دانلود مقاله در مورد ضرورت پهنه بندی ناپایداری دامنه ها تحت word

توضیحات

  مقاله در مورد ضرورت پهنه بندی ناپایداری دامنه ها تحت word دارای 25 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله در مورد ضرورت پهنه بندی ناپایداری دامنه ها تحت word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله در مورد ضرورت پهنه بندی ناپایداری دامنه ها تحت word،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله در مورد ضرورت پهنه بندی ناپایداری دامنه ها تحت word :

ضرورت پهنه بندی ناپایداری دامنه ها

(مطالعه موردی: پهنه بندی ناپایداری دامنه ها در محدوده تجریش)

ارائه دهندگان:

چكیده
كشور ایران جزئی از كمربند چین خورده آلپ – هیمالیا است و سیمای توپوگرافی آن طی آخرین فعالیتهای تكتونیكی و كوهزایی این كمربند شكل گرفته است به طوریكه ناهمواریهای زمین و سطوح شیب دار پهنه های كوهستانی از ویژگیهای بارز آن محسوب می شود. در دامنه كوهستان هركجا كه شرایط زیستی مهیا بوده، انسان سكنی گزیده و روستاها و شهرها بتدریج شكل گرفته اند

بطوریكه اكثر شهرها و روستاهای ایران یعنی بیش از دو سوم مراكز جمعیتی و سكونتی در نواحی كوهستانی و كوهپایه ای واقع شده است. بسیاری از دامنه ها در نواحی كوهستانی در شرایط ناپایداری قرار دارند و رخداد پدیده هایی همچون زلزله، دامنه های ناپایدار را مجبور به سقوط می نمایند بطوریكه این حركات دامنه ای در برخی مناطق موجب ایجاد تلفات و خسارات گسترده ای می گردد.

شیت تجریش در طول جغرافیای 30، 15 – 15، 51 شرقی و عرض جغرافیایی 36 تا 45، 35 درجه شمالی در جنوب رشته كوه البرز واقع گردیده است.
روش تحقیق مورد استفاده تركیبی از روش تحلیلی و كتابخانه ای می باشد كه در روش تحلیلی ابزار تحقیق نرم افزار نقشه و Arcin Fo بوده و در روش كتابخانه ای، ابزار تحقیق، كتابها، پایان نامه های و استفاده از اطلاعات اینترنت بوده است.

سؤالات اصلی كه در این مقاله در جستجوی آن هستیم عبارتند از:
1-چه عواملی در ایجاد حركت دامنه ای مؤثر هستند؟
2-چه نقاطی در معرض حركات دامنه ای قرار دارد؟
همچنین در این تحقیق از نظرات و پیشنهادات چند تن از استادان محترم (جناب آقای دكتر هدایتی و خانم دكتر قهرودی و جناب آقای دكتر فلاحی نیز استفاده شده است.

نتایج این تحقیق نشان داد كه منطقه مورد نظر با توجه به كوهستانی بودن محدوده مورد مطالعه خاك كم عمق، فقر پوشش گیاهی، شیب نسبتاً تند، ارتفاع بالا، شرایط اقلیمی و بارش نسبتاً زیاد مستعد حركات دامنه ای بوده و همین امر موجب خطرپذیری منطقه بوده، لذا توجه بیشتری در جهت كاهش خسارت ناشی از این حوادث را می طلبد.

مقدمه
از نظر ژئومورفولوژی نواحی كوهستانی از پیوستگی سطوح كم و بیش وسیعی تشكیل شده اند كه اصطلاحاً دامنه نامیده می شوند كه میزان شیب ویژگی مهم آن است. به عبارت دیگر ناهمواریها منطبق بر سیستمی از شیب های می باشند كه بوسیله عبارات ساده ریاضی قابل درك هستند. (منبع شماره 14)
شیت تجریش از نواحی كوهستانی ایران است كه فضای كوههای آن می تواند در معرض خطرات ناشی از ناپایداری دامنه ها از جمله لغزش، ریزش، سولی فولكسیون، خزش، جریانهای گلی و بهمن ها بوده است كه پهنه بندی آن با توجه به عوامل تكنوتیك، سنگ شناسی، شیب، جهت شیب، پوششی گیاهی و مرفولوژی دامنه ها صورت گرفته است.

