیباشد این مقدار بستگی تام به جنس درخت ، فصل برش ، اقلیم و خاك دارد این رطوبت شامل آبی كه در آوندهای چوب موجود است و همینطور رطوبتی كه در ج.ار سلولها قرار دارد میباشد .
تبخیر آب آزاد چوب ( آبی كه در آوندها جریان دارد ) موجب هیچگونه تغییر شكلی در حجم نمیشود
چوب نم دار : این نوع چوب حاوی آبی است كه در جوار سلولها قرار گرفته است وقریب به 30% وزن چوب را به خود اختصاص میدهد اگر رطوبت این چوب از این حد افزایش نیابد برای بعضی از كارهای ساختمانی قابل استفاده است زمانی كه رطوبت پوسته سلول ها شروع به تبخیر میكند ، سلول ها به یكدیگر نزدیك تز میشوند و در نتیجه حجم چوب كاهش می یابد این گونه تغییرات كه در اثر كاهش و یا افزایش رطوبت واقع میشود كاركردن و هم كشیدگی چوب نامیده میشود پس از تبخیر آب مقداری نمك در آوندها باقی میماند كه جاذب آب هستند و در جوار رطوبت ، آب جذب میكنند این مساله موجب تغییر شكل و تغییر رفتار مكانیكی قطعه میگردد برای جلوگیری از كاركردن چوب و بادكردن آن ، میزان مواد غذایی موجود در بافت را تقلیل میدهند برای این منظور میتوان از قرار دادن تنه درخت در جریان آب یا هوای آزاد در فصل بارندگی و بخار دادن به چوب بهره گرفت .
چوب خشك : این نوع چوب ها نزدیك به 18 % رطوبت به همراه دارند و اگر این مقدار افزایش نیابد میتوان از آنها برای كارهای زیر كاری در ساختمان استفاده كرد 18% رطوبت چوب حد بحرانی برای هجوم انگل ها به چوب میباشد .
چوب خشك مطلق : رطوبت در این گروه از چوب هاب ه 4%می رسد.
تغییر حجم در مقاطع چوبی :
همانطور كه گفته شد تغییر میزان رطوبت چوب موجب تغییر در حجم آن میشود ولی این مقدار در مقاطع مختلف متفاوت است . چنانچه از خصوصیات بافت چوب بر می آید ، چوب پیر چندان تغییر حجم ندارد و در حالی كه هر چه به پوسته نزدیك تر شویم چوب به علت تخلخل فراوان تغییر حجم بسیار دارد نسوج شعاعی ، عاملی جهت جلوگیری از تغییر حجم چوب میباشد این دلا

یل باعث میگردند كه مقاطع چوبی بر اساس موقعیتی كه در برش درخت داشته اند تغییر حجم متفاوتی داشته باشند كاركردن چوب به نوع درخت نیز بستگی دارد .

مقدار تنزل چوب در طول به علت هم جهت بودن با آوندها قابل ملاحظه نمیباشد و قریب به 1% طول میباشد میزان هم كشیدگی مماسی یعنی در مقاطعی كه نسبت به دایره درخت به صورت مماسی بریده شده اند تا 12% میرسد كه باعث تغییر شكل در مقطع الواری میگردد
هم كشیدگی چوب با مقطع شعاعی قریب به نصف هم كشیدگی مماسی و تا 6% میرسد مقاطع شعاعی آن دسته از الوارها را مینامند كه نسبت به دایره درخت به حالت شعاعی بریده شده اند ( تصویر شماره 8 )
اشكال گوناگون
چوب از نظر مصرف :
چوبهای گرد :
چوبهای گرد ضخامتی بین 34-14 سانتی متر و درازایی بین 18-8/2 متر دارند . چوب های گرد باید هرس و تراز شوند و از نظر سطح و پوست ظاهری تمیز داشته باشند برای الوار كردن نیز باید الوار گرد را بر حسب نوعشان دسته بندی كرد ( تصویر شماره 9 و 10 )
چوب های گرد به دو دسته گرده بینه و تیر تقسیم میشوند كه تفاوت اصلی آنها در این است كه در تیر كم كم قطر مقطع كوچك میشود اغلب تیرهای ساختمانی برای كلاف كردن دیوارها ، چوب بست و غیره به كار میروند ( تصویر شماره 12 )
چوب های بریده شده :
این چوب ها با برش های طولی از چوب گرد به دست می آیند . چوب گرد مورد استفاده برای این منظور باید كیفیت بالایی داشته باشند و از پوسیدگی در امان باشند به طوری كه چوب های بریده شده درجه 1 و 2 باید عاری از سوراخ های پنهان و فاسد شده و گره های قهوه ای باشند .
انواع چوب های بریده شده :
چهار تراش : چوبی است كه مقطع آن مربع است این چوب را از درختان بی گره میتوان تهیه كرد معمولاً ابعاد آنها ( در مقطع ) كمتر از 20 سانتی متر است و درازای آنها تا 4 یا 5 متر میرسد ( تصویر شماره 11 )
بینه : از تقسیم یك گرده ، بینه به دست می آید چوب گردی را كه استوانه ای شكل است از روی قطر به دو نیم تقسیم میكنند و به موازات طول آن را برش میدهند و هریك از تقسیمات را یك بینه مینامند .
تخته : چوبی است به شكل مكعب مستطیل طول آن 6-2 متر ، عرض آن 30-18 سانتی متر و ضخامت 8-1 سانتی متر ( تصویر شماره 8 )
الوار : ممكن است چهارگوش یا سه گوش باشد كه تقریباً راست و بدون گره است

