دانلود مقاله مقایسه بازیهای كودكان پیش دبستانی مهدكودك رفته با كودكان پیش دبستانی مهدكودك نرفته دختر و پسر با word

توضیحات

  مقاله مقایسه بازیهای كودكان پیش دبستانی مهدكودك رفته با كودكان پیش دبستانی مهدكودك نرفته دختر و پسر با word دارای 267 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله مقایسه بازیهای كودكان پیش دبستانی مهدكودك رفته با كودكان پیش دبستانی مهدكودك نرفته دختر و پسر با word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله مقایسه بازیهای كودكان پیش دبستانی مهدكودك رفته با كودكان پیش دبستانی مهدكودك نرفته دختر و پسر با word،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله مقایسه بازیهای كودكان پیش دبستانی مهدكودك رفته با كودكان پیش دبستانی مهدكودك نرفته دختر و پسر با word :

مقدمه پژوهش
مقدمه:
كمبود امكانات و وجود مشكلات عدیده در ممالك در حال توسعه موجب شده است كه موضوع بازی به خصوص در كودكان موجب بی مهری با كم توجهی والدین، مراقبین و كسانی كه با بچه ها سروكار دارند قرار گیرد (رضا توكلی و همكاران، 1382).

نقش بسیار باارزش بازی از دیدگاه اصول تعلیم و تربیت در فرهنگ آموزش و پرورش جایگاه بسیار والایی دارد. باید توجه داشت كه بازی به عنوان فرایند بسیار مهم در رشد و نمو كودك از بدو تولد تا سنین بالاتر در رشد و تكامل قوای ذهنی و جسمی او كمك بسزایی داشته و او را فردی خودساخته و مفید بار خواهد آورد. (نبوی و زكایی، 1385)

شروع بازی را می توان به گذشته های دور، حتی از بدو پیدایش انسان نسبت داد. در حقیقت بازی جزئی از زندگی انسان از بدو تولد تا زمان مرگ است و در كل تاریخچه بشریت مندرج.

انسان از نظر زیستی نیاز به جنبش و حركت دارد و بازی جزء مهم این جنبش و حركت است. انسان برای رشد ذهنی و اجتماعی خود نیاز به تفكر دارد و بازی خمیرمایه تفكر است.
تشكیل اجتماعات اولیه بشری

، نحوه و شكل جدیدی از بازی را پدید آورد. بازی های گروهی به صورت بازی های نمایشی از عبارت ارواح و پرستش اشیائ گرفته تا رقص شكار و رقص جنگ، مجموعه ای از راههای برآوردن نیازهای جسمانی و ذهنی افراد را فراهم گرداند.
بازی نیز همسان با سایر پدیده ها ابعاد و جنبه های وسیعی را دربرمی گیرد. گوناگونی این ابعاد باعث شد تا تعریف های زیادی از بازی ارائه گردد. هر یك از تعریف ها برجسته كردن جنبه ای از بازی دیدگاه خاصی ارائه می دهند.

در فرهنگ بزرگ و بستر بازی به صورت های ذیل تعریف شده است.
الف) حركت ـ جنبش و فعالیت به مثابه حركت عضلات.
ب) آزادی یا محدوده ای برای حركت یا جنبش.

ج) فعالیت یا تعریف برای سرگرمی، تفریح یا ورزش. (مهجور، 1383)
میشل و میسون تعریفهای متعددی از بازی گردآورده اند كه نسل به نسل بر جای مانده است این تعریفها عبارتند از:
میشل و میسون:

بازی عبارت است از نگرش فكری كه می تواند به هر نوع فعالیت انسانی اطلاق شود و به هر كاری تسریع یابد.
شیلر :
صرف بی هدف نیروی بی حد و حصر.
فروبل:
شكوفایی طبیعی جوانه برگهای كودكی.

