مقاله پایان نامه بررسی و شناخت عوامل مؤثر در گرایش نوجوانان به فرهنگ بیگانه بین دانش آموزان دختر و پسر دوره دبیرستان

توضیحات

 مقاله پایان نامه بررسی و شناخت عوامل مؤثر در گرایش نوجوانان به فرهنگ بیگانه بین دانش آموزان دختر و پسر دوره دبیرستان دارای 110 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله پایان نامه بررسی و شناخت عوامل مؤثر در گرایش نوجوانان به فرهنگ بیگانه بین دانش آموزان دختر و پسر دوره دبیرستان  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله پایان نامه بررسی و شناخت عوامل مؤثر در گرایش نوجوانان به فرهنگ بیگانه بین دانش آموزان دختر و پسر دوره دبیرستان،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله پایان نامه بررسی و شناخت عوامل مؤثر در گرایش نوجوانان به فرهنگ بیگانه بین دانش آموزان دختر و پسر دوره دبیرستان :

پایان نامه بررسی و شناخت عوامل مؤثر در گرایش نوجوانان به فرهنگ بیگانه بین دانش آموزان دختر و پسر دوره دبیرستان

فصل اول

مقدمه

به آنكه جان را فكرت آموخت
«خروج از فرهنگ بدآموز غربی و نفوذ و جایگزین فرهنگ آموزنده اسلامی- ملی و انقلاب فرهنگی در تمام زمینه ها و درسطح كشور، آنچنان محتاج تلاش و كوشش است كه برای تحقق آن سالیان دراز باید زحمت كشید و با نفوذ عمیق و ریشه دار غرب مبارزه كرد»
(امام خمینی (ره)، صحیفه نور، 19/9/63)

فرهنگ محصول پیشرفته و پیچیده عقل وذهن انسان فرآورده نیروی خلاقیت و آفرینندگی و «تفكر انتزاعی» و ادراك و یادگیری است فرهنگ كلید ارتباط عمیق و ثمربخش و حیات آفرین هم ه آدمیان ، همه علماء و دانشمندان همه مخترعان و همه مختصصان و همگان و همگان است برای برقراری ارتباط با زندگی، جامعه ، با والدین، فرزند، همسر، با دوست، با استاد و معلم و مربی، با هستی ، با دیگران حتی خود. لذا اگر فرهنگ حذف شود و اگر هركس از فرهنگ و تحلی فرهنگی، محروم شود همانند گل و گیاهی خواهد بود كه از نور آفتاب و آب به عنوان مایه حیات دور مانده است. گل و گیاه بدون آب و روشنایی، یعنی هیچ، یعنی تهیه شده از خود مساله ی گرایش به

فرهنگ بیگانه امروزه افكار عده زیادی را در كشورهای مختلف جهان به خود مشغول كرده است. و هم اكنون در بعضی از كشورها به عنوان یك معضل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی، در آمده است. دانشمندان علوم روان شناسی و ترتبیتی و علوم اجتماعی، رهبران جوامع، والدین، بیان و معلمان، هر كدام از جهتی علاقمند به شناخت علت ها و عامل های ایجاد كننده این مساله هستند. در كشور ما سابقه این مساله به گذشته اهی بسیار دور بر میگردد. ولی شدت مساله ی گرایش به فرهنگ بیگانه به آغاز مشروطیت و تاسیس دار الفنون و موسسات دیگر غربی برمی گردد.

پس از پیروزی انقلاب شكوهمند اسلامی ، استكبار جهانی به سركردگی امریكا، مبارزات جدی و سازمان یافته خود را به اشكال گوناگون، از قبیل محاصره اقتصادی جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و نیز حمله و هجوم تمام عیار فرهنگی، بر علیه انقلاب اسلامی و ارزشهای معنوی آن آغاز كرده است، و ثمره این شبیخون فرهنگی را در احیای فرنگی مآبی، گرایش به ارزشهای غیراسلامی و غیرمعنوی و … در بین افراد جامعه اسلامیمان، شاهد هستیم.

