توضیحات

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  تحقیق در مورد تحول باستان شناسی در ایران در فایل ورد (word) دارای 21 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد تحقیق در مورد تحول باستان شناسی در ایران در فایل ورد (word)  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی تحقیق در مورد تحول باستان شناسی در ایران در فایل ورد (word)،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد


بخشی از متن تحقیق در مورد تحول باستان شناسی در ایران در فایل ورد (word) :

تحول باستان شناسی در ایران

مقدمه
از زمان تشكیل اداره كل باستان شناسی كه خود تغییر نام یافته اداره عتیقات بوده است و امروز به عنوان «مركز باستان شناسی ایران» یكی از سازمان های تابع وزارت فرهنگ و آموزش عالی است بیش از نیم قرن نمی گذرد.

قدمت تأسیس گروه آموزشی باستانشناسی در دانشگاه تهران حتی به نیم قرن هم نمی رسد. این دو نهاد فرهنگی، تحقیقاتی و پژوهشی به عنوان دو تشكیلات سازمان یافته ایرانی به آن اندازه جدید هستند كه احتمالاً تدوین تاریخ چگونگی تغییرات و تحولات آن نیاز به زمان بیشتری دارد تا مدارك و اسناد

رویدادهای درون سازمانی آنها را بتوان به راحتی در اختیار داشت. به همین جهت می توان عنوان اشاره مختصر بر تحول تشكیلات باستان شناسی در ایران را برای این بررسی انتخاب نمود و هدف از چنین بررسی را نظری بر فعالیت های تحقیقاتی و پژوهشی در زمینه مطالعات باستان شناسی و تشیلاتی آن در ایران و توسط ایرانیان دانست. جدید بودن تشكیلات باستان شناسی در ایران با نهادهای مشابه در سایر نقاط جهان را با یك مقایسه ساده می توان روشن نمود.

مثلاً «با مقایسه با موطه لوور (Luvro) در پاریس كه در سال 1793 میلادی (برابر 1172هـ.ش) 4 سال بعد از پیروزی انقلاب كبیر فرانسه از طرف انقلابیون به ملت فرانسه اهدا شد و رسماً» موزه جمهوری فرانسه كه گاهی نیز به نام موزه ملی فرانسه نامیده می شد افتتاح گردید، در ایران فكر تأسیس یك موزه ملی 123

سال بعد از آن پدید آمد. اگر در كشور انگلستان در سال 1882 میلادی لایحه حفظ میراث فرهنگی توسط یك بانكدار عضو پارلمان به نام جان لوباك به مجلس ارائه و از تصویب مجلس انگلستان گذشت در ایران مجلس شورای ملی در سال 1306 هـ . ش (برابر 1927 میلادی) موفق شد امتیاز انحصار حفاری و كاوش های باستانی در تمام ایران را كه رسماً در سال 1900 میلادی (1279 هـ . ش) به دولت فرانسه واگذار شده بود فقط به طور مشروط لغو نماید (به این موضوع در آینده

بیشتر خواهیم پرداخت).
در 1750 میلادی جان وینكلمن آلمانی وقتی كتاب معروف خود به عنوان «تاریخ هنر قدیم» را نوشت در آن میزان و ملاكی برای تغییر سبك های مختلف هنری ارائه نمود. به عنوان پدر علم باستانشناسی نامیده شد و یا هنگامی كه جنس جاكوب آسموسن وارسا درس سال 1884 میلادی كتاب معروف خود را تحت عنوان «ادوارد باستانی دانمارك» منتشر نمود و در آن درباره تقسیم ادوار مختلف باستانی به سه گروه سنگ و برنز و آهن كه قبلاً توسط استادش كریستین

جورگنسن تامسن پیشنهاد ارائه شده بود مفصلاً توضیحاتی داد و ضمن آن برای جلوگیری از انهدام میراث فرهنگی ترقی را ارائه نمود رسماً به عنوان اولین باستانشناس در تاریخ مطالعات باستانی شناخته شد و بعدها به مقام استادی بخش باستان شناسی در دانشگاه دانمارك در كپنهاك رسید و همچنین مدرسه مطالعات و تحقیقات باستانی در پاریس كه قسمتی از تشكیلات موزه لوور بود وبه نام مدرسه لوور در سال 1882 میلادی رسماً به كار آموزش ب