پیاژه:
بازی اساساً یكی ساختن واقعیت است با خود.
اسپنسر:
رخداد غریزی اعمال زائد به جای اعمال واقعی; فعالیتی برای لذت آنی، بی توجه به بهره ی آجل آن.
لازاروس:
فعالیتی فی نفسه آزاد، بی هدف سرگرم كننده یا تفریحی.
هال:
عادت حركتی و تداوم روحیات گذشته در زمان حال.
گروس:
تمرینی غریزی و بی هدف از اعمالی كه در زندگی آینده نقش اساسی دارند.
ویلیام استرن:
بازی یك غریزه برای رشد و نمو استعدادها بوده و یا تعریف مقدماتی برای اعمال آتی می باشد.
دالس:
شكل غریزی از اظهار وجود و روزنه ای برای گریز هیجان ها. (قائمی، 1363)
كودك از طریق بازی نقاط ضعف و قوت، تمایل به فرمان دادن یا فرمان بردن، تهاجم یا تسلیم و اجتماعی بودن یا منزوی بودن خود را بیان می دارد. كودك در هنگام تعامل با محیط یا افراد از طریق بازی احساسات خصمانه یا دوستانه، افسردگی یا شادی، امیال و ارزوهای درونی و بیرونی خود را بروز می دهد. این حالات نمی توانند به صورتی واحد ابراز كردند، لذا كودك سعی می كند براساس ذوق و علاقه و یا تجربیات خود آنها را به صورتی مناسب و مطلوب ابراز دارد.
انواع گوناگون این فرافكنی ها و درون فكنی ها باعث می شود تا بازی ها به صورتهایی خاص طبقه بندی شوند و از این رو لازم است پیش از قضاوت در مورد هدف كودك از اجرای بازی، به شناخت انواع بازیها اقدام گردد. براساس باورهای نظریه‌پردازان، بازی ها به صورت های متفاوتی تقسیم بندی شده اند، از آن جمله گروس در كتاب بازی انسان، آن را به چهار دسته به شرح ذیل تقسیم می كند.

1- بازی های جنگی: شامل مسابقات، شكار كردن و رقابت های فكری و جسمانی.
2- بازیهای مهرورزی، عاطفی و احساسی، كه از طریق هنر بیان می شوند.
3- بازیهای تقلیدی و نمایشی
4- بازیهای تقلیدی اجتماعی

در تقسیم بندی دیگری گروس بازیهای چهارگانه بالا را به صورت ذیل بیان می دارد:
1- بازیهای حسی و عاطفی
2- بازیهای حركتی

3- بازی های عقلانی
4- بازی‌های شناختی
5- بازیهای لفظی
هم زمان با افزایش توجه دست اندركاران آموزش و پرورش به ارزش بازی در شكل گیری همه جانبه قوای ذهنی، جسمی، اجتماعی و شخصیتی كودك انواع زیر به تقسیمات بازی افزوده شده است.
1- بازی های آموزشی ( یادگیری) كه خود عبارتند از:
الف ـ بازیهای دستی.
ب ـ بازی بدنی.
ج ـ بازی نمایشی.
د ـ بازیهای سرگرم كننده.
2- بازیهای تخیلی.
3- بازی های نمونه ای.
علت گوناگونی این تقسیم بندی ها براساس باورهای نظریه پردازان و توجه آن ها به برخی از جنبه هایی است كه از نظر آنها اهمیت بیشتری دارد. اما در حقیقت بررسی تعریف ها و تقسیم بندی آنها گویای توافقی همگانی در گوناگونی و هدف بازی است.
بازی از ارزش های خاصی برخوردار است و باید مورد توجه والدین و مربیان قرار گیرد. كودك از هنگام تولد تا بزرگسالی رو به رشد و تكامل است. به گفته میلی چامپ بازی به كودك كمك می كند كه به یك «انسان» تبدیل شود و برای رسیدن به این مرتبه و كسب ویژگی های شخصیتی مطلوب، باید تعادلی بین بازی و كار كودك برقرار شود. وقتی كودك از بازی كردن خسته شود و می پرسد: حالا چكار كنم؟ هنگام پرداختن به كار فرارسیده است! بازی در حقیقت در رشد و تكامل كودك تأثیر بسزایی دارد و او را هر روز به زندگی شیرین تری نزدیك می كند.

در كتاب روان شناسی بازی احمدوند چنین آمده است كه : كودك در خلال بازی به كشف محیط اطراف خود می پردازد و از طریق بازی نخستین گام ها را برای اجتماعی شدن برمی دارد. همكاری و تشریك مساعی با گروه را فرامی گیرد و بر كیفیت تأثیرگذاری بر دیگران و تأثیرپذیری وقوف می یابد.
كودكان از طریق بازی یاد می گیرند كه چه طور می توانند مورد پذیرش افراد گروه واقع شوند و به میزان توانایی های لازم برای موفقیت در گروه پی می برند و همچنین بر چگونگی استفاده از توانایی های دیگران برای رفع نیازهای خود آگاه می شوند.