بنابراین، در برخورد با مساله ی گرایش به فرهنگ بیگانه، علمای روان شناسی تربیتی و اجتماعی باید از راه حلهای مناسب و سازنده ای را به منظور پیشگیری و ایمن سازی ارائه نمایند، و به تدریج فرهنگ اسلامی – ملی را جانشین فرهنگ بیگانه كرده، از صدمات آن بر قشر فعال و آسیب پذیر جامعه، یعنی نوجوانان و جوانان جلوگیری كنند زیرا از جمله پیامدهای گرایش به فرهنگ بیگانه ، فاجعه غربزدگی و بی هویتی نوجوانان است كه در جوامع شرقی به صورت های مختلف در قرنهای اخیر، بروز و ظهور كرده است.

بنابراین قبل از هر چیز باید دامنه تحقیقات و مطالعات در این زمینه، افزایش یابد، زیرا با كمال تاسف باید گفته شود كه تحقیق در این زمینه سابقه چندانی ندارد، و علی رغم اهمیت مساله، فعالیتهایی كه در این رابطه قبل از انقلاب انجام شده است، هر چند ظاهران علمی اند ولی ترجمه كتابهای غربی بوده و راه حلهای جوامع غربی را دارند و یا متناسب بافت فرهنگی اجتماعی زمان طاغوت می باشند.

پس از انقلاب اسلامی نیز، كمتر تحقیق جامعی درباره مسایل و مشكلات نوجوانان و جوانان مخصوصاً در بعد فكری و فرهنگی انجام گرفته است. و حال آكه مساله گرایش به فرهنگ بیگانه و تهاجم فرهنگی، اكنون بعد سیاسی نیز پیدا كرده است، و تا آنجا كه ما به تحقیقات انجام شده دست یافته ایم، تا كنون سه تحقیق در این زمینه انجام شده است محدود بودن تعداد پژوهشها موید آنست كه باید تحقیقهای متعددی در این زمینه صورت گیرد، تحقییق حاضر نیز در راستای این منظور انجام شده است.

1-1- بیان مساله
مادر عصر انقلاب ارتباطات قرار داریم ، عصری كه در آن «دهكده جهانی مك لوهان » ، تحقق یافته است. امروزه برخلاف گذشته، وقتی حادثه ای اتفاق می افتد، انعكاس و حوزه انتشار آن به محل وقوع حادثه محدود نیست. بلكه فراگیر و جهانی است و نتایج «دهكده جهانی» كوچك شدن دنیا و پیدایش تعلق جهانی داده های خبری و حوزه انتشار و پیدایش همسایگی در بین ملتها، مانند همسایه های دیوار به دیوار است. به علت تماس مستقیم و غیرمستقیم افراد جوامهع مختلف انسانها به سادگی در برابر الگوهای فرهنگی مختلف قرار می گیرند.

در عصر امواج، فرهنگ ها و ارزشها، به جای حمل به وسیله كتابها و نشریات سوار بر امواج در اختیار بشر قرار می گیرند. امواجی كه بدون وقفه وبدون هیچ اذنی مرزهای جغرافیایی و كشوری و خانوادگی را در هم می شكنند و به درون زندگی انسانها وارد می‎شوند و بسته بودن مرزهای كشور، و دربهای منازل مانع و رادعی برای ورود به درون و اندرون خانه ها محسوب نمی‎شود.
(نامه فرهنگ شماره 1-1369) و (رفیع، 1373)
مك لوهان می گوید:
« این تلویزیون است … این رادیو است … كه ماره به دوران قبیله نشینی باز می گرداند. یك قبیله بزرگ جهانی … آنها بار دیگر تمام مرزها را تغییر داده اند این دهكده جهانی من است»
(رشید پور، 1352، ص 135)
پیش بینی مك لوهان جالب است زیرا او در زمانی از دهكده جهانی صحبت كرده است كه هنوز ماهواره وجود نداشته است.
در عصر انقلاب ارتباطات و حاكمیت ماهواره قدرتهای برتر اقتصادی و تكنولوژی فرهنگ خود را به سراسر دنیا انتقال می دهند. « در حال حاضر آرایش كلی ارتباطات در سطح جهانی و وسایل تكنولوژیكی توزیع كننده این اطلاعات با خود ارزشها و آداب و رسوم و نهادهای فرهنگ مسلط غربی را توزیع می كننند».
(نامه فرهنگ شماره 1، 1369، ص 12)