استانی و تربیت باستان شناسان پرداخت. اولین گروه دانشجویان باستانی دانشگاه تهران حدود سال 50 – 1949 میلادی فارق التحصیل شناخته شدند.
برای پیگیری چگونگی تكوین و تطور تكاملی تشكیلات باستان شناسی در ایران كه گاهی با وقفه و سكته همراه بوده و زمانی نیز به طور طبیعی و جبری مسیر خود را طی می نموده است ابتدا به خلاصه ای از جدول زمان بندی تحولات سازمانی تشكیلات باستان شناسی نظر می افكنیم و سپس به شرح مختصری از نكات برجسته آن بسنده می نماییم.

توجه ایرانیان به میراث فرهنگی
قبل از ورود به بحث اصلی كه چگونگی تكوین و تكامل تشكیلات باستانشناسی در ایران است، چگونه توجه ایرانیان را در ابتدای امر نسبت به میراث فرهنگی و آثار باستانی باید به اختصار مورد مطالعه قرار داد. بر اساس مدارك موجود چنین به نظر می رسد كه در ابتدای توجه ایرانیان به آثار باستانی از حد یك تفنن زودگذر و موقت كه اكثر اوقات با انهدام و ویرانی آنها نیز همراه بوده است تجاوز نمی شود. 1) در این باره بهترین شاهد مدعای اعترافات محمد حسن خان اعتماد السلطنه است كه ضمن خاطرات روز شنبه 12 جمادی الاول سال 1303 هـ . ق كه مطابق است با بهمن ماه 1264 هـ .ش چنین نوشته شده است:

« ; بعد از نهار خانه آمدم. تا عصر مشغول خواندن مسكوكات كهنه شدم. تازه به این خیال افتادم. سكه كهنه جمع می كنم» (اعتماد السلطنه 407)
« ضمن خاطرات روز دوشنبه 24 جمادی الاول همان سال می نویسد «صبح خواستم لباس نپوشم تمام روز خانه باشم، مشغول خواندن سكه كهنه كه حالا به این خیال افتادم سكه كهنه جمع می كنم شوم باز نشد. خانه ظل السلطان رفتم. خیلی صحبت شد. به خانه آمدم. كاغذ سختی به نایب السلطنه (نوشتم) استعفا از احتساب نمودم. بعد تا عصر با شیخ مهدی و عارفخان سكه های قدیم را كه تازه خریده ام خواندیم ; ) اعتماد السلطنه 413 .

این تفنن خرید و فروش آثار باستانی بیشتر در میان طبقه اعیان و اشراف جامعه در اواخر عهد ناصری رواج بوده است . آثار فرهنگ ایران به مرور و طریق مختلف وارد مجموعه های خصوصی می شده است. یكی از این راه های ورود اشیا به مجموعه های خصوصی به صورت هدیه بوده است كه بهترین شاهد آن نوشته دكتر فووریه پزشك مخصوص ناصرالدین شاه قاجار است كه بین سال های 1360 تا 1309 هـ . ق در ایران به سر می برد. خاطرات خود را در این مدت می نوشته است. دكتر فووریه می نویسد:

«اعتماد السلطنه در یكی از امامزاده های آهنگران كاشی های زیبایی به دست آورد كه اگرچه جلای كاشی های طلایی را نداشتند ولی باز بی اهمیت نبودند سه عدد از آنها رابرداشت و به من هدیه داد ; (دكتر فووریه – 388) و ;
تأسیس نخستین موزه در ایران

