مقاله در موردپیوست استانداردهای حسابداری مفاهیم نظری گزارشگری مالی تحت word دارای 85 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله در موردپیوست استانداردهای حسابداری مفاهیم نظری گزارشگری مالی تحت word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله در موردپیوست استانداردهای حسابداری مفاهیم نظری گزارشگری مالی تحت word،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
هدف و جایگاه
1 جهت دستیابی به استانداردهای حسابداری هماهنگ، وجود یك مجموعه پیوسته از “اهداف” و “مبانی” مرتبط كه بتواند ماهیت، نحوه عمل و حدود گزارشگری مالی را مشخص كند لازم است. چنین مجموعهای، همانند یك قانون پایه، در تدوین استانداردهای حسابداری و حل و فصل مسائلی كه ممكن است در این راه پیش آید، ملاك عمل قرار خواهد گرفت. علاوهبر مزیت فوق، وجود یك مجموعه از مفاهیم نظری، به تعیین حدود قضاوت حرفهای در تهیه صورتهای مالی و محدودكردن رویههای حسابداری بهمنظور افزایش قابل مقایسه بودن اطلاعات مالی كمك خواهد كرد.
2 از آنجا كه مفاهیم نظری، به عنوان یك نظام منسجم از اهداف و مبانی مرتبط، بهمنظور تهیه استانداردهای حسابداری هماهنگ و تعیین حدود قضاوت حرفهای در تهیه و ارائه صورتهای مالی تدوین میشود لذا طبعاً نمیتواند تحت تأثیر الزامات حسابداری مقرر در قوانین آمره قرار گیرد بلكه ممكن است برخی اصول مندرج در آن از الزامات قانونی فراتر رود. بدیهی است الزامات حسا
بداری مقرر در قوانین آمره در تدوین استانداردهای حسابداری مدنظر قرار خواهد گرفت تا سازگاری
لازم بین رویههای حسابداری مندرج در قانون و نحوه عمل طبق استانداردهای حسابداری ایجاد گردد.
3 در موارد محدودی ممكن است بنابه ملاحظات عملی، بین این مجموعه و یك استاندارد حسابداری سازگاری كامل وجود نداشته باشد. در چنین حالاتی الزامات استاندارد حسابداری برالزامات مفاهیم نظری گزارشگری مالی برتری خواهد داشت.
4 مفاهیم نظری گزارشگری مالی یك استاندارد حسابداری نیست و لذا برای مسائل خاص مربوط به اندازهگیری یا افشا، استانداردی تعیین نمیكند. معهذا از طریق فراهمآوردن اطلاعاتی درمورد دیدگاه بكار گرفته شده در تدوین استانداردهای حسابداری، این مجموعه دررابطه با تهیه، حسابرسی و استفاده از صورتهای مالی مفید خواهد بود. بهعلاوه مبانی مندرج در این مجموعه بهعنوان نقطه اتكایی برای حل و فصل طیفی از مسائل حسابداری كه در مورد آنها استاندارد خاص ارائه نگردیده است، كاربرد خواهد داشت.
دیدگاه كلی
5 . در تدوین مفاهیم نظری حاضر، از میان مفاهیم گوناگون سود، مفهوم مبتنیبر “نگهداشت سرمایه” كه متكی بر مبانی اقتصادی است مورد پذیرش قرار گرفته است. این نظریه كه در محافل حرفهای جهان نیز مقبولیت یافته است، درآمدها و هزینهها را ناشی از تغییرات در داراییها و بدهیها تلقی میكند و تطابق منطقی آنها را تنها در پرتو ارائه تعاریف دقیق و روشنی از داراییها و بدهیها ممكن میداند.
گزارشگری مالی و اجزای آن
6 محصول نهایی فرایند حسابداری مالی، ارائـه اطلاعات مالی به استفادهكنندگان مختلف، اعم از استفادهكنندگان داخلی و استفادهكنندگان خارج از واحد تجاری، در قالب گزارشهای
حسابداری است. آن گروه از گزارشهای حسابداری كه با هدف تأمین نیازهای اطلاعاتی استفادهكنندگان خارج از واحد تجاری تهیه و ارائه میشود، در حیطه عمل گزارشگری مالی قرار میگیرد.
7 صورتهای مالی، بخش اصلی فرایند گزارشگری مالی را تشكیل میدهد. درحال حاضر یك مجموعه كامل صورتهای مالی شامل ترازنامه، صورت سود و زیان، صورت سود و زیان جامع و صورت جریان وجوه نقد (كه از این به بعد صورتهای مالی اساسی نامیده میشود) و یادداشتهای توضیحی میباشد. دیگر موارد تشكیلدهنده گزارشگری مالی مواردی از قبیل گزارش مدیران درباره فعالیت واحد تجاری و گزارش تحلیلی مدیران میباشد كه همراه با گزارش حسابرس مستقل (و حسب مورد گزارش بازرس قانونی) و صورتهای مالی مجموعهای تحت عنوان گزارش مالی سالانه را تشكیل میدهد. سایر گزارشهای مالی كه بهطور موردی و با اهداف خاص تهیه میشود دربرگیرنده مواردی از قبیل گزارشهای مالی تهیه شده بهمنظور دریافت تسهیلات مالی از بانكها، گزارش توجیهی هیئت مدیره جهت افزایش سرمایه در مورد شركتهای سهامی و اظهارنامه مالیاتی میباشد.
دامنه كاربرد
8 دامنه كاربرد این مجموعه، صورتهای مالی با مقاصد عمومی (كه ازاین به بعد صورتهای مالی نامیده میشود) میباشد. این صورتهای مالی حداقل بهطور سالانه و در راستای رفع نیازهای مشترك اطلاعاتی طیف وسیعی از استفادهكنندگان تهیه و ارائه میشود. سایر گزارشهای مالی از جمله گزارشهای مالی با اهداف خاص، جزء صورتهای مالی تلقی نمیشود.
معهذا برخی مبانی این مجموعه با تهیه و ارائـه چنین گزارشهایی، تا آنجا كه متكی به فرایند حسابداری مالی است، ارتباط پیدا میكند.
