دانلود مقاله مشکلات بخش بودجه بندی بر مبنای صفر در ایران وجهان با pdf

توضیحات

  مقاله مشکلات بخش بودجه بندی بر مبنای صفر در ایران وجهان با pdf دارای 58 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله مشکلات بخش بودجه بندی بر مبنای صفر در ایران وجهان با pdf  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله مشکلات بخش بودجه بندی بر مبنای صفر در ایران وجهان با pdf،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله مشکلات بخش بودجه بندی بر مبنای صفر در ایران وجهان با pdf :

امكان سنجی عملیاتی كردن بودجه بندی بر مبنای صفر در ایران (14)
مشكلات تمركز و عدم تمركز
ساختار بودجه ریزی در ایران دارای مشكلات و ایرادات اساسی است. بسیاری از كارشناسان روند تهیه، تدوین، تصویب و اجرای آن را بسیار طولانی می دانند.فرآیندی كه در پس هر كدام از آن ها، باید شاهد تغییراتی اساسی در مبنای اولیه آن بود. سرانجام آن چه كه از این روند و پس از تصویب بیرون می آید، آن چیزی نیست كه كارشناسان پس از ماه ها بررسی كارشناسی آن را نوشته بودند.عده ای دیگر نیز این نوع بودجه بندی را مناسب كشور نمی دانند و سرانجام بودجه بندی بر مبنای صفر را پیشنهاد كردند.بودجه ریزی بر مبنای صفر با واقع بینی بیش تری نسبت به آن گروه از عملیات و فعالیت های دستگاه های اجرایی كه می توانند جابه جا شده و نتایج پرثمرتری را به بار آورند، می نگرد.اگر چه این روش بودجه ریزی

بسیار پیچیده است اما گفته می شود نتایج مطلوبی كه از این روش به دست می آید، ارزش به كار بردن آن را دارد. این روش تمركز و تاكید بر كل تقاضای بودجه دارد و یكی از مشخصه های مهم آن انعطاف پذیری است و به بودجه ریزان این امكان را می دهد كه بین شقوق مختلف اعتباری حق انتخاب داشته باشند. در واقع بر این اساس هر سازمان، برنامه های جدید و قدیم خود را همانند یك فعالیت جدید مورد ارزیابی قرار می دهد. اساس این روش مبتنی بر نوسازی و تحول در سازمان هاست.در این روش درجه اولویت اهداف نسبت به یكدیگر تعیین می شود.گزارش حاضر نتیجه تحقیق گروهی از كارشناسان است كه امكان سنجی نظام بودجه ای بر مبنای صفر در ایران را مورد بررسی قرار داده اند. این گزارش در سال 84 برای

وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه شده بود.
در زمینه مربوط به تمركز و عدم تمركز عملكرد مربوط به اعتبارات جاری و عمرانی طرح های منطقه ای با مشكلات متعددی روبه رو است. تاكنون تعریف و معیار مشخص برای شناخت حد و تعیین ویژگی های چارچوب عدم تمركز ارایه نشد و حاصل تلاش سال های اخیر در این زمینه به جز انتقال روش های اداری و عملیاتی معمول در مقیاس های كوچك تری به استان ها نبوده است. در حقیقت، باوجود آن كه عدم تمركز مالی و اداری و رفع نارسایی های ناشی از تمركز و ایجاد هماهنگی امور بین مركز و استان و شهرستان از دیرباز مورد توجه بوده و در قوانین اساسی نیز اصولی در جهت تقویت مبانی فوق منظور شده، ولی ساخت تشكیلاتی، توزیع اختیارات و مقررات مالی حاكم عدم تمركز در اداره امور كشور را در اجرا به حداقل ممكن كاهش داده است.

در قانون برنامه و بودجه توصیه هایی برای غیرمتمركز نشان دادن اعتبارات جاری و عمرانی وجود دارد لیكن علاوه بر فقدان ضوابط مربوط به تهیه و تنظیم و چگونگی اجرا، طراحی و قوانین مربوط دیگر نظیر محاسبات عمومی، استخدامی و هم چنین ساخت تشكیلاتی اجرا حكایت از الزام به رعایت تمركز در چارچوب مسوولیت هر یك از وزیران دارد.