و چون یكی از راههای حصول الگوهای رفتاری، یادگیری مشاهده ای است و نیز یكی از ویژگیهای مهم نوجوانان، الگوجویی است، نقش الگوهای ارائه شده از اهمیت ویژه ای برخوردار می‎شود و در شخصیت و فرهنگ نوجوانان و جوانان تاثیرات مهمی می گذارد.
حال اگر فرهنگ و الگوهای فرهنگی ارائه شده، توسط امواج ماهواره ای رادیویی و تلویزیونی، با ارزشها و الگوهای فرهنگ خودی تضاد داشته باشند و در جامعه نیز خلاء فرهنگی وجو داشته باشد و ارزشهای حاكم بر جامعه نیز با ارزشهای اسلامی – ملی، هماهنگی نداشته باشند، این عوامل موجب تعارض و سردرگمی افراد جامعه به ویژه نوجوانان و جوانان گشته، زمینه فرهنگ پذیری و تحول فرهنگی و گرایش به فرهنگ بیگانه و غربگرایی فراهم گشته كه در صورت تشدید آن، به بیگانگی از خود و غربزدگی منجر می گردد.

2-1- اهداف تحقیق
با توجه به اهمیت مساله فرهنگ و نقش آن در شخصیت و رفتار فرد و هجوم همه جانبه فرهنگی علیه فرهنگ اسلامی – ملی ما، هدف از این تحقیق عبارت از :
«بررسی و شناخت عوامل مؤثر درگرایش نوجوانان به فرهنگ بیگانه» است. بحث برسر این است كه مشخص شود، نوجوانان دارای چه شناختی، از فرهنگ بیگانه هستند؟ نسبت به فرهنگ بیگانه چه احساسی دارند؟ و از نظر عملی تا چه اندازه با شیوه ی زندگی، آداب و رسوم، اعتقادات، ارزشها، اخلاقیات و … بیگانه توافق دارند؟»
به عبارت دیگر هدف از تحقیق پاسخگویی به سئوالات زیر است:

1 آیا جنسیت در گرایش نوجوانان به فرهنگ بیگانه اثر دارد؟
2 آیا وضع اعتقادی نوجوانان در گرایش به فرهنگ بیگانه اثر دارد؟
3 آیا وضع اعتقادی خانواه در گرایش نوجوانان به فرهنگ بیگانه اثر دارد؟
4 آیا شیوه ی تربیتی خانواده در گرایش نوجوانان به فرهنگ بیگانه اثر دارد؟
5 آیا دوستان و همسالان درگرایش نوجوانان به فرهنگ بیگانه اثر دارند؟
6 آیا رسانه های گروهی در گرایش نوجوانان به فرهنگ بیگانه اثر دارند؟
7 آیا چگونگی گذران اوقات فراغت در گرایش نوجوانان به فرهنگ بیگانه اثر دارد؟
8 آیا طبقه اقتصادی- اجتماعی در گرایش نوجوانان به فرهنگ بیگانه اثر دارد؟

لازم به یاد آوری است كه از جهات مختلف می‎توان به بیگانه و فرهنگ آن نگریست كه مابه بعد فرهنگی آن نظر داشته ایم كه یك نگاه كلی است. فرهنگ بیگانه هم دارای جنبه های مثبت و هم دارای جنبه های منفی است كه در این تحقیق گرایش نوجوانان را به جنبه های منفی آن كه با فرهنگ اسلامی – ملی ما در تضاد می باشند بررسی نموده ایم.
نكته دیگر این كه ما در این تحقیق بر روی عوامل شناختی و تربیتی و عوامل اجتماعی مؤثر ، بر گرایش نوجوانان به فرهنگ بیگانه تكیه داشته ایم.
3-1- اهمیت مساله

«فریقاً و هدی و فریقاً حق علیهم الضلاله انهم اتخذ والشیاطین اولیاء من دون الله و یحسبون انهم مهتدون».( اعراف /30)
«گروهی (به طاعت خدا) ره نورد حقیقت شدند و گروهی (شیطان) را به درستی اختیار كردند و گمان می كردند كه به راه راست هدایت یافته اند. »
«فرهنگ استعماری جوان استعماری تحویل مملكت می‎دهد»
(امام خمینی، كلمات قصار، ص 171)