9 مفاهیم نظری حاضر در مورد صورتهای مالی كلیه واحدهای تجاری (انتفاعی) اعم از اینكه در بخش خصوصی یا عمومی فعالیت كنند كاربرد دارد. بدین ترتیب این مجموعه معطوف به واحدهای انتفاعی است لیكن عمدتاً در مورد واحدهای غیر انتفاعی نیز قابل اعمال است. خصوصیات كیفی اطلاعات مالی كه در بخش دیگری از این مجموعه تشریح گردیده است، بهطور یكسان در مورد واحدهای انتفاعی و غیرانتفاعی قابل اعمال است. سایر بخشهای این مجموعه با درجات متفاوتی از تأكید در اعمال آنها، در مورد واحدهای غیرانتفاعی، بكار گرفته میشود. دراینارتباط، طیف استفادهكنندگان صورتهای مالی گستردهتر میگردد تا اعضا و اعانهدهندگان، تأمینكنندگان منابع، مشتریان یا دریافتكنندگان كالاها و خدمات و تشكیلات نظارتی را دربر گیرد. همچنین اطلاعات در مورد رعایت قراردادها و هرگونه محدودیت در استفاده از وجوه اهمیت بیشتری مییابد و تأكیـد بر رقـم سود، جای خود را به تأكید برمعیارهای عملكرد مالی و غیرمالی متفاوتی میدهد.
واحد گزارشگر
10 گزارشگری مالی منعكسكننده حسابدهی واحد تجاری در قبال منابع آن است و از این رو مبنایی برای ارزیابی وظیفه مباشرت مدیریت و اتخاذ تصمیمات اقتصادی فراهم میآورد. صورتهای مالی بهعنوان بخش اصلی فرایند گزارشگری مالی، به استفادهكنندگان مختلف درارزیابی وضعیت مالی، عملكرد مالی و انعطافپذیری مالی واحد تجاری یعنی “واحدگزارشگر” یاری میرساند. “واحدگزارشگر” به یك واحد تجاری منفرد یا گروه واحدهای تجاری اطلاق میشود كه موضوع یك مجموعه صورتهای مالی مشخص است كه بنابر الزامات قانونی، قراردادی یا عرفی و بهمنظور رفع نیازهای اطلاعاتی استفادهكنندگان تهیه و ارائه میشود.
سایر موارد
11 مطالبی كه در این مجموعه با حروف پررنگ مشخص شده است مفاهیم اصلی را تشكیل میدهد و سایر مطالب جنبه توصیفی، تكمیلی و پشتیبان دارد.
پیوست استانداردهای حسابداری
مفاهیم نظری گزارشگری مالی
فصل اول
هدف صورتهای مالی
1ـ1 هدف صورتهای مالی عبارت از ارائـه اطلاعاتی تلخیص و طبقهبندی شده درباره وضعیت مالی، عملكرد مالی و انعطافپذیری مالی واحد تجاری است كه برای طیفی گسترده از استفادهكنندگان صورتهای مالی در اتخاذ تصمیمات اقتصادی مفید واقع گردد.
2ـ1 صورتهای مالی همچنین نتایج وظیفه مباشرت مدیریت یا حسابدهی آنها را در قبال منابعی كه دراختیارشان قرار گرفته منعكس میكند. استفادهكنندگان صورتهای مالی، برای اتخاذ تصمیمات اقتصادی، غالباً خواهان ارزیابی وظیفه مباشرت یا حسابدهی مدیریت میباشند. تصمیمات اقتصادی مزبور به عنوان نمونه شامل مواردی از قبیل فروش یا حفظ سرمایهگذاری در واحد
تجاری و انتخاب مجدد یا جایگزینی مدیران میباشد.
3ـ1 از آنجا كه صورتهای مالی عمدتاً بیانگر اثرات مالی رویدادهای گذشته است و لزوماً دربرگیرنده اطلاعات غیرمالی نیست، تمام اطلاعات مورد لزوم استفادهكنندگان را جهت اتخاذ تصمیمات اقتصادی فراهم نمیآورد. بااینحال، صورتهای مالی نیازهای اطلاعاتی مشترك اغلب استفادهكنندگان را رفع میكند.
4ـ1 اطلاعات ارائه شده در صورتهای مالی مشمول محدودیتهای مختلف دیگری نیز هست. اطلاعات مالی تحت تأثیر ابهامات موجود قرار میگیرد زیرا دربرگیرنده براوردها بوده و اثر معاملات بین دورههای مالی مشخص تخصیص یافته است. اطلاعاتی را كه نمیتوان برحسب واحد پول بیان كرد در متن صورتهای مالی قابل انعكاس نمیباشد. بهعلاوه، اطلاعـات منـدرج در صورتهـای مالی عمدتـاً تاریخی است، زیرا مرتبط بـا وضعیت مالی دریك تاریخ معین و عملكرد مالی و انعطافپذیری مالی برای یك دوره گذشته میباشد.
استفادهكنندگان صورتهای مالی و نیازهای اطلاعاتی آنان
5 ـ1 استفادهكنندگان صورتهای مالی به اشخاصی اطلاق میشود كه جهت رفع نیازهای اطلاعاتی متفاوت خود از صورتهای مالی استفاده میكنند. تأمین نیازهای اطلاعاتی تمام استفادهكنندگان توسط صورتهای مالی امكانپذیر نیست ولی نیازهایی وجود دارد كه برای همه استفادهكنندگان مشترك است . بالاخص همه استفادهكنندگان به نوعی به وضعیت مالی ، عملكرد مالی و انعطافپذیری مالی واحد تجاری علاقهمند هستند . اعتقاد براین است كه هرگاه صورتهای مالی معطوف به تأمین نیازهای اطلاعاتی سرمایهگذاران باشد ، اكثر نیازهای سایر استفادهكنندگان را نیز در حد توان برآورده میكند . بهعبارت دیگر اطلاعات تهیه شده برای سرمایهگذاران ، به عنوان یك مرجع اطلاعاتی برای سایر استفادهكنندگان نیز مفید است چرا كه اینان میتوانند اطلاعات مشخصتری را كه در معاملات خود با واحد تجاری بدست میآورند با این مرجع اطلاعاتی بسنجند . استفادهكنندگان صورتهای مالی و نیازهای اطلاعاتی آنها به شرح زیر است :
الف ـ سرمایهگذاران:
سرمایهگذاران به عنوان تأمینكنندگان سرمایه متضمن ریسك واحد تجاری و مشـاوریـن آنـان علاقهمنـد بـه اطـلاعـاتـی در مـورد ریسـك ذاتـی و بـازده سرمایهگذاریهای خود میباشند . اینان به اطلاعاتی نیاز دارند كه براساس آن بتوانند در مورد خرید ، نگهداری یا فروش سهام تصمیمگیری كنند و عملكرد مدیریت واحد تجاری و توان واحد تجاری را جهت پرداخت سود سهام مورد ارزیابی قرار دهند .
