پروژه دانشجویی مقاله اصول جنگ – نگرشی جدید به جنگ‌های صدر اسلام در word

توضیحات

  دانشجویی مقاله اصول جنگ – نگرشی جدید به جنگ‌های صدر اسلام در word دارای 173 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانشجویی مقاله اصول جنگ – نگرشی جدید به جنگ‌های صدر اسلام در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانشجویی مقاله اصول جنگ – نگرشی جدید به جنگ‌های صدر اسلام در word،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن دانشجویی مقاله اصول جنگ – نگرشی جدید به جنگ‌های صدر اسلام در word :

اصول جنگ – نگرشی جدید به جنگ‌های صدر اسلام

اصل تامین
تامین در لغت به معنای در امن قرار دادن و حفظ كردن چیز یا شخصی است.
یكی از اصول جنگ، دربعد عملیاتی و تاكتیكی نیز ‹‹ تامین ›› نام گرفته و چنین تعریف شده است:
كلیه اقداماتی كه به طور مستقیم و همه جانبه به منظور حفاظت یگان درمقابل دیده شدن، لو رفتن، مداخله،جاسوسی، غافلگیر شدن، خرابكاری و اقدامات ایذایی یا مختل كننده دشمن انجام می‌گیرد.

اصل تامین در بین اصول جنگ، جایگاه ویژه ای دارد، زیرا لازمه حتمی و جزء لاینفك اجرای موفقیت آمیز سایر اصول، و درنتیجه موفقیت در صحنه نبرد است و بدون رعایت این اصل، سایر اصول جنگ، آسیب پذیر و بی حاصل خواهند بود.
از این رو، نیروها مجری این اصل در یك یگان عملیاتی، باید آموزش دیده ترین، زبده ترین و كا آزموده ترین نیروها باشند تا به خوبی بتوانند از ایفای این وظیفه حساس و مهم بر آیند.
پیشینه تاریخی

از گذشته‌های بسیار دور، توجه به امنیت نیروهای جنگی، امری با اهمیت تلقی شده و استفاده از شیوه‌های تامینی د رحالت‌های مختلف نبرد معمول بوده است.
یكی از روش‌های تامین كه در بین ملل مختلف رایج بود. استفاده از قلعه‌ها و دژهای بلند نظامی بود كه سپاهیان را در برابر حمله دشمن محافظت می‌كرد. در مواضعی از این حصارها، سنگرها و برج‌های دیده بانی بود.

حفر كانال و خندق، زدن خاكریز، گذاشتن موانعی مانند تنه درختان تنومند پیرامون محل استقرارسپاهیان، ازشیوه‌های تامین یك لشكر به ویژه در شب به حساب می‌آید.
در گذشته، درمورد انتخاب زمان و مكان نبرد، برخی تدابیر امنیتی رعایت می‌شد. به عنوان مثال زمان آغاز نبرد. بعد از ظهر انتخاب می‌شد تا اگر لشكر در ادامه جنگ به مشكلی برخورد نمود، بتواند ازتاریكی شب جهت تجدید قوا یا عقب نشینی استفاده نماید یا محل نبرد درنزدیكی آبادی و شهر انتخاب نمی شد، برای اینكه درصورت شكست، مورد تهاجم دشمن قرارنگیرد.

همچنین برای تامین خزینه، اسلحه خانه، آشپزخانه و زنان و كودكان، آنها را در وسط نزدیك قلب لشكر مستقر می‌كردند.
پس از اختراع و به كارگیری سلاح‌های گرم مانند تفنگ و توپ، یكی از راه‌های تامین و حمایت از نیروها ی در حال حركت به سوی دشمن، یعنی پشتیبانی با آتش توپ از آنان، فراروی فرماندهان جنگ قرا ر گرفت. ناپلئون در به كار گیری این روش بسیار تاكید می‌ورزید.ناپلئون گمان می‌كرد كه سربازان بدون داشتن این پوشش حفاظتی و قرارگرفتن در زیر آتش توپخانه دشمن، روحیه خود را به سرعت از دست داده و پا به گریز می‌گذارند. ناپلئون در به كارگیری توپخانه به شدید ترین وجه تاكید داشت و به نظر وی تنها اثر عظیم آتش توپخانه بود كه می‌توانست نتیجه قطعی را به همراه داشته باشد.
اصل تامین درقرآن و سنت