بازی موجب رشد جنبه اجتماعی شخصیت كودك می شود. او در بازی گروهی، ناگزیر به رعایت نكات اجتماعی و قواعد بازی است.
همچنین در پیشرفت رشد فضایل اخلاقی كودكان و نونهالان تأثیر بسزایی دارد، زیرا كه كودكان رفتار و ارزشهای اخلاقی را در حین بازی با یكدیگر گرفته و به آن خوی می گیرند. و رفتارهای بد و خوب را در بازی ضمن تجربه از هم تشخیص داده و بدان عمل می كنند.

ارزش های درمانی یكی دیگر از قوانین صحیح تعلیم و تربیت است كه می توان به نحو احسن در مواقع مختلف از آن استفاده كرد. مسائل و مشكلات روانی مختلف تربیتی به وسیله بازی های درمانی كمك بسزایی به كودك می كند تا در آینده بتواند به رفع مشكلات خود از هر جهت موفق شده و به زندگی شیرین و بازی های كودكانه خود ادامه دهد.

احمدوند نیز در كتاب روان شناسی بازی خود در مورد ارزش جسمانی چنین اظهار نظر می كند كه: “فعالیت هایی كه كودك به عنوان بازی انجام می دهد در پرورش نیروی بدنی و حواس او تأثیر زیادی دارند. كودك می پرد، می دود، از پله ها بالا و پایین می رود، لی‌لی می كند، خم و راست می شود، نشست و برخاست می كند، دوچرخه سواری می كند، اسباب بازی ها را جا به جا می كند، طناب بازی می كند و ; در تمام این فعالیت ها عضلات و اندام های مختلف خود را به كار می گیرد و موجبات تقویت آنها را فراهم می سازد.”

از طرف دیگر از نظر حسی و حركتی می توان گفت كه از طریق بازی حس بینایی و شنوایی و لامسه كودك پرورش یافته و چشم و دست او از هماهنگی بیشتر و بهتری برخوردار شده و عضلات انگشتان و دست و پای او ورزیده می شوند. از طریق بازی همچنین، قوه خیال و تصور كودك با سرعت هر چه بیشتر پیشرفت نموده و پرورش می یابد و با توجه به گذشت زمان به اوج خود می رسد. كودك به وسیله بازی خود را بهتر شناخته و منش او از این طریق پرورش می یابد. كودك در بازی سعی خواهد كرد كه قوه خلاقیت و ابتكار خود را به وجود آورد و دنیای شیرین خود را بهتر بشناسد. (نبوی، زكایی، 1385)

ویژگی های خاص بازی و فواید گوناگون آن در ریشه همه جانبه قوی ذهنی، جسمی، شخصیتی و اجتماعی كودك باعث شده تا توجه مقدار زیادی از دست اندركاران تعلیم و تربیت به چگونگی نقش بازی در امر آموزش كودكان معطوف شود. در این میان می توان از نظریات افلاطون، ارسطو، روسو، خواجه نصرالدین طوسی، امام محمدغزالی و از میان متأخرین از نظریات مونته سوری، فروبل و دكروای یاد كرد.

اما نكته مهم آن كه متقدمین اگر چه به ارزش بازی در رشد كودك اشاره كرده اند؛ اما در بسیاری از موارد آن را خارج از زمینه تعلیم و تربیت رسمی كودك محسوب داشته و آن چنان كه باید نظریات صریحی در امر استفاده از بازی برای آموزش كودك ارائه نداده اند. متأخرین این قصور را جبران كرده و در نظرات خود با صراحت بیشتری به نقش بازی به عنوان یكی از مطلوب ترین عوامل تعلیم و تربیت اشاره كرده اند. حتی برخی از مربیان استفاده از بازی را به عنوان عمده ترین وسیله آموزش كودك برای یادگیری موضوعات مختلف مورد تأكید قرار داده اند.

بیان مسأله :
محركی چون بازی بر رشد شناختی،‌عاطفی، اجتماعی و فیزیكی كودك تأثیر بسزایی دارد. كودك هنگام بازی می تواند كشف كند چه كسی است و چه توانایی هایی دارد، دنیا چیست و چگونه خود را باید با محیط هماهنگ كند. به راستی بازی می تواند به كودك اعتماد به نفس دهد، بازی كردن بچه ها راهی است به سوی شكل گیری شخصیتی سالم و مفید برای این كه كودك در آینده، زندگی خوب و بالنده ای داشته باشد، فرایند بازی بسیار ضروری است.
یكی از امتیازهای بازی این است كه رشد شناختی كودك را گسترش می دهد. برای مثال بازیهای حسی حركتی درك كودك را از دنیای اطرافش افزایش می دهد. بازیهای جسمی به او كمك می كند تا ناتوانی های خود را بشناسد و آنها را برطرف سازد. بازیهای نمادین، به او اجازه می دهد تا واقعیات را تغییر دهد. ( به حال تعلیق درآورد).

