مقاله بررسی عزت نفس بین زنان متأهل و مجرد تحت word

توضیحات

 مقاله بررسی عزت نفس بین زنان متأهل و مجرد تحت word دارای 72 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله بررسی عزت نفس بین زنان متأهل و مجرد تحت word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله بررسی عزت نفس بین زنان متأهل و مجرد تحت word،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله بررسی عزت نفس بین زنان متأهل و مجرد تحت word :

بررسی عزت نفس بین زنان متأهل و مجرد

چكیده
در این تحقیق،به بررسی عزت نفس بین زنان متأهل و مجرد پرداخته شد بدین ترتیب كه میزان عزت نفس را با تست كوپراسمیت مورد سنجش قرار دادیم.

نمونه تحقیق 30 نفر زن متأهل و 30 نفر مجرد در نظر گرفته شد، پس از بدست آوردن نمرات خام، جدول توزیع فراوانی، شاخصهای گرایش مركزی و پراكنش، نمودارهای چند ضلعی ترسیم شد و در نهایت از طریق آزمونt گروههای مستقل به بررسی تفاوت بین عزت نفس دو گروه پرداختیم .
از آنجائیكه t بدست آمده كوچكتر از t جدول بود به این نتیجه رسیدیم كه تفاوتی بین عزت نفس زنان متأهل و مجرد وجود ندارد .

مقدمه
در روان شناسی شخصیت و روان شناسی اجتماعی مباحث جنجال برانگیزی مطرح می شوند، این مباحث جذابیت خاصی را برای محققین ایجاد نموده و زمینه مساعدی را برای برپایی تحقیقات بنیادی و كار بردی فراهم ساخته اند. یكی از موضوعاتی كه همواره به مانند پلی ارتباط بین روان شناسی شخصیت و روان شناسی اجتماعی را ایجاد می كند،مبحث خویشتن است . در مبحث خویشتن ، عزت نفس ، كنترل خویشتن و… عنوان می گردد .
در حال حاضر، تحقیقات فراوانی در زمینه عزت نفس صورت می گیرد كه عوامل شكل دهنده آن را معرفی خواهند كرد .(كریمی، یوسف،1364، ص 24 )

در زمینه عوامل مؤثر بر عزت نفس عنوان می گردد كه عوامل گوناگونی در ارتباط با آن می باشند ،كه این پژوهش هدف آن است از تفاوت های متعددی كه بین مجردین و متأهلین وجود دارد عزت نفس مورد ارزیابی قرار می گیرد. به عبارت دیگر رابطه ازدواج و عزت نفس مورد بررسی قرار می گیرد .

موضوع تحقیق:
بررسی میزان عزت نفس بین زنان متأهل و مجرد.

فایده، اهمیت، هدف تحقیق:
یكی از زیر بنایی ترین و مهمترین عوامل مؤثر در سلامتی روان ، عزت نفس می باشد. چنین به نظر می رسد كه بحث پیرامون این موضوع ،یك ضرورت اساسی ، به منظور ارتقاء سطح بهداشت روانی در جامعه می باشد .
نیاز اصلی و اساسی ما در زندگی داشتن احساس خوب در مورد خودمان است ، ما نیاز داریم كه خود را از نظر جسمی ، فكری و احساسی و عاطفی انسان خوب و با ارزش بدانیم. چنین احساسی ، نیاز قطعی و اساسی است كه بدون دادن اعتبار و ارزش لازم به خودمان هرگز قادر نخواهیم بود تا از احساس آرامش و آسایش درون برخوردار شویم.( نینوایی ،1375،ص 14ـ13)
زنان در جامعه از جایگاه ویژه ای برخوردار هستند . نیمی از جمعیت را زنان تشكیل می دهند . این قشر از حساسیت خاصی برخوردار است كه اگر به نیاز آنها توجه كافی مبذول نشود، مسلماً خسارت های زیانباری چه از لحاظ اقتصادی ـ اجتماعی به جامعه وارد خواهد آمد .

پس با توجه به اهمیت موضوع عزت نفس و قشر وسیعی از زنان كه در جامعه زندگی می كنند برآن شدیم تا به بررسی عزت نفس در بین زنان بپردازیم . از طرفی یكی دیگر از مسائلی كه در زندگی زنان مورد توجه قرار گرفت مسأله ازدواج است تصمیم گرفته شد كه به بررسی عزت نفس در بین زنان متأهل و مجرد پرداخته شود تا مشخص گردد آیا بین زنان متأهل و مجرد از لحاظ عزت نفس تفاوتی وجود دارد یا خیر؟ اگر تفاوتی مشاهده می شود در پی علل باشیم تا پس از شناخت عامل در پی رفع آن برآییم .