ب ـ اعطاكنندگان تسهیلات مالی :
اعطاكننندگان تسهیلات مالی علاقهمند به اطلاعاتی هستند كه براساس آن بتوانند توان واحد تجاری را در بازپرداخت بهموقع اصل و متفرعات تسهیلات دریافتی ارزیابی كنند.
ج ـ تأمینكنندگان كالا و خدمات و سایر بستانكاران:
تأمینكنندگان كالا و خدمات و سایر بستانكاران به اطلاعاتی علاقهمند هستند كه آنها را در اتخاذ تصمیم در زمینه فروش كالا و خدمات به واحد تجاری و ارزیابی توان واحد تجاری جهت بازپرداخت بدهیهای خود در سررسید، یاری رساند. بستانكاران تجاری برعكس اعطاكنندگان تسهیلات مالی به وضعیت واحد تجاری در كوتاهمدت علاقهمند هستند مگر آنكه واحد تجاری از مشتریان عمده آنان بوده و ادامه فعالیت آنان به تداوم معاملات با واحد تجاری متكی باشد.
د ـ مشتریان :
علاقه مشتریان به كسب اطلاعات در مورد تداوم فعالیت واحد تجاری است، بالاخص زمانی كه رابطه آنان با واحد تجاری بلندمدت بوده یا اینكه درحد قابل ملاحظهای به محصولات و خدمات واحد تجاری وابسته باشند.
ه ـ كاركنان واحد تجاری :
كاركنان و نمایندگان آنها به اطلاعاتی در مورد ثبات و سودآوری كارفرمایان خود علاقهمندند. اینان همچنین علاقهمند به اطلاعاتی هستند كه آنها را در ارزیابی توان واحد تجاری مبنیبر تأمین حقوق و مزایا، ایجاد فرصتهای شغلی و پرداخت مزایای پایان خدمت یاری دهد.
و ـ دولت و مؤسسات دولتی :
دولت و مؤسسات تابع آن در رابطه با تخصیص منابع علاقهمند به فعالیتهای واحد تجاری هستند. اینان همچنین برای تنظیم فعالیتهای واحدهای تجاری، تعیین سیاستهای مالیاتی و تشخیص مالیات و نیز تهیه آمار ملی به اطلاعات نیاز دارند.
ز ـ جامعه بهطور اعم :
آحاد جامعه به طرق مختلف تحت تأثیـر واحدهـای تجـاری قرار میگیرند. بهطور مثـال، واحدهـای تجـاری ممكن است در اقتصـاد محلی از طریق ایجـاد اشتغـال و استفـاده از محصولات فروشندگان محلی نقش قابل ملاحظـهای ایفاكنند. از طریق ارائـه اطلاعـات در مورد رونـدهـا و تحولات اخیـر در رشـد واحـد تجاری و طیففعالیتهای آن، صورتهـای مالی میتواند برای آحاد جامعه مفید باشد.
ح ـ سایر استفادهكنندگان :
اشخاص دیگری كه عمدتاً به ارائـه انواع خدمات به استفادهكنندگان فوقالذكر بالاخص سرمایهگذاران اشتغال دارند، جهت رفع برخی نیازهای اطلاعاتی خود به صورتهای مالی تكیه میكنند. اشخاص مزبور ازجمله شامل بورس اوراق بهادار، كارگزاران بورس، تحلیلگران مالی و پژوهشگران میباشند.
6ـ1 مدیریت واحد تجاری مسئول تهیه و ارائـه صورتهای مالی میباشد. مدیریت به شكل و محتوای صورتهای مالی علاقهمند است زیرا این صورتها ابزار اصلی انتقال اطلاعات مالی در مورد واحد تجاری به اشخاص خارج از آن است. مدیریت از اطلاعات اضافی در انجام وظایف برنامهریزی، تصمیمگیری و كنترل كمك میگیرد و قادر است شكل و محتوای چنین اطلاعات اضافی را در راستای رفع نیازهای خود تعیین كند. گزارش چنین اطلاعاتی خارج از دامنه كاربرد این مجموعه است. معهذا اطلاعات مندرج در صورتهای مالی منتشره بایستی با اطلاعات مورد استفاده مدیریت جهت ارزیابی وضعیت مالی، عملكرد مالی و انعطافپذیری مالی واحد تجاری در تضاد نباشد.
وضعیت مالی، عملكرد مالی و انعطافپذیری مالی
7ـ1 اتخاذ تصمیمات اقتصادی توسط استفادهكنندگان صورتهای مالی مستلزم ارزیابی توان واحد تجاری جهت ایجاد وجه نقد و زمان و قطعیت ایجاد آن است. این توان در نهایت، تعیینكننده ظرفیت واحد تجاری جهت انجام پرداختهایی از قبیل پرداخت حقوق و مزایا به كاركنان، پرداخت به تأمینكنندگان كالا و خدمات، پرداخت مخارج مالی، انجام سرمایهگذاری، بازپرداخت تسهیلات دریافتی و توزیع سود بین صاحبان سرمایه است. ارزیابی توان ایجاد وجه نقد از طریق تمركز بر وضعیت مالی، عملكرد مالی و جریانهای نقدی واحد تجاری و استفاده از آنها در پیشبینی جریانهای نقدی مورد انتظار و سنجش انعطافپذیری مالی، تسهیل میگردد.
