مقاله در مورد قاجاریه تحت pdf

توضیحات

 مقاله در مورد قاجاریه تحت pdf دارای 45 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله در مورد قاجاریه تحت pdf  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله در مورد قاجاریه تحت pdf،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله در مورد قاجاریه تحت pdf :

قلمرو حكومتی قاجاریه در ایران زمین
اویماق ( یا قاجار) با شركت در اتحادیه قزلباش و دستیابی به برخی مقامات سیاسی و نظامی و چند پاره شدن در عهد شاه عباس اول ، با یورش افغانها در راستای سلطنت خواهی قرار گرفت .

طایفه قوانلو با شكل دادن سپاهی منظم ( پس از مرگ كریم خان ) به سركردگی آقا محمد خان و با از میان برداشتن رقیبان سلطنت ” قاجاریه ” را بنا نهاد و تهران را به پایتختی برگزید . هنجارهای حكومت ملوك الطوایفی در ایران در این روزگار پایان گرفت . اما ایران در پهنه سیاست جهانی با نفوذ و سلطه طلبی روسیه تزاری و بریتانیای كبیر رو به رو. گردید كه طی یك صد سال

، اوضاع جامعه را در تمامی زمینه ها دگرگون كرد و كاستیهایی را در نهاد حكومت و قدرت به بار آورد . كشته شدن آقا محمد خان آشفتگیهایی را در داخل ، و سلطنت فتحعلی شاه مسلط شدن بیگانگان را از خارج ، در پی داشت . حاصل آن ، انعقاد عهد نامه 12 ذیحجه سال 1229 ه.ق. ( 25 نوامبر 1814 م. ) ایران با دولت استعمارگر انگلیس و پیشروی امپراتوری تزاری روس در قفقاز به قصد تسلط بر تمامی ایران زمین تا آبهای خلیج فارس بود . وجود دو رقیب خطرناك در شمال و جنوب ،

سیاست اروپایی ناپلئون را با سیاست آسیایی او پیوند زد و ایران كم توان را با دو عهد نامه دیگر ( فین كن اشتاین ” Finkenstein ” 1222 ه.ق. / 1807 م. در زمان دشمنی ناپلئون با الكساندر سوم ، تیلسیت ” Tilsit ” 1222 ه.ق. / 1807 م. پس از آشتی فرانسه و روسیه ) در مسیری قرار داد كه با برپایی دو جنگ خانمانسوز و نابرابر ،‌دو قرارداد شوم گلستان ( در 29 شوال 1228 ه.ق. / 12 اكتبر 1813 م. ) و تركمانچای ( پنجم شعبان 1243 ه.ق. / 22 فوریه 1828 م. ) به ایران تحمیل

شد . همچنین ، بخش عمده ای از سرزمینهای ایرانی در ناحیه قفقاز از پیكره حكومتی ایران زمین جدا شد. با جلوس محمد شاه نوه فتحعلی شاه به سلطنت ( به یاری روسها بر پایه معاهد تركمانچای و همراهی انگلیسیها )‌، با محاصر هرات توسط محمد شاه ، دست اندازی استعماری بریتانیا به ایران شدت یافت ( 1253 ه.ق. / 1838 م. ) . و سفیر انگلیس و همراهان و ایادی آن

كشور در كابل در یك هماهنگی با قوای مسلحی از افغانها ، رویاروی قوای ایران قرار گرفتند و ضمن خصومت آمیز شمردن اقدام ایران ، مانع از تصرف هرات شدند و با ارسال كشتی جنگی به خلیج فارس ، محمد شاه را وادار به ترك محاصره كردند . با مرگ محمد شاه و به سلطنت رسیدن ناصر الدین شاه به ابتكار میرزا تقی خان امیر كبیر ، ایران همچنان با معضلات متعددی ، مانند جنگ آق دربند سرخس ( 1271 ه.ق. ) ، تصرف آشوراده ( 1256 ه.ق. ) ،‌تسخیر هرات ( 1273 ه.ق. / 1857 م. ) ، حملاتی چند از جانب عثمانیان و قصد تصرف خرمشهر ( محمره سابق ) ، تصرف خارك یا جنگ بوشهر ( 1273 ه.ق. )، معاهد پاریس و دست اندازیهای دیگر ، مواجه بود كه در پی آن بخش شرقی ایران هم از دست رفت . در عصر سلطنت مظفرالدین شاه ، پسر ناصر الدین شاه ، انقلاب مشروطیت با هدف استقلال و آزادی و عدالت كه تجلی آرمانهای معنوی و مادی مردم بود ، تحقق یافت . اما سلطه گریهای دول اروپایی و ناهماهنگیهای داخلی و فساد حكومت زیر نظر قدرتهای مجریه وابسته ، آن را از مسیر خود منحرف ساخت . با پیدا شدن نفت در این ایام ، توجه استعمارگران ( به ویژه انگلستان ) به ایران فزونی یافت .