دو منبع سرشار و بی پایان قرآن و سنت، به كارگیری اصل تامین و تدابیر امنیتی به هنگام نبرد را از نظر دور نداشته و در موارد متعدد و با تدابیر گوناگون، رزمندگان اسلام را در به كار بستن آنها توصیه نموده است.برخی از آن روشها و موارد عبارتند از:
اول، نحوه خواندن نماز در میدان نبرد

كیفیت خواندن نماز در جبهه، كه یكی ازشیوه‌های اجرای اصل تامین به شمار می‌آید، به این صورت است كه مسلمانان دو دسته شده، عده ای در حالی كه مسلح هستند به نماز جماعت می‌ایستند و عده ای مامور تامین و حفاظت دیگران می‌شوند.
دسته اول پس از آنكه ركعت اول را به جماعت برگزار نمود، ركعت دوم را به صورت فرادی می‌خواند و نماز را به پایان می‌برد. آنگاه مشغول حفاظت شده و دسته دوم با سلاح به جماعت در ركعت دوم امام ادامه می‌دهند و ركعت دوم خود را به فرادی می‌خوانند و امام تامل می‌كند تا با آنها سلام نماز را بدهد.
البته اگر جنگ شدت گرفت وامكان خواندن نمازخوف نبود و تامین جمعی ضرورت پیدا كرد. برای برقراری تامین، می‌توان نماز را در حین نبرد، پیاده یا سواره، بدون بسیاری از شرایط و حتی با اشاره بر پا داشت و این خود از اهمیت اصل تامین در جنگ حكایت دارد.

دوم: مقدم داشتن زره پوشان
امام علی ( ع ) یكی از شیوه‌های تامین جمعی درصحنه نبرد را، مقدم داشتن صفوف زره داران بر صفوف بی زره‌ها معرفی می‌كند; به عبارت دیگر، زره داران را موظف به حمایت و تامین بی زره‌ها می‌نماید. امروزه پیشروی نیروهای پیاده تحت حمایت تانك‌ها و نفر برهای زرهی را می‌توان به عنوان مصداقی از این فرمان حضرت دانست كه:
‹‹فقد موا الدارع و اخروا الحاسر ››
پس زره دار را جلو قرار دهید و بی زره را در عقب
سوم: تامین پرچم
در جنگ‌های قدیم، بر افراشته بودن پرچم یك لشكر سمبل پایداری و سرنگونی آن از نشانه‌های شكست به شمار می‌رفت. لذا آن را به دست افرادی شجاع، نیرومند و كار آزموده می‌سپردند و افرادی زبده را جهت تامین، پیرامون آن مستقر می‌ساختند. علی (ع ) اهمیت و چگونگی تامین پرچم را اینگونه تبیین می‌فرماید: پرچم خود را از جای حركت نداده ( آنرا برافراشته دارید )، دورش را خالی نكنید، و آن را به دست هر كس ندهید مگر به دلاوران و كسانی كه شما را ازهر پیشامدی مانع می‌شوند و از آنچه كه حفظ و نگهداری آن لازم است، دفاع می‌نمایند، زیرا كسانی كه بر بلاها و سختی‌ها شكیبا هستند، آنانند كه به اطراف پرچم دور زده، آن را از راست و از چپ و عقب و جلو نگهداری می‌نمایند. از آن عقب نمی افتند كه ( به دشمن ) تسلیم نمایند و بر آن پیش نمی گیرند كه آن را تنها گذارند.

