پروژه مقاله آشنایی با بورس اوراق بهادار و نحوه سرمایه گذاری درآن با word

توضیحات

  مقاله آشنایی با بورس اوراق بهادار و نحوه سرمایه گذاری درآن با word دارای 79 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله آشنایی با بورس اوراق بهادار و نحوه سرمایه گذاری درآن با word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله آشنایی با بورس اوراق بهادار و نحوه سرمایه گذاری درآن با word،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله آشنایی با بورس اوراق بهادار و نحوه سرمایه گذاری درآن با word :

مقدمه
حیطه فعالیت بورس اوراق بهادار با معاملات مربوط به انواع اوراق بهادار همانند سهام عادی، سهام ممتاز، اوراق قرضه و اوراق مشاركت (مختص ایران)، مرتبط می‌باشد. بورس اوراق بهادار مکانیزمی را فراهم می‌كند تا از طریق آن پس‌اندازهای اندك جامعه به سرمایه‌گذاری‌های كلان اقتصادی تبدیل شود. این ابزار كارآمد در كشورهای پیشرفته دارای قدمت طولانی و در كشور ایران دارای پیشینه كوتاه‌مدت می‌باشد. در ایران شروع فعالیت رسمی بورس به سال 1346 بر می‌گردد ولی آغاز فعالیت اصلی آن از سال 1368 كه همراه با اولین برنامه توسعه اقتصادی و اجتماعی است می‌باشد.
با توجه به اینكه بازار بورس اوراق بهادار ركن اصلی بازار سرمایه و بازار مالی است، توسعه متناسب دو بخش اصلی اقتصاد یعنی بخش مالی و واقعی از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. طبق تئوری‌های اقتصادی در صورت هر گونه اخلال در رشد و توسعه بخش‌های مذكور یا عدم توسعه متناسب آنها، رشد و توسعه اقتصادی دچار مشكل خواهد شد. كشورهای توسعه یافته همواره دارای بخش مالی قدرتمندی هستند كه بازار پول و بازار سرمایه می‌باشند.
عدم توسعه مناسب بازار سرمایه به عنوان زیر مجموعه مهمی از بخش مالی علاوه بر ایجاد فشار مضاعف بر سیستم پولی كشور، باعث شده كه واحدهای تولیدی و خدماتی از مزایای یك بازار سرمایه فعال و پویا محروم گردند. مهم‌ترین هدف بازار سرمایه این است كه با اجرای فرآیند سالم‌سازی و شفافیت، پس‌انداز كنندگانی كه دارنده منابع مالی می‌باشند و هدف كسب سود و بازده معقول دارند را به اشخاص حقوقی و واحدهای اقتصادی كه برای توسعه فعالیت‌های خود نیاز به منابع مالی دارند پیوند دهد.
اثر بورس اوراق بهادار در هر اقتصادی غیر قابل انكار می‌باشد و مشاركت كنندگان در این بازار اعم از سرمایه‌گذاران و صادركنندگان اوراق بهادار از مزیت‌های آن بهره‌مند می‌گردند.

از دیدگاه اقتصادی، نقش بورس اوراق بهادار از چهار بعد قابل تأمل است:
الف: جمع‌آوری سرمایه‌های جزیی و پراكنده و یك كاسه كردن آنها در جهت تجهیز منابع مالی شركتها
انتشار سهام و فروش اوراق قرضه یكی از مطمئن‌ترین راههای جمع‌آوری وجوه لازم برای سرمایه‌گذاری است. واحدهای تولیدی و تجاری به عوض استقراض از نظام بانكی می‌توانند تحت ضوابطی از طریق انتشار سهام یا فروش اوراق قرضه در بورس نیازهای مالی خود را تأمین كنند. در گذشته ایجاد واحدهای كوچك با تأمین سرمایه از سوی یك شخص یا یك خانواده میسر بود. در حالیكه امروزه دیگر تأسیس واحدهای بزرگ تولیدی و تجاری چنان سرمایه انبوهی را می‌طلبد كه از توان مالی یك فرد یا خانواده خارج است.
بورس مكانی است كه این واحدها با انتشار سهام قادر هستند سرمایه‌های پراكنده را جمع‌آوری كرده و در پروژه‌های بزرگ سرمایه‌گذاری نمایند.

ب: توزیع عادلانه درآمد و ایجاد احساس مشاركت
با تقسیم مالكیت‌های بزرگ از طریق فروش سهام آنها در بورس اوراق بهادار از دید اقتصاد كلان به هدف‌های توزیع عادلانه‌تر درآمد و نیز احساس مشاركت در عموم افراد جامعه در فعالیت‌های تولیدی و تجاری كمك زیادی می‌كند. حتی چنانچه امكان تأمین منایع سرمایه‌گذاری‌های بزرگ با استقراض بانكی میسر شود. مع‌هذا انتشار و فروش سهام به عموم به منظور تأمین منابع مالی مرجح است. بسیاری از جامعه‌شناسان توزیع مالكیت را بین عموم طبقات به لحاظ اجتماعی مفید می‌دانند. امری كه از دوقطبی شدن جامعه جلوگیری می‌كند و ناآرامی‌های اجتماعی را تخفیف می‌دهد.
ج: ایجاد یك بازار رقابتی كامل
كه در آن تعداد زیادی خریدار و فروشنده به نحوی عادلانه تحت مكانیزم بازار یعنی عرضه و تقاضا به فعالیت می‌پردازند و هر كس می‌تواند آزادانه اوراق بهادار را خریداری و یا به فروش برساند. ضمناً شركت‌های بورسی ملزم هستند اطلاعات مالی و گزارش‌های مربوط به اتفاقات مهم و سرمایه‌گذاری‌ها و كلاً هر اطلاعاتی كه روی قیمت سهام اثرگذار است و محرمانه نباشد را به صورت سه‌ماهه، شش‌ماهه، نه ماهه و سالیانه به بورس ارسال نموده و بورس پس از بررسی، آنها را منتشر می‌نماید.

د: تخصیص مطلوب منابع
وجود فضای یك بازار كامل در بورس اوراق بهادار, تخصیص مطلوب منابع را میسر می‌سازد. بورس اوراق بهادار با تعیین بهای رقابتی سهام به عنوان ابزار انتظامی اقتصاد، مدیران غیر كارا و ضعیف را تنبیه و مدیران مبتكر و قدرتمند را تشویق می‌كند. یك شركت زیان‌ده نمی‌تواند از طریق بورس به تأمین نیازهای مالی خود اقدام نماید.