توانایی كودك در بازی نمادین، نشانه نقطه عطفی در رشد شناختی اوست. چرا كه به تدریج ذهن او قدرت شكافتن ظاهر واقعیات را نمایان می كند. در تخیلات او خرس عروسكی می تواند ناگهان زنده شود و سخن بگوید.

همانطور كه قوه درك كودك قوی تر می شود، بهتر می تواند با استفاده از تخیلاتش به خیالپردازی بپردازد. زمانی می رسد كه او قادر است مانند بزرگترها تفكر انتزاعی داشته باشد، در طی بازی، كودك با مفاهیمی چون بزرگ ـ كوچك، بالا ـ پایین، پر یا خالی آشنا می شود و آنها را با وضوح بیشتری درك می كند. بازی تخیلی به كودك كمك می كند تا بفهمد چه چیزی واقعی است و چه چیزی واقعی نیست و چه چیزی با تخیل قابل تغییر و چه چیزی تغییرناپذیر است.
بازی كردن، كودك را قادر می سازد بر بعضی از امور پیرامونش تسلط پیدا كند، و دریابد كه نمی تواند كاملاً همه امور را تغییر دهد و همه چیز را دست كاری كند.
بازی به عنوان آزمایشگاه زبان نیز عمل می كند. اگر كودك در محیطی رشد كند كه آرامش بر آن حكم باشد، می تواند به آزمایش و اكتشاف دست بزند. بازی هم قابلیت تسلط به اطرافش را به او می دهد. او به تدریج كه بزرگتر می شود، از طریق بازی مهارتهای حل مسأله و خلاقیت را نیز فرامی گیرد و از طریق بازیهای نمادین می تواند مشكلاتش را در فضایی امن تر تصور كند و راه حلهای متفاوت آن را با هم مقایسه كند.

تخیل انعطاف ناپذیر كودك، به او اجازه می دهد تا با استفاده از اشیاء اطراف خود، به خلاقیت بپردازد. بازی كردن قدرت تمركز حواس كودك را پرورش می دهد. از نتایج تحقیقات چنین برمی آید كه بین خیالپردازی و آستانه دقت كودك ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. چرا كه كمی خیالپردازی به كودك كمك می كند تا بتواند حسابی سرگرم باشد. پژوهشی بر كودكان پیش دبستانی ثابت كرده است بچه هایی كه قادر نیستند خیالپردازی كنند از دقت كمتری برخوردار هستند و تمایل بیشتری به پرخاشگری و رفتار مخرب (شیطنت) دارند.

از دیگر فواید بازی می توان درك نظم، ترتیب و توالی مشاركت را نام برد. قوانین بازی، نحوه شروع، ادامه و خاتمه آن، فرصت مناسبی برای كودك فراهم می كند تا درباره نظم نكات بیشتری بیاموزد. همانقدر كه بازی فواید شناختی دارد، برای بهزیستی كودكان، فواید عاطفی را نیز به همراه دارد. بازی های تخیلی سهم بزرگی در خنده و شادی های كودكانه دارد. چنین شادمانی كودك را از حالتی خشك و ثابت بیرون می آورد. البته رضایت خاطر (خوشحالی) كودك بازتابی احساسی است كه از خود دارد.

بهترین بازی، آن است كه عزت نفس را در كودك به جریان اندازد. بازی به كودك اجازه خشونت می دهد تا تخلیه شود، به عبارتی از طریق بازی می تواند خشم خود را خالی كند و این امر برای او نوعی پذیرش اجتماعی محسوب می شود.

بازی مهارتهای اجتماعی كودك را افزایش می دهد. به ویژه نمایشی كه نوعی بازی نمادین است می تواند همدلی را در كودك پرورش دهد. در این صورت او نه تنها وانمود می كند هویت دیگری دارد بلكه عقاید و احساسات دیگران را نیز باید به نمایش بگذارد.