ما از قرنها پیش به غرب و فرهنگ و تمدن آن ، توجه داشته ایم. ولی این توجه در سده اخیر بیشتر شده است و موجبات تغییراتی در ساختار اجتماعی و توجه و گرایش ما به جنبه های مثبت آن باشد، و بعد مثبت و منفی است. اگر توجه و گرایش ما به جنبه های مثبت آن باشد، نه تنها مضر نیست، بلكه سازنده و راهگشا است. از قبیل ارزش دادن زیاد یادبه علم و عالم، داشتن وجدان كاری، نظم ، رعایت مقررات و قانون.
(مصاحبه تلویزیونی یكی از اساتید محقق ایرانی، 1372)
زیرا مكتب ما نیز آن را تبلیغ كرده و از هر مكتب دیگری بیشتر به آن ارزش و بها داده است:
پیامبر گرامی اسلام (ص) فرمود:

«اطلبو العلم ولو بالصین» (منیه المرید، ص 9)
«علم را طلب كنید، اگر چه در چین باشد»
امام علی علیه السلام درباره داشتن تقوا و نظم در كارها به امام حسن و امام حسین علیهما السلام فرمود:
«اوصیكما بتقوی الله و نظم امركم» (نهج البلاغه فیض ص 977)
«شما را به پرهیزكاری خدایی و عایت نظم در كار، سفارش می كنم»

متاسفانه امروزه توجه و گرایش به فرهنگ بیگانه ، بیشتر به جنبه های منفی آن معطوف شده است و این توجه بیشتر از روی حسرت واسف و عبودیت است.
(آل احمد، غربزدگی، 1341)
جریان گرایش و توجه به فرهنگ بیگانه ، تحول و دگرگونیهای عمده ای در مسیر تاریخی جامعه ما ایجاد كرده است. به نحوی كه ساختار سنتی متزلزل گردیده و جای آنرا ساختارهای شبه غربی گرفته است و تقلید كوركورانه از فرهنگ بیگانه، شبیه گرایی ، ابتذال فرهنگی، بی بند و باری و فرهنگ پوچ گرایی و … را به ارمغان آورده است.
« … اكنون دیگر احساس رقابت (با غرب) فراموش شده است اكنون احساس درماندگی برجایش نشسته و احساس عبودیت . نه تنها خود را مستحق نمی دانیم یا برحق، بلكه اگر درصدد توجه امری از امور معاش و معاد خود نیز باشیم، به ملاكهای غربی آنان را ارزشیابی می كنیم»
(آل احمد، غربزدگی ، 1341، ص 21)