با روی كار آمدن محمد علی شاه ،پسر مظفر الدین شاه ، و خلع او به علت استبداد رای و مخالفت با آزادیخواهان و همچنین ، به سلطنت رسیدن پسر وی ( احمد شاه ) در پی زمامداری دو نایب السلطنه و مهمتر از همه ، مطرح شدن آلمان به عنوان نیرویی كارا در آسیای غربی ، تمامی این تحولات تغییر عمده ای در روند سیاسی ایران پدید نیاورد . همچنین ، در سالهای پایانی سلطنت

قاجار، قدرتهای سلطه گر خارجی در نظام موازنه مثبت یا توازن ایجابی ، دو واقعه شوم ( تحمیل معاهده 1907 م. و قرارداد1919 م. ) را قبل و بعد از انقلاب اكتبر در روسیه ، برای ایران تدارك دیده بودند كه با بیداری مردم این سرزمین و پاره ای از رجال سیاسی ، مذهبی و ملی ، به مرحله عمل نرسید . ولی ، با نزدیكی قدرت استعماری انگلیس و بلشویكهای روس و تثبیت سیاست استعماری جدید در آسیای غربی و مركزی ، نخستین پدیده حكومتی در تاریخ ایران در نظام وابستگی با

همسازیهای كانونهای قدرت برون مرزی ، شكل گرفت . این شكل گرفتن با انقراض سلسله قاجاریه ( 1304 ه.ش. / 1925 م. ) و واگذاری سلطنت به رضا خان میر پنج سواد كوهی ، ایران را در عرصه نوینی از حكومت و دیپلماسی قرارداد . كه این امر ،‌سرانجام بسیاری از نهادهای جامعه را ( به ظاهر ) دگرگون ساخت .
مرزها و دگرگونیهای آن
در این دوره كم نظیر تاریخی ، مرزهای ایران در چهار سوی كشور ( به دنبال جنگها و آشوبها و تحمیل قراردادها ) تغییرات بسیار یافت .

1 . در شمال
نخست در غرب دریای مازندران ( قفقاز ) كه كمابیش در زمان بنیانگذار سلسله قاجار در همان موقعیت عصر صفوی و نادری باقی بود ، پس از فراهم آمدن قدرت نظامی برای كشور روسیه و وابسته شدن بسیاری از شاهزادگان و امیران و خوانین و ملاكهای مسلمان و مسیحی منطقه ( گرجب و ارمنی ) به تزارها و از میان برداشتن آقا محمد خان ، جنگهای سهمگینی كه با سیاست تجاوزگرانه بریتانیا بی ارتیاط نبود ، پدید آمد . سرانجام ، مرزهای برای ایران در منطقه یاد شده باقی ماند كه همواره بی اعتبار و از لحاظ تاریخی و فرهنگی ، غیر قابل پذیرش بوده است . جنگهای روس با ایران در هفتمین سال سلطنت فتحعلی شاه ( 1228 – 1218 ه.ق. / 1813 – 1804 م. ) آغاز شد و برپایه معاهده ای در یازده فصل و یك مقدمه كه در گلستان ( روستایی در قراباغ ) با حضور سفیر انگلستان انعقاد یافت ، بخشهای گرجستان ( مركز تفلیس ) ، داغستان ( مركز دربند ) ، شروان ( مركز باكو ) و ولایتهای دیگر ( شماخی ، شكی ، گنجه ، منطقه قراباغ و جاهایی از مغان و طالش ) از ایران جدا افتادند . در جنگهای دوم كه به دنبال اعتراض مردم و روحانیان استقلال خواه به وقوع پیوست ( 1243 – 1241 ه.ق. / 1828 – 1826 م. ) با شكست دوباره ایران و تحمیل معاهده دیگری در شانزده فصل و یك قرارداد الحاقی در سه فصل در تركمانچای ، فزون بر