كمترین عملكرد اجتماعی بازی را می توان نقش انجام وظیفه ای دانست كه هر یك از كودكان در بازیهای گروهی عهده دار می شوند حتی ساده ترین شكل بازی به كودك نكات مهمی می آموزد، نكاتی چون رعایت نوبت، همكاری، رقابت عادلانه و برد و باخت منصفانه.

شاید آشكارترین فایده بازی تأثیر آن بر رشد جسمی كودك باشد. این تأثیر شامل ریشه ماهیچه و توانایی كنترل آن است، همانند هماهنگی چشم و دست همچنین می توان گفت عضلات بزرگ از طریق فعالیت های جسمی مانند دویدن، پریدن، دوچرخه سواری و شنا قوی می شود و عضلات كوچك از طریق فعالیت های حسی ـ حركتی تقویت می شود.

بازی نمادین می تواند فرصت های زیادی برای رشد فیزیكی فراهم كند در انواع مسابقات، مهارتهای حركتی و هماهنگی اعضا بدن افزایش می یابد.
اكنون مسأله پژوهش حاضر این است كه آیا بین بازیهای كودكان پیش دبستانی مهد كودك رفته با كودكان پیش دبستانی مهد كودك نرفته دختر و پسر شهر تهران تفاوتی وجود دارد یا نه.

هدف پژوهش
هدف از پژوهش حاضر تعیین رابطه بین بازیهای كودكان پیش دبستانی مهد كودك رفته با كودكان پیش دبستانی مهد كودك نرفته دختر و پسر شهر تهران می باشد.

اهمیت موضوع پژوهش:
بازی فعالیتی است كه كودك برای پدید آوردن شیء یا رویدادی انجام می دهد تا جایگاه اجتماعی و كاری خود را دریابد. كودك با بازی خود آن چه را كه از اعمال بزرگسالان یادگرفته یا در درون خود دارد بیان داشته و سعی می كند تا آن ها را به سطح واقعیت برساند. هر مقدار سطح كوشش او با معیارهای محیط زندگانیش بیشتر هم خوان باشد كودك شادتر و خوشحال تر است و هر مقدار دورتر او ناراحت تر و ناسازگارتر. از این رو هرگاه كودكی چه به طور مستقیم و چه به صورت غیرمستقیم دریا بر رفتار و كردار او بیشتر به بزرگسالان شبیه است خوشحال تر و شادمان تر خواهد بود و برعكس، به عبارت دیگر می توان گفت، بازی كودكان نشانی است از آرزوی آن ها برای خود بزرگتر شدن.

بازی نه تنها بازدارنده رشد كودك نیست بلكه یكی از مهمترین عوامل هم آهنگی رشد آزاد كودك از لحاظ جسمی، احساسی و ذهنی است. بازی عامل رشد و تكامل، خواست ها و امیال كودك است. بازی كودك را قادر می سازد این خواست ها و امیال را به زندگی روزانه خود وارد ساخته و با شناخت توانایی ها و ویژگی های خود با مسیر آینده زندگی خود آشنا گردد، زیرا هم بستگی زیادی میان بازی و توانایی های كاری یك فرد در آینده موجود است.
از تماشای بازی كودكان می توان دریافت كه بازی یك موضوع محرك و تشویق كننده است. بچه ها در اثر بازی به مقدار زیادی از نظر عاطفی ارضا می شوند. هر چند تفاوت های موجود در بازی های كودكان همیشه واضح و روشن نیستند یا به راحتی درك نمی شوند، ولی این احتمال وجود دارد كه بتوان كاركردهای متمایزی را كه بازی برای كودك دارد تشخیص داد.

فرضیه پژوهش
بین بازیهای كودكان پیش دبستانی مهد كودك رفته با كودكان پیش دبستانی مهد كودك نرفته دختر و پسر شهر تهران تفاوت وجود دارد.

تعریف عملیاتی متغیرها
بازی: بازی عبارت است از حركت ـ جنبش و فعالیت به مثابه حركت عضلات، آزادی یا محدوده‌ای برای حركت یا جنبش، فعالیت یا تمرین برای سرگرمی، تفریح و یا ورزش.
كودك پیش دبستانی مهدكودك رفته: منظور كودكی است كه در سن 6 سالگی می باشد و در مدارس عادی مشغول به تحصیل ( آموزش پایه پیش دبستانی) است كه از سن 5-2 سالگی به مهد كودك رفته و آموزش دیده است.
كودك پیش دبستانی مهد كودك نرفته: منظور كودكی است كه در سن 6 سالگی می باشد و در مدارس عادی مشغول به تحصیل ( آموزش های پایه پیش دبستانی) است و به مهدكودك نرفته است.