تعریف ناپایداری دامنه و حركات دامنه ای (منبع شماره 7)
حركات دامنه ای مواد عبارت است از جدانشدگی و حمل رو به پایین مواد منفصل خاكی و سنگی تحت تأثیر نیروی جاذبه زمین. معمولاً مواد جابجا شده بر یك زون نسبتاً مشخص یا بر سطح برشی حركت می كند و بر اساس معیارهایی مانند سطح گسیختگی، مواد لغزشی، عوامل لغزشی، نوع حركت و جابجایی مواد و سرعت حركت و مواردی از این قبیل به انواع مختلفی طبقه بندی می شوند.

بدین ترتیب رویداد حركات دامنه ای و انواع مختلف آن به عوامل مختلفی از جمله شیب زمین، جنس مواد، پیوستگی و چسبندگی مواد، نحوه استقرار مواد برروی سنگ بستر، نحوه قرارگیری لایه های زمین نسبت به مواد سطحی و ; بستگی دارد. با این حال فعالیت این حركات با حضور آب، یخ، شرایط دمایی، نیروهای تكنوتیكی زمین و مواردی از فعالیت های انسانی تشدید می شود. این تعریف از حركات توده ای، امكان بررسی حركت مواد در همه مقیاس ها و نسبت ها را بدست می دهد. بنابراین حركات دامنه ای پدیده هایی را مانند خزش آرام و رو به پایین مواد شامل خاك و خرده سنگها، تا یك حركت سریع به ابعاد بزرگ و مسافت طولانی را شامل می شود.

بیان مسئله
موضوع مقاله بررسی و تجزیه و تحلیل پهنه بندی خطرپذیری شیت تجریش مقابل ریزش و لغزش می باشد.
محدوده مورد مطالعه در طول جغرافیایی 30، 51 تا 15، 51 درجه شرقی و عرض جغرافیایی 26 تا 45، 35 درجه شمالی واقع است. اكثر محدوده مورد نظر منطقه كوهستانی است و در قسمت جنوب و جنوب شرقی نقشه قسمتی از شهر تهران واقع گردیده است.

فرایندهای مؤثر بر ناپایداری دامنه ها
1-ارتفاع: استان تهران با توجه به واقع شدن در جنوب رشته البرز و تأثیر از عوامل مختلف از نظر ژئومورفولوژی به سه محدوده كوهستانی، كوهپایه ای و دشت تقسیم شده است كه محدوده شمال استان تهران در ارتفاع نسبتاً بالاتری نسبت به جنوب آن واقع شده است و قرار گرفتن در ارتفاعات سبب تأثیر بیشتر از عوامل زمین شناسی و آب و هوایی شده و این محدوده مستعد حركات دامنه ای بیشتری نسبت به مركز و جنوب استان می باشد.

2-شیب: شیب یكی از مهمترین عوامل در حركات دامنه ای است. میزان شیب در ایجاد حركات دامنه ای بستگی به شرایط موجود دارد كه بسته به درجه و شدت سایر عوامل، میزان درجه شیب مؤثر در این حركات تعیین می شود. طبق شواهد موجود منطقه، دامنه هایی با شیبهای بالاتر از 40 درجه در شرایط ناپایداری بسر می برند و تكانهایی با قدرت كم در این مناطق می تواند این دامنه ها را مجبور به سقوط نماید.

3-جهت شیب: جهت شیب به واسطه ارتباطی كه با سرعت زمان جذب و از دست دادن رطوبت دارد به عنوان عامل موثر در حركات دامنه ای محسوب می شود. دامنه های شمالی به دلیل دریافت كم تابش خورشیدی معمولاً رطوبت خود را كندتر از دامنه های جنوبی از دست می دهند و معمولاً مرطوبترند و در نتیجه سیستم شكل زایی مستقر در دو دامنه شمالی، شمال غربی – غرب با دامنه های جنوب، جنوب شرقی و شرق متفاوت می باشد و به ترتیب در نوع اول ریزش و در نوع دوم لغزش و سولی فلیكسون فعال می باشد.