شواهد ارائه شده فوق دال بر وجود آثار باستانی واشیاء عتیقه درمجموعه های تماماً ویا قسمتی از آنها دریك موزه عمومی حفاظت می شده اند هیچ گونه اطلاعی دردست نیست اما دراینكه بپذیریم كه نوعی موزه اختصاصی درمجموعه بناهای سلطنتی قاجار دردوران سلطنت ناصر الدین شاه باید وجود داشته باشد شواهد ومدارك محدودی دردست است. قدیمی ترین سندی كه دراین مورد دردست است عبارت اشاره آمیزی است به وجود نوعی موزه دربین بناهای كاخ سلطنتی ناصر الدین شاه درسفرنامه هوتوم شیندلر كه نوشته است: ‹‹ شاهنشاه بچند فرنگی اذن دادند كه آن تپه وتپه های دیگر را بكنند، حیف است كه این همه چیزهای قدیم از این ولایت ببرند خوب بود اگــــر همـه چـــیز مـــثل آجــر ومهـر وغیره داخـل مـــوزه خــانه شـــاهـــنشاه گـــذاشــته می شـــد ; ››
ودرجای دیگر نوشته است كه:

‹‹ سه دانه مهر هم كه درحال حاضر درموزه خانه شاهنشاه هستند پیدا شده اند، وخطی كه روی آن مهرها هست خط مغول قدیم است.›› ( ا . هوتوم شیندلر-207)

برای نخستین بار درجمادی الاول سال 1335 هـ .ق برابر با 1295 هـ ش . به همت شخصی بنام مرتضی قلی خان ممتاز الملك (7) مجموعه ای از اشیاء مختلف ترتیب داده می شود ودرمحلی خاص نگهداری می شود كه آن را ‹‹ موزه ملی ›› می خواند. برای موزه نظامنامه ای نوشته می شود وبرای اشیاء كاتالوگی تهیه می گردد. دراین باره سید محمدتقی مصطوفی چنین می نویسد:

‹‹ ; دراین باره دربخشی از مقدمه نظامنامه وكاتالوك موزه ملی ایران كه درسال 1295 هـ ش درتهران چاپ شده است ; چنین می خوانیم:
‹‹ ; دراین اوقات وزارت معارف با حسن توجهات خاصه ومجاهدات مبذوله حضرت آقای مرتضی خان ممتازالملك وزیر معارف واوقاف وصنایع مستظرفه بتاسیس یك چنین اساس تاریخی كه در آتیه خدمات مهمه به ملت ایران خواهد نمود توفیق یافته محلی كه مخصوص جمع آوری آثار تاریخی ایران است با سم موزه ملی افتتاح كرد ; ›› .

تأسیس موزه ملی درایران را توسط مرتضی خان ممتاز الملك كه رسماً وقانوناً قسمتی از تشكیلات وزارت معارف واوقاف وصنایع مستظرفه را تشكیل می داد باید آغاز ایجادسازمان وسیع وگسترده ای دانست كه درتشكیلات سازمان یافته علمی واداری امروز كشور تحت عناوین مختلف درزمینه های تحقیقاتی وپژوهشی فرهنگی وباستانشناسی مشغول فعالیت هستند.

واگذاری امتیاز كاوش های باستانشناسی وتأثیر آن درتطور تكاملی تشكیلات باستانشناسی درایران در 25 مهرماه 1306 هـ ش . مجلس شورای ملی وقت قرارداد امتیاز انحصار حفریات وكاوش های باستانشناسی درتمام ایارن را كه توسط مظفرالدین شاه قاجار به دولت واتباع فرانسه داده شده بود بطور مشروط لغو نمود. قبل از امضاء رسمی این قرارداد در13 ربیع الثانی سال 1318 هـ ق مطابق 11 ماه اوت 1900 میلادی ناصر الدین شاه نظیر چنین امتیازی رابه دولت فرانسه داده بود.