مسایل مربوط به نظام اداری
در زمینه ارتباط میان بودجه و سازمان و تشكیلات اداری با مسایل پیچیده تر و غیرقابل انعطاف تری روبه رو هستیم كه موضوع مدیریت دولت در تهیه و اجرای بودجه است. اهم این مسایل كه به طور غیرمستقیم می تواند موفقیت نظام بودجه ای كشور را دشوار و حتی غیرممكن گرداند، عبارتست از:

-تداخل، تكرار و تشابه وظایف دستگاه های دولتی، تقسیم ناموزون و غیرمنطقی وظایف بین وزارت خانه ها و مؤسسات دولتی، تقسیم یك وظیفه بین چند دستگاه دولتی و در نتیجه لوث مسوولیت در انجام بعضی از وظایف دولت، دوباره كاری در بسیاری از امور، انجام كار براساس روش های كهنه یا دست و پا گیر از دیدگاه تشكیلات و روش ها.

– توزیع غیرمنطقی كاركنان در بین رسته های شغلی، توزیع غیرمنطقی كاركنان در مناطق جغرافیایی، فقدان تخصصی های ضروری، تورم كاركنان در رسته های خدماتی، فقدان آموزش ها و ضمن خدمت از دیدگاه نیروی انسانی.

-چندگونگی نظام حقوق و دستمزد، چندگونگی مقررات بازنشستگی و تامین اجتماعی، تضعیف قدرت خرید كارمندان در مقایسه با افزایش هزینه زندگی، فقدان امكان حركت كاركنان بین بخش های دولتی و غیردولتی از دیدگاه مقررات استخدامی.

-نادیده گرفتن ضوابط و شرایط انتصاب، فقدان تخصص لازم، فقدان تجربه در زمینه های كاری مربوط، عدم توجه به لزوم تجانس بین شرایط شغل و ضرورت های آن از دیدگاه مدیریت. درحال حاضر اگرچه هریك از دستگاه های اجرایی دولت دارای هدف و مسوولیت انجام وظیفه ای مخصوص به خود هستند لیكن از دیدگاه مربوط به تنظیم بودجه در شكل فعلی، ضابطه اساسی استفاده از اعتبارات بودجه ای، بر پایه استقرار و حفظ موجودیت سازمانی استوار است. به عبارت دیگر توجیه عمده و اساسی در اختصاص اعتبار، در نظام بودجه ای موجود،

لزوم بقای دستگاه های اجرایی است كه برای انجام وظایف یا وظیفه ای ایجاد شده اند در این بودجه بندی ارقام به دست آمده نمایانگر هزینه استقرار نیروی انسانی در محل و وسایل و ملزومات مربوط، برای حفظ این استقرار خواهد بود بدون این كه به ضرورت شناسایی دقیق و روشن حجم عملیات اجرایی و ارتباط آن با منابع تخصص یافته، ارزیابی مدیریت و كارآیی سازمان دولت، زمان بندی اجرایی و روند هزینه براساس پیشرفت كار توجه شود. به این ترتیب، بررسی های بودجه ای، مواجه با تكرار مكرر و ساخت و ساز منحصر و غیرقابل تغییر می شوند كه عناصر و اجزای تشكیل دهنده آن در زمان های گذشته تنظیم و تصویب شده است.

روشهای بودجه ریزی روشهای برآورد هزینه ها
1- روش تنظیم بودجه متداول

بودجه متداول یا سنتی بودجه ای كه در آن اعتبارات هر سازمان دولتی به تفكیك فصول و مواد هزینه مشخص می گردد .
در این روش بودجه ریزی نوع و ماهیت هزینه ها نشان داده می شود ولی مشخص نمی گردد كه هر هزینه برای نیل به كدام هدف یا اجرای كدام برنامه یا فعالیت خاص انجام شده است .