8 ـ1 وضعیت مالی یك واحد تجاری دربرگیرنده منابع اقتصادی تحت كنترل آن، ساختار مالی آن، میزان نقدینگی و توان بازپرداخت بدهیها و ظرفیت سازگاری آن با تغییرات محیط عملیاتی است. اطلاعات درباره وضعیت مالی در ترازنامه ارائه میشود. اطلاعات درباره منابع اقتصادی تحت كنترل واحد تجاری و كاربرد این منابع در گذشته برای پیشبینی توانایی واحد تجاری جهت ایجاد وجه نقد از این منابع در آینده مفید است. اطلاعات در مورد ساختار مالی برای پیشبینی نیازهای استقراضی آتی و چگونگی توزیع سودها و جریانهای نقدی آتی بینافراد ذیحق در واحد تجاری مفید است. این اطلاعات همچنین برای پیشبینی میزان موفقیت احتمالی واحد تجاری جهت دستیابی به تسهیلات مالی بیشتر مفید میباشد. اطلاعات در مورد نقدینگی و توانایی بازپرداخت بدهیها برای پیشبینی توان واحد تجاری جهت ایفای تعهدات مالی خود در سررسید مفید است. “نقدینگی” به فراهمبودن وجه نقد در آینده نزدیك پس از احتساب تعهدات مالی تا آن زمان اطلاق میشود. “توان بازپرداخت بدهیها” به فراهمبودن وجه نقد جهت ایفای تعهدات مالی در سررسید و طی مدتی بالنسبه فراتر از آینده نزدیك اطلاق میشود. اطلاعات مربوط به ظرفیت سازگاری با تغییرات محیط عملیاتی برای ارزیابی میزان ریسك تحمل زیان یا كسب منافع از تغییرات غیرمنتظره مفید میباشد. این ظرفیت به انعطافپذیری مالی نیز مربوط میباشد.
9ـ1 عملكرد مالی واحد تجاری دربرگیرنده بازده حاصل از منابع تحت كنترل واحد تجار است. اطلاعات درباره عملكرد مالی درصورت سود و زیان و صورت سود و زیان جامع ارائه میشود. اطلاعات در مورد عملكرد مالی و تغییرپذیری آن برای پیشبینی ظرفیت واحد تجاری جهت استفاده مؤثر از منابع موجود آن و قضاوت درباره میزان اثربخشی استفاده احتمالی از منابع اضافی توسط واحد تجاری است.
10ـ1 اطلاعات در مورد جریانهای نقدی درصورت جریان وجوه نقد ارائه میشود. این اطلاعات از جنبهای دیگر عملكرد مالی واحد تجاری را از طریق انعكاس مبالغ و منابع اصلی جریانهای ورودی و خروجی وجه نقد به نمایش میگذارد. اطلاعات موصوف جهت ارزیابی میزان تأثیر عملكرد مالی واحد تجاری برجریانهای نقدی آن مفید میباشد و بالاخص در راستای ارزیابی انعطافپذیری مالی، مربوط تلقی میشود.
11ـ1 انعطافپذیری مالی عبارت از توانایی واحد تجاری مبنیبر اقدام مؤثر جهت تغییر میزان و زمان جریانهای نقدی آن میباشد به گونهای كه واحد تجاری بتواند درقبال رویدادها و فرصتهای غیرمنتظره واكنش نشان دهد. مجموعه صورتهای مالی، اطلاعاتی را كه جهت ارزیابی انعطافپذیری واحد تجاری مفید است منعكس میكند. انعطافپذیری مالی واحد تجاری را قادر میسازد تا از فرصتهای غیرمنتظره سرمایهگذاری بهخوبی بهره گیرد و در دورانی كه جریانهای نقدی حاصل از عملیات مثلاً بدلیل كاهش غیرمنتظره در تقاضا برای محصولات تولیدی واحد تجاری در سطح پایین و احتمالاً منفی قرار دارد به حیات خود ادامه دهد.
12ـ1 توضیحـات مكمل درارتبـاط با وضعیت مالی، عملكرد مالی و انعطافپذیری مالی دریادداشتهای توضیحی ارائـه میشود كـه جزء لاینفك صورتهـای مالی محسوب میگردد.
13ـ1 اجزای صورتهای مالی با یكدیگر ارتباط متقابل دارند زیرا منعكسكننده جنبههای مختلف معاملات یا سایر رویدادهای یكسان میباشند. اگرچه هریك از صورتهای مالی، اطلاعاتی را كه با دیگر صورتها متفاوت است ارائه میكند، احتمالاً هیچ یك از صورتها تنها در خدمت یك هدف واحد نیست یا همه اطلاعات لازم برای نیازهای خاص استفادهكنندگان را فراهم نمیآورد. بهطور مثال صورت سود و زیان اطلاعاتی را در مورد میزان سود دوره ارائه میكند، لیكن اطلاعات مندرج در ترازنامه و صورت جریان وجوه نقد به ارزیابی این امر كه آیا این سود، بازده معقولی است یا خیر و میزانی كه این سود بیانگر بازده نقدی است، كمك میكند.
پیوست استانداردهای حسابداری
مفاهیـم نظری گزارشگـری مالـی
فصل دوم
خصوصیات كیفی اطلاعات مالی
1ـ2 خصوصیات كیفی به خصوصیاتی اطلاق میشود كه موجب میگردد اطلاعات ارائه شده در صورتهای مالی برای استفادهكنندگان در راستای ارزیابی وضعیت مالی، عملكرد مالی و انعطافپذیری مالی واحد تجاری مفید واقع شود.
2ـ2 برخی خصوصیات كیفی به محتوای اطلاعات مندرج در صورتهای مالی و برخی دیگر به چگونگی ارائـه این اطلاعات مربوط میشود.
