مقاله فتوحات خلفا از منظر فقهاى شیعه

توضیحات

 مقاله فتوحات خلفا از منظر فقهاى شیعه دارای 36 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله فتوحات خلفا از منظر فقهاى شیعه  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله فتوحات خلفا از منظر فقهاى شیعه

چکیده    
مقدمه: جایگاه فتوحات در فقه شیعه    
شرط بودن اذن امام    
الف) اخبارى که بر اذن و رضایت امام دلالت دارد    
ب) سیره امیرالمؤمنین (علیه السلام)    
ج) شاهد حال    
نتیجه    
کتابنامه    

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله فتوحات خلفا از منظر فقهاى شیعه

1 آل بحرالعلوم، سید محمد (م 1289ق)، بلغه الفقیه، تحقیق سید محمد تقى آل بحرالعلوم، تهران، مکتبه الصادق، 1362

2 آل بحرالعلوم، سید محمد (م 1289ق)، بلغه الفقیه، شرح و تعلیق سید محمد تقى آل بحرالعلوم، تهران، مکتبه الصادق، 1403ق

3 ابن ابى الحدید، عبدالحمید بن محمد (م 656ق); شرح نهج البلاغه، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، قم، مکتبه آیه العظمى المرعشى النجفى،]بى تا[

4 ابن ابى جمهور احسائى (م حدود880ق)، عوالى اللئالى العزیزیه فى الاحادیث الدینیه، تحقیق آیت الله مرعشى و شیخ مجتبى عراقى، قم، انتشارات سید الشهداء، 1403ق/1983م

5 ابن اثیر، على بن ابى الکرم (م 630ق)، الکامل فى التاریخ، بیروت، دار صادر، 1399ق

6 ابن ادریس حلى (م 598ق)، السرائر، تحقیقِ گروهى، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1410ق

7 ابن بطریق اسدى حلى (م حدود600ق)، العمده، قم، تحقیق و نشر جامعه مدرسین، 1407ق

8 ابن حمزه طوسى (م 560ق)، الوسیله إلى نیل الفضیله، تحقیق محمد حسون، قم، کتابخانه آیت اللله العظمى مرعشى نجفى، 1408ق

9 ابن حنبل شیبانى، احمد بن محمد (م 241ق)، فضائل الصحابه، تحقیق وصى الله بن محمد عباس، مکه، دار العلم، 1403ق

10 ابن زهره حلبى (م 585ق)، غنیه النزوع إلى علمى الاصول والفروع، تحقیق شیخ ابراهیم بهادرى، قم، مؤسسه الامام الصادق (علیه السلام)، 1417ق

11 ابن شهر اشوب، (م 588ق)، مناقب آل ابى طالب، تحقیقِ گروهى از اساتید نجف اشرف، نجف، مطبعه الحیدریه، 1376

12 ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم (م 376ق)، تاویل مختلف الحدیث، تحقیق اسماعیل اسعردى، بیروت، دار الکتب العلیمه

13 ابن داود حلى، حسن بن على (م حدود 707ق)، رجال ابن داود، نجف، المطبعه الحیدریه، 1392ق

14 ابوصلاح حلبى، تقى الدین بن نجم بن عبیدالله (م 447ق)، تقریب المعارف، تحقیق رضا استادى، قم، مؤسسه النشر الاسلامى، 1404ق

15 اردبیلى، محمد بن على (م 1101ق)، جامع الرواه و ازاحه الاشتباهات عن الطرق و الاسناد، قم، مکتبه المحمدى

16 اصفهانى (م 1361ق)، حاشیه المکاسب، تحقیق شیخ عباس محمد آل سباع، ]بى جا[، ناشر محقق، 1418ق

17 امام خمینى، روح الله، (م 1409ق)، کتاب البیع، قم، موسسه اسماعیلیان، 1410ق

18 بروجردى، سید على اصغر (م 1313ق)، طرائف المقال فى معرفه طبقات الرجال، تحقیق سید مهدى رجایى، قم، مکتبه آیه الله العظمى مرعشى، 1410ق

19 بلاذرى، احمد بن یحیى (م 279ق)، انساب الاشراف، تحقیق سهیل زکار، بیروت، دارالفکر، 1417 ق

20 بیاضى، على بن یونس (م 877ق)، الصراط المستقیم الى مسحقى التقدیم، تحقیق محمد باقر بهبودى، المکتبه المرتضویه لإحیاء الآثار الجعفریه، 1384

21 تسترى، شیخ اسدالله، کشف القناع عن حجیه الاجماع، قم، موسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث

22 تسترى، شیخ محمد تقى، قاموس الرجال، قم، مؤسسه النشر الاسلامى، 1410ق

23 تفرشى، سید مصطفى بن حسین (م 1015ق)، نقدالرجال، قم، مؤسسه آل البیت(علیهم السلام)، 1418ق