مناطق پیشگفته ،‌ولایتهای ایروان و نخجوان نیز از قلمرو قاجاریه جدا افتاد . همچنین ، ده كرور ( پنج میلیون تومان ) خسارت جنگی و امتیازات سیاسی و اقتصادی دیگر كه ریشه در شیوه های نابخردانه حكومتی و فساد اخلاق پاره ای از قاجاریان داشت، بر ایران تحمیل شد . از آن میان،

روایی نوعی ، كاپیتولاسیون ( حق قضاوت كنسولی ) و باز گذاشتن دست دخالت تزارها در امور داخلی ایران به بهانه دفاع از سلطنت اخلاف عباس میرزا بود كه تا پایان عمر سلسله حاكم بر ایران و پیروزی انقلاب بلشویكی در روسیه باقی ماند . اما ، از لحاظ مرزی بر پایه فصل چهارم عهد نامه ، یعنی از نقطه تلاقی كشورهای ایران و عثمانی با قفقاز ( نزدیك قله آغری كوچك ) آغاز می شد و پس از عبور از سرچشمه رود قراسوی سفلی ، تا محل التقای آن با رود ارس ادامه می یافت و رود

یاد شده به گونه مرز ، تا قلعه عباس آباد پیش می رفت . همچنین از سرچشمه رود آدینه بازار تا قله تپه های جگیر ، تیره های كوه به صورت مرز تعیین گردیده و تا سرچشمه شمال رودخانه آستارا ادامه داشته و از آنجا تا مصب آن در دریاچه خزر ،‌حدود دولتین به شمار رفته است . روسها فقط به برپایی جنگ علیه ایران و تحمیل دو قرارداد شوم و ظالمانه اكتفا نكردند ، بلكه به دفعات در تحدید مرزهای جدید زیاده طلبی نیز نشان دادند و چندین مرتبه نیز ، در این امر اختلافاتی را موجب شدند كه از میان ، می توان به این موارد اشاره كرد :
پروتكل سال 1245 ه.ق. ( 1829 م. ) در ارتباط با مرزبندیهای جدید و تغییر اساسی ، كوشش در تحمیل پروتكل سال 1314 ه.ق. ( 1896 م. ) ، تغییر مجدد در رساندن مرز به محل التقای قراسو و ارس به نفع كشور تركیه و بالاخره ، بی نتیجه گذاردن كوششهای كمیسیون مغان در سال 1304 ه.ش.( 1925 م. ) بر روی هم ، مرزهای دقیق و مشخص تا پایان عصر قاجاریه مشهود نگردید .

محمد امین خان در منطقه خوارزم قدرت بسیاری داشت . با اینكه حسام السلطنه ( والی خراسان ) در سال 1269 ه.ق. عباسقلی خان دره گزی را به سمت ” بیگلربیگی ” مرو تعیین كرده بود ، اما ، محمد امین خان نیز همچون برخی از خوانین گذشته ، به خراسان حمله كرد و در سرخس به دست فریدون میرزا فرمانفرما كشته شد . در سال 1271 ه.ق. كه سر او به تهران گسیل شد ، خان سوار خان هزاره ای از طرف والی خراسان به حكومت مرو انتخاب گردید . لكن ، تركمنها بار

دیگر مجهزتر به میدان آمدند و با برخورداری از اختلافات میان حشمت الدوله ( والی خراسان ) و قوام الدوله ، قشون ایران را شكست دادند و گروه كثیری را به اسارت خود در آوردند . در این مورد، كوششهای سیاسی ایران ( میرزا حسین خان سپهسالار ) به جایی نرسید و روسها كه تسخیر