ودرفصل هشتم قرارداد قید شده بود كه دولت فرانسه بابت استفاده از این امتیاز باید ده هزارتومان به شاه پیشكش نماید. شاید امضاء همین قرارداد بود كه سبب شد حاج زین العابدین مرغه ای (9) كه با اسم مستعار ابراهیم بیك سفرنامه ای درسه جلد نوشته است ودرخارج از ایران چاپ ومنتشر نموده با حسرت هرچه تمامتر از ناآگاهی زمانه بنالد وبه سوگ از دست رفتن میراث فرهنگی این مملكت بنشیند وچنین می نوسید كه :

‹‹ احوالات قابل ظهور ننموده كه سبب تصدیع شود، مگر اینكه چند روز قبل امتیاز كشف آثار عتیقه شوشتر وهمدان وغیره را بتوسط وزیر مختار فرانسه بكمپانیه فرانس دادند. اگر چه ملت ایران از این عوالم بیخبرند، ولی آنها كه سوء نتیجه این جور چیزها می دانند دربحر عم والم غوطه ور گشته اند، كه آن همه گنج های بی پایان موروثی واجدادی ما را كه مادروطن درشكم خود از چنین عصر جهت ایرانیان محفوظ داشته، ومیلیون ها ارزش داشت بیك صلواه فرنگی از دست دادند، درعوض این گنج پانزده هزارتومان میرزا علی اصغرخان صدراعظم برای خود گرفت وامتیاز آن را داد. اگر چه وعده شده بدولت هم حصه قسمت بدهند، ولی مسلم است یك انگشت بدهــان ماموریكه از جـــانب دولــت نظارت خواهـــد كرد می مـــالند وكــار تمـــام می شود;..››

از لغو مشروط امتیاز حفاری درایران تا تشكیل اداره كل باستانشناسی بیست وهفت سال بعد از امضاء قرارداد مظفرالدین شاه در25 مهرماه 1306 هـ ش مجلس شورای ملی وقت آن رابطور مشروط كان لم یكن تلقی نمود ومفاد آن را غیرقانونی اعلام نمود. درباره شرط لغو امتیازدركتاب ‹‹ باستانشناسی ایران ›› چنین می خوانیم ‹‹ دراین هنگام موافقت شد كه هیئت فرانسوی تنها درشوش به كاوش وبررسی بپردازد ودولت ایران تقبل نمود كه یك موزه ویك كتابخانه درتهران بناكند وریاست آن را تا مدت 5 سال به یك نفر فرانسوی واگذار نمیاد وتعهد كرد كه حداقل قرارداد این فرد فرانسوی تا سه نوبت هردفعه پنج سال تمدید یا فرد دیگرفرانسوی رابرای همین منظور استخدام كند، این بود كه دولت ایران در1306 خورشیدی از آقای آندره گدار دعوت نمود كه به ایران بیاید وآندره گدار درسال 1308 درایران رسماً شروع بكار كرد. ››

لغو مشروط امتیاز انحصاری حفاری وكوش باستانشناسی درایران كه به دولت فرانسه داده شده بود دگرگونی ها وتحولاتی را درشكل گیری سازمانی كه امروز بنام مركز باستانشناسی ایران نامیده می شود درپی داشت. ولی قبل از پرداختن به چگونگی آن تحولات وتغییرات اشاره ای مختصر به جابجائی ‹‹ موزه ملی ›› خالی از فایده نیست. درسال 1297 هـ ش ( دوسال بعد از افتتاح موزه ملی توسط مرتضی خان ممتاز الملك) وزمانی كه آقای ابراهیم حكیمی وزارت اوقاف وصنایع مستظرفه رابه عهده داشت جزو تشكیلات این وزارتخانه اداره ای بوجود آورد بنام اداره عتیقات وشاعر بلند وازه ایرانی مرحوم ایرج میرزا جلال الممالك را به ریاست آن اداره منصوب نمود. دراین هنگام كارمندان اداره عتیقات عبارت بودند ازآقایان رضاقلی رفیع الملك، رضاقلی نوروزی، سلیمان سپهبدی، حیدر قلی