4-مورفولوژی دامنه‌ها: اشكال دامنه ها بیانگر عملكرد نیروهای درونی و بیرونی می باشد كه در طول زمان و بر اثر تأثیر سایر عوامل مرفولوژیك به شكل امروزی خود درآمده است.
5-جنس زمین
1-پالئوزوئیك Paleozoic
سازند مبارك = شامل سنگهای آهكی متوسط
2-مزوزوئیك Mesosoic
شامل رسوبهای تریاس و كرتاسه
1-2 تریاس
سازند الیكا شامل آهكهای ورقه ای
سازند شامل سنگهای دولومیتی و آهك دولومیتی
3- سنوزوئیك
پالئوس – ائوسن

1-3 واحد = این واحد شامل ماسه سنگ، شیل و كنگلومرا قرمز
2-3 واحد = شامل شیل و ماسه سنگ و توفیت
3-3 واحد = توفهای سبزرنگ توده ای و شیل
4-3 واحد = توفهای سیلیسی و خاكستر توف
5-3 واحد = گدازه های داسیتی – آندزیتی و توف برش

6-3 واحد = گدازه های آندزیتی – بازالتی كاوكدار
7-3 واحد = تناوبی از توف سبزرنگ و شیل
8-3 واحد = تناوبی از شیل و توف
9-3 واحد = توفهای سبزرنگ، توفیت، سیلستون و سنگ آهك
10-3 واحد = توفهای سبزرنگ به همراه توفیت، توف آهكی سنگ
واحدهای محدوده كوچكتر توچال
واحد = توفهای سبز با لایه بندی خوب
واحد = شیل و توفیت
واحد = توف سبزرنگ بحالت توده ای

واحد = شیل با میانلایه های ماسه و توفیت
واحد = ماسه سنگ، ماسه سنگ توفی با میانلایه های كنگلومرا و شیل
واحد = رسوبهای آبرفتی، پادگانهای رودخانه و مخروطه افكنه پای كوه
واحد = واریزه ها
واحد = تراورتن
واحد = كنگلومرا

6-اقلیم: اقلیم استان تهران را می توان به سه بخش زیر تقسیم كرد.
الف- اقلیم ارتفاعات شمالی بر دامنه های جنوبی، بلندهای البرز مركزی، در ارتفاعی بالای 3000 متر قرار گرفته و آب و هوایی مرطوب، نیمه مرطوب و سردسیر با زمستانهای طولانی بسیار سرد دارد، بارزترین این اقلیم، دماوند و توچال است.)
ب- اقلیم كوهپایه: در ارتفاع 2000 تا 3000 متری از سطح دریا و دارای آب و هوایی غیرمرطوب و سردسیر، زمستانهای نسبتاً طولانی است مثل آبعلی، فیروزكوه، دره طالقان
پ- اقلیم نیمه خشك و خشك با زمستانهای كوتاه و تابستانهای گرم در ارتفاعات كمتر از 2000 متر واقع شده است مثل ورامین و شهریار.
هوای تهران در مناطق كوهستانی دارای آب و هوای معتدل در دشت، نیمه بیایانی است تهران در مرز شرایط جوی بری و اقیانوسی قرار گرفته و تمایل به موقعیت بری بیشتر از اقیانوسی است.
7-پوشش گیاهی: عملكرد پوشش گیاهی در برابر حركات دامنه ای در بعضی موارد نقش كنترل شده یا در برابر ریزش و سقوط بهمن ایفا می كند و در برخی موارد از جمله در حركات لغزشی، تشدید كننده ناپایداری ها می باشد. در این ناحیه پوشش گیاهی دامنه ها عمدتاً از نوع مرتعی و یا اراضی برهنه می باشد.
اهداف تحقیق