2- بودجه ریزی افزایشی
بودجه ریزی افزایشی برای اجتناب از مشكلات ناشی از كار عظیم و پر دردسر بودجه نویسی سالانه ابداع شده است .
بدین ترتیب هر سال مجددا از اول اقدام به كار پیچیده بودجه نویسی نمی شود, بلكه بودجه ریزان با قبول بودجه سال گذشته توجه را روی تغییرات افزایشی متمركز می كنند
3- بودجه برنامه ای

بودجه برنامه ای بودجه ای است كه در آن اعتبارات سازمانهای دولتی بر حسب وظایف, برنامه ها و فعالیتهایی كه آنها باید در سال مالی اجرای بودجه برای نیل به اهداف خود انجام دهند, پیش بینی می شود. به عبارت دیگر در بودجه برنامه ای مشخص می شود كه دولت و دستگاههای دولتی در سال اجرای بودجه اولا چه اهداف, وظایف و مقاصد مصوبی دارند و ثانیا برای نیل به اهداف و مقاصد مذكور باید چه برنامه ها, عملیات و فعالیتهایی را با چه میزان اعتبار انجام دهند .
4- بودجه عملیاتی

بودجه عملیاتی یا بودجه بر حسب عملیات بر اساس وظایف, عملیات و پروژه هایی كه سازمانهای دولتی تصدی اجرای آنها را بر عده دارند تنظیم می شود . در تنظیم این نوع بودجه به جای توجه به كالاها و خدماتی كه دولت خریداری می كند و یا به عبارتی به جای توجه به وسایل اجرای فعالیتها, خود فعالیت و مخارج كارهایی كه باید انجام شود , مورد توجه قرار می گیرد .

در بودجه عملیاتی علاوه بر تفكیك اعتبارات به وظایف, برنامه ها , فعالیتها و طرحها حجم عملیات و هزینه های اجرای عملیات دولت و دستگاههای دولتی طبق روشهای علمی ای مانند حسابداری قیمت تمام شده محاسبه و اندازه گیری می شوند .
5- نظام بودجه بندی طرح و برنامه(ppbs)

نظام بودجه بندی طرح و برنامه تلاشی است برای تركیب و تلفیق بودجه بندی با برنامه های كلی به عنوان یك مجموعه واحد كه نشان دهنده خطوط اصلی و خط مشی های كلی سازمان و دولت است .

اجزای بودجه بندی طرح و برنامه عوامل جدیدی نیستند زیرا طرح ریزی, برنامه و بودجه بندی طرح و برنامه است .
با استفاده از نظام ppbs می توان برنامه ریزی , طرح ریزی, بودجه نویسی, اطلاعات مدیریت, كنترل مدیریت و ارزشیابی برنامه ای را به هم مرتبط ساخت و در عین حال نسبت به تجزیه و تحلیل نظام سند هر یك از عناصر تاكید كرد .

6- بودجه بندی بر مبنای صفر
بودجه بندی بر مبنای صفر, كه نقطه مقابل بودجه افزایشی است, تعدیل بودجه بر تفاوت بین سال جاری و سال بودجه ای متمركز است . این بودجه بندی سعی دارد كه این نقیصه را بر طرف كند كه تعدیل مجدد هر فعالیت از مبنای صفر است و برای هر فعالیت یا برنامه باد توجهی وجود داشته باشد كه آیا لازم است یا نه؟
در بودجه بر مبنای صفر هزینه ها به جای اینكه بر مبنای سطح جاری محاسبه شوند از صفر شروع می شوند .
7- بودجه بندی بر مبنای هدف

این رویكرد كه نظام بودجه ریزی طرح و برنامه و مبنای آن را رد می كند در بعضی كشورها تحت عنوان (بودجه ریزی پاكتی) نامیده میشود .بودجه ریزی بر مبنای هدف, بودجه ریزی با فرایند جیره بندی از بالا به پایین است كه در آن تعیین اولویتها و محدودیتها در بالا اساس انتخاب راهكارها در پایین است.
این نوع بودجه بندی نه بر عقلایی بودن اقتصادی كه بر عقلایی بودن سیاسی تكیه میكند .