مزایای‌بورس‌اوراق‌بهاداراز سه دیدگاه اقتصاد كلان، سرمایه‌گذاران و شركت‌های سرمایه‌پذیر
الف) مزایای بورس اوراق بهادار از دیدگاه اقتصاد كلان
1- جمع‌آوری سرمایه‌های جزئی و پراكنده و انباشت آن برای تجهیز منابع مالی شركت‌ها
2- بكار گیری پس‌اندازهای راكد در امر تولید و تأمین مالی دولت و موسسات
3- كنترل حجم پول، نقدینگی و تورم از طریق انتشار سهام و اوراق قرضه (مشاركت)
4- بورس به مثابه بازار رقابت كامل (تعداد زیاد خریدار و فروشنده، آزادی ورود و خروج از بازار، شفافیت اطلاعات و تخصیص مطلوب منابع)
5- رشد تولید ناخالص ملی، افزایش اشتغال و كمك به حفظ تعادل اقتصادی كشور
6- فراهم نمودن توزیع عادلانه ثروت از طریق گسترش مالكیت عمومی و ایجاد احساس مشاركت عمومی
7- افزایش درجه نقدینگی ثروت افراد

ب) مزایای بورس اوراق بهادار از دیدگاه سرمایه‌گذاران
1- خرید سهام و اوراق بهادار برای كسب بازده مناسب و پوشش در مقابل تورم
2- اطمینان از گزینه سرمایه‌گذاری به دلیل شفافیت اطلاعات
3- قابلیت نقدینگی اوراق بهادار و سهولت نقل و انتقال سهام و استفاده از معافیت‌های مالیاتی
4- مشاركت در فرآیند تصمیم‌گیری برای اداره شركت‌ها
5- ایجاد یك بازار دائمی و مستمر كه امكان سرمایه‌گذاری بلند مدت و كوتاه مدت را فراهم می‌نماید.
6- وجود طیف‌های متنوع از اوراق بهادار از نظر درجه بازدهی و خطر پذیری برای سرمایه‌گذار
7- برقراری سیستم‌ها و روش‌هایی كه از طریق آن، خرید و فروش اوراق بهادار منظم و رسمی گردد.
8- حمایت از سرمایه‌گذاران كوچك و احساس مشاركت در امور تولیدی و تجاری
9- نظارت مضاعف بر فعالیت شركت‌ها در چارچوب استانداردها و آئین‌نامه‌های بازار سرمایه

ج) مزایای بورس اوراق بهادار از دیدگاه واحد اقتصادی (شركت‌های سرمایه‌پذیر)
1- سهولت در تأمین مالی از طریق انتشار سهام و سایر اوراق بهادار
2- افزایش اعتبار داخلی و خارجی و تأمین مالی با به وثیقه گذاردن سهام شركت در بازارهای مالی داخلی و خارجی
3- تعیین ارزش بازار بر اساس قانون عرضه و تقاضا تا زمانیكه نام شركت در تابلو بورس درج باشد.
4- سهولت در تغییر تركیب سهام‌داری و انتقال مالكیت
5- به وجود آمدن دیدگاهی مطلوب در سرمایه‌گذاران با كاهش ریسك واحد اقتصادی و امكان تأمین مالی با هزینه كمتر
6- برخورداری از مزایای خاص و اعتباری مانند افزایش سقف تسهیلات بانكی و انتشار اوراق مشاركت
7- انتشار اوراق مشاركت بدون اخذ مجوز از بانك مركزی و فقط با مجوز بورس اوراق بهادار
8- برخورداری از معافیت‌های مالیاتی
9- تبیین چشم‌انداز فعالیت شركت در آینده و ارزیابی عملكرد شركت
10- ارتقاء سطح اعتماد عمومی و استفاده از مشاركت عمومی در توسعه شركت

بازارهای مالی
بازارهای مالی بازارهایی هستندکه درآنهاداراییهای مالی مبادله می شوند.داراییهای مالی داراییهای کاغذی هستندمثل سهام واوراق قرضه وارزش آنهابه ارزش تولیدات وخدمات ارایه شده توسط شرکتهای منتشرکننده آنهاوابسته است.تفاوت داراییهای مالی باداراییهای واقعی دراینست که داراییهای واقعی ماهیت فیزیکی دارندمانند اتومبیل ,املاک ومستغلات، وسایل منزل و; .
درهمه جای دنیا یکی از راههای سرمایه گذاری خرید داراییهای مالی است .مزیت خرید داراییهای مالی نسبت به خرید داراییهای واقعی ازدیدگاه اقتصادی اینست که اولا دارایی واقعی کالای مصرفی است نه وسیله پس انداز وسرمایه گذاری .دوم اینکه خرید داراییهای واقعی وبلااستفاده نگه داشتن آنهابه امید گرانترشدن درآینده به معنای بلااستفاده نگه داشتن منابع کشور است وارزش افزوده ای ایجادنمی کند.مگرآنگه ازآن استفاده شود مثل اینکه شخصی اتومبیل ویا خانه‌ای بخردوآن رااجاره دهد.
چندنوع ازداراییهای مالی عبارتنداز:سپرده های سرمایه گذاری در بانکها,طرح های بازنشستگی که توسط صندوقهای بازنشستگی ارایه می شود,انواع بیمه نامه های شرکتهای بیمه ودرنهایت ائراق بهادار قابل دادوستد دربورس اوراق بهادار که توسط کارگزاران خریدوفروش می شود.

در اقتصاد بازارهای مالی را براساس معیارهای مختلفی تقسیم می‌کنند که دو نمونه اصلی آنها به شرح زیر است :

1- طبقه بندی بر اساس سررسید حق مالی
الف) بازار پول
ب) بازار سرمایه
در بازار پول اوراق بهاداری که زمان سررسید آنها کمتر از یک سال است مبادله می‌شوند. و در بازار سرمایه اوراق بهاداری که زمان سررسید آنها بیش از یک سال باشد دادوستد می‌شوند. در بازار پول بانکها و صرافی‌ها فعالیت دارند و بازار سرمایه نیز عمدتاً بورس اوراق بهادار را شامل می‌شود.

2- طبقه‌بندی براساس مرحله انتشار
الف) بازار اولیه
ب) بازار ثانویه
اوراق بهاداری که برای اولین بارتوسط دولت ویاشرکتها منتشرمی شود دراین بازارپذیره نویسی می شوند.نمادبازاراولیه درکشورمابانک است .درواقع تاسیس هرشرکت ویاشروع هرفعالیت اقتصادی دربازاراولیه صورت می گیرد. در بازار ثانویه اوراق بهاداری که در بازار اولیه پذیره نویسی شده‌اندمورد داد و ستدمجددقرار می گیرندونمادآن درکشورما بازار بورس اوراق بهادار است.
همانطورکه اشاره شدبازاربورس بازارثانویه است .یعنی دربورس شرکتی تاسیس نمی شودوفقط سهام شرکتهای پذیرفته شده که قبلاتاسیس شده وچندسال فعالیت کرده اند,موردمعامله قرارمی گیرد.