فایده دیگر این تحقیق این است كه به بالا بردن شعور فرهنگی ایرانیان كمك كنیم تا به نقش اساسی زن در جامعه پی برده شود و به این ترتیب قسمتی از مشكلاتی كه سبب آن زنان هستند در جامعه رفع شود .

فرضیه های تحقیق :
در این تحقیق برای رهنمود بخشیدن به فرآیند پژوهش فرضیه های ذیل عنوان می گردند :
فرض صفر
بین میزان عزت نفس و متغیر ازدواج در بین زنان ارتباط معنی داری وجود ندارد.

فرض خلاف
بین میزان عزت نفس و متغیر ازدواج در بین زنان ارتباط معنی داری وجود دارد .

تعریف عملیاتی :
1ـ عزت نفس طبق تعریف فرهنگنامه ای : ارجمندی خود ، گرامی داشتن خود ، عزیز دانستن خود ( عمید، 1363 ، ص 863 )
2ـ عزت نفس تصورات ، نگرشها ، ارزیابی هایی كه شخص به طور مدام درباره خود انجام می دهد ( كوپر اسمیت ، 1967 )

الف) مفاهیم نظری تحقیق :
عزت نفس یا خود ارزیابی ، اثرات برجسته ای در جریان فكری ، تمایلات ، ارزشها و هدفهای شخص دارد و كلید فهم رفتار اوست . به منظور شناخت كیفیات روانی انسان و پی بردن به روحیات او باید به طبیعت و میزان عزت نفس و معیارهای قضاوت وی درباره «خویشتن» آگاهی یافت . یكی از الگوهای ساختاری عزت نفس «مفهوم خود» است كه به توضیح آن می پردازیم .

مفهوم خود
انسان در فرایند جامعه پذیری می آموزد كه « خود» را به عنوان موجودی مستقل و جدا از دیگران باز شناسد . خود دارای هویت مشخصی است كه دیگران در برابر او واكنش نشان می دهند. نوزاد انسان در بدو تولد مفهومی از خود ندارد و آگاهی از هستی خویش را در فرایند اجتماعی شدن می یابد .
خود شامل تمام افكار، ادراكات و ارزشهایی است كه من« آنچه هستم» و « آنچه می توانم انجام دهم» را شامل می شود. این خود ادراك شده به نوبه خود هم بر ادراك فرد از جهان و هم بر رفتار او تأثیر می گذارد .

سه جنبه كه جیمز برای خود قائل می شود عبارتست از :
الف ـ جنبه مادی (مثل آب و …)
ب ـ جنبه روانی( حالات هوشیاری، نگرشها و…)
ج ـ جنبه اجتماعی ( تشخیص و شناسایی دیگران از من)

ابعاد عزت نفس
1ـ تنفر از خود
كسانی كه برای خود عزت نفس اندك قائلند، به حقارت خود معتقدند و دوست داشتنی نیستند. آنها از خود انتظارات غیر منطقی دارند ، همیشه به شدت از خود انتقاد می كنند ، از موقعیتهای اجتماعی هراسناكند ، انتظار شكست می كشند و می خواهند همیشه در حاشیه باشند .

2ـ شك و تردید درباره خود
افراد دارای عزت نفس متوسط از ویژگیهای چندی برخوردارند. آنها به خود شك می كنند ، خوشبین بوده و انتقاد كمتری را می پذیرند، مایلند خود را با دیگران تطبیق دهند ، آنها برای برطرف كردن تردید خود جویای شناخت و تأیید بیرونی هستند . مسأله اصلی این افراد عدم اطمینان است . آنها در واقع بازیگر نقشی هستند كه دیگران را خوشحال می كند نه خود را .

3ـ تأیید خود
كسانی كه برای خود عزت نفس زیادی قایلند ، اساساً به خود اعتماد دارند . چنین حالتی آنها را علاقمند می سازد كه با تمام وجود به استقبال مسایلی بروند و ابراز وجود كنند . این امر به آنها شجاعت می دهد تا در مقابل تهدیدها ایستادگی نمایند. چنین افرادی گوشه گیر نبوده ، انتقاد را می پذیرند، ناكامیها را تحمل می كنند . شكست آنها را از پا در نمی آورد و از نظر جسمی سالمند . با وجودی كه از نقاط ضعف و قدرت خود آگاه هستند ، از خود انتقاد نكرده ایراد نمی گیرند .( ستوده ، 1376، ص 272،271)
البته نگرش دیگری نیز در مورد عزت نفس وجود دارد و آن اینست كه افرادی وجود دارند كه در مورد «خود» واقع نگر نیستند یعنی بیش از آنچه هستند نسبت بخودشان نگرش مثبت دارند و این عده كسانی هستند كه دچار احساس بزرگ منشی دارند و بنظر افراد متكبر و از خود راضی می آیند .

