توضیحات

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 مقاله زمین ، گهواره ای برای ما دارای 21 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله زمین ، گهواره ای برای ما  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله زمین ، گهواره ای برای ما،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد


بخشی از متن مقاله زمین ، گهواره ای برای ما :

زمین ، گهواره ای برای ما

زمین سیاره ایست كوچك در بیكران فضا و یكی از نه سیاره ای كه در عرصه فضا به دور خورشید درحال گردش می باشند. خورشید یكی از بیلیونها ستاره ایست كه كهكشان راه شیری را شكل می دهند و كهكشان راه شیری یكی از 100 بیلیون كهكشانیست كه جهان را تشكیل داده اند.

سیاره زمین تنها ذره كوچكی از عالم است، اما خانه انسان و در واقع خانه ای برای تنها گونه های یافت شده حیات در كل جهان می باشد. حیوانات، گیاهان و دیگر ارگانیزم های حیات تقریبا در همه جای سطح زمین وجود دارند. آنها می توانند در روی زمین به حیات ادامه دهند چرا كه این سیاره در فاصله مناسبی نسبت به خورشید قرار گرفته است. بیشتر گونه های حیات به گرما و نور خورشید برای ادامه زندگی خود نیاز دارند. اگر زمین اندكی به خورشید نزدیك تر بود گرما و حرارت زیاد آن همه این گونه ها را می سوزاند و اگر قدری از خورشید دورتر بود بر اثر كمبود انرژی خورشید حیات در روی آن از بین می رفت. برای ادامه حیات وجود آب نیز ضروری می باشد كه زمین سرشار از آن است. آب بیشتر سطح زمین را پوشانده است.

سیاره ما زمین. دانشمندان ناسا تصاویر ماهواره ای را با اطلاعات سطح زمین تركیب نموده و این تصویر را از اقیانوسها و قاره ها تهیه كرده اند. توده ابر چرخانی كه در غرب مكزیك مشاهده می كنید یك طوفان شدید است.

عكس از ناسا

مطالعه زمین، زمین شناسی یا ژئولوژی نام دارد. زمین شناسان با بررسی عوامل فیزیكی زمین، به چگونگی پیدایش و تغییرات آنها پی می برند. بر روی بیشتر قسمتهای زمین مانند قسمتهای درون آن، نمی توان به طور مستقیم تحقیق نمود. زمین شناسان با بررسی نشانه ها و صخره ها به روش هایی برای شناخت غیر مستقیم این سیاره می پردازند. البته امروزه، زمین شناسان می توانند با اطلاعات به دست آمده از فضا نیز به بررسی زمین بپردازند.

سیاره ای به نام زمین
در میان نه سیاره موجود در منظومه شمسی، زمین رتبه پنجم از لحاظ اندازه را به خود اختصاص می دهد. قطر آن حدود 13000 كیلومتر است. مشتری، بزرگترین سیاره منظومه شمسی قطری 11 برابر قطر زمین را دارد و پلوتو به عنوان كوچكترین سیاره دارای قطری كمتر از یك پنجم زمین می باشد.
زمین نیز مانند بقیه سیاره ها در مداری با فاصله 150 میلیون كیلومتر به دور خورشید در گردش است و هر دور خود را در مدت 365 روز تكمیل می كند. فاصله پلوتو، دورترین سیاره از خورشید 40 برابر فاصله زمین از خورشید است و در هر 248 روز زمینی یكبار دور خود را تكمیل می نماید.

حركت زمین
زمین دارای سه نوع حركت است: 1) حركت وضعی حول محوری فرضی كه از دو قطب شمال و جنوب آن عبور می كند. 2) حركت انتقالی در مداری به دور خورشید. 3) حركت در راه شیری به همراه خورشید و دیگر اجرام منظومه شمسی.
24 ساعت زمان لازم است تا زمین یك دور وضعی خود را تكمیل كند. این زمان را روز خورشیدی می گویند. در طی یك روز خورشیدی، زمین مقداری نیز در مدار خود حركت می كند بنابراین مكان ستارگان درآسمان هرشب دچار اندكی تغییر می شود. مدت زمان واقعی یك دور حركت وضعی زمین معادل 23 ساعت و 56 دقیقه و 09/4 ثانیه می باشد. این زمان را روز نجومی زمین می نامند. روز نجومی از روز خورشیدی كوتاه تر است بنابراین ستارگان هر روز 4 دقیقه زودتر در آسمان دیده می شوند.