فصل دوم
پیشینه پژوهش
مقدمه :
بازی كودكان پدیده ای است كه، در تمدن و فرهنگ جوامع گوناگون ـ در همه دوران ها ـ اندیشه مردم و متخصصان را به خود معطوف ساخته است. این موضوع اثرات خود را در تاریخ هنر نیز به جای گذاشته است.
در كهن‌ترین تصاویر و نگاره‌های به دست آمده از مصر باستان، ابزارهایی مانند: توپ، عروسك، حیوانات و ارابه كودكان، دیده می شود. در برخی از این تصاویر كودكان نیز حضور دارند. آنها نقاب‌های ویژه‌ای را بر چهره خود زده اند و به بازی های نمایشی می پردازند این تصاویر بیانگر آن است كه، در تمدن های كهن، بازی به عنوان یكی از ضرورت های زندگی كودكان بشمار می آید و بزرگسالان با ساختن اسباب بازی های گوناگون كودكان را به بازی تشویق می كردند.
پیش از پیدایش جوامع صنعتی كودكان در بازی هایی كه ویژه بزرگسالان بود شركت می كردند و زندگی كودكان شباهت بسیاری با زندگی بزرگسالان داشت. اما به هنگام شكل گیری جوامع صنعتی، پیوند كودكان و بزرگسالان دچار خدشه شد هر كدام زندگی متفاوتی را آغاز كردند و این مسئله، زمینه ی پیدایش تحقیقات دامنه داری را، در پیرامون اهمیت بازی كودكان برای پژوهشگران فراهم آورد.
به هنگام بازی با كودك می توان، فعالیت هایی را كه كودك دوست دارد، شناخت، زیرا بازی طبیعی ترین روش آموزش كودكان است. كودك در هنگام بازی، آموزش می بیند، دنیای تازه ای را كشف می كند، به خاصیت اشیاء پی می برد، رفتار بزرگسالان را تقلید می كند، جهان اطراف خود را می شناسد و به افكار خود انسجام می بخشد. بازی حس كنجكاوی كودك را تحریك می كند و به او نكات تازه ای را می آموزد. كودكان در هنگام بازی تجارب بسیاری را به دست می آورند و بسیاری از مسائل و پدیده های طبیعی را در می یابند(انگجی و عسگری ، 1385)

بازی فعالیتی است كه كودك برای پدید آوردن شی یا رویدادی انجام میدهد. كودك با بازی خود آنچه را از بزرگسالان یاد گرفته بیان نموده و می كوشد تا به سطح واقعیت نزدیك گرددف هرگاه تلاش كودك با واقعیتهای محیط زندگی همخوان گردد او شادمان تر خواهد بود.
از سوی دیگر كودكانی كه قادر به بیان منظور خود به صورت كلامی نیستند در بازی قادرند احساسات و آگاهیهای خود را به صورت غیركلامی بیان كنند و فشار روانی خود را تخلیه نمایند.

لذا هر ساحب نظری بر ساس تجارب، مشاهدات، اعتقاد دیدگاه خود، بازی را به نوعی تعریف كرده، و هر یك از این تعاریف با برجسته سازی جنبه ای از بازی، نگرشی ویژه را ارائه كرده است.

هارلوك در تعریف بازی می نویسد: بازی عبارت است از هرگونه فعالیتی كه برای تفریح و خوشی، و بدون توجه به نتیجه نهایی، صورت می گیرد و انسان به طور داوطلبانه به این فعالیت می پردازد و هیچ نیروی خارجی یا اجباری در آن دخیل نیست. (قائمی، 1363)

در حقیقت نگرش به بازی به عنوان نوعی از فعالیت های بدنی و عضلانی نظریاتی پدید آورده. به طور مثال، اسپنسر بازی را انگیزه مصرف بی هدف انرژی زیادی بدن می داند و با بسط نظریه خود و استفاده از تمثیلی حیوانی می گوید: بازی یك تقلید عادی از انواع فعالیت هایی است كه یك اندام برای ادامه حیات خود مجبور است آن ها را انجام دهد. مثلاً با دیدن بچه گربه ای كه به دنبال توپ پنبه ای می دود و آن را می غلتاند، برای آن كمین می كند و سپس روی آن می جهد متوجّه می شویم كه تمام این فعالیت ها ( ورزش ها) نمایشی از تعقیب شكار می باشد. رضایت خیالی از ارضای غرایز كشتاری كه امكان ارضای واقعی آن ها میسر نیست.