نقش خانواده در شكل گیری عزت نفس:
روان شناسان بر نش قاطع تجارب عاطفی اولیه ( بویژه رابطه مادر و كودك ) در تعیین احساسات، هیجانات و خود ارزشمندی تأكید دارند. به اعتقاد آنان قبل از اینكه نظام شناختی فرد و افكار مربوط به ارزشمندی خود، تكوین یابد، میزان پذیرش كودك بر عزت نفس تأثیر می گذارد .

راجرز كسی كه اصطلاح پذیرش یا توجه مثبت غیر مشروط را بكار برد ، اولین كسی است كه مستقیماً در مورد نقش روابط خانوادگی در شكل گیری مفهوم خود و عزت نفس صحبت نموده است . او فرض می كرد كه عزت نفس بالا ، از محیط خانوادگی كه محبت را به اطاعت و یا موفقیت خود مشروط نمی كند، ناشی می شود . والدین كودكان با عزت نفس بالا به طور غیر مشروط ( فقط به خاطر خود كودكان ) به آنان عشق و محبت می ورزند و آنها را با همه ویژگیهایی كه دارند، می پذیرند . (پریش، 1991)

باس نیز بیان می كند ، عشق و محبت غیر مشروط والدین هسته عزت نفس را تشكیل می دهد . این قبیل والدین هیچ شرطی قائل نمی شوند، بنابراین كودكان آنها نیز یاد می گیرند كه مهمترین افراد زندگی( یعنی والدین) آنها را فقط به دلیل اینكه« هستند و وجود دارند » ارزشمند می دانند .
بیشتر نظریه پردازان اتفاق نظر دارند كه زیر بنای عزت نفس در خانواده و در نخستین سالهای زندگی بر اثر نگرش و طرز رفتار والدین نسبت به كودك ایجاد می شود . به نظر می رسد كه نگرش و تعامل كودك و والدین در سه زمینه از اهمیت ویژه ای برخوردار است . اولین حیطه به میزان پذیرش ، علاقه و گرمی ابراز شده نسبت به كودك مربوط می شود .

به طور كلی ، اكثر نظریه پردازان اتفاق نظر دارند كه پذیرش یا توجه مثبت غیر مشروط ، پیش نیاز اصلی برای عزت نفس مثبت است .
حوزه احساس دوم در تعامل والدین و فرزندان به آسان گیری و تنبیه مربوط
می شود . اطلاعات موجود نشان می دهند كه والدین كودكان با عزت نفس بالا ، خواسته های مشخص و روشنی دارند كه با عزمی راسخ اعمال می شود . والدین كودكان با عزت نفس پایین ، برخلاف این الگو ،‌كمتر راهنمایی می كنند و معمولاً به جای پاداش، از تنبیه استفاده میكنند . تسلط ، طرد و تنبیه شدید منجر به عزت نفس پایین می شود . كودكان تحت این شرایط ، تجربیات كمتری از عشق و موفقیت بدست می آورند و گرایش به مطیع بودن و گوشه گیری و گاه پرخاشگری دارند .
حوزه حساس سوم در تعامل والدین و كودكان در مورد اعمال رویه های دموكراتیك است . والدین كودكانی كه عزت نفس بالایی دارند ، مجموعه قوانین گسترده ای برقرار میكنند و اشتیاق زیادی به اعمال آنها دارند ، ولی رفتارها در محدوده تعیین شده ، غیر اجباری و با پذیرش حقوق و عقاید كودك همراه است . والدین كودكان با عزت نفس پائین محدودیت های نامشخص و اندكی را تعیین
می كنند و روشهای نظارت مستبدانه ، سلطه جو ، طرد كننده و سازش ناپذیر دارند .
كوپر اسمیت 1 از مطالعه نوجوانان به این نتیجه رسید كه علاقه عمیق كودكان و پذیرش آنها ، مشخص كردن دقیق محدوده اعمال آنها و راهنمایی براساس قوانین روشن ، آزادی در اعمال فردی كه در این محدوده مشخص قراردارد ، رفتار غیر تنبیهی و احترام به عقاید كودكان تا حد زیادی در رشد عزت نفس بالا دخیل است .
در نتیجه به طور خلاصه والدین فرزندانی كه عزت نفس بالایی داشتند ، غالباً طرز برخوردها و شیوه های رفتاری زیر را دارا بودند :
1- آنها پذیرنده ، مهربان و درگیر بوده و مشكلات و علائق بچه ها را مهم تلقی میكردند .
2- آنها سختگیر بودند به این معنی كه قوانین را به دقت ، به طور مستمر گوشزد كرده و بچه ها را تشویق می كردند تا آنان معیارهای سطح بالای رفتاری را رعایت كنند.
3- آنها آزاد منشانه رفتار میكنند ، به طوری كه عقاید بچه را در مورد تصمیماتی از قبیل ساعت خوابشان در نظر می گرفتند و كودك را در برنامه ریزی های خانوادگی ، شركت می دادند .