اهداف تامین
اصل تامین، اهداف خاصی را تعقیب می‌كند كه به طور مختصر به آنها اشاره می‌كنیم:
اول: حفظ قدرت و توان رزمی
علاوه بر نقش تعیین كننده عوامل روحی – معنوی، حیات و موجودیت عملیاتی یك یگان در گرو وجود دو عامل است: تدبیر واندیشه نظامی، قدرت و توان رزمی.
قدرت و توان رزمی با در ختیار گرفتن سلاح‌های پیشرفته روز و مانورهای حساب شده نظامی به دست می‌آید. پس از تحصیل قدرت، نكته مهم این است كه چگونه این قدرت و توان به دست آمده را در صحنه نبرد حفظ و در نتیجه حداكثر استفاده را از آن، جهت دست یابی به اهداف مورد نظر ببریم.
در میان اصول جنگ، اصلی كه می‌تواند قدرت و توان رزمی را به عنوان مهم ترین هدفش حفظ نماید، اصل تامین است.
دوم: حفظ آزادی و ابتكار عمل

آزادی و ابتكارعمل، به یك فرمانده فرصت انتخاب و به كارگیری بهترین و موثرترین تاكتیك‌ها را می‌دهد. با این كار، دشمن را در موضع انفعالی قرارداده و به انجام عكس العمل‌های نسنجیده وخام وادار می‌كند، لذا قدرت تصمیم گیری از او سلب شده، دچار سرگردانی و بلاتكلیفی می‌گردد.
یكی از اهداف اصل تامین، حفظ آزادی و ابتكار عمل است، زیرا با دادن پوشش اطلاعاتی و ضد اطلاعاتی كه در پرتو عمل به اصل وتامین حاصل می‌شود.از یك طرف دشمن از قصد وهدف یگان مطلع نیست، لذا نمی تواند تصمیم و واكنش مناسب را اتخاذ كند، و از طرف دیگر، اطلاعات لازم را جهت در دست گرفتن ابتكار عمل در اختیارندارد.
سوم: كاهش آسیب پذیری

با رعایت اصل تامین، درصد آسیب پذیری یك یگان عملیاتی، چه در زمینه نیروهای انسانی و چه در زمینه امكانات و تجهیزات بسیار كاهش می‌یابد.
چهارم: تضمین عدم غافلگیری
كسب اطلاعات لازم از موقعیت دشمن و حفظ هوشیاری، دقت و آمادگی رزمی كه از لوازم و شرایط اصل تامین به شمار می‌رود و همچنین اتخاذ شیوه‌های اجرای اصل تامین به ویژه در حالت پدافند، از غافلگیر شدن توسط دشمن جلوگیری می‌كند، لذا یكی از اهداف مهم اصل تامین، تضمین عدم غافلگیری است.
پنجم: ناكام گذاشتن دشمن دركسب اطلاعات وشناسایی مناطق خودی كسب اطلاعات، یك مساله دو جانبه است، هم چنان كه ما به روش‌های گوناگون در پی كسب اطلاعات لازم از وضعیت دشمن هستیم. دشمن نیز به این كاردست می‌زند. برای آنكه دشمن را در دست یافتن به این اطلاعات ناكام سازیم، باید اصل تامین را به دقت پیاده كرده، با استفاده از شیوه‌های مناسب تامین، راههای نفوذ كسب اطلاعات توسط دشمن را مسدود نماییم.

شیوه‌های تامین
برای دستیابی به اصل تامین، شیوه‌های مختلفی وجود دارد كه برخی از آنها عبارتند از:
1- برقراری عوامل تامین
2- شناسایی و كسب اطلاعات
3- ضد شناسایی و حفاظت اطلاعات
4- برقراری سدهای موانع

5- عملیات ممانعتی
6- سرعت در حركات و اعمال
7- داشتن احتیاط مناسب و متحرك
8- پراكندگی
1- برقراری عوامل تامین
تامین امنیت یك یگان نظامی، در آفند و پدافند از راه عوامل مختلفی صورت می‌پذیرد.
الف: آفند.
در آفند، عوامل تامینی عبارتند از نیروهای گشتی – شناسایی، طلایه دار، جلوه دار، پهلودار، عقب دار، كه ما به اختصاربه برخی از مصادیق به كارگیری این عوامل در جنگ‌های صدر اسلام می‌پردازیم.