آدمهای غربزده، همانند كوزه های سفالین بی ارزشی هستند كه با رنگ طلایی آراسته شده اند.
«اینان آدمهای پوك و پوچ و شسته و رفته و واكس زده بوده اند، چون گوركافر از برون، پر جلال و از درون خلا قهر خداوند عزو جل است»
(شریعتی، بازگشت به خویشتن، 1352، ص 19)
غربگرایی و غربزدگی د رنقشهای اجتماعی، اختلال بوجود می‎آورد و بسیاری از بحرانهای فكری، عقیدتی، اخلاقی، اجتماعی را به دنبال خواهد داشت. لذا بررسی بسیاری از عوامل اجتماعی و فرهنگی ما را به جریان غربگرایی و گرایش به فرهنگ بیگانه راهنمایی می كند، تا در این زمینه دقت بیشتری مبذول گردد.
اهمیت بررسی عوامل گرایش به فرهنگ بیگانه از آن جهت است كه این جریان خطری عظیم برای جامعه ما محسوب می‎شود و مخصوصا بیشتر، گروه نوجوانان و جوانان به عنوان سرمایه های اصلی نظام در معرض خطر آن قرار دارند به این دلیل است كه این تحقیق در سطح دانش آموزان دبیرستانی انجام شده است گروهی كه در مرحله نوجوانی كه یك مرحله بحرانی و مهم از لحاظ احراز هویت می باشد، بسرمی برند و بررسی مسائل و مشكلات آنها برای حال واینده مملكت و انقلاب اسلامی ما، در سطح گسترده ای با جریان غربگرایی و گرایش به فرهنگ بیگانه پیوند خورده اند و زنگ خطر در این زمینه به صدا در آمده است. و تمام مسوولین مملكت و متولیان امور فرهنگی و آموزشی پروشی كشور تلاش در جهت كشف راه حلهای منطقی و علمی این مساله دارند. زیرا حداقل ، حذف و دفع امواج ضاله قاره پیما میسر نیست. و چاره این معضل اجتماعی جز از طریق راه حلهای علمی و فرهنگی، اجتماعی ، اقتصادی ، آموزشی توام با شناخت عوامل ایجاد كننده آن ، امكان ندارد.
در این باره امام صادق علیه السلام فرمود:
« … فجعل لكل شیء سبباً و جعل لكل سبب شرحاً و جعل لكل شرح علماً و جعل لكل علم باباَ ناطقا» (كافی ج1- ص 259)
« … هر پدیده ای دارای علتی و عاملی است و هر كاری راهی دارد، و هر راهی مستلزم شناختن و آموختن و كسب علم و دانش است»
«من طلب الامر من وجهه لم یزل» (روضه بحار، ج2، ص 375)
«كسی كه كاری را از مسیر خودش بجوید، گمراه نمی‎شود.»
بنابراین، آینده ی جامعه و میزان تحولات در بعد اقتصادی، صنعتی و ایدئولوژیكی و به عبارت كلی تر، تحولات فرهنگی آن، به میزان زیادی به تلاشهایی كه دراین زمینه چه در جهت گسترش و توسعه آن چه در جهت محدود كردن و محو آن انجام می‎شود بستگی دارد.
درباره اهمیت مساله بررسی عوامل گرایش نوجوانان به فرهنگ بیگانه مجدداً به فرازی از فرمایشات بنیانگار جمهوری اسلامی ایران و احیاگر اسلام ناب محمدی (ص)، امام خمینی (ره) اشاره می كنیم كه فرمود:
«تا ما از آن غربزدگی در نیائیم و مغزمان را عوض نكنیم و خودمان را نشناسیم، نمی توانیم مستقل باشیم. نمی توانیم هیچ داشته باشیم»
(كلمات قصار، ص 158)

بنابراین این جا دارد، در این زمینه تحقیقات وسیع و عمیقی انجام شود تا با كشف عوامل و انگیزه های گرایش به فرهنگ بیگانه ، راههای ایمن سازی نوجوانان و جوانان، به مسئولان مملكتی و مربیان و معلمان و والدین و … ارائه گردد، تا از این طریق میهن اسلامی و نسل فردای آن از گزند حوادث و هجوم فرهنگی مصون گردد.

4-1- تعاریف اصطلاحات مهم :
1- ارزش:
یك اصل كلی و انتزاعی است كه با الگوهای رفتاری در درون یك فرهنگ یا جامعه خاص سروكار دارد كه از طریق اجتماعی شدن، اعضای آن جامعه آنرا در سطح عالی رعایت می كنند. این ارزشهای اجتماعی همانگونه كه نامیده شده اند اصول اصلی و مركزی را تشكیل می دهند كه در اطراف آن اهداف فردی و اجتماعی می‎توانند اصالت پیدا كنند.

(Arthur, s. Rebor, 1985)
2- الگوی فرهنگی:
«الگوی فرهنگی طرح كلی مرجع و مدل رفتاری است كه براساس فرهنگ پذیرفته و جا افتاده در یك جامعه پدید می‎آید و تقریبا به صورت خود به خود توسط هر یك از افراد آن جامعه كسب می‎شود.»
(بیرو، 1367، ص 3)
3- ایدئولوژی :

«عبارتست از مجموعه نظام یافته ای از تصورات و راه حلهای اجتماعی كه از جهان بینی ایدئولوك نشات می گیرد، و در ارتباط با وضع اجتماعی موجود قرار دارد»
(بیرو ، 13267، ص 3)
4- باورها:
در مفهوم استاندارد لغوی، غالباً برای پذیرش عاطفی یك قضیه، حالت ، طرز فكر و استدلال عقیده، بكار می رود.
(Arthur, S.Reber, 1985)
5- تحول فرهنگی:

«جریانی است كه در آن، در نتیجه برخورد با فرهنگ دیگری، تحولی در نهادها، ارزشها، گرایشها و روشهای یك فرهنگ و جامعه ایجاد می‎شود كه برخی از جامعه شناسان ، این جریان را «تحول اجتماعی» نامیده اند.»
(نقوی، 1361، ص 109)
6- تهاجم فرهنگی:
«تهاجم فرهنگی، یعنی این كه دشمن ابزارهای ظاهراً غیرنظامی و غیراقتصادی و غیرسیاسی و به عبارت دیگر شیوه ها و ابزار هایی را كه لازمه ایجاد و گسترش، یا كاهش و امحای فكر و فرهنگ و بینش و عقیده، درمیان یك ملت است به نحوی مورد استفاده قرار دهد تا افكار و آرای مردم را برای پذیرش هجوم ناگهانی یا نفوذ تدریجی به منظور تصرف و تملك مادی و معنوی آنان به طور طبیعی مهیا كند»
(رفیع ، 1373، ص 78)

7- سرایت فرهنگی:
«عبارتست از انتقال روش زندگی یا مصنوع و ساخته های مردم جامعه به خصوص به جامعه دیگر»
(Stewart and Glynn, 1979 , p 61)
8- سنت:
هر گونه رسم یا باور اجتماعی، یا یك مجموعه همردیف و همپایه از یك سری عقاید و رسومی كه در میان نسلها، ازیكی به دیگری به ارث گذاشته می‎شود.
(Arthur s.Reber, 1985)
9- غربگرایی:

«از نظر جامعه شناسی، غربگرایی طرز تفكر خاصی است كه به پذیرش هر چه غربی باشد گرایش دارد و از هر چه سنتی و شرقی است، بیزار است»
(نقوی، 1361، ص 18)
10- غربزدگی :
«وقتی غربگرایی به شكل افراطی و همه جانبه باشد، منجر به هویت باختگی یا از خود بیگانگی و بیگانگی از شخصیت اسلامی و شرقی خویش می گردد كه از آن به غربزدگی یاد می كنیم»
(نقوی، 1361، ص 18)

11- فرهنگ:
«فرهنگ ، عبارتست از مجموعه تجلیات (به صورت سنبلها، علائم، آداب و رسوم، سنت ها، آثار، رفتارهای جمعی …) معنوی، هنری، تاریخی، ادبی، مذهبی و احساسی یك قوم كه در طول تاریخ آن قوم فراهم آمده و شكل مشخصی گرفته است»
(شریعتی، در سی از روم، ص 116)
فرهنگ عبارتست از مجموعه ای از الگوهای فكری و رفتاری و روشهای زندگی مردم جامعه ای بخصوص، به همراه مصنوعات و تولیدات آنها.
(Horton and Hunt, 1984)
12- فرهنگ بیگانه:
«مقصود از فرهنگ بیگانه ، رفتار هایی است كه از سویی با موازین اسلامی و سنتی جامعه اسلامی ما منافات دارد و از سوی دیگر با فرهنگ غرب و غیراسلامی همسو و هماهنگ است. به عبارت دیگر، آنچه در اسلام مدموم است و در غرب و كشورهای بیگانه ممدوج و پسندیده است»
مانند پانكیسم ، هیپیسم، بدحجابی، بی بند و باری و …
(مكارم شیرازی، 1372، ص 19)
13- فرهنگ پذیری:
… این اصلاح به كسب تدریجی الگوهای رفتاری فرهنگ مسلط اطلاق می شود، بخصوص فرهنگ فرعی كه كودكان و درون آن پرورش می یابند این اصطلاح به عنوان انتقال فرهنگی یا سرایت فرهنگی نیز بیان می‎شود … با دید وسیعتر اتخاذ یا جذب عناصر فرهنگی از فرهنگ دیگر، فرهنگ پذیری نامیده می‎شود.
(Arthur. S.Reber, 1985)
«فرهنگ پذیری، شامل پدیده هایی است از تماس مستقیم و مستمر بین گروههای متشكل از افرادی با فرهنگهای مختلف، نشات می گیردو این تماسها موجب بروز دگرگونیهای بعدی در گونه های اولیه فرهنگ یكی از دو گروه ویا هر دو را فراهم می سازد.»
(بیرو، 1367، ص 3)
14- فرهنگهای سنتی:
«فرهنگهایی هستند كه اساس بر پایه سنت پدید می آیند و سنت شامل انتقال تمامی تجربیات نوع زندگی و نظم ارزشها ، در خلال نسلها است»
(بیرو، 1367، ص 432)

