مقاله مطالعه محتوای ساپونین در بخشهای هوایی و ریشه سه گونه از جنس Silene L. (تیرة میخکیان) با word

توضیحات

 مقاله مطالعه محتوای ساپونین در بخشهای هوایی و ریشه سه گونه از جنس Silene L. (تیرة میخکیان) با word دارای 16 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله مطالعه محتوای ساپونین در بخشهای هوایی و ریشه سه گونه از جنس Silene L. (تیرة میخکیان) با word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله مطالعه محتوای ساپونین در بخشهای هوایی و ریشه سه گونه از جنس Silene L. (تیرة میخکیان) با word،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله مطالعه محتوای ساپونین در بخشهای هوایی و ریشه سه گونه از جنس Silene L. (تیرة میخکیان) با word :

مقدمه

فرآوردههایی که به صورت شیمیایی سنتز میشوند، اغلب بر محیط زیست و بدن جانداران اثرات نامطلوبی میگذارند. کاربرد فرآوردههای طبیعی در صنایع مختلف مانند صنایع غذایی، تجاری، آرایشی، دارویی، کشاورزی و غیره امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته است. عوارض سوء ایجاد شده توسط داروهای شیمیایی ازیکسو و وجود مواد مؤثره دارویی و پایین بودن سم این ترکیبات گیاهی از سوی دیگر، اهمیت گیاهان دارویی را دوچندان کرده است. بنابراین استفاده از گیاهان بهعنوان یکی از منابع مهم تجدیدشدنی، غیرقابلچشم پوشی نیست .(Guclu-Ustunda & Mazza, 2007) درمیان متابولیتهای ثانویه ساپونینها گروهی از ترکیبات شیمیایی مهم هستند که در بسیاری از گیاهان و برخی جانوران یافت می-

شوند-(Hostettmann & Marston, 1995; Lacaille

Dubois & Wagner, 2000; Mahato & Garai, 1998; .Riguera, 1997) ساختار شیمیایی ساپونینها شامل یک هسته

هیدروفوبیک (ساپوژنین) است که توسط یک زنجیره قندی هیدروفیل متصل به آگلیکون تریترپنی یا استروئیدی احاطه کرده است. بسته به نوع ژنین، ساپوژنینها را میتوان به سه دسته گلیکوزیدهای تریترپنوئیدی، گلیکوزیدهای استروئیدی و گلیکوزیدهای آلکالوئیدی-استروئیدی تقسیم کرد. این ترکیبات با یکی از ساختارها یا هر سه ساختار در برخی گونه-های گیاهی یافت میشوند. اهمیت این ترکیبات به این دلیل است که تعدادی از آنها فعالیت ضدمیکروبی مؤثری دارند و اغلب در مقادیر زیاد در گیاهان سالم یافت میشوند، این مولکولها بهعنوان حفاظتکنندههای گیاهی ضدمیکروبی

شناخته شدهاند (Osbourn, 1996a; Osbourn, 1996b;

.Price et al., 1987; Schonbeck & Schlosser, 1976)

گیاهان تیره میخک سرشار از ترکیبات ساپونینی هستند. جنس

Silene L. با بیشاز 700 گونه، یکی از بزرگترین جنسهای تیره میخکیان است که اغلب در نیمکره شمالی گسترش دارند. این جنس بیشاز 100 گونه در ایران دارد که در 21 بخش طبقهبندی میشوند (قهرمان، 1373؛ نجاتی عدالتیان، .(1389 این جنس در شرق مدیترانه، آسیای مرکزی، ایتالیا، ترکیه، ایران، عراق، روسیه، انگلستان و اسپانیا انتشار یافته است (Biossier,

30/30 Nova Biologica Reperta 1 (2): 29-39 ( 2015)

1884; Anzalone, 1982; Davis, 1967; Komarov,

1936; Melzheimer, 1988; Tutin, 1964; Zohary, .1966) آنها گیاهانی علفی یکساله یا چندساله و پایا، گاهی در
پایه چوبی، با کاسه لولهای، فشرده یا در بالا وسیع و گشاده، مجهز به رگبرگهای برجسته و دارای پنج دندانه هستند. گلبرگهای جام آنها پنج عدد، با ناخنک، بدون زاویه و گلوی آنها دارای تاجی از فلسهاست. پرچمها ده عدد، خامه سه عدد و کپسول در پایین دارای سهخانه یا فقط یکخانه، در انتها دارای شش دندانه محتوی دانههای متعدد و پوشیده از برجستگیهای غدهایشکل است (قهرمان، .(1373

گیاهان این جنس به دلیل داشتن ecdysteroids, phyto-ecdysteroids، ساپونین و تریترپنوئیدها حائز اهمیت هستند

.(Meng, 2001; Jurgens et al ., 2002) هدف این مطالعه بررسی کمی و کیفی محتوای ساپونین در بخشهای هوایی و ریشه سه گونه از جنس S. swertiifolia Boiss., Silene L.