دیدگاه اسپنسر در زمینه ی مصرف انرژی اضافی درواقع انعكاسی از عقیده طرفداران نظریه انرژی مازادی است، آن ها عقیده دارند بدن مقداری انرژی دارد كه آن را به صورت فعالیّت های هدف دار یعنی كار و یا فعالیّت های بدون هدف یعنی بازی مصرف می كند. براساس این نظریه هرگاه انرژی بدن از حدمتعادل بیشتر شود و ارگانیسم افزایشی مازاد در انرژی خود احساس كند بازی جلوه گری می كند. در این نظریه محتوای بازی مورد غفلت قرار گرفته و لذا تفاوت چندانی میان بازی ها نبوده و می توان هر بازی را جایگزین بازی دیگری كرد.

جالب آنكه بازی در هر یك از نظریه ها جنبه ای خاص و گوناگون و حتی در بعضی مواقع متضاد به خود می گیرد. به طور مثال در حالی كه اسپنسر و طرفداران او از نظریه انرژی مازاد دفاع می كنند، گروهی دیگر عقیده دارند بازی عاملی است برای جبران كمبود انرژی بدن. طرفداران بازی برای كمبود انرژی نظریه رفع خستگی یا نظریه تفریحات را مطرح می كنند و در این میان لازاروس با تكمیل این نظریه می گوید: ; از آن رو كه انجام كار یا فعالیت نیاز زیادی به مصرف انرژی دارد لذا انسان باید در مقابل مصرف انرژی لازمه مقداری استراحت كرده و خستگی را از تن دركند. او عقیده دارد جبران انرژی مصرفی و یا خستگی در كردن صرفاً از طریق استراحت میسر نمی شود، بلكه برای جبران انرژی باید از نیروهای غیرقابل استفاده در كار بهره گیری كرد و این نیروها در بازی متمركز هستند.
درواقع اگر چه دو نظریه بالا، نظریه انرژی مازاد و نظریه رفع خستگی، در ظاهر با یكدیگر متضاد هستند؛ اما نكات مشتركی نیز در آن ها به چشم می خورد. هر دو نظریه اعتقاد به تحرك و فعالیت دارند. هر دو بازی را برای سلامت جسم ضروری می دانند و از طرفی تلویحاً هدف دار بودن بازی را قبول دارند.
تفریح و سرگرمی از دیگر وجوه مشترك میان این دو نظریه است. درواقع هر دو نظریه می پذیرند كه تفریح یا سرگرمی كیفیتی است كه در هر بازی واقعی وجود دارد. در این رابطه لیبرمن پنج ویژگی برای تفریح قائل است كه عبارتند از: ویژگی جسمانی، اجتماعی، ادراكی، تفریحی و سرگرم كنندگی ، لرا باید سعی كرد تا بازی های كودكان حتی الامكان تمامی خصوصیات مذكور را دربرداشته باشد

.
در این اواخر پاتریك با توجّه به ساخت جوامع صنعتی و پیشرفته، نظریه قدیمی بازی برای تخفیف خستگی ناشی از كار لازم است را مطرح كرده است كه در آن بر اساس نظریه آرام بخشی ، انرژی مصرف شده از راه بازی تأمین می شود. این نظریه بر این باور است كه بدن بعد از مدتی فعالیت خسته می شود و برای رفع این خستگی باید فعالیتی آرام بخش (بازی) را انجام دهد، لذا زمان بازی هنگامی فرا می رسد كه انرژی بدن در حداقل خود باشد، نه زمانی كه بدن انرژی بیش از حد داشته باشد. در این نظریه نوع بازی چندان مهم نیست بلكه می توان برای كسب انرژی مصرف شده از هر نوع بازی استفاده كرد.