واسطه‌های مالی
تمام شرکتها و فعالین بازارهای مالی را می‌توان واسطه‌های مالی نام برد. به طور کلی می‌توان واسطه‌های مالی را به شکل زیر طبقه‌بندی کرد :
1- واسطه‌های مالی بانکی (مقامات پولی و بانکهای سپرده پذیر)
الف) بانک مرکزی ب)سایر نهادهای بانکی ج)بانکهای سپرده پذیر

2- واسطه‌های مالی غیرپولی
الف)شرکتهای بیمه
ب)شرکتهای سرمایه‌گذاری
ج)صندوق بازنشستگی و احتیاطی
د)اتحادیه‌های اعتباری
ر) سازمانهای وام و پس‌انداز، صندوقهای پس‌انداز با هدفهای خاص (تعاونی های اعتباری)
ز) شرکتهای تامین مالی(به مجموعه ای از واسطه های مالی که در اعطای وام به بنگاهها و مصرف کنندگان تخصص دارند گفته می شود)
ه)شرکتهای اجاره بلند مدت (شرکتهایی هستند که دارایی های بادوام و ملموس نظیر ماشین آلات را خریداری می کنند و آنها را به شکل اجاره در اختیار افراد حقیقی و حقوقی قرار می دهند)

3- سایر موسسات ارائه کننده خدمات مالی
الف)کارگزاران بورس اوراق بهادار ب)دلالان بورس اوراق بهادار
ج)بانک های سرمایه گذار(Investment Bank )
د)بانکهای رهنی
بانکهای سرمایه‌گذاری سازمانهایی هستند که اعتبارات میان مدت و بلندمدت در اختیار وام گیرندگان می‌گذارند. این بانکها انتشار سهام و اوراق قرضه جدید دولتی را تعهد می‌کنند.
بانکهای رهنی فعالیتی مشابه بانکهای سرمایه‌گذاری دارند. این بانکها اوراق بهادار رهنی ناشی از ساخت خانه ها و مجتمع‌های مسکونی جدید و بنگاههای تجاری را به دست می‌آورند و آنها را نزد وام دهندگان بلندمدت مانند شرکتهای بیمه، صندوقهای بازنشستگی و بانکهای پس‌انداز به ودیعه می‌گذارند.

فرآیند سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار
پس از اینكه سرمایه‌گذار، تصمیم خود را نسبت به سرمایه‌گذاری در خرید یك ورقه بهادار خاص، یا مجموعه‌ای از اوراق بهادار اتخاذ كرد، برای اجرای منظور خود بایستی به یكی از كارگزاران مراجعه كرده، دستور خرید یا فروش خود را به آنها ارائه دهد.

-كارگزاران
كارگزاران اشخاصی حقیقی یا حقوقی هستند كه نقش واسطه بین خریدار و فروشنده را در بازار بورس بازی می‌كنند. آنها در این نقش وظیفه یافتن خریدار برای فروشنده و فروشنده برای خریدار را بر عهده دارند. به عبارتی آنها عامل تطابق عرضه و تقاضا هستند. كارگزاران طی تشریفات و آزمون‌های متعدد و خاصی انتخاب می‌شوند و بنابراین در كار خود صلاحیت، مهارت و دانش لازم را دارا می‌باشند. كارگزاران وظایف متنوعی دارند كه موارد زیر از اهم آنها می‌باشد:

1- انجام معامله: اجرای سفارش خرید برای خریداران و سفارش فروش برای فروشندگان
2- اداره حساب سرمایه‌گذاری اشخاص: شركت‌های كارگزاری در برخی موارد نقش مدیریت حساب سرمایه‌گذاری اشخاص را ایفا می‌كنند.
3- مشاوره و راهنمایی: كارگزاران با دسترسی نسبتاً وسیع و سریع‌تر به اطلاعات و با داشتن كارشناسان متخصص معمولاً خدمات اطلاعاتی قابل توجهی به مشتریان ارائه می‌دهند.
4- معرفی شركت‌ها برای پذیرش در بورس

-معیارهای انتخاب كارگزار
1- قابلیت انجام سریع سفارش مشتری
2- داشتن اطلاعات مربوط و كافی
3- داشتن سیستم‌های داخلی مناسب

– فرآیند دریافت و اجرای سفارش
بعد از انتخاب كارگزار مناسب، نوبت به ارائه سفارش خرید یا فروش می‌رسد. سفارشات مشتریان از طریق فرم‌هایی كه توسط سازمان بورس در اختیار كارگزاران قرار می‌گیرد ارائه می‌شود. در صورتیكه سفارش مزبور خرید باشد، همزمان با ارائه سفارش، مشتری باید وجهی معمولاً به اندازه خرید مورد نظر خود را به حساب شركت كارگزاری پرداخت نماید. در حالت سفارش فروش، مشتری باید علاوه بر فرم سفارش فروش، فرم دیگری كه وكالتنامه فروش نامیده می‌شود را نیز تكمیل كند.
– سفارش‌های خرید و فروش
سفارشات خرید و فروش فرم‌های نمونه‌ای(پیوست1و2) هستند كه رابطه حقوقی و قراردادی بین مشتریان و كارگزار در امر خرید یا فروش را تعیین و تعریف می‌كنند و به همین دلیل تكمیل صحیح و دقیق آنها (چه خرید و چه فروش) از اهمیت خاصی برخوردار است. این فرم‌ها معمولاً از دو قسمت تشكیل می‌شوند. یك قسمت چاپی كه معمولاً در تمام فرم‌ها یكسان و مشابه است و یك قسمت جاهای خالی كه مشتریان اطلاعات مورد نظر خود در قرارداد معامله را در آنها درج می‌كنند. نمونه‌ای از سفارشات خرید و فروش به شما ارائه شده است.

با توجه به شروطی كه می‌توان در قسمت قیمت گنجاند، انواع سفارش زیر به وجود می‌آید:

1- سفارش به قیمت بازار
در صورتیكه كلمه “روز” یا “جاری” در قسمت بهای سهام درج شود، سفارش به قیمت بازار شكل می‌گیرد. بر اساس این نوع سفارش، معامله با بهترین قیمت رایج در بازار صورت می‌گیرد و با این شیوه قیمت‌گذاری، كارگزار سعی خواهد كرد در حالت خرید، سهم مورد نظر را به پایین‌ترین قیمت خریداری كند و در حالت فروش، آن را به بالاترین قیمت به فروش رساند. این شیوه تعیین قیمت خرید و فروش، معمولاً انعطاف عمل زیادی را برای كارگزار ایجاد می‌كند و بنابراین سرعت زیادی به معامله می‌بخشد. ولی در عین حال, برای مشتریان این خطر را نیز دارد كه ممكن است قیمت معاملاتی نسبت به قیمت مورد نظر مشتری متضرر گردد.