طول الوار تا 3 متر است و عرض آن 35 تا 40 سانتی متر و كلفتی آن تا 15 سانتی متر است ( جدول شماره 4)0

چوب های ورقه ای :
از آنجایی كه بافت بعضی از چوب ها زیبا ولی كمیاب و گرانبها هستند سطح چوب های نامرغوب تر و ساده و سطح تخته های مصنوعی مانند نئوپان و فیبر رابا ورقه هایی از چوب های مرغوب تر و زیبا میپوشانند اغلب این ورقه ها به صورت روكش مصرف میشوند .
با وسایل دقیق و ماشینهای روكش سازی میتوان از چوب های مختلف ورقه های ب

سیار نازك ( كمتر از 3/0 میلی متر ) به دست آوركه سبب صرفه جویی اقتصادی میگر

دد و همچنین میتوان روكش را در ابعاد بزرگ تهیه كرد و ضمناً احتمال هم كشیدگی و واكشیدگی بعد از مصرف كم میشود .
به طور چوب های مصرفی در روكش سازی باید از مرغوبیت بالایی بر خوردار باشند در روكش سازی بر خلاف سایر مصارف وجود گره خوب است ( البته گره های سالم ) از نظر اندازه ، تنه درخت نباید كوتاه باشد و چنانچه بلند باشد نیز به چند قطعه كوچك تر تقسیم میشود .
چوب های مصنوعی :
چوبهای مصنوعی انواع گوناگون دارند و اغلب از خاك اره ، براده و یا لایه های چوب تهیه میشوند .
تخته چند لایی : تخته چند لایی داریا مزایای ویژه ای در مقایسه با چوب تبدیل نشده میباشد از جمله كم كردن پدیده هم كشیدگی و واكشیدگی و افزایش پایداری مكانیكی به خصوص در حالتی كه نیرو عمود بر الیاف است ، كاهش اثر رطوبت به سبب قشرهای نازك چسب ، امكان دسترسی به سطوح وسیع چوب ، سبك بودن و امكان ایجاد و تقویت ویژگی های خاص با توجه به كاربرد ( تصویر شماره 13)
معمولاً تخته چند لایی از چند لایه ورقه های نازك چوب به ضخامت یك تا دو میلی متر جرم در جهت های مختلف الیاف برای خاصیت انعطاف بیشتر به هم چسبانده و زیر پرس گرم گذاشته میشوند كه بیشتر در مصرف روكش در ( یا به صورت سه لایی ) و قالب بندی به صورت چند لایی استفاده میشود .
تخته خرده چوب ( نئوپان ) :
تخته خرده چوب ها از مخلوط ذرات و براده های چوب با چسب مخصوص كه تحت تأثیر فشار و حرارت محكم شده است ورق های مسطح با ابعاد معین را به وجود می آورند دراین روش ذرات به دو صورت قرار میگیرند یا درجهت طول تخته یا عمود بر آن در جهت تخته بودن ذرات موجب بهتر بودن خواص مكانیكی میشود .
تخته ها ممكن است یكدست باشند كه در آنها ذرات در تمام طول تخته دارای ابعاد تقریباً برابرند . ممكن است تخته ها سه طبقه و به صورت ساندویچ ذرات باشند در دو سطح خارجی دارای ذرات ریزتر و در وسط دارای ذرات درشت هستند به علت ریز بودن ذرات در سطح خارجی فشرده ترند بنابراین در دو طرف سطح خارجی دارای جرم حجمی بیشتر هستند و این تفاوت موجب میشود كه در ضخامت تخته خواص ناهمگنی وجود داشته باشد ولی در عین حال از تاب خمشی بالاتری برخوردار باشد ( تصویر شماره 14 )0