3ـ2 خصوصیات كیفی اصلی مرتبط با محتوای اطلاعات، ” مربوط بودن ” و ” قابل اتكابودن ” است. هرگاه اطلاعات مالی مربوط و قابل اتكا نباشد، مفید نخواهد بود. مربوطبودن و قابل اتكابودن خود متشكل از خصوصیات دیگری است كه در بندهای 8ـ2 الی 19ـ2 مطرح میشود.
4ـ2 خصوصیات كیفی اصلی مرتبط با ارائه اطلاعات، ” قابل مقایسهبودن ” و ” قابل فهمبودن ” است. حتی اگر اطلاعات مربوط و قابل اتكا باشد، مفید بودن آن درصورت قابل مقایسهنبودن و قابل فهمنبودن دچار محدودیت خواهد بود. خصوصیات كیفی قابل مقایسه بودن و قابل فهمبودن، برمفیدبودن اطلاعات میافزاید و در بندهای 20ـ2 الی 29ـ2 مطرح میشود.
5 ـ2 رابطه بین خصوصیات كیفی در شكل صفحه بعدنمایش یافته است.
كیفیت “اهمیت”
6ـ2 اهمیت یك كیفیت آستانهای است. اهمیت به جای اینكه یك خصوصیت كیفی اصلی لازم برای اطلاعات باشد یك نقطه انقطاع است و باید قبل از سایر خصوصیات كیفی اطلاعات مورد توجه قرار گیرد. اگر اطلاعات بااهمیت نباشد نیازی به بررسی بیشتر آن نیست.
مفاهیـم نظری گزارشگـری مالـی
رابطه بین خصوصیات كیفی اطلاعات مالی
اطلاعاتی كه حائز اهمیت نیست نمی¬تواند مفید باشد كیفیت آستانه¬ای
نوعی موازنه خصوصیات كیفی اصلی مرتبط با محتوای اطلاعات
لازم است
اطلاعاتی كه عاری از اشتباه و تمایلات
جانبدارانه باشد اطلاعاتی كه بر تصمیمگیریها تاثیر گذارد
خصوصیات كیفی اصلی
مرتبط با ارائه اطلاعات
7ـ2 اطلاعاتی بااهمیت است كه بتواند برتصمیمات اقتصادی استفادهكنندگان كه برمبنای صورتهای مالی اتخاذ میشود ، تأثیر گذارد . اگر اطلاعات، نادرست ارائـه شود یا حذف گردد ، اهمیت ارائـه نادرست یا حذف اطلاعات ، به میزان و ماهیت قلم مورد بحث براساس قضاوتی كه
در شرایط مربوط اعمال میشود ، بستگی دارد . جنبههایی از ماهیت كه برقضاوت در مورد اهمیت یك قلم تأثیر میگذارد شامل معاملات و سایر رویدادهای بوجود آورنده آن و نیز سرفصلهای خاص صورتهای مالی و افشائیاتی است كه تحت تأثیر قرار گرفته است. مواردی كه باید مدنظر قرار گیرد شامل سایر عناصر صورتهای مالی در كلیت آن و دیگر اطلاعات دردسترس استفادهكنندگان است كه بتواند بر ارزیابی آنها از صورتهای مالی تأثیر گذارد. این امر به طور مثال متضمن ملاحظه تأثیر آن قلم برارزیابی روندهاست. در مورد دو یا چند قلم مشابه، اهمیت مجموع و نیز تكتك آنها باید مدنظر قرار گیرد.
خصوصیات كیفی مرتبط با محتوای اطلاعات
مربوط بودن :
8ـ2 اطلاعاتی مربوط تلقی میشود كه برتصمیمات اقتصادی استفادهكنندگان در ارزیابی رویدادهای گذشته ، حال یا آینده یا تائید یا تصحیح ارزیابیهای گذشته آنها مؤثر واقع شود .
ارزش پیشبینیكنندگی و تأییدكنندگی
9ـ2 ” اطلاعات مربوط ” ، یا دارای ارزش پیشبینیكنندگی و یا حائز ارزش تأییدكنندگی است . نقشهای پیشبینیكنندگی و تأییدكنندگی اطلاعات به هم مربوط میباشند. به طور مثال، اطلاعات در مورد سطح و ساختار فعلی داراییهای واحد تجاری، برای استفادهكنندگانی كه سعی دارند توان واحد تجاری را در استفاده از فرصتها و واكنش به شرایط نامطلوب پیشبینی كنند، دارای ارزش است. همین اطلاعات دارای نقش أییدكنندگی
در مورد پیشبینیهای گذشته مثلاً درباره ساختار واحد تجاری و ماحصل عملیات میباشد.
10ـ2 اطلاعات در مورد وضعیت مالی و عملكرد مالی گذشته اغلب برای پیشبینی وضعیت مالی و عملكرد مالی آتی و سایر موضوعات مورد علاقه مستقیم استفادهكنندگان از قبیل پرداخت سود سهام و دستمزد، تغییرات در بهای اوراق بهادار و توانایی واحد تجاری جهت ایفای تعهدات خود در سررسید، مورداستفاده قرار میگیرد. برای اینكه اطلاعات دارای ارزش پیشبینیكنندگی باشد نیازی نیست كه در قالب یك پیشبینی صریح ارائه شود. معهذا توان پیشبینی براساس صورتهای مالی تحت تأثیر نحوه نمایش اطلاعات در مورد معاملات و سایر رویدادهای گذشته ارتقا مییابد. بهطور مثال هرگاه اقلام غیرمعمول، غیرعادی و غیر تكراری درآمد یا هزینه جداگانه افشا شود، ارزش پیشبینیكنندگی صورتهای عملكرد مالی افزایش مییابد.
انتخاب خاصه
11ـ2 برای ارائه اقلام در صورتهای مالی باید خاصه قلم مورد ارائه انتخاب شود. صورتهای مالی تنها میتوانند آن خاصههایی را ارائه كند كه برحسب واحد پول قابل بیان است. چندین خاصه پولی وجود دارد كه میتوان در صورتهای مالی ارائه كرد از قبیل بهای تمام شده تاریخی، بهای جایگزینی یا خالص ارزش فروش. انتخاب خاصهای كه قرار است در صورتهای مالی گزارش شود باید مبتنیبر مربوطبودن آن به تصمیمات اقتصادی استفادهكنندگان باشد اطلاعات در مورد سایر خاصهها ازجمله خاصههای غیرقابل بیان به پول از قبیل مقادیر و سررسیدها را میتوان با شرح اقلام در صورتهای مالی یا یادداشتهای توضیحی به استفادهكننده انتقال داد.