2- سفارش قیمت معین
مشتری می‌تواند قیمت خاصی را در قسمت خالی مربوط درج كند. در این صورت سفارش به قیمت مشخص به وجود می‌آید. طبق این نوع سفارش، كارگزار تنها در قیمت خاص مورد نظر مشتری اقدام به معامله خواهد كرد. این شیوه تعیین قیمت، احتمال تغییر قیمت را كاهش می‌دهد ولی موجب می‌شود انعطاف عمل كارگزار در معامله نیز كم شود.

3- سفارش محدود
مشتری می‌تواند در قسمت قیمت، سقف یا كف قیمت تعیین كند. (مثلاً حداكثر ;;;;;;; ریال برای خرید و یا حداقل ;;;;;;; ریال برای فروش). با این شیوه عمل، انعطاف عمل كارگزاران در محدوده قیمت تعیین شده تا حدودی بیشتر شده، انجام سفارش نیز تسریع می‌شود. از طرفی مشتری نیز اطمینان بیشتری نسبت به دامنه قیمت معاملاتی و قیمت معامله خواهد یافت.
– تعیین كد معاملاتی برای مشتریان
بعد از اینكه مشتری سفارش مورد نظر خود را به كارگزار تسلیم كرد، نوبت به تعیین كد معاملاتی مشتری می‌رسد. كد معاملاتی، نمادی است كه به صورت اختصاصی برای تمام مشتریانی كه در بورس اوراق بهادار معامله می‌كنند. به منظور شناسایی وی در سیستم معاملاتی، سهولت انجام معاملات از نظر دادن اطلاعات متعدد مربوط به خریداران یا فروشندگان، نگهداری اطلاعات مشتریان، گزارشگری‌های دوره‌ای صحت معاملات انجام شده توسط كارگزاران تعیین می‌شود. (زیرا معاملاتی كه در بورس صورت می‌گیرد، به نام شخص خریدار یا فروشنده انجام می‌شود.)
كد معاملاتی معمولاً علامتی است مركب از سه حرف و 5 عدد (مجموعاً 8 حرف) كه حروف آن، سه حرف اول تشكیل‌دهنده نام فامیل شخص و اعداد آن طبقه‌بندی وی در بانك اطلاعاتی سیستم كامپیوتری است. برای مثال برای نام “رضا محمدی” ممكن است در سیستم كامپیوتری كد زیر مورد استفاده قرار گیرد. “محم 1251” كه “محم” برگرفته از سه حرف اول نام فامیل فرد و شماره “1251” جایگاه آن در بانك اطلاعاتی مربوط می‌باشد.
برای كسانی كه اولین بار است اقدام به خرید می‌كنند، به درخواست كارگزار توسط واحد صدور كد بورس، كد معاملاتی ایجاد می‌شود و سپس تمام خرید یا فروش‌های فرد با همان كد انجام می‌شود.

– اجرای سفارش مشتریان
پس از اینكه كد معاملاتی مشتری به وسیله كارگزار تعیین یا توسط بورس صادر شد، كارگزار یا نماینده وی، سفارش مشتری را وارد بازار می‌كند.
شبكه ارتباطات رایانه‌ای تشكیل‌دهنده بازار، توسط برنامه‌ای كه به آن سیستم اجرای اتوماتیك سفارشات می‌گویند و نسبت به قواعد بازار و آیین‌نامه معاملات در حدی كه به آن برنامه داده شده تسط دارد، معاملات را انجام می‌دهد. روشی كه سیستم از آن پیروی می‌كند دقیقاً مشابه سیستم معاملات تالار و مبتنی بر نوعی حراج دوگانه است. در این سیستم، معامله وقتی انجام خواهد شد كه قیمت فروش و قیمت خرید دقیقاً مساوی یكدیگر گردند. بر اساس قواعد حراج، این سیستم به طور معمولی معاملات خرید را به حداقل قیمت و معاملات فروش را به حداكثر قیمت به انجام می‌رساند.
سفارشات خرید و فروش كه توسط كارگزاران برای معامله وارد سیستم می‌شود، هریك وارد لیست مجزا می‌گردد. این سفارشات اول بر اساس قیمت خرید و فروش و دوم بر مبنای زمان ورود، در صف خریداران یا فروشندگان قرار می‌گیرند. در حالت خرید، اگر خریداری به قیمت بالاتر از دیگران بخرد، در صف خریداران، جلوتر از همه قرار خواهد گرفت (به ترتیب نزولی) و در حالت فروش، اگر فروشنده‌ای ارزانتر از دیگران بفروشد، نفر اول فروشندگان خواهد شد. (به ترتیب صعودی)
كارگزاران از ساعت 8:30 تا 18 می‌توانند دستورات خرید و فروش خود را در سیستم وارد كنند یا حذف نمایند و یا تغییر دهند. هر دستور خرید یا فروش یك مشخصه زمانی دارد. اگر كارگزار این مشخصه را “روز” وارد كند، دستور فقط برای همان روز اعتبار خواهد داشت و در صورتیكه به صورت “باز” وارد شده باشد، تا زمانیكه كارگزار آن را حذف نكند معتبر خواهد بود.
مثال: در لیست خریداران و فروشندگان سهم خاصی، در حال حاضر مقادیر تعداد و قیمت زیر وجود دارد:

سفارشات خرید سفارشات فروش
تعداد قیمت تعداد قیمت
200 8000 100 8000
250 7700 150 8200
120 7700 100 8250
1000 7000 150 8300
در این حالت معامله انجام می‌شود و در صفحه معاملات معامله‌ای با 100 سهم و به قیمت هر سهم 8000 ریال ثبت می‌شود و ترتیب صف به شكل زیر خواهد بود.

سفارشات خرید سفارشات فروش
تعداد قیمت تعداد قیمت
100 8000 150 8200
250 7700 100 8250
120 7700 150 8300
1000 7000

صدور اعلامیه خرید و فروش و گواهینامه موقت سهام
بعد از انجام هر معامله برای مشتریان (چه خرید یا فروش)، توسط سیستم یك سری فعالیت‌های پشتیبانی و نهایی معامله انجام می‌شود كه صدور اعلامیه‌های خرید و فروش و صدور گواهینامه موقت سهام نمونه‌ای از آنها می‌باشد.
اعلامیه‌های خرید و فروش، اسنادی هستند كه اطلاعات مربوط به وضعیت معامله سهام یك مشتری را نشان می‌دهند. این اعلامیه‌ها در حال حاضر برای هر معامله در 3 نسخه تهیه می‌شوند. یك نسخه برای خریدار سهام، یك نسخه برای فروشنده سهام، یك نسخه برای شركتی كه سهامش معامله شده است.
نمونه‌ای از این اعلامیه‌های خرید و فروش(پیوست3و4) ارائه شده است. همانطور كه ملاحظه می‌شود در هر اعلامیه، اطلاعات زیر وجود دارد:

كد شركت: برای تسهیل انجام معاملات توسط سیستم كامپیوتری، برای هر شركت نماد خاصی طراحی شده كه متشكل از چند حرف می‌باشد. اولین حرف این نماد، مشخصه صنعت یا گروهی است كه شركت در قالب آن فعالیت می‌كند. سایر حروف نیز تلخیصی است از نام شركت و معمولاً به گونه‌ای انتخاب می‌شود كه به خوبی نام شركت اصلی را تداعی كند. مثلاً نماد “وبشهر” كه مختص “شركت توسعه صنایع بهشهر” است، بر اساس اولین حرف “و” نشان می‌دهد كه شركت در گروه شركت‌های سرمایه‌گذاری (واسطه مالی) است و سایر حروف بهشهر نیز مخففی است از نام توسعه صنایع بهشهر یا مثلاً “غپارس” نشان می‌دهد كه شركت در گروه صنایع “غذایی” فعالیت می‌كند و “پارس” آن مبین “روغن نباتی” پارس است.

در صورتیكه به جای سهم، حق تقدم آن معامله شود، در آخر این كد یا نماد، معمولاً حرف “ح” كه نشان دهنده حق تقدم آن سهم است درج می‌شود. مانند “وبشهرح” كه معرف حق تقدم توسعه صنایع بهشهر است.

تاریخ انجام معامله: كه معمولاً در قسمت بالای سمت چپ اعلامیه درج می‌شود.
مشخصات شناسنامه‌ای مشتری: در بخش میانی اعلامیه‌ها، اطلاعات شناسنامه‌ای مشتریان (خریدار یا فروشنده) و همچنین كد معاملاتی آنها ثبت می‌شود.
مشخصات معامله: در نهایت در نیمه زیرین اعلامیه، اطلاعات مالی مربوط به معامله مشتری، از لحاظ تعداد، نرخ معامله هر سهم، كل مبلغ معامله و كل وجوه قابل پرداخت خریدار و یا قابل دریافت فروشنده ثبت می‌شوند.
هزینه انجام معاملات
هزینه‌ای كه مشتریان برای انجام معامله متحمل می‌‌شوند برای سفارشات خرید و فروش تا حدودی متفاوت است. در حال حاضر برای سفارشات خرید، مبلغی كه خریدار می‌پردازد، عبارت است از 4/0% ارزش خرید بابت كارمزد كارگزار و مبلغ 15/0% ارزش خرید بابت كارمزد گسترش بورس است.
برای سفارشات فروش، علاوه بر دو مورد كارمزد كارگزار و كارمزد گسترش بورس، 5/0% مالیات فروش نیز وجود دارد. حداقل کارمزد کارگزار15000 ریال و حداکثر آن 100 میلیون ریال می باشد.

علاوه بر اعلامیه‌های خرید و فروش توسط سیستم، گواهینامه موقت سهام جدید صادر شده و در اختیار خریداران و یا فروشندگانی كه بخشی از سهام خود را فروخته‌اند، قرار می‌گیرد. (در واقع برای فروشندگان گواهینامه جدیدی مساوی باقیمانده سهام این افراد صادر می‌شود). این گواهینامه كه قابلیت نقل و انتقال دارد، چهار روز كاری پس از روز انجام معامله صادر می‌گردد و تا قبل از صدور آن شخص نمی‌تواند سهم خود را به فروش برساند.
در صورتیكه شخص قبلاً سهام خاصی را داشته باشد و تعداد دیگری از همان سهم را بخرد با صدور گواهینامه جدید، گواهینامه قبلی باطل شده و كل موجودی سهام وی در گواهینامه جدید ثبت می‌شود. در هنگام فروش هم زمانی كه شخص قسمتی از سهام خود را به فروش می‌رساند، باقیمانده سهم وی در گواهینامه صادره جدید درج می‌شود و گواهینامه قبلی اعتبار ندارد. كارگزار موظف است گواهینامه‌های قبلی را (در هنگام خرید و فروش) از سهام‌دار گرفته و باطل نماید.

تسویه حساب با مشتریان
آخرین مرحله از فرایند معامله توسط مشتری، تسویه حساب نامبرده می‌باشد. تسویه حساب بر حسب اینكه مشتری خریدار باشد یا فروشنده، از نظر دوره زمانی تا حدودی متفاوت است. در حالتیكه مشتری خریدار باشد، تسویه حساب پس از صدور اعلامیه خرید توسط بورس و روشن شدن وضع حساب مشتری در كارگزاری ممكن خواهد بود. اما در صورتیكه مشتری فروشنده باشد، تسویه حساب چهار روز كاری بعد صورت می‌پذیرد. برای مثال اگر سهم در روز شنبه به فروش برسد، روز چهارشنبه كارگزار وجه مشتری را به حساب وی واریز می‌كند.

چگونه دربازار بورس اوراق بهادارسرمایه گذاری کنیم ؟
برای هرفرد تازه واردبه بازاربورس ممکن است این سوال پیش بیاید که برای خریدسهام خوب چه بایدکرد.درادامه سعی می شودابزارهاوعوامل موثردرجهت سرمایه گذاری صحیح نظیرتجزیه وتحلیل صورتهای مالی ,نسبتهای مالی ,عوامل موثربرقیمت سهام ,تجزیه وتحلیل شرکت وصنعت و; رابه اختصار معرفی کرد.

تجزیه و تحلیل صورت‌هاونسبتهای مالی
صورت‌های مالی اساسی عبارتند از: ترازنامه ,صورت سودوزیان,صورت سودوزیان انباشته ,صورت گردش وجوه نقدویادداشتهای همراه صورتهای مالی . تجزیه و تحلیل این صورتها باعث می‌شود كه مدیران شركت‌ها, صاحبان سرمایه، بستانكاران و سرمایه‌گذاران بتوانند از وضع مالی حال و آینده شركتهای سهامی مورد نظر خود آگاه شوند و درباره آن قضاوت كنند.

1- ترازنامه
ترازنامه(پیوست5) گزارشی است که وضعیت داراییها,بدهیهاوحقوق مالکان یک شرکت را دریک تاریخ معین نشان میدهد.ترازنامه منبع اصلی اطلاعات درباره نقدینگی وانعطاف پذیری مالی شرکت می باشد.نقدینگی به مدت زمانی که انتظارمی رودسپری گرددتایک دارایی به وجه نقدتبدیل گرددویایک بدهی پرداخت گردداطلاق می گردد.هرترازنامه دوبخش مهم دارد: الف ) دارایی ها ب)بدهیهاوحقوق صاحبان سهام .
ثبت ترازنامه به گونه‌ای است كه میزان دارایی‌های یك شركت همواره برابر با مجموع بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام آن است. این مساله بدان معناست که دوگروه نسبت به داراییهای یک شرکت ادعادارند:
1)بستانکاران 2)صاحبان سهام
معمولاً دارایی‌ها در طرف راست ترازنامه و بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام را در طرف چپ آن می‌نویسند.