تخته فیبرها : ضخامت آنها بیش از 5/1 میلی متر و كمتر از نئوپان است و از به هم فشردن الیاف ، خاك اره ، تار و برگه های بریده چوبی و ; با چسب و پرس به وجود می آیند .
تخته فیبرها باد نمیكنند جمع نمیشوند و سخت و بادوام هستند برای افزایش مقاومت و ضد آب كردن و ایجاد سایر خواص مطلوب موادی مانند پارافین ، ضد آتش ها و ضد حشره به خمیر آن می افزایند این محصول در انواع صلب ، نیمه صلب و با وزن ویژه كم ، متوسط و زیاد وجود دارد نوع نازك انها برای روكش و انواع ضخیم تر برای تقسیم فضای ساختمان و انواع سبك وزن برای عایق های حرارتی و صوتی در ساختمان مصرف میشود .
صفحات چوب ـ سیمان : طرز تهیه این نوع صفحات به این گونه است كه مواد اولیه ر

كه شامل خرده چوب و پودر 20% و گروهی از مواد شیمیایی میباشد با هم مخلوط میكنند و سپس به وسیله كانالهای حرارتی و پرس به صورت صفحاتی در ابعاد مورد نظر در می آیند كه دارای خواص زیر میباشند :
این صفحات در برابر آتش كاملاً مقاوم هستند ( ا زتمام صفحات چوبی در مقابل آتش مقاومتر ند )
در برابر قارچ های چوب كاملاً مقاوم اند .
در برابر آب و رطوبت ، پوسیدگی سرما ویخبندان كاملاً مقاوم هستند ( میزان جذب آب تقریباً صفر است )
عایق صدا و حرارت میباشند .
نسبتاً سبك هستند و در اكثر قسمت های ساختمان قابل مصرف هستند .
قابلیت چسب زنی ( با چسب چوب ) و همچنین نصب بر روی آجر و بتن را دارند همچنین سطح خارجی آنها را میتوان با هرگونه رنگ وبتونه پوشاند .
از نظر اتصالات تمام قابلیت های چوب را دارند همچنین قابل میخ زدن و پیچ كردن هستند .
كانتكس : ساقه های نی به وسیله ماشین به حالت موازی بین دسته سیم های گالوانیزه قرار میگیرند و تحت فشار در ضخامت های مختلفی بافته میشوند از این محصول برای ساخت دیوار ، سقف كاذب . مانند اینها سود میجویند .
كانتكس یكی از مصالحی است كه عایق حرارت و صوت و مقاون در برابر آتش سوزی میباشد تخته های كانتكس بر روی تیرهای آهنی و چوبی و تیرچه های بتنی به سهولت قابل نصب میباشند و آنها را به وسیله آمیخ یا پیچ به راحتی بر روی هر سطحی به عنوان عایق میتوان نصب كرد .
آندولین : سقف پوشی است موج دار ، متشكل از الیاف گیاهی و مواد شیمیایی و مصنوعی اشباع شده با قیر كه در حرارت 180 درجه سانتی گراد سخت شده است آندولین یكی از مصالحی است كه عایق حرارت و رطوبت و الكتریسته میباشد و در برابر یخبندان مقاوم است .
تخته های گلولام : ساختمان سازی با قطعاتی كه از چوب درخت بریده میشوند محدودیت هایی در مورد شكل ، فرم و اندازه دارد روش نوینی برای برطرف كردن این محدودیتها ابداع شده و آن ساختن تخته های گلولام از قطعات كوچك چوب است .
با استفاده از تیرها و قطعات گلولام میتوان تیر ها و قطعات چوبی خم شده ( انحنادار ) چوب های با اندازه های بلند ، قوس های چوبی دو یا سه مفصله و دیگر ساختارهای چوبی را به وجود آورد .
معایب چوب :
به طور كلی عواملی كه ارزش تجاری چوب را پایین می آورند معایب چوب نام دارند كه ممكن است كاركردن با چوب مشكل كنند یا مقاومت باربری آن را كاهش دهند یا طول عمر آن را كم كنند یا شكل ظاهری آن را زشت نمایند كه به دو دسته تقسیم میشوند .
معایب رویش درخت ( هنگام رویش درخت )
معایب بعد از قطع درخت و تهیه الوار
معایب هنگام رویش درخت :
گره ها : گره ها عبارتند از آثاری كه از جوانه های نابجا ، یا شاخه هایی كه ممكن است در قسمت های مختلف درخت وجود داشته باشند گره ها ممكن است مرده باشند كه معمولاً تیره رنگند و به سایر قسمت ها متصل نیستند و عیناً مانند یك جسم خارجی عمل میكنند و یا زنده اند كه روشن اند و به قسمت های مجاور متصل اند گره های مرده تا حد زیادی از مرغوبیت چوب میكاهند و مقاومت های مكانیكی به خصوص تاب خمشی را میكاهند در اره كشی روكش سازی ، لایه گیری رنده و پرداخت مشكل ایجاد میكنند و باعث افزایش معایب واكشیدگی و هم كشیدگی ، تغییر شكل و ترك خوردن و ; میشوند .