عوامل مؤثر در رشد عزت نفس :
كوپر اسمیت چهار عامل اساسی را در رشد عزت نفس دخیل می داند :
نخست : میزان دریافت رفتارهای احترام آمیز و پذیرا كه شخص از افراد مهم زندگی اش دریافت می دارد . در نتیجه ما خودمان را همان گونه كه ارزیابی می شویم ارزیابی میكنیم .
دوم : تاریخچه موفقیتها و همچنین پایگاه و مقامی كه در جهان دارد .

سوم : شیوه تفسیر تجارب و موفقیتهاست كه براساس ارزشها و آرزوهای فرد صورت میگیرد .
چهارم : نحوه پاسخ فرد به از دست دادن ارزش می باشد . افراد ممكن است اعمال تحقیر كننده دیگران و یا شكست های خود را كاهش ، تحریف یا كاملاً سركوب نمایند . ممكن است حتی قضاوت دیگران را رد كرده یا كاهش دهند و یا برعكس ممكن است به قضاوت های افراد دیگر حساس باشند این توانایی دفاع از عزت نفس تجربه اضطراب راكاهش داده و به حفظ تعامل شخص كمك می كند .

زمینه های عزت نفس :
عزت نفس اجتماعی :
مشتمل بر عقاید كودك در مورد خودش به عنوان یك دوست برای دیگران است.
آیا كودكان دیگر او را دوست دارند ؟ آیا افكار و عقاید او برای آنها ارزشمند است ؟ آیا او را در فعالیتهایشان شركت می دهند ؟ آیا از ارتباط و تعامل با همسالان خود احساس رضایت می كند ؟ كودكی كه نیاز های اجتماعی اش برآورده شود ، احساس خوبی در این زمینه خواهد داشت .

عزت نفس تحصیلی :
عزت نفس تحصیلی مبتنی بر مقدار ارزشی است كه فرد به عنوان یك دانش آموز برای خود قائل است .

عزت نفس خانوادگی :
عزت نفس خانوادگی از عقاید كودك در مورد خودش به عنوان عضوی از خانواده سرچشمه میگیرد كودكی كه از محبت و احترام ویژه والدین و همشیره ها برخوردار است در این زمینه عزت نفس بالایی خواهد داشت .

عزت نفس جسمانی :
تصور جسمانی تركیبی از ویژگیهای جسمانی و توانایی های بدنی است . عزن نفس كودك در این زمینه بر اساس رضایت از وضعیت جسمانی و ویژگی های ظاهری قرار دارد . نوعاً دختران بیشتر به خصوصیات بدنی و پسران به توانایی های جسمانی (قدرت بدنی) اهمیت می دهند .

عزت نفس كلی :
عزت نفس كلی كودكان بیشتر ارزیابی كلی «خود یا خویشتن» است و همانطور كه بیان شد بر اساس ارزیابی فرد از خودش در همه زمینه ها قرار دارد . عزت نفس كلی از اعتقاداتی مانند من یك شخص خوب هستم یا من اغلب چیزهای مربوط به خودم را دوست دارم ناشی می شود . (بیابانگرد ، 1372 ، ص 22 و 23)

عزت نفس و عملكرد سودمند :
اكثریت نظریه پردازان كمال معتقدند افرادیكه از میزان عزت نفس بالایی برخوردارند عملكرد خوبی را نشان می دهند مدارك بی شماری از این عقیده حمایت بعمل می آورد .
با مرور تحقیقات فراوانی كه در زمینه عزت نفس وجود دارد متوجه می شویم كه میزان عزت نفس با سطح سازگاری با روی زندگی ارتباط دارد .
از این تحقیقات نتیجه گیری دیگری نیز بدست آمده است :
1- بهداشت روان شناختی و جسمانی مطلوب و استقامت در برابر تأثیرات فشار روانی
2- رضایتمندی از شغل ، تحصیل ، زندگی شخصی
3- اظهار شایستگی و اعتقاد به این عمل كه تلاشهای فعالانه با موفقیت در حیطه های گوناگون مورد تقویت قرار میگیرد .
4- بازی و همكاری با دیگران و سئوال كردن در كلاس درس
5- رقابت در مدرسه ، محیط شغلی و موقعیت های اجتماعی
6- خلق مناسب و افسردگی پایین
7- ارتباط با دیگران و توانایی برای شناخت نیازها و تمایل یاری رساندن به دیگران
8- انتقاد و مخالفت با عقاید سنتی دیگران

9- مقاومت و عدم تسلیم در مقابل همنوایی اجتماعی
بطور خلاصه اشخاصی كه عزت نفس بالایی دارند احساس خوشحالی و رضایتمندی را در زمینه های گوناگون زندگی تجربه می كنند . آنها براین باورند كه تلاشهای فعالانه به كسب پاداش منجر می شود و بدین علت اینگونه كوششها را به نمایش می گذارند هرچند كه این افراد به پاداش خود دست می یابند ولی در حیطه های متنوع زندگی با دیگران رقابت می كنند و از لحاظ جسمانی و روان شناختی عملكرد مناسبتری را نشان می دهند .