15- مقیاس نگرش:
تعدادی از وسایل طراحی شدند تا نگرشهای شخص را آشكار كنند. آنها معمولاً آزمونهای مداد – كاغذی هستند كه فرمود موافقت یا مخالفت خود را با عبارات معین كه دارای ارزشهای از پیش تعیین شده است اظهار می دارد. پاسخهایی كه فرد برای عكس العمل در برابر موقعیت معینی اتخاذ كرده است – گر چه بحثهای قابل ملاحظه ای در بین متخصصان بر سردرجه توافق سنجش نگرشهای مردم در استفاده از این مقیاسها و راههایی كه در آن در شرایط دنیای واقعی رفتار می كنند وجود داشته است ، تعدادی فرمهای مخصوص مقیاس نگرش وجود دارد كه عبارتند از: مقیاس لیكرت و مقیاس ترستون.
(Arthur S.Reber 1985)
16- نگرش :
نگرش عبارت از یك نوع حالت آمادگی و تمایل به عمل یا عكس العمل مشخصی در مقابل محركی خاص است، كه به صورت مثبت و منفی آشكار می‎شود.
(اوپنهایم، 1369)

17- نوجوان:
«دوره نوجوانی و بلوغ به سنی بین 12 الی 18 سالگی اطلاق میشود »
(كرمی نوری و مرادی، 1370، ص 139)
18- نهضت بازگشت به خویشتن :
عبارتست از جریان تعدیل غربگرایی مفرط (غربزدگی) و تاكید مجدد بر نظام ارزشها و فرهنگ و تاریخ و دین و عقیده و ایدئولوژی خویش است.
(نقوی، 1361)

5-1- تعریف عملیاتی اصلاحات:
1- وضع اعقتادی خانواده‌:
مقصود رعایت حلال و حرام شركت درمراسم مذهبی خواندن نماز، گرفتن روزه، امر به معروف و نهی از منكر و … كه در این پژوهش ، میزان نمره ای است كه از سوالات مربوطه بدست می‎آید.
2- وضع اعتقادی نوجوان :
همانند شماره قبل است.
3- طبقه اجتماعی – اقتصادی خانواده :
مقصود، شغل والدین میزان تحصیلات ودر آمد ماهیانه والدین است.
4- شیوه تربیتی خانواده:

مقصود روشی است كه والدین در مورد میزان آزادی فرزندان در خانواده و جامعه، احترام به فرزندان دادن مسئولیت مشورت با فرزندان، استفاده از تشویق و تنبیه در مورد نوجوان بكار می برند. و دراین تحقیق میزان نمره ایست كه با توجه به سوالات مربوطه بدست می آید.
5- دوستان و همسالان :
مقصود دوستان صمیمی نوجوان در مدرسه ، محله و بین فامیل و خانواده است كه محرم اسرار نوجوان هستند و نوجوان تحت تاثیر : اعتقادات، اخلاق و اعمال و رفتار آنها قرار می‎گیرد. و در اینجا عبارت از میزان نمره ایست كه سوالات مربوطه بدست می‎آید.
6- رسانه های گروهی :

مقصود رادیو و تلویزیون ، ویدئو، تاتر ، روزنامه ،‌ مجله ، كتب غیر درسی است. در این تحقیق میزان نمره ایست كه از سوالات مربوطه با توجه به میزان استفاده نوجوان از آنها حاصل می‎شود.
7- گذران اوقات فراغت :
« … مجموعی از اشتغالاتی است كه فرد با كمال میل بدان می پردازد، خواه به منظور استراحت، خواه برای ایجاد تنوع ، خواه با هداف گسترش اطلاعات و آموزش خویشتن، بدون توجه به اهداف مادی و خواه برای مشاركت اجتماعی، ارادی و بسط توان آزاد و خلاقش ، بعد از آنكه از الزامات حرفه ای، خانوادگی و اجتماعی فارغ گشت»