24 خوارزمى، موفق بن احمد بن محمد مکى (م 568ق)، المناقب، تحقیق شیخ مالک محمودى، قم، انتشارات جامعه مدرسین، 1411ق

25 خوانسارى، سید احمد، جامع المدارک فى شرح المختصر النافع، تحقیق على اکبر غفارى، تهران، مکتبه الصدوق، 1355

26 دینورى، ابوحنیفه، (م 282ق)، الأخبار الطوال، تحقیق عبد المنعم عامر، مصر، دار احیاء الکتب العربیه، 1960م

27 روحانى، سید محمد صادق حسینى، فقه الصادق، قم، موسسه دار الکتاب، 1412ق

28 زیعلى، جمال الدین (م 762ق)، نصب الرایه لاحادیث الهدایه، تحقیق ایمن صالح شعبانى، قاهره، دار الحدیث، 1415 - 1995م

29 سبزوارى، محمد باقر بن محمد مؤمن (م 1090ق)، کفایه الاحکام، اصفهان، مدرسه صدر

30 سید بن طاووس (م 664ق)، الطرائف، قم، انشارات خیام، 1371

31 سید خویى (م 1413ق)، مصباح الفقاهه، ]بى جا[، وجدانى، 1371

32 سید مرتضى، (م 436ق)، الذریعه الى اصول الشریعه، تحقیق ابوالقاسم گرجى، تهران، دانشگاه تهران، ]بى تا[

33 سید خویى، ابوالقاسم (م 1413ق)، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرجال، چاپ پنجم، 1413ق

34 شبسترى، عبدالحسین، الفائق فى رواه و اصحاب الامام الصادق (علیه السلام)، قم، مؤسسه النشر الاسلامى، 1418ق

35 شهید اول، محمد بن مکى (م 786ق)، غایه المراد فى شرح نکت الارشاد، تحقیق عباس محمدى و دیگران، قم، دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم، 1418ق

36 شیخ انصارى، مرتضى (م 1281ق)، المکاسب، تحقیقِ گروهى، قم، موسسه الهادى، 1417ق

37 شیخ حر عاملى (م 1104ق)، تفصیل وسائل الشیعه، قم، تحقیق و نشر مؤسسه آل البیت(علیهم السلام)لاحیاء التراث، 1414ق

38 شیخ صدوق، محمد بن على (م 381ق)، الخصال، تحقیق على اکبر غفارى، قم، انتشارات جامعه مدرسین، ]بى تا[

39 شیخ صدوق (م 381ق)، کتاب من لا یحضره الفقیه، تحقیق على اکبر غفارى، قم، انتشارات جامعه مدرسین، 1404ق

40 شیخ طوسى، محمد بن حسن (م 460ق)، تهذیب الاحکام، تحقیق سید حسن خرسان، تصحیح شیخ محمد آخوندى، ]بى جا[، دارالکتب الاسلامیه، 1365

41 شیخ طوسى، محمد بن حسن (م 460ق)، تلخیص الشافى

42 شیخ طوسى، محمد بن حسن (م 460ق)، المبسوط فى فقه الامامیه، تحقیق، محمد تقى کشفى، تهران، المکتبه المرتضویه، 1387ق

43 شیخ مفید، محمّد بن نعمان (م 413ق)، الاختصاص، تحقیق على اکبر غفارى، قم، انتشارات جامعه مدرسین، ]بى تا[

44 شیخ مفید، محمّد بن نعمان (م 413ق)، الارشاد فى معرفه على حجج الله على العباد، قم، مؤسسه آل البیت(علیهم السلام)، 1413ق

45 شیخ طوسى، محمد بن حسن (م 460ق)، الاستبصار فیما اختلف من الاخبار، تحقیق سید حسن موسوى خرسان، قم، دارالکتب الاسلامیه، 1363

46 شیخ طوسى، محمد بن حسن (م 460ق)، الفهرست، تحقیق شیخ جواد قیومى، قم، مؤسسه النشر الاسلامى، 1417ق

چکیده

موضوع فتوحات در زمان خلفا و موضع و دیدگاه امیرالمؤمنین(علیه السلام) در این باره، همیشه یکى از سؤال هاى مطرح در محافل علمى شیعه و از جمله جامعه ما بوده است

آیا آن حضرت با این موضوع موافقت داشت؟ آیا پسران و اصحاب خاص خود را براى شرکت در فتوحات امر کرد یا خیر؟

علماى شیعه از دو منظر فقهى و کلامى ـ تاریخى به این موضوع توجه کرده اند. در این مقاله، دیدگاه هاى فقهاى شیعه که در پى بیان احکام جهاد ابتدایى و زمین هاى فتح شده به صلح یا جنگ به این موضوع پرداخته اند، بررسى شده است. از آن جا که اذن امام در احکام مربوطه دخالت و تأثیر دارد فقها به اذن و رضایت امیرالمؤمنین(علیه السلام) به فتوحات پرداخته و در این باره دو نظریه موافق و مخالف ارائه کرده اند. در این مقاله در مورد هر دو دیدگاه بحث و بررسى صورت گرفته و مؤیدات و مرجحات دیدگاه نخست، طرح و تبیین مى شود

واژگان کلیدى: فتوحات، اراضى مفتوحه عنوه، موضع على(علیه السلام) و اذن امام.