کسب منابع و چگونگی تخصیص آن به آحاد جامعه، انگیزه اصلی تهیه و تنظیم بودجه دولت است. همه دولتها، چه در کشورهای پیشرفته که از روشهای نوین در تنظیم بودجه بهره منداند، چه در کشورهای در حال توسعه که آثار فنون و روشهای کارامد کمتری در تنظیم بودجه آنها وجود دارد و چه در کشورهای توسعه نیافته با روشهای بودجه بندی کاملا‌ً ابتدایی، اقدام به تعیین و تدوین چگونگی کسب درامد و تخصیص آن در قالب برنامه ای مدرن، با عنوان «بودجه کل کشور» میکنند. عمده¬ترین و رایجترین روشهای تنظیم بودجه در کشورها به ترتیب درجه رشدیافتگی آنها عبارتند از:

بودجه متداول؛ در این روش، درامدها و هزینه ها، صرفاً براساس اقلا‌م سالهای گذشته پیشبینی می شود بدون آن که معلوم شده باشد هزینه ها برای اجرای چه برنامه و هدفی است.
بودجه برنامه ای؛ در این روش ابتدا اقداماتی که دولت موظف است از طریق دستگاهها در سال آینده انجام دهد مشخص می شود. سپس هزینه ها براساس فعالیتهای جاری و عمرانی از پیوستن طرحها، فعالیتها و برنامه ها به شکل فصل و امور تخصیص می یابد.

در این روش، به دلیل نبود اطلا‌عات مورد نیاز و یا بی ثباتی شرایط محیطی، پیشبینی بهای تمام شده فعالیتها، طرحها و برنامه های منظور شده در بودجه امکانپذیر نیست و تخصیص هزینه صرفاً برمبنای اطلا‌عات فعالیتهای مشابه در سالهای پیش و اعمال تغییرات آثار تورمی صورت می¬پذیرد.

از این روست که هنگام تصویب بودجه در مجلس، به دلیل در دسترس نبودن بهای تمام شده و محاسبات درخور اتکا، لزوم انجام بحث و جدلهای چندین و چند روزه، برای تصویب لا‌یحه ضروری می شود و گاهی اقلا‌م تصویب و ابلا‌غ شده، در عمل دچار انحرافات متعدد از برنامه شده و یا در نهایت متوقف می گردد. لذا در چنین وضعیتی، کشمکشهای متعدد میان کارفرمایان دولتی و پیمانکاران به دلیل ناممکن بودن اتمام طرحهای واگذاری و واقعی نبودن قیمتهای تعیین شده برای اجرای امور، باعث طولانیتر شدن نوبتهای رسیدگی به اختلا‌فات مزبور در دادگاهها و پیامدهای ناخوشایند اجتماعی دیگری خواهد شد و این کلا‌ف سردرگمی است که کشورهای دارای این روش بودجه ای باید خود را از آن رها سازند.
بودجه عملیاتی؛ در تنظیم بودجه عملیاتی، دستگاهها باید دو مرحله زیر را سپری کنند:

1- اندازه گیری حجم کار،
2- محاسبه بهای تمام شده فعالیتها، در سال آینده.
در تهیه و تنظیم اطلا‌عات پیشگفته، از کارشناسانی چون مهندسان صنایع در انجام زمانبندی دقیق و تعیین اندازه هر بخشی از جزئیات فعالیتها و در نهایت کل طرحها استفاده می شود. این محاسبات با توجه به آثار تورمی یا رکود و سایر عوامل محیطی، تجزیه وتحلیل شده و بهای تمام شده برای تولید و عرضه کالاها ‌و خدمات تعیین میشود.

به دلیل اعمال دقت کافی در محاسبات مزبور و وجود ثبات اقتصادی و مهار نرخ تورم و کاهش نرخ سود بانکی، انحرافات ناشی از اقلا‌م واقعی و بودجه به حداقل ممکن کاهش می یابد وطرحها نیز در زمان تعیین شده و منطبق با بهای تمام شده مصوب تحویلپذیر خواهند بود و لذا:
اولا‌ً: رضایت کارفرما از پیمانکار موجب جلوگیری از بروز اختلا‌فات و تبعات آن در آینده خواهد شد،

ثانیاً: عملیات و وظایف تعریف شده برای مسئولا‌ن دستگاهها به طور کامل اجراپذیر بوده و افزایش سطح رضایت مردم و رفاه جامعه از دستاوردهای این روش است.
در حال حاضر، این روش در کشورهای توسعه یافته که زمینه های اطلا‌عاتی لا‌زم برای انجام محاسبات بهای تمام شده در آنها فراهم است،اجرا می شود.