هدف از این تحقیق:
1- بررسی و تعیین مناطق متعدد حركات دامنه ای
2- عوامل مؤثر بر این حركات
3- عوامل تشدید كننده حركات دامنه ای
4- در نهایت كاربری صحیح در این اراضی به منظور كاهش میزان آسیب پذیری و بهره گیری بهینه از منابع موجود
5- در صورت لزوم تعیین نقاط امن جهت امدادرسانی.
اهمیت پهنه بندی آسیب پذیری
با توجه به روند شكل گیری و تحولات ساختمان زمین شناسی كشور طی دوران مختلف و از انواع حركات دامنه ای و خسارت قابل توجه ببار آمده طی سالیان متمادی گذشته، شكل گیری مراكز جمعیتی و سكونتی (اعم از شهرها و روستاها) بدون توجه به این ویژگی و تهدید آنها به ویژه در مراكز عمده جمعیتی از قبیل تهران تبیین وضعیت آسیب پذیری آنها در برابر حركات دامنه ای به دلایل ذیل بسیار مهم و ضروری است.
-تنوع ویژگی های زمین شناختی مناطق از نظر ساختمان زمین شناسی، وضعیت چینه شناسی.
-تبیین موقعیت استقرار مراكز جمعیتی و سكونتی و فعالیتی در ارتباط با ویژگی زمین شناختی به ویژه در ارتباط با زونهای زمین ساخت.
-شناخت وضعیت ناپایداری دامنه ها و حركات دامنه ای مناطق در ارتباط با سوابق حوادث گذشته
-پهنه بندی خطر آسیب پذیری مناطق در برابر زمین لغزش
-تدوین ضوابط و مقررات در زمینه طراحی مناسب سازه ای و فضای سكونتی اعم از شهری و روستایی در برابر خطر حركات دامنه ای
-تدوین سیاستها و راهبردهای لازم جهت مدیریت بحران در منطقه و تفكیك وظایف عملكردی سازمانها و ادارات.
-استفاده از نتایج این مطالعه به عنوان الگویی فرادست جهت سایر طرحها و پروژه ها
-تبین مناطق پرخطر، كم خطر و نسبتاً امن در برابر حركات دامنه ای به منظور الگوی مناسب جهت مكان یابی مراكز جمعیتی و سكونتی و فعالیتی جدید.
-شناسایی جهات مناسب رشد و گسترش مراكز جمعیتی و تنظیم ضوابط مناسب شهری در ارتباط با آسیب پذیری مناطق در برابر حركات دامنه ای
روش تحقیق

برای انجام این مقاله از تركیب دو روش تحقیق تحلیلی و كتابخانه ای استفاده شده است.
در روش تحلیل از نرم افزار Arcinfo در پهنه بندی شیب و جهت شیب و ناپایداری استفاده شده است.
در روش كتابخانه به بررسی موضوع تحقیق با استفاده از منابع مختلف از جمله كتاب و پایان نامه استفاده شده در انجام این تحقیق به سراغ سازمانها و ارگانهای مختلفی از جمله معاونت مسكن و شهرسازی استان تهران، كتابخانه وزارت جهاد كشاورزی حوضه آبخیزداری وزارت جهاد كشاورزی و ; رفتیم.

معرفی محدوده مورد مطاللعه
استان تهران
شهرستان تهران مركز استان با وسعتی حدود 18814 كیلومتر مربع بین 34 تا 5/36 درجه عرض شمالی و 50 تا 53 درجه طول شرقی واقع شده. این استان از شمال به استان مازندران، از جنوب به استان قم، از جنوب غرب به استان مركزی، از غرب به قزوین و از شرق به استان سمنان محدود است. استان تهران در جنوب شرقی مركز رشته كوههای البرز كه در شمال ایران از آذربایجان تا خراسان با جهت غربی – شرقی كشیده شده قرار دارد رشته كوههای البرز به سه دیواره شمالی (ارتفاعات محدودی از این دیوار در استان تهران و بقیه در استان مازندران است) دیواره میانی (حد