(بیرو، 1367، ص 202)
اما در این تحقیق میزان نمره ایست كه از پرسشنامه محقق ساخته بدست می‎آید.
8- جنسیت:
مقصود (دختر بودن و پسربودن) است.
9- نگرش:
میزان نمره ای است كه نوجوان از پرسشنامخه محقق ساخته بدست می‎آورد و به صورت میانگین مشخص می گردد.

6-1- خلاصه فصل 1

1 فرهنگ مظهر هویت دینی و ملی است و انسان محروم از فرهنگ همچون گل و گیاهی است كه از آب و روشنایی محروم شده باشد. فرد محروم از فرهنگ ، یعنی هیچ و پوچ !
2 مساله گرایش به فرهنگ بیگانه ، یكی از معضلات جهان سوم ، مخصوصا كشورهای اسلامی است. و علمای روان شناسی و تربیتی و اجتماعی باید با تحقیقات علمی درصدد كشف عوامل ایجاد كننده آن و راه حلهای اساسی و علمی و قابل اجرا، به منظور پیشگیری وایمن سمازی نسل نوجوان و جوان برآیند.
3 تحقیقات ناچیز و اندكی، قبل و بعد از انقلاب در این رابطه انجام شده است. كه كافی نیست و این مطالعه به منظور گسترش دانش در رابطه با شناخت عوامل ایجاد كننده آن انجام شده است تا از طریق راه حلهای منطقی و علمی جهت ایمن سازی نوجوانان در برابر یورش فرهنگ بیگانه ارائه گردد.

4 در عصر انقلاب ارتباطات، ارزشها و فرهنگها ، سوار بر امواج، بدون هیچ اذن اجازه ای مرزهای جغرافیایی و خانوادگی را در هم شكسته و كسی قادر به جلوگیری از ورد آنها نیست. و قدرتهای برتر اقتصادی و تكنولوژی فرهنگ و ارزشهای مورد قبول خود را به سادگی در اختیار دیگران قرار می دهند و موجبات تحول فرهنگی را در آنها فراهم می آورند كه برای كشورهای اسلامی و از جمله كشور ما خطری عظیم محسوب می‎شود.

5 هدف این تحقیق، بررسی عوامل گرایش نوجوانان به فرهنگ بیگانه است و به عبارت دیگر هدف، پاسخگویی به تاثیرات عوامل: جنسیت، وضع اعتقادی نوجوانان و خانواده او ، شیوه تربیتی، دوستان و همسالان ، رسانه های گروهی و اوقات فراغت درگرایش به فرهنگ بیگانه است، تا از طریق شناخت تاثیر عوامل فوق ، راه حلهای مناسب جهت حفظ نوجوانان از خطرات حتمی گرایش به فرهنگ بیگانه و تهاجم فرهنگی ارائه گردد.
6 فرهنگ بیگانه ، دارای 2 بعد مثبت و منفی است، كه ما گرایش نوجوانان را به بعد منفی آن مورد بررسی قرار داده ایم.
7 آدم غربزده همچون كوزه سفالین بی ارزشی است كه زر اندود شده است .

8 اهمیت این مطالعه بدین جهت است كه مساله گرایش به فرهنگ بیگانه خطری عظیم برای افراد جامعه ما به ویژه نوجوانان و جوانان محسوب می‎شود.
9 چاره این مشكل جز از طریق تحقیقات مستعد و جامع علمی و شناخت عوامل ایجاد كننده آن مقدور نیست.
10 جا دارد تحقیقات متعددی در این رابطبه انجام شده تا نتایج آن راه حلهای صحیح و علمی را در اختیار مسوولان و متولیان امور فرهنگی، آموزشی، پرورشی و سیاسی و خانواده ها قرار دهد.
در فصل بعد به پیشینه تحقیق خواهیم پرداخت.

برای دریافت اینجا کلیک کنید