و همچنین آنها به دیگران علاقه مند هستند و در مواقع ضروری از ارائه كمك رویگردانی نمی كنند . اما بخاطر داشته باشید كه این عمل رابرای تأیید اجتماعی انجام نمی دهند و اگر دیگران با انها مخالفت كنند هیچگونه ترسی را به خود راه نمی دهند .

علت اصلی كدام است ؟
بنظر می رسد كه فرض نمائیم آندسته از افرادیكه عملكرد خوبی دارند یك نظریه خویشتن نگری مطلوب را بروز می دهند كه میزان عزت نفس را به حاكثر ممكن افزایش می دهد .
از طرف دیگر بدیهی است كه اندسته از افرادیكه فكر می كنند در زندگی تلاش فراوانی می نمایند و رفتارهای سودمندی را از خودشان نشان می دهند میزان عزت نفس خود را بالا می برند با توجه به نتایج تحقیقات روان شناختی میزان عزت نفس بالا موجبات عملكرد بارور را فراهم می سازد اما سئوال اسن است كه آیا میزان عزت نفس معلول و یا علت عملكرد بارور است ؟
پاسخ این سئوال را از طریق تحقیقات آزمایشگاهی داده خواهد شد و باید در این تحقیقات تمام متغیر ها قابل كنترل و مشاهده پذیر باشند در حقیقت اگر میزان عزت نفس افراد افزایش یابد كارایی شخص نیز تغییر می كند .
هاستروف1 (1970) یك جلسه گروهی را ترتیب می دهد كه در آن جلسه هنگام روشن شدن چراغ سبز رنگ افراد حق صحبت كردن دارند . میزان عزت نفس آندسته از افرادی كه اجازه گرفته بودند تا بیشتر صحبت كنند (بنابراین تأثیر بیشتری رابر گروه بجا گذاشتند) افزایش یافته بود .
گلفاند2 (1962) متوجه گردید هنگامیكه آزمودنیهای تحقیق در وظایف تجربی موفق می شوند عزت نفسشان افزایش می یابد و هنگامیكه در این آزمایش موفق نمی شوند عزت نفس آنها كاهش می یابد .

فیتر3 (1969) دریافت كه اجرای تكالیف پیچیده باعث افزایش عزت نفس دانشجویان می شود . بنابراین اگر شخصی عملكرد باروری را انجام دهد موجبات افزایش عزت نفس خویش را فراهم ساخته است . همچنین اكثر مدارك مطرح می كنند كه افزایش عزت نفس موجب بروز عملكرد سودمند می شود .
استین4 (1958) دو معلمی را انتخاب نمود كه تواناییهای یكسان داشتند . یك معلم آموزش دیده بود تا از طریق ارائه متناوب جایزه (تشویق) عزت نفس شاگردان را افزایش دهد و معلم دیگر از روشهای آموزش استاندارد شده استفاده كرد آندسته از دانش آموزان كه در میزان عزت نفس پیشرفت نموده بودند تشویق شده به سطوح بالاتری از پیشرفت تحصیلی دست یافتند .
كیسلر و بارال (1970) متوجه شدند كه اگر دختران جذاب دانشگاه در مقایسه با دختران غیر جذاب دانشگاه به پسران دانشگاه ابراز علاقه نمایند عزت نفس پسران دانشجو افزایش می یابد .
در یك مطالعه منتشر شده آزمودنیها وظایف خاصی را در خانه انجام دادند . مبادرت ورزیدن به این تمرینات باعث عزت نفس شده بود . همچنین محقیقین متوجه گردیدند كه این آزمودنیها بعد از اینكه تمرینات آزمایش را انجام داده به خلق مناسبی دست یافتند ، همنوایی اجتماعی اندكی را نشان دادند .
بنظر می رسد همبستگی بالا بین عزت نفس و عملكرد مؤثر وجود دارد . عملكرد سودمند عزت نفس را افزایش میدهد و همچنین عزت نفس بالا موجبات عملكرد بارور را فراهم می سازد .