در قطعاتی كه در معرض سائیدگی هستند ایجاد ناهمواری میكند ( نظیر پاركت های چوبی ) كه علت آنها تفاوت جنس گره با سایر قسمت هاست .(تصویر شماره 17 )
تغییر جهت تارهای چوب : ممكن است الیاف چوب كمی زاویه داشته باشند ( كج تار ) و یا آنكه موازی محور باشند ولی به آن دور یا نزدیك باشند ( موج دار )
به طور كلی كج تاری مقاومت مكانیكی به خصوص تاب ضربه ای چوب را كاهش میدهد و در هنگام برش و پرداخت ریش ریش میشوند این چوب ها بعد از استحصال ، قابلیت پرداخت خوبی ندارند و به زحمت رنده میشوند ولی اگر زاویه آنها خیلی كم باشد برای روكش ها مصرف میشوند .
ترك ( شكاف و گسیختگی ) : منشاء ترك بیشتر تغییر شرایط محیطی میباشد و به صورت های گوناگون است .
ترك مركزی میتواند روی یك سطح یا مارپیچی باشد فضای بین دو حلقه چوب كه متحدالمركز هستند نوعی ترك داخلی است كه در جهت تنه درخت و حلقه های سالانه است ترك های متحدالمركز ممكن است قوسی شكل یا متحد المركز باشند ترك های ناشی از یخ زدگی ترك های باز طولی هستند .
ترك های معمولی در اثر خشكی سطح به وجود می آید و در همه گونه های چوب موجود است به نظر میرسد وقتی چوب زیر نقطه اشباع الیاف میرسد خشك میشود و ترك میخورد .
ترك های برق گرفتگی روی پوسته درخت و تا نزدیكی مغز درخت پیش میروند این پدیده به علت وارد آمدن جریان شدید برق به وجود می آید در این حالت پوست برای التیام محل ترك خورده به داخل نفوذ میكند ( تصاویر شماره 18-21)
پیچ خوردگی درخت : درخت هایی كه تنها یك طرف آنهاشاخه دارد و درختهای كنار جنگل در اثر وزش باد میپیچند لبه های الوار و تنه این درخت ها بعداز خشك شدن متنافرند ( تصویر شماره 22 )
یكطرفه روئیدن درخت :
( رشد غیر مركزی ) : در جاهایی كه باد از یك سو می وزد و در اثر وزش باد چوب سست میشود و دایره های عمر درخت از هم دورتر است و مقطع آن بیضی است و بعد از خشك شدن تاب برمیدارد .
اعوجاج : اعوجاج در حلقه های سالیانه به صورت نوعی ناهنجاری در حلقه های سالیانه كه غیر یكنواخت رشد میكنند و به شكل دایره نیستند بلكه موج دار هستند دیده میوشد تخته های تهیه شده از آنها سطح نامنظمی دارند ( تصویر شماره 22 )
روی هم افتادگی : درخت زخمی شده سعی در پوشاندن محل جراحت میكند و پوست جدید جراحتهای آن را می پوشاند اگر این زخم ها عمیق باشند موجب پوسیدگی میشوند ( تصویر شماره 22 )
دو مركزی بودن : درختی را كه از تنه ببرند پاچوش میزند ، پاجوش ها كم كم

ضخیم میشوند و به همدیگر می چسبند و مثل یك درخت رشد میكنند چوب چنین درختی همسان كار نمی كند ( تصویر شماره 22 )
آفات چوب :
قارچ ها و میكر ارگانیسم ها : زیان ها و خسارت ناشی از قارچ ها بر چوب گسترده است رنگ غیر طبیعی و پوسیدگی چوب عمدتاً ناشی از قارچ ها ست ، قارچ ها ساده ترین ارگانیسمهای گیاهی هستند كه از سلولهای و چوب تغذیه میكنند چوب با 20% رطوبت یا كمتر یا چوبی كه در آب قرار دارد و یا در معرض سرما قرار دارد دچار پوسیدگی نمیشود پوسیدگی چوب ها با از بین رفتن قارچ ها و خشك شدن چوب متوقف میشود ( تصویر شماره 23و24 )
حشرات :
خسارات ناشی از حشرات ( اغلب به صورت حفر سوراخ ) هم درختان زنده و هم چوب درختان مرده را تحت تأثیر قرار میدهد . بیشتر خسارتهایی كه درختان در حال رشد را تحت تأثیر قرار میدهد ناشی از سوسك های زیر پوستی درخت و; است كه گونه های فراوانی دارند ( تصویر شماره 25 و 26 )
از جمله دیگر حشراتی كه چوب را تحت تأثیر قرار میدهند موریانه ها هستند كه به چوب خشك در ساختمان ها و سازه ها حمله میكنند .

برای دریافت اینجا کلیک کنید