شمالی استان را تشكیل می دهد و مرتفع ترین قسمت رشته كوههای البرز مركزی است، كوه دماوندی با ارتفاع 5671 متر در این قسمت قرار دارد. این دیوار عظیم كوهستانی به صورت كوههای كندوان و پس از آن كوههای طالقان در شمال غربی استان، تا محل اتصال رود الموت به طالقان رود ادامه می یابد) و دیوار جنوبی دومین بخش از ارتفاعات مركزی كه رودخانه های جاجرود و كرج را بریده و به سه قسمت جدا از هم شامل كوههای لواسانات، شمیرانات، كهار تقسیم می شود.
محدوده تجریش

ناحیه مورد بررسی در محدوده طول جغرافیایی 30/50 – 15/51 شرقی و عرض جغرافیایی 36-45،35 شمالی قرار دارد و بخشی از رشته كوه البرز مركزی و دشت تهران را در بر می گیرد. شهر تهران در جنوب و جنوب شرقی محدوده قرار دارد.
قسمتی از رشته كوه البرز بخش كوهستانی محدوده را تشكیل می دهد. بلندترین نقطه آن قله توچال با ارتفاع 3957 متر از سطح دریا است كه در شمال تهران قرار دارد.
محدوده مورد نظر دارای گسل های متعددی از جمله گسل های اصلی نیاوران، داوودیه، باغ فیض، امامزاده داوود، گسل معكوس آهار و میگون می باشد.
تشریح مبانی نظری
طبقه بندی حركات دامنه ای
طبقه بندی حركات دامنه ای، منعكس كننده نگرش متخصصین مختلف به این پدیده ها است. طبقه بندی متنوعی برای حركات دامنه ای وجود دارد كه در این راستا عوامل مورد توجه در طبقه بندی و توصیف انواع حركات دامنه ای شامل شكل هندسی گسیختگی ها، سن گسیختگی، منشاء مصالح موجود، نوع و اندازه مواد گسیل دهنده دامنه ها، سرعت نسبی حركت و شرایط زمین شناسی، وضعیت كنونی پایداری و امكان بروز حركات و ; می باشد. (منبع شماره 13)
در اینجا طبقه بندی ارائه شده توسط وازنر (1984)، با توجه به جامعیت آن با تركیب روشهای فوق صورت گرفته است كه به شرح زیر بیان می شود. (منابع شماره 8 و 9)

1-ریزش: (Falls) :
ریزش ها به سقوط كم و بیش آزاد و ناگهانی توده های خاكی و یا سنگی اطلاق می شود كه در دامنه های پرشیب و پرتگاه‌ها صورت می گیرد بطوریكه قطعات ریز و درشت همزمان حركت می نماید این پدیده در كوههای ایران بعلت تخریب مكانیكی فعال می باشد.
2-واژگونی ها (topple):
گسیختگی واژگونی شامل چرخش ستون یا بلوك سنگی در طول یك نقطه محوری در زیر مركز ثقل آنها و برروی یك سطح قاعده ثابت. این پدیده علاوه بر سنگ ها در واریزه ها و خاكها نیز دیده می شود.

3-لغزه (lands lides):
لغزش عبارت است از پایین آمدن توده ای مواد سست و منفصل برروی دامنه ها كه در اثر همراهی دو عامل رطوبت و نیروی ثقل ایجاد می شود مقیاس حركت در این نوع حركات بزرگتر از پدیده های ریزش و واژگونی است و بحث ناپایداری دامنه ها را شامل می شود.
به طور كلی لغزشها بر اساس شكل گسیختگی و حركات مواد به چهار گروه:
1-لغزش چرخشی، 2-لغزش انتقالی یا صفحه ای، 3-حركات با گسترش جانبی،4-لغزش های مركب تقسیم می شوند.