ب) دیدگاههای نظری در مورد عزت نفس:
عزت نفس در متون اسلامی
عزت نفس از تركیب دو كلمه عزت و نفس است . عزت از ریشه «عز» است كه از نظر لغوی به معنای عزیز شدن، ارجمندی و خلاف « ذل» است . (عمید،1363،ص863) در قرآن به معنای نیرومند،بزرگوار،تقویت و یاری ذكر گردیده است .(بختیاری،1375،ص39)

نفس از نظر لغوی به معنای جان،تن، شخص،انسان و حقیقت است. (عمید،1363،ص1166)
نفس در قرآن كریم به عنوان یك تعبیر مجازی از حقیقت و ماهیت انسان به كار رفته است و نوسانات وجود انسان را نشان می دهد و حكایت از سه رتبه صعود و نزول در انسان می كند كه عبارتند از نفس امّاره لوّامه و مطمئنه. گاهی نیز از هوای نفس صحبت می شود ما ابری نفسی ان النفس الاماره بالسوء (53 یوسف)

نفس علاوه بر تدبیر و اداره فعالیت های غریزی و امیال حیوانی، به تنظیم و اداره فعالیتهای فوق شعوری و جنبه های ملكوتی وجود انسان می پردازد. تمامی فعالیتهای گوناگون در وجود انسان با رهبری و تدبیر نظارت نفس صورت می گیرد. بنابراین خودهای مختلف درجات و مراتب مختلفی از یك حقیقت است كه نفس انسانی نامیده می شود . وقتی نفس به پایین ترین درجه خود نزول پیدا می كند به تدبیریون كه متعلق به عالم طبع است می پردازد خود حیوانی ،خود طفیلی ووقتی به درجات بالا صعود نموده و جنبه های ملكوتی را اداره می كند، خود قدسی یا خود واقعی انسان نامیده می شود (سادات،1369،ص64)

در احادیث نیز به دو نوع خود توجه شده است :
علی (ع) می فرماید « به نفس خود رو كن با رو گردانی از آن»
آنجا كه امر به مخالفت با نفس و مجاهده با آن شده است . مراد غوطه ور شدن در خودخیالی است و آنجا كه از كرامت نفس سخن به میان آورده مقصود همان خودملكوتی یا واقعی است .
علی (ع) می فرماید:«هیچ جهادی به پای جهاد با نفس نمی رسد .»

در آیات قرآن تركیب عزت نفس به معانی مختلف چون«خویشتن قوی» یا«من سخت» و«من مقاوم» به كار رفته است كه همانا یك نیروی كنترل درونی انسان است.(بختیاری،1375،ص39) در متون اسلامی عزت نفس به معنی كرامت خود ، معرفت نفس و شرافت نفس بكار رفته است و این احساس كرامت و بزرگواری سرچشمه همه كمالات اخلاقی و تمایلات عالی می شود .
امام هادی می فرماید:«اگر كسی در نزد خود خوار شود از شر او ایمن مباش» (سادات،1369،ص73)

عزت نفس از دیدگاه روان شناسان:
1ـ كوپر اسمیت (1967) می گوید : عزت نفس عبارتست از یك قضاوت شخصی در موردبا ارزش بودن یا بی ارزش بودن، قبولی یا عدم قبولی خود كه در نگرش او متظاهر می شود . در حقیقت شخص ممكن است خود را آنطور كه مردم
می بینند ، ببیند.
2ـ دكتر شاملو: او معتقد است (1363) عزت نفس عبارت از ارزیابی و ارزشیابی مداومی كه شخص نسبت به ارزشمندی (خویشتن خود ) دارد.
همچنین عزت نفس را می توان این چنین تعریف كرد :عزت نفس به عنوان یك نیاز ، شامل احساساتی است كه انسان به داشتن آن،در یك سیستم متقابل اجتماعی محتاج است ، بدین معنی كه ما نیاز داریم تا مشتركات احساسی خود را با دیگران رد وبدل نماییم و در درون خود احساس كنیم كه با ارزشیم، همچنین احساس می كنیم كه دیگران ما را با ارزش می پندارند و معتقد باشیم كه آنان هم با ارزشند .

3ـ راجرز: عزت نفس ، عبارتست از ارزیابی و ارزشیابی مداوم كه شخص
نسبت به ارزشمندی خویشتن خود دارد ،است و عزت نفس نوعی قضاوت
شخص نسبت به ارزشمندی وجودی می باشد . این خاصیتی عمومی است و در
همه انسانها وجود دارد. در انسان نه یك حالت محدود و گذرا بلكه ثابت و دائمی است .
4ـ آبراهام مزلو: اواز عزت نفس به عنوان یك نیاز یادكرده، می گوید: همه افراد جامعه ها (غیر برخی بیماران) به یك ارزشمندی ثابت و استوار و معمولاً عالی از خودشان تمایل یا نیاز دارند . معنایی كه می توان از عزت نفس بیان كرد ، تعبیر زیبایی از شافنل است كه از عزت نفس به عنوان « احساس وجود و خروش شخصیت یاد