پاتریك با طرفداری از نظریه فوق متعقد است تمدن و وضعیت امروزی شرایط ویژه و خاصی را بر زندگی افراد حاكم كرده است. پیشرفت ذهنی انسان و تسلط او بر طبیعت شیوه كار و فعالیت او را تغییر داده است. انسان امروزی به جای تكیه بر قدرت بازو و فعالیت جسمانی به نیروی ذهن و اندیشه خود می بالد. او عضلات را كمتر به كار می گیرد و بیشتر از فكر استفاده می كند و در این میان غفلت از عضلات بزرگتر بیشتر به چشم می خورد. استفاده ی بیشتر از عضلات كوچكتر فضای كاری كمتری را می طلبد و حتی این امكان وجود دارد كه انسان ساعت ها بدون حركت در مكانی كوچك بنشیند و برای انجام كار به جای استفاده از

نیروی دست بیشتر از نیروی فكر استفاده كند. این حالت سكون از طرفی و فشار زیاد نیروی ذهنی از طرف دیگر باعث تشدید تنش در انسان می گردد، او از لحاظ فكری و حتی از نظر جسمی دچار خستگی مفرط می گردد و جنگ روانی كاملی در او به وجود می آید. انسان اولیه به خاطر نزدیك تر بودن به محیط طبیعی و طبیعت از این فشارهای روحی آزاد بود. او می توانست با حضور در طبیعت و انجام فعالیت های آزاد و پرتحرك جسمی، خستگی فكری خود را كاهش داده و تعادلی نسبی در خود به وجود آورد. پاتریك می گوید: ساختمان مغز كودكان مثل ساختمان مغز آدم های اولیه است كه هنوز تكامل نیافته است و لذا آن ها اعمال عالی ذهنی كمتری دارند و در عوض فعالیت جسمی كه آن را بازی می گوییم در آن ها زیادتر می باشد. اهمیت این نظریه در تغییر، فعالیت و استراحت است. اگر كودكان و بزرگسالان برای مدت طولانی به كاری اشتغال ورزند خسته می شوند و باید نوع فعالیت را تغییر دهند و به كارهایی كه لذت بخش است و استراحت را در بردارند بپردازند(جلالی، ص 333) .

فرهنگ عمید بازی را به عنوان اسم چنین تعریف كرده است: سرگرمی به چیزی، ورزش، تفریح، قمار. به عنوان فعل، بازی كردن، چیزی در دست گرفتن و خود را بیهوده با آن سرگرم ساختن و فریفتن(ص 89).
در این تعریف نكته شایان توجه معنای مجازی بازی است نه تعریف منطقی آن، یعنی كسی را سرگرم ساختن و فریفتن بیشتر اشاره به معنای مجازی دارد

نه مفهوم عملی آن. به طور مثال، در هنگامی كه فردی قول به انجام كاری داده، اما اجرای آن را بی دلیل و یا بر اساس دلایلی غیرمنطقی به تعویق می اندازد اصطلاحاً می گویند: شما را بازی می دهند! و مراد از بازی دادن در این جمله فریفتن یا سرگرم ساختن است. از جنبه ی دیگر موضوع ذكر كلمات سرگرم ساختن بیهوده نیز چندان قابل قبول نیست، زیرا این تعریف بیشتر با نظراتی همگام است كه بازی را بدون هدف می شناسند و منظور از آن را گذران وقت می دانند نه عامل تربیت و رشد قوای ذهنی، اجتماعی، عاطفی و جسمی. جنبه ی بی هدفی بازی و وقت گذرانی به شدت زیر سؤال رفته است. اما مختصر آن كه بازی به عنوان سرگرمی بیهوده در حقیقت با لهو و لعب همخوان است كه این برداشت مطرود بوده و باور بر آن است كه بازی عاملی است مهم در ساخت شخصیتی و رشد اجتماعی، فرهنگی، ذهنی و بدنی فرد.

مك دوگال بازی را تمایل موجود زنده برای رسیده كردن غرایز می داند، البته پیش از آن كه این غرایز میدان عمل پیدا كنند. این نظریه از آن رو كه غریزه را مركز توجه قرار داده به نام نظریه غریزی معروف است. چنین برداشتی در نظریه پیش تمرین نیز مشخص شده است. براساس این نظریه بازی رفتاری غریزی است. سرگرم شدن كودك به بازی به طور غریزی است و در اصل شكلی از رفتار رشد یافته تری است كه او در آینده باید به كار بندد. از این رو محتوای بازی نوع فعالیتی را تشكیل می دهد كه كودك باید در دوران بلوغ و بزرگسالی داشته باشد. در این تئوری فرض بر آن است كه بازی كودك نوعی آماده سازی او برای آینده است(نظری نژاد، محمدحسین، ص 275).

برای دریافت اینجا کلیک کنید