قابل اتكا بودن
12ـ2 برای اینكه اطلاعات مفید باشد باید همچنین قابل اتكا باشد . اطلاعاتی قابلاتكاست كه عاری از اشتباه و تمایلات جانبدارانه بااهمیت باشد و به طور صادقانه معرف آن چیز
ی باشد كه مدعی بیان آن است یا به گونهای معقول انتظار میرود بیان كند .
13ـ2 اطلاعات ممكن است مربوط باشد لیكن ماهیتاً یا در بیان چنان غیرقابلاتكا باشد كه شناخت آن در صورتهای مالی بهطور بالقوه گمراهكننده شود. بهطور مثال اگر اعتبار و مبلغ یك ادعای خسارت در یك اقدام قانونی مورد سئوال واقع شود، ممكن است شناخت كل مبلغ ادعا در ترازنامه برای واحد تجاری نامناسب باشد گرچه افشای مبلغ و شرایط ادعا میتواند مناسب باشد.
بیان صادقانه
14ـ2 اطلاعات باید اثر معاملات و سایر رویدادهایی را كه ادعا میكند بیانگر آن است یا به گونهای معقول انتظار میرود بیانگر آن باشد بهطور صادقانه بیان كند. بدینترتیب مثلاً ترازنامه باید بیانگر صادقانه اثرات معاملات و سایر رویدادهایی باشد كه منجر به عناصری در تاریخ ترازنامه شوند كه معیارهای شناخت را احراز كرده باشند.
15ـ2 بیشتر اطلاعات مالی تا حدی در معرض این مخاطره قرار دارند كه آنچه را كه مدعی نمایش آن هستند كاملاً به طور صادقانه بیان نكنند. این بداندلیل است كه در تشخیص معاملات و سایر رویدادهایی كه قرار است اندازهگیری شود یا در طراحی و اعمال روشهای اندازهگیری و ارائهای كه بتواند پیامهای مرتبط با آن معاملات و سایر رویدادها را انتقال دهد، مشكلات ذاتی وجود دارد. در برخی موارد اندازهگیری اثرات مالی اقلام ممكن است آنقدر مبهم باشد كه واحدهای تجاری عموماً از شناخت آنها در صورتهای مالی خودداری كنند. معهذا در مواردی دیگر ممكن است شناخت اقلام در صورتهای مالی مربوط تلقی شود و خطر اشتباه مربوط به شناخت و اندازهگیری آنها نیز افشا گردد (نحوه برخورد با ابهام در فصل4 مطرح میشود).
رجحان محتوا بر شكل
16ـ2 اگر قرار است اطلاعات بیانگر صادقانه معاملات و سایر رویدادهایی كه مدعی بیان آنهاست باشد، لازم است كه این اطلاعات براساس محتوا و واقعیت اقتصادی و نه صرفاً شكل قانونی آنها به حساب گرفته شود . محتوای معاملات و سایر رویدادها همواره با شكل قانونی آنها سازگار نیست. هرچند اثرات خصوصیات قانونی یك معامله خود بخشی از محتوا و اثر تجاری آن است، این اثرات بایستی در چارچوب كلیت معامله ازجمله هرگونه معاملات مرتبط مورد تفسیر قرار گیرد. بهطور مثال یك واحد تجاری ممكن است مالكیت قانونی یك كالا را بهشخص دیگری واگذار كند. لیكن هرگاه به شرایط معامله از یك دیدگاه كلی نگریسته شود، ممكن است این مطلب آشكار شود كه ترتیباتی وجود داشته است كه از ادامه دسترسی واحد تجاری به منافع اقتصادی آتی آن كالا اطمینان حاصل شود. در چنین شرایطی گزارش معامله به عنوان یك معامله فروش از لحاظ مقاصد گزارشگری، بیان صادقانه معامله انجام شده نمیباشد.
بیطرفی
17ـ2 اطلاعات مندرج در صورتهای مالی باید بیطرفانه یعنی عاری از تمایلات جانبدارانه باشد. چنانچه انتخاب و یا ارائـه این اطلاعات بهگونهای باشد كه برتصمیمگیری یا قضاوت در جهت نیلبه نتیجهای از قبل تعیین شده، اثر گذارد، صورتهای مالی بیطرف نمیباشد.
احتیـاط
18ـ2 تهیهكنندگان صورتهای مالی درعین حال باید با ابهاماتی كه بهگونهای اجتنابناپذیر بربسیاری رویدادها و شرایط سایهافكنده برخورد كنند. نمونه این ابهامات عبارت است از قابلیت وصول مطالبات، عمر مفید احتمالی داراییهای ثابت مشهود و تعداد و میزان ادعاهای احتمالی مربوط به ضمانت كالای فروش رفته. چنین مواردی با رعایت احتیاط در تهیه صورتهای مالی و همراه با افشای ماهیت و میزان آنها شناسایی میشود. احتیاط عبارت است از كاربرد درجهای از مراقبت كه در اعمال قضاوت برای انجام براورد در شرایط ابهام مورد نیاز است بهگونهای كه درآمدها یا داراییها بیشتر از واقع و هزینهها یا بدهیها كمتر از واقع ارائه نشود . اعمال احتیاط نباید من
جر به ایجاد اندوختههای پنهانی یا ذخایر غیر ضروری گردد یاداراییها و درآمدها را عمداً كمتر از واقع و بدهیها و هزینهها را عمداً بیشتر از واقع نشان دهد زیرا این امر موجب نقض بیطرفی است و بر قابلیت اتكای اطلاعات مالی اثر میگذارد.