می كند.»
5ـ ویلیام جیمز: تحلیلی را در بیان عزت نفس ارائه می دهد، مبنی بر اینكه آرزوها و ارزش هایی كه آدمی برای خود تصور می نماید، و بطور كلی عزت نفس وی، نسبت توانایی های واقعی و بالفعل بآنچه خواستار آنیم محاسبه می شود كه آن را با فرمول زیر ابراز می دارد:
عزت نفس =
6ـ ماسن: عزت نفس عبارتست از «ارزیابی و ارزشیابی فرد نسبت به خویشتن خویش» پس بطور كلی عزت نفس عبارتست از احساس های ارزشمندی و ارزشیابی واقعی در مورد خود .
7ـ گرین وبركلر، عزت نفس را شامل احساس خوب داشتن درباره خود، دوست داشتن خود،دوست داشته شدن و رفتار خوب دیگران با او،احساس موفقیت و احساس توانایی و راحتی در رهبری و تأثیر گذاشتن بر دیگران می دانند. (ستوده،1376،ص268)
8ـ فرنچ(1968) و وارگو(1972) از عزت نفس به عنوان یك سپر فرهنگی در مقابل اضطراب نام می برند .
9ـ گرینبرگ در تبیین اینكه چرا به عزت نفس نیاز داریم بیان می كند كه چون عزت نفس ما را از اضطراب محافظت می نماید .(گرینبرگ،1992)

ج ـ تحقیقات انجام شده
1ـ تحقیقات انجام شده در خارج:
در بررسی عزت نفس اولین كار توسط ویلیام جیمز(1890) صورت گرفت او معتقد بود كه تصور فرد از خود در حین تمایلات اجتماعی معینی از زمانی كه متولد شده و مورد شناسایی دیگران قرار می گیرد كسب می شود. (ویلی،جن، 1982، ص236)

روزنبرگ(1965) نخستین مطالعات عینی را در دو زمینه عزت نفس انجام داد وی تأثیر متغیرهای اجتماعی (طبقه اجتماعی ـ نژادـ مذهب ـ ترتیب تولد ـ ارتباط بین والدین) را بر عزت نفس گروه زیادی از نوجوانان انجام داد. او دریافت كه افرادی كه عزت نفس بالایی دارند احساس عدم وابستگی، امنیت، تمركز در كار و مسئولیت
می نمایند.(اسمیت،1967،ص46)
برك اور(1967) رابطه مثبت و معناداری بین تصور از خود در زمینه توانایی های درسی و نمرات اجتماعی بدست آورد .(كوپر اسمیت،1967،ص53)

تحقیقات دیگری در سال 1968 بر روی نوجوانان 12ـ10 ساله نشان داد كه ایجاد تغییر در آموزش خانواده باعث تغییر نگرشهای فرزندان آنان در زمینه های اعتماد و اطمینان به خود و نحوه بحث و گفتگو شد و همچنین عزت نفس بچه ها نیز اصلاح شد .

2ـ تحقیقات انجام شده در ایران:
بر اساس تحقیقی كه در سال 70ـ69 توسط اسماعیل بیابانگرد در تهران بر
روی دانش آموزان دبیرستانی در مورد عزت نفس و منبع كنترل و پیشرفت
تحصیلی انجام شد چنین نتایجی حاصل شد : همانند تحقیق كوپر اسمیت (1967) افراد با عزت نفس بالا بیشتر از افراد با عزت نفس پائین احساس اطمینان، خلاقیت، با استعداد بودن و ابراز وجود می كنند .وی بین این سه متغیر رابطه ای معنادار مشاهده نمود .

تحقیق دیگری توسط هادی پور شافعی در سال 1370 در دانشگاه تربیت
معلم انجام شد و نشان داد كه بین عزت نفس و پیشرفت تحصیلی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد . تحقیقی در سال 1370 توسط خانم معصومه دانشی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد كرج با عنوان عزت نفس بین نوجوانان دختر و پسر صورت
گرفت كه نشان داد تفاوت معناداری بین عزت نفس دختران وپسران نوجوان وجود دارد .

تحقیقی كه توسط صالحی در سال 1373به منظور بررسی اثر تعدد نقش و احساس رضایت از آن بر میزان عزت نفس و فشار روانی بر دبیران مشهد انجام شد نشان داد كه :بین میزان نقش پذیری زنان و میزان استرس آنها رابطه ای معنادار وجود ندارد . بین رضامندی و استرس رابطه ای وجود ندارد و بین نقش پذیری زنان و عزت نفس رابطه وجود دارد .

مقدمه:
در این فصل سعی شده است روش تحقیق ، جامعه مورد تحقیق، نمونه و روش نمونه برداری، روش جمع آوری اطلاعات، مشخصات پرسشنامه و روش تجزیه و تحلیل مورد بحث قرار گیرد .

جامعه مورد تحقیق:
در این تحقیق جامعه پژوهش زنان و دختران معرفی می شوند .