مقدمه: جایگاه فتوحات در فقه شیعه

فقهاى شیعه، این موضوع را در سه باب «جهاد»، «احیاء الموات» و «خمس» و نیز در بحث «خراجیات» مطرح مى کنند و درخراجیات، زمین ها را به دو قسمت عمده تقسیم مى کنند: سرزمین اسلام و مسلمانان و سرزمین کفر. قسمت دوم نیز خود به چهار بخش تقسیم مى شود که عبارت اند از

1 ـ سرزمین کفر که با غلبه شمشیر و جنگ به دست مسلمانان افتاده است که اصطلاحاً به آن «مفتوحه عنوهً» گویند;

2 ـ سرزمین کفر که ساکنان آن به اختیار خود و بدون جنگ، اسلام آورده و مسلمان شده اند;

3 ـ سرزمین کفر که ساکنانش مسلمان نشده، ولى حاضر شده اند با دولت اسلامى مصالحه کرده و جزیه بپردازند;

4 ـ سرزمین کفر که ساکنانش از آن جا کوچیده و آن جا را رها کرده اند یا این که اساساً زمین موات بوده است. به این زمین ها اصطلاحاً «ارض انفال» گویند.2 آن چه مورد بحث ماست بخش نخست این چهار مورد است

درباره مفتوحه عنوهً گفته اند که این زمین ها از آنِ تمام مسلمانان است و این گونه نیست که مخصوص شرکت کنندگان در جنگ باشد. ولى در این باره نیز این سؤال مطرح است که افزون بر تصرف این زمین ها با جنگ و شمشیر، براى تحقق عنوان مفتوحه عنوه، آیا اذن امام نیز شرط است یا خیر؟ و چنان چه اذن امام شرط باشد چگونه مى توان این موضوع را به دست آورد؟ به عبارت دیگر، از کجا به دست آوریم که امام به فتوحات راضى بوده و بدان امر کرده است؟ در این جاست که فقهاى شیعه به موضع گیرى امیرالمؤمنین(علیه السلام) درباره فتوحات در زمان خلفا پرداخته و نظر داده اند

شرط بودن اذن امام

درباره اصل اعتبار اذن امام براى صدق مفتوحه عنوه بودن اراضى فتح شده، باید توجه داشت که مشهور فقها با استناد به روایاتى از اهل بیت(علیهم السلام)این شرط را معتبر دانسته اند.3 از امام صادق(علیه السلام) روایت شده که هر لشکر و گروهى که بدون اذن امام بجنگند و اراضى کفار را فتح کنند تمام آن زمین ها از آنِ امام خواهد بود و در صورتى که با اذن امام جنگیده باشند تنها خمس آن غنایم از آنِ امام، و باقى براى تمام مسلمانان خواهد بود،4 حتى بر شرطیت اذن امام ادعاى اجماع نیز شده است، گرچه علامه در منتهى المطلب و صاحب مدارک، و نراقى در مستند و برخى دیگر به عدم اعتبار این شرط قائل شده اند.5 ما موضوع را بنا بر فتواى مشهور فقها دنبال مى کنیم که در تحقق مفتوحه عنوه، تصرف با شمشیر و اذن امام را شرط دانسته اند. آن چه در این باره مهم است این است که اذن امام را چگونه مى توان به دست آورد؟ فقها سه راه براى آن مطرح کرده اند

الف) اخبارى که بر اذن و رضایت امام دلالت دارد

1 ـ صحیح محمد بن مسلم که وى از امام باقر(علیه السلام) درباره سیره امیرالمؤمنین(علیه السلام) در مورد زمین هاى فتح شده پس از رسول خدا (صلى الله علیه وآله وسلم)سؤال کرده است. روایت چنین است: محمد بن على بن محبوب عن محمد بن الحسین عن صفوان عن محمد بن مسلم عن ابى جعفر(علیه السلام) قال

سألته عن سیره الامام فى الأرض التى فتحت بعد رسول الله(صلى الله علیه وآله). فقال (علیه السلام): إنّ امیرالمؤمنین سار فى أهل العراق بسیره و هى امام لسائر الأرضین و قال: ان ارض الجزیه لاترفع عنها الجزیه و انما الجزیه عطاء المجاهدین

برای دریافت اینجا کلیک کنید