یاداوری می شود به دلیل وجود پشتوانه های محاسباتی دقیق در طرحها و برنامه های ارائه شده به مجلس، چانه زنی نمایندگان هنگام بررسی و تصویب لایحه بودجه بر روی ارقام مندرج در لا‌یحه منتفی و یا به عبارت دیگر ناممکن است زیرا این موضوع تفهیم و اثبات شده است که در صورت تغییر در بهای قابل اختصاص به انجام طرح، فعالیت یا امور مندرج در لا‌یحه، اجرای آنها عملا‌ً با وقفه روبرو می¬شود. مردم نیز به تشکیلا‌ت دولتی خوشبین شده و به تدریج زمینه های اعتماد عمومی به دولتمردان تقویت می گردد.

مانع اساسی در دستیابی به بودجه عملیاتی در کشورهای در حال توسعه این است که دستگاههای اجرایی و بنگاههای اقتصادی این کشورها هنوز در محاسبه بهای تمام شده کالاها و خدمات تولید و عرضه شده در دوره های جاری و گذشته خود دچار مشکلا‌ت ریشه ای هستند. چگونه می توان انتظار داشت این سیستم ناکارامد بتواند بهای تمام¬شده کالاها و خدماتی را محاسبه و اعلام کند که در آینده قرار است تولید و عرضه شود و شاید برخی از اطلا‌عات آن هم به طور دقیق در دسترس نباشد.
بودجه برمبنای صفر؛ این روش برای نخستین بار در سال 1973 در ایالات متحد امریکا ابداع و اجرا شد. اجرای این روش باعث نوسازی و تحول در دستگاههای دولتی می¬شود.
مراحل اجرای این روش به شرح زیر است:

1- شناخت واحد فعالیت،
2- دسته بندی هر واحد فعالیت در قالب گروه فعالیتها و برنامه¬ها،
3- ارزشیابی و درجه بندی گروه فعالیتها بر حسب اولویت آنها،
4- انتخاب و تخصیص بودجه به گروهی از فعالیتها که ثمربخشی آنها اثبات می¬شود.
در این روش، پس از اجرای این مراحل برخی از فعالیتها و واحدهای دوره پیش تعدیل و ترکیب جدیدی برای استفاده کنندگان بودجه تعریف می-شود. این روش دارای مزیت انعطاف¬پذیری خاصی است.

**از مشکلات اجرایی بودجه بندی بر مبنای صفر، مقاومت مدیران و مسئولا‌نی است که فعالیت آنها در دوره پیش، ثمربخش تشخیص داده نشده و تصمیم به حذف آنها گرفته می شود.
روش اخیر برای برنامه های درازمدت (چندساله) مورد استفاده قرار میگیرد و با تلفیق آن با روش بودجه عملیاتی، امکان اجرای عدالت، تخصیص بهینه منابع و امکانات، در اختیار دولتمردان قرار خواهد گرفت.
بدیهی است در بخش عمومی وخصوصی مدیرانی موفقترند که بتوانند 5 وظیفه اصلی مدیریت یعنی برنامه¬ریزی، سازماندهی، هماهنگی، تصمیمگیری و نظارت و کنترل را به نحو احسن به انجام رسانند. بودجه عملیاتی و بودجه برمبنای صفر، ابزارهایی است که می تواند معیار قابل اندازه گیری مناسب در خصوص برنامه ریزی، تصمیمگیری و کنترل صحت عملیات را در اختیار مسئولا‌ن قرار دهد. بنابراین، هرگونه تعلل در آماده سازی زمینه های لازم برای دسترسی به بودجه عملیاتی و توزیع عادلا‌نه ثروت و تخصیص بهینه هزینه ها، با استفاده از روشهای علمی آزموده شده در کشورهای صنعتی امروز پذیرفتنی نبوده و مسئولان ذیربط باید پاسخگوی مطالبات آیندگان باشند.

برای دریافت اینجا کلیک کنید