S. spergulifolia (Willd.) M. Bieb., S. gynodioica
Ghaz. subsp. penducularis (Fenzl ex Boiss.)

Melzh. است.

مواد و روشها

مواد گیاهی

سه گونه از جنس S. swertiifolia Boiss., S. ) Silene L.

spergulifolia (Willd.) M. Bieb., S . gynodioica
Ghaz. subsp. penducularis (Fenzl ex Boiss.)
Melzh. از استانهای آذربایجان شرقی، اردبیل و خراسان جمعآوری شدند و پساز انتقال به هرباریوم دانشکده علوم دانشگاه بوعلی سینا، با استفاده از منابعی مانند فلورا ایرانیکا شناسایی شدند (جدول .(1 بخشهای هوایی و ریشه گونههای تحت مطالعه، در دمای اتاق و در سایه خشک شدند و در مطالعات بعدی ازآنها استفاده شد.

تعیین اندیس کفکنندگی ساپونینها

100 میلیگرم از نمونه گیاهی پودرشده در 10 میلیلیتر آب جوش حل شد و به مدت 30 دقیقه در حمام آب جوش حرارت داده شد. پسازسرد شدن مخلوط حاصل صاف و از آن محلول-هایی با رقتهای یک تا ده میلیگرم در میلیلیتر در سه تکرار

یافتههای نوین در علوم زیستی جلد 1، شماره 29-39 :2 31/31 Nova Biologica Reperta 1 (2): 29-39 ( 2015)
تهیه شد. سپس هریک از لولهها 15 ثانیه درجهت طولی ورتکس .(World Health Organization, 1998)
شد و درنهایت ارتفاع کف حاصل اندازهگیری گرفته شد

جدول -1 مشخصات گونههای مورد مطالعه از جنس .Silene

Table 1. Chracteristics of the studied Silene species.

شماره ارتفاع (متر) محل جمعآوری گونه
ھرباریومی

22222 1790 آذربایجان شرقی: تبریز به اهر، 85 کیلومتر به اهر S. ginodioica subsp. peduncularis

21218 1800 اردبیل: خلخال S. spergulifolia

21226 1230 خراسان: بجنورد، دوراهی راز- جردگان S. swertiifolia

استخراج ساپونینهای تریترپنوئیدی

بدینمنظور 2 گرم پودر خشک گیاهی در دستگاه سوکسله با 120 میلیلیتر اتانول 50، 70 و 100 درصد به مدت 2 ساعت عصارهگیری شد. عصارههای حاصل تحت خلأ در دمای 80 درجه سانتیگراد تغلیظ شدند. سپس مواد ساپونینی و غیرساپونینی عصارههای اتانولی 50 و 70 درصد در یک قیف جداکننده توسط 15 میلیلیتر دیاتیلاتر و 10 میلیلیتر -n بوتانول جدا شد. درنهایت بخشهای آبی و بوتانولی و عصاره حاصل از اتانول 100 درصد تحت خلأ تغلیظ شدند و سپس مورد سنجش قرار گرفتند .(Sun & Pan, 2006)

مطالعه کمی ساپونینها

سنجش ساپونینها براساس روش ابراهیمزاده و نیکنام صورت گرفت .(Sun & Pan, 2006) برای رسم منحنی استاندارد از ساپونین Merck بهعنوان ماده استاندارد استفاده شد و منحنی در محدوده بین صفر تا 400 میلیگرم در میلیلیتر رسم شد. از فاز نهایی عصاره 0/01 میلیلیتر از فرکشنهای مختلف در لوله آزمایش ریخته شد و تا تبخیر کامل حلال، در آون در دمای 100 درجه سانتیگراد حرارت داده شد. پس از سرد شدن لولهها به هر یک از آنها، 5 میلیلیتر معرف وانیلین %0/7 در اسید-سولفوریک 65 درصد اضافه شد.