درترازنامه می توان داراییهارا به دوطبقه داراییهای جاری وداراییهای غیرجاری تقسیم نمود.

داراییهای جاری به آن دسته ازداراییهااطلاق میشود که درمدت یکسال یایک چرخه عملیات _ هرکدام طولانی تراست _ به وجه نقدتبدیل ویامصرف شوند.چرخه عملیات مدت زمان بین تحصیل کالاوتبدیل آن به وجه نقد می باشد.
بعنوان مثال چرخه عملیات در شرکت تولیدی الف برای خط تولیدسیرترشی 7ساله ممکن است 7سال بطول بیانجامدحال آنکه درشرکت تولیدی ب (تولیدکننده تنقلات ) ممکن است چرخه عملیات بیشترازچندروزنباشد.دراینصورت دوره هفت ساله ملاک تمایزداراییهای جاری و غیرجاری درشرکت الف است درحالیکه برای فروشگاه ب ملاک این تمایزدوره یکساله است .زیراچرخه عملیات آن کمتر ازیکسال است .
لازم به ذکر است داراییهای جاری بالاترین قدرت نقدینگی رادریک شرکت دارند.

انواع دارایی جاری :
1-وجوه نقدومعادل نقد:وجوه نقدمتعارف ترین دارایی جاری است .معادل نقدبه اوراق بهادار کوتاه مدتی گفته میشوند که عموما ازابتداسررسیدی حداکثر90روزه داشته وبه سرعت قابل تبدیل به مبلغ مشخصی وجه نقد می باشند.
2-سرمایه گذاریهای کوتاه مدت :سرمایه گذاری دراوراق بدهی (اواق مشارکت ) واوراق سرمایه (سهام )که به قصدکسب سودخریداری میشوند ودرمدت کمترازیکسال قابل تبدیل به وجه نقدمیباشند.

3-مطالبات (دریافتنی های کوتاه مدت ):ادعانسبت به وجوه نقداست که انتظارمی رودظرف یکسال یایک چرخه عملیات _هرکدام طولانی تراست _دریافت شود.

4-موجودی کالا:داراییهایی هستندکه شرکتهای بازرگانی آنهارابرای فروش مجددتحصیل می کنندوشرکتهای تولیدی آنهارابرای فروش به مشتریان درجریان عادی عملیات خودتولیدمی‌کنند.

واحدهای تولیدی سه طبقه موجودی کالادراختیاردارند:
1)موادخام :که شامل کالا یا موادی هستندکه قراراست بخشی ازمحصول ساخته شده راتشکیل دهندول هنوزواردفرایندتولیدنشده اند.
2)کالای درجریان ساخت : کالای نیمه ساخته
3)کالای ساخته شده :کالای آماده فروش به مشتریان
ترازنامه ویادداشتهای همراه صورتهای مالی واحدهای تولیدی بایدشامل سه طبقه اصلی موجودی کالاکه بدان اشاره گردیدباشد.ازآنجاواحدهای بازرگانی فاقدفرایندتولیدمیباشنددراینگونه واحدهاموجودی موادخام وموجودی کالای درجریان ساخت به چشم نمی خورد.

5- پیش پرداخت هزینه ها:این گروه مخارجی هستندکه معمولابه منافعی به شکل خدمات تبدیل خواهندشد.مثل پیش پرداخت اجاره ,بیمه ,مالیات و; . این منافع باوجودیکه دریافت نشده انداماانتظارمی رودظرف یکسال یایک چرخه عملیات هرکدام طولانی تراست ,دریافت شوند.

داراییهای غیرجاری
داراییهای که انتظارنمی رودظرف یکسال یایک چرخه عملیات به وجه نقدتبدیل گشته ویامصرف شوند.دارایی های جاری شامل سرمایه گذاریها,وجوه نگهداری شده برای مصارف خاص ,اموال ماشین آلات تجهیزات وهمچنین داراییهای نامشهودمی باشند.

1-سرمایه گذاری هاووجوه نگهداری شده جهت مصارف خاص:
سرمایه گذاری بلندمدت :سرمایه گذاری دراوراق بهادارسایرشرکتهابه قصدنگهداری آن دربلندمدت
وجوه نگهداری شده جهت مصارف خاص :انباشت وجوه نقدجهت تحقق اهداف بلندمدت خاص نظیرتوسعه تاسیسات ویاتسویه بدهی های بلندمدت
این داراییها وسایرداراییهایی که درقالب سرمایه گذاریها ووجوه اختصاصی طبقه بندی میشوندتمامادارایی غیرجاری غیرعملیاتی محسوب میشوند وازآنهاانتظارمی رودکه جریانهای نقدی آتی برای شرکت ایجادنمایند.
تذکر:دارایی که درجهت استفاده درعملیات عادی ومستمرشرکت مورداستفاده قرارگیرد,دارایی عملیاتی نام دارد.

2-اموال ,ماشین آلات وتجهیزات (داراییهای ثابت )
داراییهای مهمی که دراین طبقه جای می گیرندعبارتنداززمین ,ساختمان ,تجهیزات ,ماشین آلات ,اثاثیه ومنصوبات ,بهسازی اموال استیجاری وبهسازی زمین .لازمه جای گرفتن یک دارایی دراین طبقه این است که شرکت ازاین دارایی درجهت ایجاددرآمدازطریق عملیات عادی ومستمرخوداستفاده نماید.اگرداراییهای فوق بطورفعال درعملیات مورداستفاده قرارنگیربایدآنهارادرگروه سایرداراییهاطبقه بندی کرد.

3-داراییهای نامشهود
نظیرداراییهای ثابت داراییهای نامشهودنیزبرای چندین دوره مالی انتفاع به همراه دارند.تفاوت اصلی بین داراییهای ثابت وداراییهای نامشهوددراین است که داراییهای نامشهودفاقدماهیت فیزیکی میباشند.آنهاازاین جهت ارزشمندهستندکه حقوق وامتیازاتی رابرای مالکان خودبه همراه دارند.حق الامتیازها ,نام وعلایم تجاری ,سرقفلی و; نمونه هایی ازداراییهای نامشهودمی باشند.

4-سایرداراییها
طبقه سایرداراییهاشامل داراییهاییست که منطقادرطبقه دیگری قرارنمی گیرند.مانندهزینه های مرتبط باتاسیس وشروع فعالیت شرکت وهزینه های چاپ وطراحی گواهینامه های سهام ,ارزش دفتری اموال بلااستفاده ونهایتااقلامی که ازاهمیت چندانی برخوردارنیستند.