در جنگ‌های صدر اسلام. پیش فرستادن بخشی از نیروها به فرماندهی فردی كارآزموده به سوی دشمن، شیوهای معمول بوده است. این گروه كه از آن به ( مقدمه الجیش ) تعبیر می‌شد، دارای یك نیروی تامینی به نام ‹‹طلیعه ›› بود كه تقریبا” همان وظایف نیروهای اطلاعاتی – شناسایی و دیدبانان امروزی را به عهده داشته است.
برای نمونه، پیامبر اكرم (ص ) در جنگ خیبر، ‹‹ عبادبن بشر ›› و در جنگ حنین، ‹‹ خالد بین ولید ›› را به همراه گروهی به عنوان پیشاهنگ ( نیروی جلودار) اعزام نمود. حضرت علی (ع ) نیز در جنگ صفین ‹‹زیاد بن نضر ›› و ‹‹شرح بن هانی ›› را باسپاهی دوازده هزار نفره و به عنوان مقدم الجیش به سوی سپاهیان معاویه گسیل داشت. امادر عین حال پیامبر اكرم (ص ) به هنگام آرایش سپاه متناسب با صحنه نبرد، از تامین عقب لشكر و موضعی كه برای نبرد انتخاب می‌نمود، هرگز غفلت نمی ورزید. نمونه كامل آن، انتخاب چنین روشی در جنگ احد بود. حضرت با انتخاب گروهی تیر انداز ویژه و استقرار آن‌ها درموضع نفوذ احتمالی دشمن عقب لشكر را مورد حفاظت و تامین قرار داد. گرچه این نیروها به وظیفه خود عمل نكردند.
همچنین نقل است كه علی ( ع ) در جنگ جمل، ‹‹ هند مرادی جملی ›› را بر ساقه سپاه گماشت.
ب – پدافند

استقرار نیروهای تامینی، یكی از شیوه‌های اجرای اصل تامین درپدافند است. این نیروها از طریق دید بانی، اعزام گشتی و مراقبت و نگهبانی خطوط پدافندی را تامین می‌كنند و مابه اختصار به مصادیق این شیوه‌ها در جنگ‌های صدر اسلام می‌پردازیم.

دیدبانی به معنای تحت نظر داشتن منطقه استقرار دشمن است. علی ( ع ) در باره چگونگی استقرار دیدبان می‌فرماید:
‹‹برای خودتان در بلندی كوهها و میان تپه‌های مسطح، پاسبانان و دیده بان‌ها بگذارید تا دشمن از جایی كه می‌ترسید یا از جایی كه ایمن هستید، به طرف شما نیاید ( حمله نكند ) ››
گشتی‌های تامینی، وظیفه جلوگیری از نفوذ دشمن و جلوگیری از غافلگیری و به كمین افتادن نیروهای خودی را به عهده دارند.
گشتی‌های شناسایی – رزمی امروزی كاری مشابه با ‹‹ طلایع ›› در جنگ‌های صدر اسلام را برعهده دارند.
امیر مومنان علی ( ع ) وظیفه تامینی طلایع را این گونه بر می‌شمارد:

‹‹ نیروهای گشتی و افرادی مسلح باید دراطراف ( موضع پدافندی یا محل استقرار لشكر )، بیشه‌ها و تپه‌ها موضع بگیرند، تا نیروها را از گرفتار شدن در كمین دشمن محافظت نمایند››.
2- شناسایی و كسب اطلاعات
داشتن اطلاعات كافی و دقیق از وضعیت زمین، جو و دشمن، نقشی مهم درتامین یك یگان رزمی دارد ولازمه رسیدن به این اطلاعات، وجود یك سازمان اطلاعاتی در یگان رزم است.
گزارشهای فراوانی كه ماموران اطلاعاتی پیامبر (ص ) و علی (ع ) از نقاط مختلف ارسال نموده و زیر بنای تصمیمات مهم سیاسی – نظامی قرار می‌گرفت. ازوجود چنین سازمان منظمی در حكومت اسلامی حكایت می‌كند.پیغمبر اكرم ( ص ) در جنگ‌ها با استفاده از منابع متعدد خبری و شیوه‌های گوناگون، اخبار مربوط به دشمن را جمع آوری می‌كرد. آنگاه با تجزیه، تحلیل و ارزیابی خبر، اطلاعات مورد نیاز را استخراج می‌كرد.

در آن عصر، كسب خبر از راه اعزام تیمهای شناسایی بسیار متداول بود.در جنگ بدر، پیامبر ( ص ) با یكی از یارانش جهت كسب اطلاعات لازم در باره سپاه قریش از سپاه اسلام جدا شدند و در راه به ‹‹ سفیان ضمری ›› برخورد نموده و اخبار مور د نیاز را به دست آوردند.
در جنگ احد، حضرت یك تیم دو نفره به نامهای ‹‹ انس و مونس ›› را برای این منظور اعزام كردند.
در جنگ احزاب، ‹‹ حذیقه بن یمان ›› ماموریت پیدا كرد تا در میان نیروهای دشمن نفوذ كرده، از قصد آنان آگاه گردد.

باز جویی از اسرای دشمن و نیروهای اطلاعاتی آن، از دیگر شیوه‌های كسب خبر بود.
در جنگ بدر، دو تن ازآب رسانان دشمن، اسیر مسلمانان شدند. آندو رانزد رسول اكرم ( ص ) آوردند و حضرت با این سوال كه تعداد شترهای نحر شده آنان برای غذا چه تعداد است و آمار نیروهای دشمن را تخمین زد.

در جنگ خیبر، عمر بن خطاب یكی ازیهودیان را دستگیر و قصد قتل او را داشت كه پیامبر ممانعت فرمود و از او به عنوان منبع خبری استفاده كرد واطلاعاتی در باره مقر یهودیان، اهداف نقل و انتقال درداخل دژها، میزان ذخایر تسلیحاتی و پشتیبانی ومشخصات ادوات جنگی به دست آورد.
در سریه فدك، حضرت علی (ع ) نیز یكی از افراد دشمن را دستگیر كرد و در باره استعداد نیروی دشمن و مراكز اقتصادی آنان اخباری را به دست آورد كه بعدها موجب شكست دشمن شد.
در جنگ خندق به پیامبر (ص ) خبر رسید كه بنی قریظه پیمان شكنی كرده و از مشركان حمایت می‌كنند.پیامبر (ص ) برای ارزیابی خبر، گروهی را به تحقیق فرستاد و آنان در بازگشت این خبر را تایید كردند.
3- ضد شناسایی و حفاظت اطلاعات
ریشه همه اقدامات تامینی در حالات مختلف نبرد، تامین در مرحله طرح ریزی وتهیه دستورهای عملیاتی است، زیرا تلاش عمده دشمن این است كه از طرق گوناگون، به طرح و هدف عملیاتی ما كه حاوی اطلاعات ارزشمندی است. دست یابد، و از این طریق بتوانند تصمیم مناسب را جهت خنثی كردن آن و به دست گرفتن ابتكار عمل اتخاذ نماید.
فتح مكه به رغم گستردگی منطقه عملیات، دوری مسافت و حضور رزمندگان اسلام از تمام قبایل، نمونه بارز حفاظت طرح ها، دستورات وحركات است. در این نبرد، سپاه اسلام تا حر الظهران (12 كیلومتری مكه ) پیش رفت ولی فرماندهان و نیروها از هدف اصلی بی اطلاع بودند ودشمن هم كمترین اطلاعی از هدف پیامبر نداشت زیرا پیامبر (ص ) قبل از حركت دستور داد تا راه‌های ورود و خروج كنترل شود و از خروج افراد جلوگیری شود و به سران قبال به طور سری فرموده بود كه فلان روز و درفلان مكان با نیروهایتان به من ملحق شوید و این راز را نزد خود نگهدارید.
در سریه نخله نیز پیامبر اكرم ( ص )، عبدالله بن جحش را به عنوان فرمانده به همراه نامه ای به ماموریت فرستاد و فرمود: دراین مسیر حركت كن و پس از دو روز راه پیمایی، نامه را بگشای و طبق آن عمل كن.
4- برقراری سدها موانع