این معرف ناپایدار است و باید تازه تهیه شود. پساز ورتکس-کردن، لولهها در حمام آب گرم با دمای60 درجه سانتیگراد به مدت یک ساعت تیمار شدند. سپس واکنش به مدت 10 دقیقه در حمام آب یخ متوقف و درنهایت جذب آنها در طول موج 473 نانومتر اندازهگیری شد (Ebrahimzade & Niknam, .1998) محتوای ساپونین موجود در عصارهها با استفاده از منحنی استاندارد برآورد و برحسب درصد وزن خشک محاسبه شد.

مطالعه کیفی ساپونینها به روش کروماتوگرافی لایه نازك (TLC)
فرکشنهای مختلف استخراجشده بر روی صفحات آلومینیومی پوشیده از یک لایه سیلیکاژل به عنوان فاز ثابت قرار داده شد و صفحاتدرون تانک کروماتوگرافی که قبلاً درون آن مخلوط آمونیاك، اتانول، -nبوتانول (105:25:75) بهعنوان فاز متحرك جهت اشباعشدن ریخته شده بود، قرار داده شدند .(Wagner & Bladt, 1998) جهت ظهور لکههای ساپونینی، صفحات TLC بعد از خشکشدن با محلول سولفوریک اسید 15 درصد اسپری شدند. درنهایت صفحات چند دقیقه در آون با دمای 110 درجه سانتیگراد قرار داده شدند، تا رنگ لکهها در نور مرئی آشکار شود .(Wagner & Bladt, 1998) پساز ظهور لکهها Rf هر یک از آنها از رابطه زیر محاسبه شد:

فاصله حلال از مبدأ / فاصله لکه از مبدأ Rf =

یافتههای نوین در علوم زیستی جلد 1، شماره 29-39 :2

تحلیل آماری

سنجش مقدار کمی ساپونین با سه تکرار انجام شد. پساز اثبات وجود اختلاف معنیدار میان میانگینها به روش تحلیل واریانس یکطرفه (One-Way ANOVA)، گروهبندی آنها براساس آزمون دانکن در سطح احتمال p < 0.05 اجرا شد.

نتایج

تعیین اندیس کفکنندگی ساپونینها

با مشاهده کف پایدار در آزمون تعیین شاخص کف-

کنندگی (World Health Organization, 1998) وجود ساپونین در بخش هوایی گونههای مختلف Silene ثابت شد.

32/32 Nova Biologica Reperta 1 (2): 29-39 ( 2015)

ارتفاع کف در لولهها کمتر از 1 یا مساوی 1 سانتیمتر است. با افزایش حجم عصاره (غلظت عصاره)، ارتفاع کف پایدار ایجاد شده در لولهها نیز افزایش یافت. ارتفاع کف ایجادشده در لوله-های مربوط به ریشه گونه S. ginodioica برابر با 2/5 و در بخش هوایی برابر با 1/1 است که نشان میدهد شاخص کف-کنندگی آن در هر دو بخش بیشتر از 100 است (شکل .(1 ارتفاع کف ایجادشده در لولههای مربوط به ریشه گونههای S. swertiifolia و S. spergulifolia کمتر از 1، ولی ارتفاع در بخشهای هوایی به ترتیب برابر 1 و بیشتر از 1 سانتیمتر است که نشان میدهد شاخص کفکنندگی آن بیشتر از 100 است (شکلهای 2 و .(3

شکل -1 مقدار کف ایجادشده براساس غلظت عصاره درگونه .Silene ginodioica

Fig. 1. The amount of formed foam based on extract concentration in Silene ginodioica.

شکل -2 مقدار کف ایجادشده براساس غلظت عصاره درگونه .Silene spergulifolia

Fig. 2. The amount of formed foam based on extract concentration in Silene spergulifolia.

یافتههای نوین در علوم زیستی جلد 1، شماره 33/33 Nova Biologica Reperta 1 (2): 29- 39 (2015) 29-39 :2

شکل -3 مقدار کف ایجادشده براساس غلظت عصاره درگونه .Silene swertiifolia

Fig. 3. The amount of formed foam based on extract concentration in Silene swertiifolia.