4-جریان ها (flows):
این نوع حركات شامل حركت توده ای مواد برروی دامنه ها به صورت سیلان. عموماً این نوع حركت زمانی روی می دهد كه میزان رطوبت موجود در خاك و مواد هوازده از حد بحرانی تجاوز نماید. جریانها به چند صورت تقسیم می شوند كه مهمترین آن عبارتند از: خاتك روانه ها، گل روانه ها، جریانهای واریزه ای، لغزش های جریانی.
5-خاكسره (Soil Flution) خزش(Soil Creep) ، بهمن‌ها (evalichment) از دیگر انواع حركات دامنه ای هستند.
عوامل ایجاد ناپایداری دامنه ها و حركات دامنه ای
وقتی مواد برروی دامنه ها نتوانند در برابر نیروهای جاذبه زمین مقاومت كنند به پایین دامنه جابجا می شوند. علت این كاهش مقاومت می تواند ناشی از برش داخلی مواد و یا عوامل و محرك های خارجی باشد. علل داخلی معمولاً شامل بعضی تغییرات فیزیكی و شیمیایی مواد و یا محتوای آب آنهاست و نیروهای خارجی كه موجب افزایش تنش برشی دانه می شود، معمولاً به نوع به هم ریختگی كه ممكن است، طبیعی یا حاصل كار انسان، بستگی دارد.
به طور كلی عواملی كه موجب ناپایداری دامنه می شود به دو گروه تقسیم می‌شوند:
1-عواملی كه سبب افزایش تنش برشی مواد می شود (زمین لرزه، رودخانه ها و جویبارها، ساختمان سازی و ;)

2-عواملی كه موجب كاهش مقاومت برشی می گردند (خشك شدن رسها و شیل ها، جهت دامنه، گسل ها، لایه بندی و ;)
به طور كلی پهنه بندی مناطق از نظر احتمال وقوع حركات دامنه ای در سه مرحله صورت می گیرد كه در ذیل به اختصار هر یك از مراحل تشریح می شوند.

1-مرحله مقدماتی با دقت كم: (منبع شماره 13)
در این مرحله، معمولاً پهنه بندی بر اساس یك عامل صورت می گیرد به عنوان مثال ممكن است ویژگیهای سنگ شناسی و یا فاصله از كانونهای زمینلرزه و گسل های فعال و یا بر اساس سوابق حركات دامنه ای قدیم در منطقه. این روش معمولاً كم هزینه بوده و نتایج آن چندان كاربردی در

اجرای برنامه ریزی و تبیین كاربری اراضی و نیز عملیات اجرایی به منظور تثبیت دامنه‌ها ندارد و در آن مرز دقیق ناپایداری دامنه ها مشخص می شود. این روش برای پوشش دادن مناطق وسیعی از قبیل كشور، ایالت و یا استان ها و شهرستان استفاده می شود و مقیاس نقشه ها در این پهنه بندی 1:1000000 تا 1:50000 می باشد روشهای ارائه توسط تامورا، یا سودا-سوجی تانی، كیفر-ویلسون وایشی ها را تاكومورا در این گروه قرار می گیرند.

2-مرحله میانی با دقت متوسط (منبع شماره 13)
در این روش، حركات دامنه ای لغزش ها با استفاده از عواملی كه در بروز رویداد آن مؤثرند، طبقه بندی و پهنه بندی می شوند و بر این اساس می توان مناطق مختلف را با خطر نسبی متفاوت پهنه بندی كرد. این روش با صرف وقت و هزینه بیشتری صورت می گیرد و دقت پهنه بندی نیز بیشتر است. در این روش اطلاعات ژئوتكنیكی بیشتری نسبت به روشهای پیشین مورد نیاز است و استفاده از عكس های هوایی و تصاویر ماهواره ای جهت شناسایی گسل ها و واحدهای مختلف زمین شناسی و انجام عملیات صحرایی اجتناب ناپذیر است. استفاده از داده های آزمایشگاهی، مصاحبه های محلی و تنظیم فرم برداشت در این روش به افزایش دقت پهنه بندی كمك می نماید. مقیاس مطالعه 1:10000 تا 1:100000 متغیر است.
روش ارائه شده توسط موراووارسون جزء روشهای میانی با دقت متوسط محسوب می شود.
3-مرحله نهایی با دقت زیاد (منبع شماره 13)