بدهی هاوحقوق صاحبان سهام
بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام در یك ترازنامه نشان‌دهنده چگونگی تأمین سرمایه یك شركت است.
بدهی‌ها به دوگروه بدهی‌های جاری و بدهی‌های بلند مدت تقسیم می‌شوند.
بدهی‌های جاری:تعهداتی هستندکه انتظارمی رودازمحل داراییهای جاری ویاایجادبدهی های جاری دیگرتسویه شوند.ونیزسررسیدآنهاکمترازیکسال یایک چرخه عملیات شرکت باشد.

انواع بدهی های جاری :
1-حسابهای پرداختنی: نقطه مقابل حسابهای دریافتنی است .این بدهی زمانی ایجادمی شودکه شرکتی بطورنسیه مبادرت به خریدکالایاخدمات می نماید.

2-اسنادپرداختنی کوتاه مدت :مانندچک وسفته هایی که درکوتاه مدت بایدپرداخت شوند.
3-هزینه های معوق :طی دوره حسابداری شرکتهاهزینه های خاصی رامتحمل می شوندکه بابت آنهاتاپایان دوره مالی وجهی پرداخت نمی گردد.مانندبهره اسنادپرداختنی کوتاه مدت ,بدهی های مرتبطباحقوق ودستمزدکارکنان,مالیات بردرآمدو;.

بدهی های بلندمدت :تعهداتی که بعدازیکسال و یایک چرخه عملیات تسویه خواهندشد.ماننداسنادپرداختنی بلندمدت ,اوراق مشارکت ,تعهدات بازنشستگی ,سایرمزایای بعدازبازنشستگی و; .

حقوق صاحبان سهام :
حقوق صاحبان سهام ازدوطبقه عمده تشکیل شده است .
1)سرمایه پرداخت شده : سرمایه آورده توسط سهامداران به شرکت
اجزای سرمایه پرداخت شده : سهام به ارزش اسمی و صرف سهام می باشد.
2)سودانباشته و اندوخته‌ها:
سودانباشته سودی است که شرکت سالیانه کسب می کند و بجای تقسیم بین سهامداران مجددا درشرکت سرمایه گذاری می شود.
اندوخته یعنی ایجادمحدودیت درتقسیم سود.اندوخته بردونوع است :اجباری واختیاری
اندوخته اجباری یعنی اینکه قانونابایدازسودهرخالص هرسال مقداری رااندوخته ومابقی را بین سهامداران تقسیم کنیم.اندوخته اجباری هم نرخ معین داردوهم سقف معین .طبق ماده 140 قانون تجارت هیات مدیره مکلف است ازسودخالص هرسال 5% رابعنوان اندوخته قانونی منظورنمایدتازمانیکه میزان اندوخته قانونی به 10%سرمایه شرکت برسد که پس ازآن اندوخته کردن سوداختیاری است .ودرصورتیکه شرکت افزایش سرمایه بدهد, اندوخته کردن سودبایدادامه یابدتامیزان اندوخته به 10%سرمایه جدیدبرسد.
اندوخته اختیاری ماننداندوخته احتیاطی,اندوخته عمومی,اندوخته طرح توسعه واندوخته وجوه استهلاکی اوراق قرضه .

برغم آنچه گفته شدمحدویتهایی دررابطه باآنچه ترازنامه نقل می کندموجوداست .برای مثال ازآنجاکه اقلام موجوددرترازنامه اعم ازدارایی ,بدهی ,وحقوق صاحبان سهام برمبنای قیمت تمام شده ثبت می شود,لذا ارزش بازار بسیاری ازاقلام ترازنامه افشانمی گردد.بعلاوه برخی منابعی که درایجادمنافع آتی موثرواقع می شونددرحسابهاثبت نمی شوند. مثلا علیرغم اینکه برتری گروه مدیریت شرکتی باعث افزایش ارزش شرکت می شوداماارزش این تیم ممتازدرحسابهاثبت نمی شود. زیرافرآیندحسابداری اساسابرمبادلات مبتنی می باشد.بنابراین اطلاعات موجود در ترازنامه به تنهایی جوابگوی نیاز اطلاعاتی تحلیل‌گران نیست.

2- صورت سود و زیان
فعالیت‌های یك شركت اعم از تولیدی، خدماتی، پیمانكاری، سرمایه‌گذاری و; باعث ایجاد جریانی از درآمدها (فروش) و هزینه‌ها می‌شود كه طبق اصول حسابداری از این جریان‌ها صورت سود و زیان تهیه می‌شود. صورت سود و زیان(پیوست6) گزارشی است که نتایج عملیات یک موسسه رادرطی یک دوره مالی نشان می دهد. گزارشگری سودیازیان خالص ناشی ازفعالیتهای عملیاتی ,بعنوان مبنایی برای تصمیمات سرمایه گذاری وسایرتصمیمات محسوب می شود.بعنوان مثال سودخالص هرسهم که درآمد(عایدات )هرسهم (EPS)نیزنامیده می شودکاربردی وسیع درتصمیم گیریهای مرتبط باسرمایه گذاری دراوراق بهاداردارد.سرمایه گذاران برای ارزیابی سودآوری آتی ودورنمای جریان نقدی شرکت وهمچنین ارزیابی منافع آتی که ازطریق سودسهام وافزایش قیمت سهام عایدآنهاخاهدشدتاکیدفراوانی براطلاعات سودگزارش شده دارند.این اطلاعات سرمایه گذاران رادرتعیین اینکه انتظارکدام اقلام درآینده نیزوجودداردویااینکه کدام اقلام ماهیتی اتفاقی وناپایداردارند,یاری می دهد.

3- صورت جریان‌های نقدی
گردش نقدینگی درشرکت درطول یکسال بوسیله صورت جریانهای نقدی اندازه گیری می شود.خصوصیت مهم این صورت مالی این است که منابع ومصارف وجوه نقد را درطول یکسال دقیقاتعیین می کند.صورت گردش وجوه نقد براساس اطلاعات موجود درصورت سود و زیان و ترازنامه محاسبه می شود.
افراد مختلف به منظور شناخت وضعیت مالی و عملكردی شركت به اطلاعات منعكس در صورتهای مالی علاقمندند كه این افراد را بطور كلی می توان به صورت زیر دسته بندی كرد .
1- بستانكاران كوتاه مدت: برای این افراد وضعیت نقدینگی شركت به منظور تعیین توان شركت در باز پرداخت تعهدات كوتاه مدت خود مهم می باشد .
2- وام دهندگان و دارندگان اوراق مشاركت شركت ها ( بستانكاران بلند مدت ) : برای این افراد تداوم فعالیت شركت مهم است . یعنی اینكه شركت بتواند در سالهای آتی اصل و فرع بدهی خود را بپردازد . برای اندازه گیری تداوم فعالیت شركت این افراد باید به سودآوری آتی و ریسك شركت توجه كنند .
3- سهامداران شركت : برای این افراد نیز تداوم فعالیت ، سودآوری و ریسك شركت مهم می باشد . سرمایه گذاران بایستی تا اندازه زیادی به صورت های مالی چاپ شده درگزارش های سالانه و گزارشهای میان دوره ای اتكا كنند . در مورد شركت های سهامی عام پذیرفته شده در بورس ، اطلاعات اضافی ابتدا به بورس اوراق بهادار ارائه شده و سپس در دسترس عموم قرار می گیرد .
4- مدیریت شركت : مدیریت شركت ضمن دارا بودن مسئولیت اداره شركت در برابر افراد فوق نیز مسئول می باشد . بنابراین به منظور برنامه ریزی ، آگاهی از نتایج تصمیمات گذشته و شناخت ضعف و قوت های شركت نیاز به اطلاعات مالی دارد .