آسیای مركزی را هدف قرار داده بودند ، در سال 1290 ه.ق. ( 1873 م. ) خیوه را توسط كافمان ( Kaufman ) تسخیر كردند . همچنین با سركوبی تركمنهای یموت در سال 1295 ه.ق. ( 1878 م. ) توسط سرتیب لازارف ( Lazarov ) و جنگ دیگر با همان قوم در سال 1297 ه.ق. ( 1880 م. ) توسط ژنرال اسكوبلف ( Skobelev ) و سرانجام ، با قتل عام اقوام تركمن ( با گسیل قشون روس توسط راه آهن به گوگ تپه ) در سرتاسر شمال شرقی ایران هم همان وضع مشابه با قفقاز پیش آمد ، یعنی قرارداد دیگری به سان تركمانچای ، در 29 محرم سال 1299 ه.ق. ( 9 دسامبر 1881 م. ) بر دولت ناتوان ایران تحمیل گردید . این قرارداد را میرزا سعید خان موتمن الملك ( وزیر امور خارجه ایران ) و ایوان زینوویف ( Ivan Zinoviev ) وزیر مختار و ایلچی مخصوص روسیه امضاء كردند كه بر پایه فصل اول آن ، مرزهای تحمیلی از خلیج حسینقلی خان با تعیین رود اترك تا چات و در آنجا ،‌كوههای سنگوداغ و سگوم داغ و رود چندر ،‌و پس از گذر از چند دره و كوه محلی ،‌رود سمبار تا مسجد داریانه ، و با گذر از چند تنگه و دره و روستاهای خیرآباد و گوگ قیتال و دربند و نزدیكیهای

فیروزه ادامه یافته و با گذر از قریه كلته چنار و محل اتصال زیركوه و قزل داغ و دره رود باباگاورس و لطف آباد ، اندك اندك به سمت جنوب شرقی میل كرده و به جایی رسیده كه امروز نام سرخس ایران را دارد . بر پایه فصل دوم ، مقرر گردید كه طفین معاهدتین كمیسرهایی را برای ترسیم و ” نصب علامات ” مامور نمایند . به همین منظور ، در ششم جمادی الاول سال 1304 ه.ش. ( فوریه 1886 م. ) سلیمان خان صاحب اختیار از طرف دولت ایران و غرالین شباب پلكونیك نقولا قورمین

تاراوایف ( Taravayev ) از طرف روسیه در بخشی از مرزها و به دنبال پروتلكی دیگر ، میرزا علی اشرف خان سرتیب ( مهندس سر كمیسر ایران ) و یك تن از كاردانان روسیه ( به عنوان سر كمیسر آن دولت ) در بخش دیگر آن ، خطوط لازم را ترسیم كنند و حتی ، نقشه ای به مقیاس 84000/1 فراهم آوردند . لكن ، دولت تزاری در مورد فیروزه و حصار ادعای بیشتری نشان داد . سرانجام قرارداد جدیدی به امضای میرزا علی اصغرخان امین السلطان ( صدر اعظم ایران ) وپوتزف ( Potzev ) ( وزیر مختار روسیه ) در 23 ذیقعده سال 1310 ه.ق. ( 27 مه 1893 م. ) ، منعقد شد كه بر اساس فصول سه گانه اول قرارداد ، ” اعلیحضرت شاهنشاه ایران ( ناصرالدین شاه ) ، از طرف خود و از طرف وارث خود منطقه فیروزه را كلا” به اعلیحضرت امپراتور كل ممالك روسیه واگذار كرده ” . و در منطقه حصار نیز ، دگرگونیهایی را به سود روسیه پدید آوردند . در عوض برای رفع پاره ای معضلات در قرارداد تركمانچای ، قطعه زمینی كه در ساحل راست رودخانه ارس و محاذی قلعه قدیم عباس آباد واقع است ، به ایران باز گردانده شد .
بدین ترتیب ، موقعیت سوق الجیشی روسیه و اقتصاد مرزی ( آبیاری ) آن استحكام بیشتری یافت و برپایه همین قرارداد ( فصل چهارم ) مقرر شد كه با دادن ماموریت به كمیسرهای دو طرف ، مرزهای جدید از خلیج حسینقلی خان تا بستر تجن در ذولفقار ( اول متصرفات افغانستان )