شاملو( عون الوزاره) كه صندوق دار اداره بود وبالاخره حاج اسد الله شالفروش ارزیاب موزه . محل موزه همچنان درمدرسه دارالفنون واقع شده بود. درسال 1304 كاخ اختصاصی ظل السلطان درتهران كه به نام بانیش مسعودیه خوانده می شد از طرف رئیس الوزراء وقت خریداری وبه وزارت معارف اختصاص داده شد. اداره عتیقات كه دراین زمان به علت درآمد حاصله از ارزیابی اشیاء واجازه حفاری به متقاضیان حفریات تجارتی اهمیتی بی سابقه پیدا كرده بودنظر مقامات را به خود جلب نمود وبرای اینكه از درآمدهای حاصله استفاده های دیگری شود اداره عتیقات بصورت كوچكتری بانام شعبه عتیقات به كار خود ادامه داد وبعداً با شعبه انطباعات با نام وزارت معارف، دریك اداره كل ادغام گردید وبه محل جدید وزارت معارف درعمارت مسعودیه منتقل شد. اشیاء موزه ملی نیز به اطاقی درهمان

ساختمان منتقل شد وتا زمان اتمام ساختمان فعلی موزه ایران باستان درهمان اطاق باقی ماند. ولی دردسترس مشاهده واستفاده كسی ازخارج قرارنمی گرفت. پس از اینكه قرارشد آقای گداررسماً بعنوان مأمور دولت ایران كار خود را ازآغاز سال 1308 شروع كند اداره امور عتیقات به ایشان سپرده شد وآقایان سلیمان سپهبدی با سمت بازرسی عتیقات، وحیدرقلی شاملو(عون الوزاره) درسمت ریاست موزه باهمكاری آقای گدار به كار خود ادامه دادند.

مجلس شورای ملی دوره پنجم در25 مهرماه 1306 هـ ش به دلایل وانگیزه های متفاوت وبطور مشروط چنانكه گذشت امتیاز انحصار حفاری درتمام ایران را كه به یك دولت فرانسه داده شده بود لغو نمود. در12 آبان ماه 1309 هـ ش قانون عتیقات ودو سال بعد در28 آبان ماه آیین نامه اجرایی آن از تصویب هیئت دولت به شرح زیر گذشت:
‹‹ ; از این رو با مساعی مرحوم محمد علی ذكاء الملك فروغی درتاریخ 12 آبان ماه 1309 شمسی قانونی بنام عتیقات به تصویب مجلس شورای ملی رسید وآیین نامه اجرایی آن نیز در28 آبان ماه 1311 از تصویب هیئت دولت گذشت واز آن تاریخ اداره نو بنیاد عتیقات دست بكار وظیفه فنی خود گشت;››
قانون عتیقات در20 ماده تنظیم شده بود كه ماده 19 اشاره دارد به نظام نامه قانون كه بعداً در52 ماده شامل ماده اول، تعریف – از ماده دوم تا یازدهم، فصل اول( عتیقات غیر منقول) – از ماده دوازدهم تا هفدهم ، فصل دوم (عتیقات منقول) – از ماده هجدهم تا سی و هفتم، فصل سوم (حفاری) و از ماده سی و هشتم تا پنجاه و دوم، فصل چهارم (تجارت عتیقات).
بعداً در اجرای بند 7 و تبصره های 1 و 2 ماده 127 مكرر قانون مجازات عمومی مصوب تیرماه 1347 شمسی آئین نامه خرید و فروش اشیا عتیقه در سه فصل و شامل پنج ماده به ضوابط قبلی قانونی و اجرائی عتیقات اضافه گردید.
با تصویب قانون عتیقات توسط مجلس اداره عتیقات كه چندی پیش به صورت شعبه عتیقات با شعبه انطباعات ادغام شده و به صورت اداره انطباعات درآمده بود، مجدداً بصورت یك سازمان مستقل بنام اداره عتیقات تابع وزارت معارف گردید.