سدهای موانع، مواضعی هستند كه پیشروی دشمن را مسدود یا كانالیزه می‌كنند.
این موانع ممكن است طبیعی ( رودخانه، جنگل، ارتفاعات صعب العبور ) یا مصنوعی ( میدان مین، كانال، خاكریز; ) باشد.
حضرت علی (ع ) در نامه ای به شریح بن هانی و زیاده بن نضر در استفاده از موانع می‌فرماید:
پس هر گاه به دشمن برخوردید و یا دشمن به شما برخورد، باید لشكر گاه شما در جاهای بلند یا دامنه كوه‌ها یا كنار رودخانه‌ها باشد تا برای شما كمك بوده،جلوگیر باشد.
در جنگ احزاب، پیامبر اكرم (ص) برای دفاع از شهر مدینه، هم از موانع طبیعی بهره گرفت و هم از موانع مصنوعی، كوه سلع در سمت چپ و نخلستان‌ها و زمین‌های ناهموار و صعب العبور در سمت راست مدینه قرار داشت. حضرت بین این دو مانع، یك مانع مصنوعی ( خندق ) نیز ایجاد كرد. سپاه دشمن پس از یك ماه ماندن در پشت این موانع، بدون هیچ نتیجه ای و با از دست دادن چند تن از شجاعان خود مانند عمروبن عبدود دست به عقب نشینی زد.

5- عملیات ممانعتی
عملیات ممانعتی، عملیاتی است كه با هدف محروم ساختن دشمن از دستیابی آزادانه به منابع، مناطق حیاتی و یا عوارض حساس منطقه انجام می‌شود.
اعزام سپاهیان اسلام به ده‌ها غزوه وسریه، در واقع همان عملیات‌های ممانعتی بود. قطع راه تجاری مشركان مكه، غزوه، تبوك با هدف سركوب تجمع رومیان، جنگ ذات السلاسل با هدف سركوب تجمع مشركان، و; مصداق هایی از عملیات ممانعتی در جنگ‌های صدر اسلام اند.
6- سرعت در حركات واعمال
سرعت در حركت به سوی مواضع دشمن و جا

بجایی‌ها و اعمال، از دیگر شیوه‌های تامینی است. چرا كه علاوه بر غافلگیر كردن دشمن، تامین قابل قبولی را برای نیروهای عمل كننده فراهم می‌آورد. نمونه بارز به كارگیری این عامل را می‌توان در سرعت عمل پیامبر (ص ) در محاصره قلعه‌های خیبردید كه ساكنان آنجا وقتی صبحگاهان برای كار روزانه از قلعه خارج شدند، متوجه حضور سپاهیان اسلام در كنار قلعه‌ها شدند.

7- داشتن احتیاط مناسب و متحرك
احتیاط، بخشی از یك نیرو است كه در آغاز عملیات، درعقب یا دور از تماس دشمن نگهداری می‌شود. این نیرو باید تازه نفس، قوی و پر تحرك باشد.
امیر مومنان علی (ع ) در باره ضرورت وجود نیروی احتیاط می‌فرماید:
واجعلوا الخیل الروابط و المنتخبه ردءا” للواء و المقدمه

برای دریافت اینجا کلیک کنید