كامل بودن
19ـ2 اطلاعات مندرج در صورتهای مالی باید باتوجه به كیفیت اهمیت و ملاحظات مربوط به فزونی منافع برهزینه تهیه و ارائـه آن، كامل باشد. حذف بخشی از اطلاعات ممكن است باعث شود كه اطلاعات نادرست یا گمراهكننده شود و لذا قابل اتكا نباشد و از مربوطبودن آن كاسته شود.
خصوصیات كیفی مرتبط با ارائـه اطلاعات
20ـ2 همانطور كه در بند 4ـ2 ذكر شد خصوصیات مربوط به ارائـه شامل “قابلمقایسهبودن” و “قابل فهمبودن” است. اطلاعاتی كه فاقد این خصوصیات باشد علیرغم مربوطبودن و قابل اتكابودن، دارای فایده محدودی است.
قابل مقایسه بودن
21ـ2 استفادهكنندگان صورتهای مالی باید بتوانند صورتهای مالی واحد تجاری را طی زمان جهت تشخیص روند تغییرات در وضعیت مالی ، عملكرد مالی وانعطافپذیری مالی واحد تجاری مقایسه نمایند . استفادهكنندگان همچنین باید بتوانند صورتهای مالی واحدهای تجاری مختلف را مقایسه كنند تا وضعیت مالی ، عملكرد مالی و انعطافپذیری مالی آنها را نسبت به یكدیگر بسنجند . بدینترتیب ضرورت دارد اثرات معاملات و سایر رویدادهای مشابه در داخل واحد تجاری و در طول زمان برای آن واحد تجاری با ثبات رویهاندازهگیری و ارائه شود و بین واحدهای تجاری مختلف نیز هماهنگی رویه در باب اندازهگیری و ارائه موضوعات مشابه رعایت گردد .
22ـ2 رعایت استانداردهای حسابداری موجب میگردد كه قابلیت مقایسه صورتهای مالی فراهم آید زیرا به موجب الزامات مندرج در استانداردهای مزبور، واحدهای تجاری مختلف باید برای حسابداری معاملات و رویدادهای مشابه از رویههای مشابهی استفاده كنند.
23ـ2 نیاز به قابلیت مقایسه را نباید با یكنواختی مطلق اشتباه گرفت و این خصوصیت نباید مانع از بكارگیری روشهای بهبود یافته حسابداری گردد. هرگاه رویه حسابداری مورد استفاده با خصوصیات كیفی “مربوطبودن” و “قابلاتكابودن” سازگار نباشد، برای واحد تجاری ادامه استفاده از آن رویه مناسب نخواهد بود. بهگونهای مشابه، درصورت وجود رویههای جایگزین “مربوطتر” و “قابل اتكاتر”، برای واحد تجاری مناسب نخواهد بود كه در رویههای حسابداری مورد عمل تغییر ندهد.
ثبات رویه
24ـ2 قابل مقایسه بودن مستلزم این امر است كه اندازهگیری و ارائه اثرات مالی معاملات و سایر رویدادهای مشابه در هر دوره حسابداری و از یك دوره به دوره بعد با ثبات رویه انجام گیرد و همچنین هماهنگی رویه توسط واحدهای تجاری مختلف حفظ شود. اگرچه برای نیل به قابل مقایسهبودن، ثبات رویه لازم است اما همیشه به خودی خود كافی نیست. بهطور مثال در دوران تورمی هرگاه دو واحد تجاری كه شرایط اقتصادی و عملكرد آنها عیناً مشابه است از مبنای بهای تمام شده تاریخی برای اندازهگیری داراییها استفاده كنند، درصورت تحصیل داراییهای خود در زمانهای مختلف نتایج متفاوتی را گزارش خواهند كرد.
افشائیات
25ـ2 یكی از پیش شرطهای قابل مقایسهبودن، افشای رویههای حسابداری بكار رفته در تهیه صورتهای مالی و همچنین افشای هرگونه تغییرات در آن رویهها و اثرات چنین تغییراتی میباشد. استفادهكنندگان باید قادر باشند تفاوت بین رویههای حسابداری برای معاملات و سایر رویدادهای مشابه را كه توسط یك واحد تجاری طی دورههای مختلف بكار گرفته شده و رویههایی را كه توسط واحدهای تجاری مختلف اتخاذ شده است، تشخیص دهند.
26ـ2 از آنجا كه استفادهكنندگان صورتهای مالی علاقهمند به مقایسه وضعیت مالی، عملكرد مالی و جریانهای وجوه نقد واحد تجاری در طول زمان میباشند، ارائـه اطلاعات مقایسهای برای حداقل یك دوره مالی قبل ضرورت دارد.
قابل فهم بودن
27ـ2 یك خصوصیت كیفی مهم اطلاعات مندرج در صورتهای مالی این است كه به آسانی برای استفادهكنندگان قابل درك باشد.
ادغام و طبقهبندی اطلاعات
28ـ2 یك عامل مهم در قابل فهم بودن اطلاعات مالی نحوه ارائـه آنهاست. برای اینكه ارائـه اطلاعات مالی قابل فهم باشد لازم است كه اقلام بهنحوی مناسب در یكدیگر ادغام و طبقهبندی شود. این موضوع در فصل6 تشریح میشود.
توان استفادهكنندگان
29ـ2 صورتهای مالی برای رفع نیازهای استفادهكنندگان مختلفی كه از درجات مختلف آگاهی از فعالیتهای تجاری و اقتصادی و نحوه حسابداری برخوردارند، تهیه میشود. معهذا اطلاعات مالی عموماً براساس این فرض كه استفادهكنندگان از آگاهی معقولی در مورد فعالیتهای تجاری و اقتصادی و نحوه حسابداری برخوردارند و اینكه مایل به مطالعه اطلاعات با تلاش معقولی هستند، تهیه میشود. درعینحال، اطلاعات پیچیدهای كه جهت رفع نیازهای تصمیمگیری اقتصادی مربوط تلقی میشود نباید به بهانه مشكلبودن درك آن توسط برخی استفادهكنندگان از صورتهای مالی حذف شود، گرچه این گونه اطلاعات نیز باید حتیالمقدور به گونهای ساده ارائه شود.