این روش برای مناطق كوچكتر كه اهمیت خاصی دارند مورد استفاده قرار می گیرد (از قبیل مراكز سكونتی و فعالیتی و صنعتی در این مرحله بایستی از پارامترهای ژئوتكنیكی مصالح موجود در شیب استفاده نمود و با انجام مطالعات سیستماتیك ژئوفیزیكی و ژئوتكنیكی و استفاده از روشهای

مختلف پایداری سطوح شیبدار را پهنه بندی نمود. هزینه این مطالعات بسیار زیاد است. لذا این مرحله در مورد نواحی كه فقط پهنه بندی مقدماتی صورت گرفته است، توصیه شود و برای مناطقی كه خطر نسبی زمین تعیین شده است، توصیه می‌گردد. مقیاس مطالعه 1:5000 الی 1:25000 می باشد روشهای متعددی برای محاسبه ناپایداری دامنه های سنگی و خاكی ابداع شده كه روشهای ویلسون و سیاهی آتشل از این جمله اند.

پیشینه تحقیق در ایران
تحقیقات در ارتباط با پدیده زمین لغزش در مناطق مختلفی از دنیا كه با این پدیده مخرب روبرو هستند با توجه به خسارات مختلف به مناطق مسكونی، تأسیسات، اراضی زراعی و باغی و جنگلها و مراتع و از بین رفتن خاك و تولید رسوب و هم چنین خسارات جانی و ; كه وارد می نماید بطور همه جانبه انجام گرفته است. مطالعات پهنه بندی خطر زمین لغزش ابتدا در كشورهای ایالات متحده آمریكا سال 1977، استرالیا سال 1978، اسپانیا سال 1978، ایتالیا سال 1979، فرانسه سال 1987 و چك و اسلواكی سال 1987 انجام پذیرفته است. امروزه بسیاری از كشورها دارای موسسات مستقلی جهت مطالعه و بررسی این پدیده می باشند. در ایران در ارتباط با تهیه نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش پس از وقوع زلزله منجیل (1369) و همچنین بعد از اعلام دهه 1990

میلادی بعنوان دهه مقابله با بلایای طبیعی و تشكیل كمیته ملی بلایای طبیعی و كمیته فرعی تخصصی كاهش خسارات ناشی از زلزله و لغزش لاپیه های زمین اقداماتی آغاز گردیده است. و برای معدودی از استانهای كشور نقشه های پهنه بندی خطر زمین در مقیاس 1:250000 به روش سنتی یا دستی تهیه گردیده است. همچنین برای مناطق مختلفی از كشور نقشه های پهنه‌بندی خطر زمین لغزش در مقیاس 1:50000 بصورت طرحهای دانشجویی و تحقیقاتی تهیه گردیده است.

مروری اجمالی بر زمین لغزش ها در جهان و تهران
خسارت های ناشی از زمین لغزش در بعضی از كشورهای جهان مورد بررسی قرار گرفته است كه نمونه هایی از آن در جدول آورده شده است.
جدول خسارات سالیانه ناشی از لغزش لایه های زمین در كشورهای مختلف
نام كشور میزان خسارات سالیانه
(میلیون دلار) مراجع
اسپانیا 220 Ayala and Ferrer. 1989
امریكا 1500 R.L. Shuster 1991
چین 15 Li, Tianch 1996
زلاند نو 12 Hawlcy, 1984
سوئد 20-10 Coto 1982
كانادا 50 Evans, 1989
نروژ 6 Gregcrson and Sandcrscn, 1989
هندوستان 1000 Mathur, 1982
نپال 10000 B. Nupreti 1996

هنگ كنگ 25 Brand, 1989
ایران زمین با توجه به خصوصیات زمین شناسی، اقلیم و زمین ریخت شناسی از جمله كشورهایی است كه وقوع زمین لغزش های متعددی را تجربه نموده است به طوری كه بزرگترین زمین لغزش شناخته شده جهان، ابر زمین لغزش سیمره در حدود 10 هزار سال قبل در كبیر كوه (ارتفاعات زاگرس) به وقوع پیوسته است. با این وجود در مورد زمین لغزش های موجود در كشور آمار و اطلاعات دقیقی وجود نداشته است.
طرح «تشكیل بانك اطلاعاتی زمین لغزش های كشور»