پس از رسمیت یافتن اداره عتیقات بعنوان یك سازمان قانونی آقای گدار كه از آغاز سال 1308 رسماً به خدمت دولت ایران استخدام شده بود در این اداره مشغول انجام وظیفه گردید. دامنه فعالیت آقای گدار بسیار گسترده بود و شامل تقریباً كلیه زمینه های در رابطه با باستانشناسی اعم از قسمت علمی و آموزشی می شده است. علاوه برنامه قبل كه رونوشت آن برای گدار با عنوان رئیس كل عتیقات ارسال گردیده است. نامه ای دیگر با امضاء وزیر معارف وقت در دست است كه به آقای سید محمد تقی مصطفوی كه با عنوان عضو اداره عتیقات در آن اداره انجام وظیفه می نموده در 29 اسفند ماه سال 1313 شمسی نوشته شده و در آن یادآوری شده است كه در مسائل فنی باید از مسیو گدار كسب تعلیمات نماید ولی در امور اداری تابع رئیس معارف اصفهان باشد.

آقای گدار كه در اثر لغو امتیاز نامه 1900 میلادی در سال 1308 شمسی رسماً به استخدام دولت ایران درآمده بود در سال 1312 شمسی به یكی از تعهدات خود عمل و ساختمان موزه ای نو بنیاد را كه نقشه آن را نیز خود طرح كرده بود در محل فعلی موزه ایران باستان آغاز نمود بنای ساختمان به معماری حاج عباسعلی معمارباشی به اتمام رسید و در سال 1315 اشیا موزه ملی از عمارت مسعودیه به این ساختمان انتقال داده شد. در سال 1316 شمسی این موزه رسماً با نام موزه ایران باستان افتتاح گردید و قسمت اداری اداره عتیقات نیز به این ساختمان انتقال یافت.

درزمان وزارت آقای دكتر علی اصغر حكمت سرلشكر علی ریاضی به مدت 40 روز از 9 آذرماه سال 1318 تا 20 دیماه همان سال در وزارت اسماعیل مرآت به ریاست اداره كل باستان شناسی منسوب گردید.
به تحقیق از آغاز ریاست مرحوم سید محمد تقی مستوفی بر اداره كل باستان شناسی اطلاعی در دست نداریم. سندی را آقای رشیدی كیخسروی در كتاب خود منتشر نموده است كه تاریخ آن 8 اسفند ماه 1328 است. در این سند كه صورت مجلس تقسیم اشیا مكشوفه در زیویه كردستان است آقای گدار به عنوان مدیر كل باستانشناسی و محمد تقی مستوفی به عنوان رئیس اداره كل باستانشناسی و آقای سلیمان سپهبدی بعنوان مدیر موزه آنرا امضا نموده اند. پس از درگذشت مرحوم حیدر قلی شاملو آقای سلیمان سپهبدی از 19 خردادماه 1314 تا 28 مردادماه سال 1329 كه بازنشسته گردید در مقام مدیر موزه ایران باستان انجام وظیفه می نموده است.

در سال 1332 مأموریت آقای آندره گدار در ایران خاتمه یافت و تا آبانماه 1337 كه مرحوم سید محمد تقی مستوفی بازنشسته گردید ریاست اداره كل باستانشناسی ایران با مرحوم مستوفی بود. از زمان تأسیس اداره كل عتیقات كه بعداً تغییر نام داد و به نام اداره كل باستانشناسی خوانده شد تا خردادماه 1343 این سازمان در زمینه های مختلف بررسی و كاوش و مرمت و تعیین حدود آثار باستانی و ثبت آنها فعالیت داشت.

در خردادماه 1343 وزارت فرهنگ و هنر به لیست وزارتخانه ها اضافه گردید و آقای مهرداد پهلبد در این وزارت منصوب شد. به علت انتساب سببی با سلسله پهلوی از آغاز ایجاد این وزارت خانه تا قبل از پیروزی انقلاب در 22 بهمن ماه 1357 آقای پهلبد در تمام دولتها به عنوان وزیر فرهنگ و هنر عضویت داشت. هرچند وزیر این وزارت خانه همیشه ثابت بود، در عوض تغییرات داخلی این وزارت خانه متواتع بود. ابتدا عبارت «فرهنگ عامه» به نام «اداره كل باستانشناسی» افزوده شد و به همین مناسبت جزوه آئین نامه خرید و فروش اشیاء عتیقه را وزارت فرهنگ و هنر اداره كل باستانشناسی و فرهنگ عامه منتشر نمود.