علامتگذاری شود و همچنین ( فصل ششم ) سكنه فیروزه و حصار را كه معاوضه كردند به خاك یكدیگر مهاجرت دهند . در ضمن تعهد كردند كه در نقاط معاوضه شده قلاع و استحكامات بنا نكنند و در فیروزه و حصار ، تركمن ننشانند .
در پی این قرارداد تحمیلی و پروتكلهایی چند ( پروتكل تنظیم شده در 27 رجب سال 1311 ه.ق. ( 23 ژانویه 1894 م.) ، در قریه حصار ،پروتكل تنظیم شده در 21 جمادی الاول 1312 ه.ق. ( 8 نوامبر 1894 م.) در عشق آباد نمایندگان روسیه با اعمال همان روشهای به كار رفته در قفقاز ، مانع تحدید مرزها شدند . پس از شكل گیری نظام بلشویكی ، با اینكه عهدنامه دولتی ایران و اتحاد

جمهوریهای شوروی در 7 اسفند ماه سال 1299 ه.ش. ( 26 فوریه 1921 م. ) در شهر مسكو به امضای علیقلی خان مشاور الممالك از طرف ایران و چیچرین و میخائیلوویچ كاراخان ( Mikhailovich Qarakhan ) ( به نمایندگی دولت شوروی ) به امضاء رسید و بر پایه فصل سوم آن ، به سیاست غاصبانه دولت تزاری سابق روسیه اذعان و مقرر گردید كه قریه فیروزه و اراضی مجاور آن به ایران مسترد گردد . همچنین با رضایت به اینكه سرخس كهنه در تصرف شوروی بماند ، اما آن دولت از انتفاع از جزایر آشوراده و جزایر دیگری كه در سواحل ولایت استرآباد واقع است صرف نظر نماید ، باز حكومت جدید روسیه شوروی هم راه اسلاف خود را در پیش گرفت ، به گونه ای كه در روزگار پایانی عصر قاجاریه ( 1301 ه.ش. / 1922 م. ) هیئتی در مدت یازده ماه گفتگو ،‌حتی نتوانستند به خواستهای تعیین شده قراردادهای تحمیلی روسیه بر ایران ، جامه عمل بپوشانند . به همین دلیل ،‌بخشهایی از مرزهای شمالی ایران ( غرب و شرق دریای مازندران ) همچنان نامشخص باقی ماند .

2 در شرق
نخست در منطقه خراسان ( هرات )‌ . پس از نادرشاه ، در این منطقه نیز آشوبهایی پدید آمد . احمدخان درانی ( یكی از سرداران او ) و پس از وی ، زمان شاه ( امیر كابل ) از برجسته ترین

صاحبان قدرت در منطقه گردیدند . گردش روزگار نیز به گونه ای بود كه رقابتهای بریتانیا و فرانسه ، در ارتباط با تسخیر هند و از سوی دیگر ، هماهنگی بریتانیا و روسیه در تسلط بر آسیای مركزی ، وضع منطقه را آشفته تر می ساخت . اختلافات قومی ،‌گویشی ،‌محلی ، مذهبی وگرایشهای حكومت طلبانه سران و شاهزادگان ، در مجموعه دولت استعماری انگلستان را بر آن می داشت كه در بر هم زدن شرایط آرامش و دوستی وصلح در منطقه ، مستقیم و غیر مستقیم ، دخالت داشته باشد ، تا آنجا كه كامران میرزا ( پسر محمود شاه درانی ) علیه محمد شاه قاجار به منازعه

پرداخت و همزمان با محاصره شهر تاریخی هرات ،‌یعنی كلید هندوستان یا دروازه هند توسط قشون مركزی ایران و به دستور لرد او كلاند ( Lord Aukland ) ( فرمانروای هند ) با سیاستی از پیش تعیین شده ، جزیره خارك توسط قشون مجهز انگلیس تصرف گردید . همچنین بنادر خلیج فارس مورد تهدید جدی قرار گرفت ، به طوری كه محمد شاه مجبور شد از محاصره هرات منصرف شود . كشمكشهای امیران و سران افغانی ( كامران میرزا و شجاع الملك ، پسر امیر تیمور درانی ،‌و چند تن دیگر ) همچنان برقرار ماند .

برای دریافت اینجا کلیک کنید