محدودیتهای حاكم بر خصوصیات كیفی اطلاعات مالی
30ـ2 بهندرت میتوان اطلاعاتی تهیه كرد كه كاملاً مربوط، قابلاتكا، قابلمقایسه و قابل فهم باشد. برخی از مؤثرترین محدودیتها در بندهای 31ـ2 تا 34ـ2 تشریح میگردد:
موازنه بین خصوصیات كیفی
31ـ2 یكی از محدودیتها این است كه اغلب نوعی موازنه یا مصالحه بین خصوصیتهای كیفی ضرورت دارد. بهطور مثال اطلاعاتی كه قابل اتكاتر است اغلب از درجه مربوطبودن كمتری برخوردار است و بهعكس. عموماً هدف، دستیابی به نوعی توازن بین انواع خصوصیات بهمنظور پاسخگویی به اهداف صورتهای مالی است. اهمیت نسبی خصوصیتهای كیفی در موارد مختلف امری قضاوتی است.
32ـ2 مثال دیگری از تضاد بالقوه بین خصوصیات كیفی، تضاد بین “بیطرفی” و “احتیاط” است كه هردوی آنها از خصوصیات مربوط به قابلیت اتكا محسوب میشود. بیطرفی عبارت از عاریبودن از تمایلات جانبدارانه است. معهذا اعمال احتیاط بیش از حد معمول، منجربه بیان كمتر از واقع داراییها و درآمدها و بیان بیشتر از واقع بدهیها و هزینهها میشود. برای اجتناب از این خطری كه متوجه
“بیطرفی” است، “احتیاط” را نباید به عنوان یكانحراف سیستماتیك در اندازهگیری تعبیر كرد، بلكه احتیاط را باید نوعی طرز تفكر تعبیر كرد كه ارزیابی دقیق ابهامات و توجه هشیارانه به خطرات احتمالی را میطلبد. حالت مطلوب این است كه میزان تردید ناشی از برخورد محافظهكارانه، كاملاً با تمایل به خوشبینی بیش از حد جبران شود.
به موقع بودن
33ـ2 هرگاه تأخیری نابجا در گزارش اطلاعات رخ دهد، اطلاعات ممكن است خصوصیت مربوط بودن خود را از دست بدهد. ممكن است لازم شود كه مدیریت نوعی موازنه بین مزیتهای نسبی “گزارشگری بهموقع” و “ارائـه اطلاعات قابل اتكا” برقرار كند. برای ارائـه به موقع اطلاعات، اغلب ممكن است لازم شود قبل از مشخص شدن همه جنبههای یك معامله یا رویداد، اطلاعات موجود گزارش شود كه این از قابلیت اتكای آن میكاهد. بهعكس، هرگاه بهمنظور مشخصشدن همه جنبههای مزبور، گزارشگری با تأخیر انجام گردد، اطلاعات ممكن است كاملاً قابل اتكا شود، لیكن برای استفادهكنندگانی كه باید طی این مدت تصمیماتی اتخاذ كنند بیفایده شود. برای نیل به موازنـه بین خصوصیات مربوطبودن و قابل اتكابودن، باتوجه به الزامات قانونی در مورد زمان ارائـه اطلاعات، مهمترین موضوعی كه باید مورد توجه قرار گیرد این است كه چگونه به بهترین وجه به نیازهای تصمیمگیری اقتصادی استفادهكنندگان پاسخ داده شود.
منفعت و هزینه
34ـ2 توازن بین منفعت و هزینه به جای اینكه یك خصوصیت كیفی باشد یك محدودیت مهم است. منفعت حاصل از اطلاعات باید بیش از هزینه تهیه و ارائـه آن باشد. معهذا ارزیابی منفعت و هزینه اساساً یك فرایند قضاوتی است. مضافاً هزینهها لزوماً برعهده استفادهكنندگانی كه از منافع اطلاعات بهره میبرند قرار نمیگیرد. همچنین منافع اطلاعات ممكن است نصیب استفادهكنندگانی غیر از آنهایی كه اطلاعات برای آنها تهیه شده است، شود. به دلایل فوق اغلب ارزیابی منفعت و هزینه تهیه و ارائه اطلاعات مشكل است. بااینحال تدوینكنندگان استانداردهای حسابداری و نیز تهیهكنندگان و استفادهكنندگان صورتهای مالی باید از این محدودیت آگاه باشند.
تصویر مطلوب
35ـ2 اغلب گفته میشود كه صورتهای مالی باید تصویری مطلوب از وضعیت مالی، عملكرد مالی و انعطافپذیری مالی واحد تجاری ارائـه كند. “تصویر مطلوب” مفهومی پویاست كه محتوای آن در پاسخگویی به موضوعاتی از قبیل پیشرفت در حسابداری و تغییرات در نحوه فعالیتهای تجاری تكامل مییابد. هرچند این مجموعه مستقیماً به مفهوم “تصویرمطلوب” نمیپردازد، انتظار براین است كه در كنار استانداردهای حسابداری به مرور به تكامل تفسیر مفهوم فوق كمك كند.
پیوست استانداردهای حسابداری
مفاهیـم نظری گزارشگـری مالـی
فصل سوم
عناصر صورتهای مالی
1ـ3 صورتهای مالی، اثرات مالی معاملات و سایر رویدادها را از طریق طبقهبندی كلی آنها برح
سب خصوصیات اقتصادیشان نمایش میدهد. این طبقات كلی، عناصر صورتهای مالی نام گرفتهاند. ارائـه این عناصر در ترازنامه و صورت سود و زیان، متضمن تقسیم آنها به طبقات فرعی است. بهطور مثال داراییها و بدهیها را میتوان برحسب ماهیت یا كاركرد آنها در فعالیت تجاری
طبقهبندی كرد تا ارائـه اطلاعات بهگونهای صورت گیرد كه برای اهداف تصمیمگیری استفادهكنندگان حائز حداكثر فایده باشد.
برای دریافت اینجا کلیک کنید
تعداد کل پیام ها : 0