در ابتدای تشكیل وزارت فرهنگ و هنر اداره مركز باستانی ایران به آقای عبدالعلی پورمند كه سابقاً عضو سازمان فرهنگ عامه كه در محل اداره آن در یكی از ساختمان های كاخ گلستان واقع شده بود و ریاست آن را مهرداد پهلبد به عهده داشت انجام وظیفه می نمود، واگذار گردید. در تغییر بعدی كه در این وزارت خانه به عمل آمد معاونت قسمت فرهنگی وزارت خانه به آقای پورمند داده شد كه 5 اداره كل را شامل می شد. اداره كل 5 گانه عبارت بودند از فرهنگ عامه، آثار تاریخی، موزه ها، موزه ایران و باستان و مركز باستانشناسی ایران. كلیه امور مربوط به كاوش ها و بررسی های باستان شناسی به مركزباستان شناسی ایران واگذار گردید. دو سازمان «انجمن آثار ملی» و «سازمان حفاظت آثار باستانی» با وجودی كه جزو تشكیلات وزارت فرهنگ و هنر بودند ولی مستقل از ادارات كل 5گانه نام برده درفوق عمل می نمودند .

تا قبل از انتصاب آقای دكتر فیروز باقرزاده در حدود سال 1351 به ریاست مركز باستانشناسی ایران ابتدا آقای برومند و سپس برای مدت یكسال آقای دكتر حسین طیب نعیمی ریاست و اداره مركز را به عهده داشتند.

درفاصله بین سال های 1350 تا 1356 ونیمه اول سال 1357 فعالیت های پژوهشی وتحقیقاتی درزمینه های مختلف علمی دراین مركز به اندازه ای چشمگیر بود كه این دوره كوتاه را باید فعالترین دوره مطالعات وتحقیقات باستانشناسی علمی درایران از زمان تشكیل موزه ملی درسال 13295 تا كنون دانست. فعالیت های عمده پژوهشی واداره مركز را دراین دوره می توان به شرح زیر برشمرد.

1- از نقطه نظر تعداد هیئت های پژوهشی باستانشناسی با ملیت های مختلف براساس آمار منتشر شده در 1353 از 45 هیئت باستانشناسی كه به فعالیتهای تحقیق علمی درزمینه های مختلف باستان شناسی درایران می پرداختند 28 هیئت مشغول حفاری وكاوش علمی وبقیه به بررسی وشناسایی آثار سطحی اشتغال داشتند( گزارش های سومین مجمع سالانه) . همچنین براساس آثار ارائه شده درسال 1363 از 23 هیئت علمی باستانشناسی كه در ایران مشغول پژوهش بودند 11 هیئت مشغول كاوش و12 هیئت به بررسی می پرداختند. درهمین آمار آمده است كه درهمین سال، یعنی 1357 از مركز باستانشناسی دانشگاه تهران 9 هیئت به كاوش ویك هیئت به بررسی مشغول بودند. (گزارش فعالیتهای پژوهش ، حفظ واحیاء میراث فرهنگی)
2- از نقطه نظر برگذاری سمینارها وكنفرانس های مهم وبدون وقفه ای این دوره را باید اوج شكوفایی تبادل نظرهای تحقیقاتی پژوهش های علمی بین

صاحبنظران ایرانی وغیر ایرانی منصوب نمود. نتیجه این سمینارها مجلدات گزارش های مجمع سالانه كاوش ها وپژوهش های باستانشناسی درایران است كه درسومین گزارش 14 مقاله فارسی و29 مقاله به زبان های دیگر درآن چاپ ومنتشر گردیده است. گزارشی آخرین مجمع سالانه كه درپاییز 1356 برگزارگردید هنوز منتشر نشده است.

3- انتشار 12 شماره مجله وزین ‹‹ باستانشناسی وهنر›› كه از مجلات بسیار معتبر باستانشناسی محسوب می شد ومورد استفاده پژوهشگران ومحققین كه درزمینه های مختلف فرهنگ وهنر ایران قرارمی گرفت. اطلاعات موثقی دردست است كه شماره 13 این مجله كه قراربود بعد از فروردین 1357 توزیع شود وبعد از مرحله صحافی كار انتشار آن تاكنون به تعویق افتاده است.