نمونه و روش نمونه گیری:
با استفاده از روش نمونه گیری ساده 60 نفر از دختران و زنان انتخاب گردیدند كه انتخاب هر كدام از اعضاء مستقل بوده و هر كدام شانس انتخاب مساوی داشتند . در بین 60 نفر به تعداد مساوی 30 نفر مجرد و 30 نفر متأهل انتخاب شدند . حتی المقدور تلاش شد تا نمونه معرف جامعه باشد.

روش جمع آوری اطلاعات:
با استفاده از پرسشنامه عزت نفس كوپر اسمیت اطلاعات جمع آوری شدند .
مشخصات پرسشنامه:
كوپر اسمیت(1967) مقیاس عزت نفس خود را بر اساس تجدید نظری كه بر روی مقیاس راجرز و دیموند(1954) انجام داد تهیه و تدوین كرد . این مقیاس دارای 58 ماده است كه 8 ماده آن یعنی شماره 6و13و20و34و41و55و48 دروغ سنج است . در مجموع 50 ماده آن بر 4 خرده مقیاس عزت نفس كلی ،عزت نفس اجتماعی، عزت نفس خانوادگی (والدین) ، عزت نفس تحصیلی (آموزشگاه) تقسیم شده است . حداقل نمره ای كه یك فرد ممكن است بگیرد صفر و حداكثر 50 خواهد بود . چنانچه پاسخ دهنده از 8 ماده دروغ سنج بیش از 4 نمره بیاورد بدان معنی است كه اعتبار
آزمون پایین است و آزمودنی سعی كرده است خود را بهتر از آن چیزی كه هست جلوه دهد .

در تحقیقی كه بر روی 230 نفر در سال (1370) بر روی دانش آموزان سال سوم دبیرستانهای تهران صورت گرفت میانگین بدست آمده 4/25 است . لذا افرادی كه در این آزمون بیشتر از میانگین نمره بگیرند دارای عزت نفس بالا و افرادی كه كمتر از آن نمره بگیرند دارای عزت نفس پایین خواهند بود .

اعتبار و پایایی آزمون:
اعتبار این آزمون بدین معنی كه سؤالات موجود در آن عزت نفس را می سنجد مورد تأیید اساتید رشته های روان سنجی و آمار و روش تحقیق آقایان دكتر بهرامی ، دكتر دلاور قرار گرفته است . پرسشنامه ای كه در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفته است پرسشنامه ای است كه در درجه بالایی از اعتبار و روایی برخوردار است. این پرسشنامه دارای امتیاز بین فرهنگی بودن است زیرا هم بر روی دانشجویان عرب در دانشگاه عربستان سعودی نرم شده است . همچنین توسط آقای حمید رضا اكبری آرزومان(1372) همبستگی بدست آمده نمرات مقیاس كوپر اسمیت با سیاهه عزت نفس الیس پوپ محاسبه شده بود كه ضریب همبستگی بدست آمده 65% بود. بنابراین می توان گفت كه این قسمت از اعتبار بالایی و قابل اعتمادی برخوردار است .(اكبری، آرزومان،1372) در زمینه پایایی این آزمون باید خاطر نشان كرد كه در ایران جهت تعیین ضریب پایایی ، تحقیقی بر روی دانش آموزان و دانشجویان انجام شده ، در این تحقیق 200 نفر از دانش اموزان سال سوم و چهارم دبیرستانهای تهران و 100 نفر از دانشجویان دانشگاه تهران شركت داشتند . ضریب پایایی حاصله برای گروه دانش آموزان 8% بود با توجه ضریب فوق می توان ادعا نمود كه مقیاس مزبور از ثبات ، دقت و تكرارپذیری و پیش بینی بالایی برخوردار است و می توان با اطمینان از آن استفاده نمود .(ابراهیمی قوام،1370)

روش تجزیه و تحلیل :
اصولاً طرح این تحقیق بصورت مقایسه ای است ، بدین ترتیب كه نمونه را به دو دسته زنان متذهل و دختران مجرد تقسیم كردیم سپس با استفاده از تست عزت نفس كوپر اسمیت نمرات خام هر آزمودنی را محاسبه نموده و در نهایت برای هر گروه جداول توزیع فراوانی ،

نمودارهای چند ضلعی، شاخصهای گرایش مركزی از قبیل نما، میانه ، میانگین و شاخصهای پراكنش از قبیل دامنه، تغییرات ،واریانس و انحراف استاندارد را محاسبه نموده و از طریق آزمون گروههای مستقل تفاوت بین نمرات عزت نفس دو گروه را سنجیده و به ارتباط بین ازدواج و عزت نفس در بین زنان متأهل و مجرد پی خواهیم برد .

برای دریافت اینجا کلیک کنید