استخراج ساپونینهای تریترپنوئیدی

طی این روش 5 فرکشن به دست آمد. فرکشنهای حاصل از ریشه هر سه گونه حاوی بیشترین مقادیر ساپونین در مقایسه با بخشهای هوایی بودند. در گونه S. ginodioica بیشترین مقدار ساپونین استخراجشده از ریشه و بخشهای هوایی مربوط به فرکشن 1 است (جدول .(2 در این گونه مقدار ساپونین کل در بخشهای هوایی با ریشه برابر بود. در گونه S. spergulifolia محتوای ساپونین کل در ریشه ( µg/ml (4/66DW نسبت به بخشهای هوایی (3/5 µg/ml DW) بالاتر بود. در این گونه نیز بیشترین مقدار ساپونین استخراجشده از ریشه و بخشهای هوایی مربوط به فرکشن 1 است (جدول .(3

در گونه S. swertiifolia نیز مانند دو گونه دیگر، بیشترین مقدار ساپونین استخراجشده از ریشه و بخشهای هوایی مربوط به فرکشن 1 میباشد (جدول .(4 در این گونه مقدار ساپونین کل در ریشه تقریباً 11 برابر بخشهای هوایی بود. در شکل 4 مقدار ساپونین کل استخراجشده از ریشه و بخشهای هوایی میان سه گونه مختلف Silene مقایسه شده است. همانطور که در شکل 4 مشاهده میشود، مقدار کل ساپونین استخراجشده از بخش-های هوایی در سه گونه Silene اختلاف معنیداری ندارد، به-

طوریکه بیشترین مقدار ساپونین کل در بخشهای هوایی متعلق به گونه S. ginodioica و سپس گونههای S. spergulifolia

و S. swertiifolia است. در ریشه بیشترین مقدار ساپونین کل متعلق به گونه S. swertiifolia میباشد، اما بین دو گونه S. spergulifolia و S. ginodioica اختلاف معنیداری وجود ندارد.

مطالعه کیفی ساپونینها به روش کروماتوگرافی لایه نازك (TLC)
کروماتوگرافی لایهنازك عصارهها، پنج لکه ساپونینی را در محدوده Rf = 0/11-0/36 به رنگهای صورتی تا ارغوانی آشکار کرد. تصاویر کروماتوگرام مربوط به فرکشنهای مختلف در شکلهای 5 و 6 نشان داده شدهاست. در فرکشنهای 4 و 5 از بخشهای هوایی S. ginodioica و بخشهای هوایی S. spergulifolia و S. swertiifolia لکه مرئی مشاهده نشد. عصاره خام حاصل از مرحله عصارهگیری واجد لکههای غیر ساپونینی نیز بود، اما این لکهها طی بخشسازی در حلالهای مختلف در مرحله آخر عصارهگیری حذف شدند. لکه شماره 2 در ریشه S. spergulifolia با Rf =0/3 اصلیترین ترکیب ساپونینی بود (جدولهای .(5-8

یافتههای نوین در علوم زیستی جلد 1، شماره 34/34 Nova Biologica Reperta 1 (2): 29- 39 (2015) 29-39 :2

جدول -2 محتوای ساپونین در ریشه و بخشهای هوایی گونه .Silene ginodioica

Table 2. Saponin content in roots and aerial parts of Silene ginodioica.

شماره نوع فرکشن محتوای ساپونین ریشه محتوای ساپونین بخشھای ھوایی
فرکشن
(µg/ml DW) (µg/ml DW)

اتانول 1 اتانول %50 2/23±0/15 2/23±0/11
50%

2 اتانول -%50 بوتانول 1/55±0/13 1/15±0/03

اتانول 3 اتانول %70 0/6±0/15 0/62±0/03
70%

4 اتانول -%70 بوتانول 0/28±0/01 0/36±0/01

اتانول 5 اتانول خالص 0/06±0/01 0/42±0/01
100%

جمع کل 4/72 4/78

اعداد (±) بیانگر انحراف معیار است.

اشتراک‌گذاری:

• Click to share on Facebook (در پنجر تازه باز می‌شود)

• برای به اشتراک گذاشتن روی لینکداین کلیک کنید (در پنجر تازه باز می‌شود)

• Click to share on Telegram (در پنجر تازه باز می‌شود)

• کلیک کنید تا روی گوگل+ به اشتراک گذاشته شود (در پنجر تازه باز می‌شود)

برای دریافت اینجا کلیک کنید