4- جهت هرچه بیشتر غنی كردن پشتوانه وبنیه علمی مركز باستانشناسی ایران مسئولین امر وسیله استفاده از امكانات تحصیلی وتحقیقاتی را دردانشگاه های معتبر ایران وخارج از ایران برای كارشناسان جوان شاغل درمركز فراهم نمودند كه درحال حاضر بسیاری از كارشناسان متخصص ومتعهد مركز باستان شناسی ایران را همین افراد كه پس از اتمام تحصیل به ایران مراجعت نمودند تشكیل می دهند.

5- انتقال عده ای ازكارشناسان قدیمی اداره كل باستان شناسی از مركز باستانشناسی ایران به سایر بخش های حوزه معاونت فرهنگی وزرات فرهنگ وهنر كه این انتقال موجب گردید تا آن بخش ها نیز بتوانند از وجود كارشناسان با سابقه استفاده نمایند.

دراین دوره نه فقط نامه هایی با متنی كه درتصویر شماره 4 آمده است نوشته نمی شد، بلكه هیئت های مشترك علمی ایرانی وخارجی تشكیل می گردید تا به بررسی وكاوش آثار باستانی بپردازند. درجلسات سمینارها وكنفرانس های بین المللی باستان شناسان ایرانی با همتایان غیر ایرانی خود درحالی كه وجه مشتركشان تخصص های علمی بود به دوره یك میز مذاكره وبحث وتبادل نظر می نشستند. چنانچه كنگره ای جهانی دررابطه با آثار فرهنگی وباستانی ایران دركشورهای دیگر همراه با نمایشگاه آثار تشكیل می شد هسته مركزی هیئت را با باستانشناسان مركز باستانشناسی ایران وگروه باستانشناسی دانشگاه تهران تشكیل می داد ونه مانند سابق كه به یك نمونه از آن به شرح زیر اشاره خواهد شد.

‹‹ كنگره ونمایشگاه صنایع لنینگراد. دولت ایران درنمایشگاه صنایع لنینگراد شركت نموده وآثار تاریخی وهنری ایران درنمایشگاه مذبور به معرض نمایش گذارده شد. هیئتی به ریاست آقای حكمت وزیر معارف ومركب از آقایان دكتر سیاسی ودكتر صدیق، معاضد، مهندس ظاهرزاد بهزاد، دكتر صورتگر، برای شركت درنمایشگاه شوروی اعزام گردید. آقای مسعودی مدیر اطلاعات نیز درمعیت هیئت نمایندگی به لنینگراد عزیمت نمود; ››

دراین اواخر اعضاء وكارشناسان مركز باستانشناسی ایران دیگر بعنوان نماینده جهت تنظیم صورت جلسات اشیاء به دست آمده برای تقسیم بین دولت ایران وهیئت حفاریان بابررسی همراه هیئت ها اعزام نمی شدند. با تحولاتی كه به .جود امده بود اصلاً دیگر اشیا به دست آمده تقسیم نمی گردید و بلكه تماماً متعلق به دولت می شد و كارشناسان غیر ایرانی برای مطالعه آثار به دست آمده مجبور بودند با استفاده از امكاناتی كه در مركز باستان شناسی ایران به وجود امده بود به تحقیق و مطالعه بپردازند.

باین ترتیب حدود 75 سال به طول انجامید تا داغ ننگنی فصل هشتم امتیاز انحصار حفاری در ایران كه در سال 1900 میلادی بین دولت ایران و یك دولت خارجی به صورت یك قرارداد رسمی درآمده بود زدوده شود و هویت باستان شناسی ایران در خور شئونات ایرانیان گردد.

برای دریافت اینجا کلیک کنید

سوالات و نظرات شما

برچسب ها

سایت پروژه word, دانلود پروژه word, سایت پروژه, پروژه دات کام,
Copyright © 2014 icbc.ir