كه با مسئولیت گروه مطالعه امور زمین لغزش ها در معاونت آبخیزداری وزارت جهاد سازندگی و با حمایت كمیته ملی كاهش اثرات بلایای طبیعی (كمیته فرعی تخصصی مقابله با خطرات ناشی از زلزله و لغزش لایه های زمین) از سال 1375 آغاز گردیده است، این امكان را فراهم آورده تا بتوان فهرستی از مشخصات و خسارت های زمین لغزش ها در كشور ارائه نمود. تا پایان دیماه 1383 تعداد 4143 مورد لغزش مورد بازدید كاشناسان ذیربط قرار گرفته است و اطلاعات فنی آنها در بانك اطلاعاتی وارد گردیده است این تعداد زمین لغزش 185 كشته و بالغ بر 126893 میلیارد ریال

خسارت به بار آورده است. این خسارت شامل 2137 باب منزل مسكونی، 22/6006 هكتار اراضی زراعی، 6941 هكتار جنگل، 42/16886 هكتار مرتع و 57/254 كیلومتر راه ارتباطی می باشد.
در محدوده استان تهران نیز ما شاهد حركات دامنه ای از گذشته تا به حال بوده ایم.
از جمله حركات دامنه ای می توان به 1 رانش كوه نسبتاً بزرگ در بخشی از ارتفاعات زرین كوه و ایجاد دریاچه تار.
2-لغزش موسوم به مبارك آباد در مسیر جاده هراز در گردنه های قبل از امامزاده هاشم در حوالی روستای مبارك آباد می باشد.
3-لغزش رخداده در دامنه های جنوب روستای افجه كه باعث حركت سنگهای آذرآواری و شیلی سازند كرج به سمت شرق و جنوب شرق گردیده است.

4-لغزش مجاور روستای انباج همراه با گسله مشاء – فشم
5-لغزش در دامنه های مجاور روستای هنزا
6-لغزش های متعدد در محدوده حوزه آبریز اصلی رودخانه شمشك
7-لغزش در فاصله حدود 5 كیلومتری جنوب لوشان در حاشیه رودخانه
مراحل انجام كار
این مطالعه به منظور پهنه بندی ناپایداری دامنه ها در محدوده تجریش بر اساس نقشه های توپوگرافی زمین شناسی، پوشش گیاهی به روش ذیل انجام پذیرفته است.
در ابتدا نقشه های پایه به مقیاس 1:50000 از منابع ذیل استخراج گردیده است.
-نقشه سطوح ارتفاعی، شیب منطقه، جهت شیب از سوی نقشه توپوگرافی 1:50000 با استفاده از نرم افزار Arcinfo تهیه شده است.

-محدوده ناپایداریها، پایداریها و متعادل با استفاده از نقشه توپوگرافی 1:500000 و نقشه زمین شناسی 1:250000 تهیه گردیده است.
-تلفیق نقشه ناپایداریها و پایداریها با نقشه پوشش گیاهی و قابلیت اراضی تهران در مقیاس 1:250000
-پهنه بندی مناطق متعدد حركات دامنه ای با استفاده از تلفیق نقشه های توپوگرافی و پوشش گیاهی و نقشه ناپایداریها نرم افزار Arcinfo

در واقع نقشه حاصل حاوی اطلاعاتی از قبیل (نوع سنگها، نوع خاك، پوشش گیاهی)، شبكه راهها، شبكه زهكشی گسل های موجود در منطقه، جهت شیب، خطوط تراز، موقعیت شهرها و روستاها و از همه مهمتر دامنه های ناپایدار، در معرض لغزش، در معرض ریزش، دامنه های در حال تعادل و دامنه های پایدار، می باشد.

برای دریافت اینجا کلیک کنید