افراد فوق به منظور شناخت وضعیت مالی شركت و تصمیم گیری درست از یكسری تكنیك های مالی استفاده می كنند . كه این تكنیك ها عبارتند از :

1)تجزیه و تحلیل افقی یا تجزیه و تحلیل روند :در تجزیه و تحلیل افقی یك سال بعنوان سال پایه تعریف شده و تغییرات اقلام موجود در تراز نامه و صورت سود و زیان به صورت درصدی از سال پایه در نظر گرفته می شود . براساس مقایسه اطلاعات سال مورد نظر با سالهای قبل روند مطلوب یا نامطلوب وضعیت مالی وعملكرد شركت تعیین می شود .
این موضوع با استفاده از اطلاعات مندرج در صورتحساب سود و زیان بالا در جدول زیر نشان داده می شود .
سال
1376 1375 1374 1373 1372 1371
فروش 450,000 360,000 330,000 320,000 312,000 300,000
سود خالص 22,950 14,550 21,450 19,200 15,600 15,000
برای محاسبه درصدهای روند ، انجام دو مرحله ضروری است . ابتدا سال پایه انتخاب می‌شود و به هر رقم در صورتهای مالی سال پایه ضریب وزنی 100 داده می شود . در مرحله دوم هر یك از ارقام مندرج در صورت های مالی سالهای بعد به صورت درصدی از ارقام سال پایه بیان می گردد .

مثال : درصدهای روند برای سال 72 و73 :
سال 1373 سال 1372
=فروش
=سود خالص
=فروش
=سود خالص

سال
1376 1375 1374 1373 1372 1371
فروش 150% 120% 11% 107% 104% 100%
سود خالص 153% 97% 143% 128% 104% 100%

درصدهای روند ارائه شده در بالا رشد ملایمی را برای فروش در سالهای اولیه و رشد شریعی را در سال های 1375 و1376 نشان می دهد . سود خالص تیر رشد فزاینده‌ای رانشان میدهد به استثنای سال 1375كه علیرغم افزایش در فروش سود خالص كاهش داشته است . این استثنا می تواند از تغییر نامساعدی در هریته های غیر عادی ناشی شده است . به هر حال شركت در سال 1376 كه افزایش سریعی را درسود نشان می دهد بر این مشكل غالب شده است . بطور كلی درصدهای روند نشان می دهد كه شركت سودآور و در حال رشد است .
بعنوان مثالی دیگر فرض كنید كه فروش ها در هر سال افزایش می یابند اما بهای تمام شده كالای فروش رفته با نرخی بیشتر افزایش می یابد این مساله نشان می دهد حتی اگر فروش‌ها در حال افزایش باشند ممكن است سودخالص شركت در حال كاهش باشد .

2- تجزیه و تحلیل عمودی : در تجزیه و تحلیل عمودی یك قلم مهم صورت های مالی بعنوان ارزش پایه در نظر گرفته می شود و سایر اقلام با آن مقایسه می شود . در ترازنامه معمولاً جمع كل دارایی بعنوان قلم مهم تلقی شده و سایر اقلام به صورت درصدی از آن محاسبه می شوند .
در صورت سود و زیان هم فروش قلم مهم بوده و سایر اقلام به صورت درصد از فروش بیان می شوند . با این تحلیل روابط موجود بین حساب ها و نسبت های آنها تعیین شده و در صورت انحراف از نسبت مورد نظر به سادگی می توان آن را تعیین كرد .
این درصدها اهمیت نسبی دارایی های جاری و غیر جاری و همچنین اهمیت نسبی مبالغ تامین شده توسط بستانكاران جاری، بستانكاران بلند مدت و سهامداران رانشان می دهد . با محاسبه درصدهای اجزا برای چند ترازنامه متوالی میتوانیم ببینیم كه اهمیت كدام یك از اقلام ترازنامه افزایش یافته و كدام مورد اهمیت خود را از دست داده است .

یك نمونه صورت سود و زیان مقایسه ای خلاصه شده صورت سود و زیان بعنوان مثال ارائه می گردد :

ریال
2×13 1×13 درصدهای اجزاء
2×13 1×13
فروش
‌بهای تمامشده‌كالای‌فروش رفته

هزینه ها
سود ناخالص

با ملاحظه درصدهای فوق می توان مشاهده كرد كه كاهش در سود ناخالص از 40% به 30% باكاهش هرتیه ها خنثی شده كه منجر به كاهش در سود ناخالص از 10% به 5% شده است .

3- تجزیه و تحلیل نسبت های مالی : نسبت مالی عبارتست از ارتباط ریاضی به صورت كسر بین ارقام موجود در ترازنامه و صورتحساب سود و زیان . محاسبه نسبت ها باعث می شود :
– اطلاعات مالی خلاصه و طبقه بندی شود .
– اطلاعات و ارزشهای مطلق در صورت سود و زیان و ترازنامه بصورت نسبی بیان شوند كه این امر باعث قضاوت صحیح تر نسبت به اطلاعات مالی می شود .
– اطلاعات به تناسب و میزان نیاز استفاده كنندگان در اختیار آنها قرار گیرد .
– باعث میشود استفاده كنندگان براساس ارزشها و اطلاعات كمی بتوانند قضاوت های كیفی بكنند .

انواع نسبت های مالی :
نسبت های نقدینگی : با استفاده از این نسبت ها وضعیت و توان نقدینگی شركت اندازه گیری می شود .

الف – نسبت جاری
ـــــــــــــــــــــــ = نسبت جاری

در نسبت جاری فرض بر اینست كه دارایی های جاری پشتوانه بازپرداخت بدهیی های جاری است . هر چه این نسبت بالاتر باشد و ضعیت نقدینگی شركت بهتر است . حد مطلوب این نسبت براساس نرم صنعت تعیین می شود . اما بصورت یك اصل كلی بهتر است كمتر از 2 نباشد .

برای دریافت اینجا کلیک کنید