گردش زمین به دور خورشید 365 روز و 6 ساعت و 9 دقیقه و 54/9 ثانیه به طول می انجامد. این دوره زمانی سال نجومی خوانده می شود. از آنجائیكه حركت وضعی زمین در انتهای هر سال به یك عدد كامل نمی رسد، ترتیب تقویم در هر سال معادل 6 ساعت نسبت به ترتیب فصول متفاوت می شود. برای هماهنگی تقویم و فصول، هر چهار سال یكبار 1 روز به تقویم اضافه می شود تا عدم تناسب برطرف گردد. سالهایی كه یك روز اضافی دارند سال كبیسه نامیده می شوند. در تقویم میلادی یك روز اضافه در آخر دومین ماه سال یعنی فوریه قرار می گیرد و در تقویم خورشیدی یك روز به آخر اسفند ماه اضافه می گردد.

مسافت مدار زمین به دور خورشید 940میلیون كیلومتر است و زمین این مسافت را با سرعت 107000 كیلومتر در ساعت و یا 30 كیلومتر در ثانیه طی می كند.
محور طولی زمین به شكل عمودی، صفحه مداری را قطع نمی كند بلكه نسبت به آن زاویه ای حدود 5/23 درجه دارد. این شیب و حركت زمین به دور خورشید باعث پدیدار گشتن فصول می شوند. در دی ماه، نیمكره شمالی زمین، به دلیل شیب محور طولی، دورتر از خورشید قرار می گیرد. نور خورشید با شدت كمتری به نیمكره شمالی می رسد و در این هنگام این بخش از زمین، زمستان را پشت سر می گذراند. در خرداد ماه وضعیت شیب زمین تغییر می كند و این بار نیمكره جنوبی در قسمتی از شیب قرار می گیرد كه از خورشید دورتر است در نتیجه نوبت به این نیمكره می رسد كه زمستان را تجربه نماید.

مدار زمین دایره كامل نیست. در اوایل دی ماه زمین به خورشید نزدیكتر و در خرداد ماه كمی دورتر است. فاصله زمین از خورشید در ماه دی 1/147 میلیون كیلومتر و در ماه خرداد 1/152 میلیون كیلومتر می باشد. تاثیر این پدیده در سرما یا گرمای زمین بسیار كمتر از پدیده شیب زمین است.
زمین و منظومه شمسی عضو یك صفحه ستاره ای وسیع به نام كهكشان راه شیری می باشند. درست همانگونه كه ماه به دور زمین و سیارات به گرد خورشید در چرخشند، خورشید و دیگر ستارگان به دور مركز راه شیری در گردش می باشند. منظومه شمسی حدودا در فاصله دو پنجم از مركز راه شیری قرار گرفته و با سرعت 249 كیلومتر در ثانیه حول مركز آن در گردش است. منظومه شمسی در هر 220 میلیون سال یكبار حول مركز كهكشان گردش می كند.

شكل و اندازه زمین
بیشتر مردم زمین را مانند یك توپ، با قطب شمال در بالا و قطب جنوب در پایین آن به تصویر می كشند. در واقع زمین، دیگر سیارات، قمرهای بزرگ و ستارگان و هر جرم دیگری كه قطر آن بیشتر از 320 كیلومتر باشد، گرد است و این به دلیل نیروی گرانش آن جرم می باشد. گرانش همه مواد را به داخل و به سمت مركز می كشد.

قمرهای كوچك مانند دو قمر مریخ، گرانش بسیار كمی دارند. كمتر از آنچه باعث گرد شدنشان شود. برای بدن های ما “پایین” همیشه در راستای مسیر كشش گرانش و به سمت مركز زمین است. ساكنین اسپانیا و نیوزیلند دقیقا در دوسمت مخالف زمین قرار گرفته اند ولی هر دوی آنها “پایین” را به سمت مركز زمین و “بالا” را به سمت آسمان می دانند. گرانش در سیارات دیگر و اقمار آنها نیز به همین شیوه عمل می كند.

با این حال زمین به طور كامل گرد نیست. گردش وضعی آن باعث گردیده است كه قسمت مركزی آن یا استوا، دچار برآمدگی گردد. قطر زمین از قطب شمال تا قطب جنوب آن 54/12713 كیلومتر است در حالیكه قطر آن در منطقه استوا 32/12756 كیلومتر می باشد. این اختلاف 78/42 كیلومتری تنها 298/1 ام قطر زمین است. این مقدار بسیار اندك است به همین دلیل در عكسهایی كه در فضا از زمین گرفته شده اند محسوس نمی باشد و این سیاره كاملا گرد به نظر می رسد.
برآمدگی زمین همچنین باعث می شود كه محیط زمین پیرامون استوا بیشتر از محیط آن پیرامون قطبها باشد. محیط این سیاره دور استوا 16/40075 كیلومتر و دور قطبها 40008 كیلومتر است. از آنجائیكه محیط زمین در جنوب استوا بیشتر است، زمین اندكی گلابی شكل است. زمین همچنین دارای كوهستانها و دره هایی در سطح می باشد ولی از آنجائیكه ابعاد این قسمتها نسبت به اندازه كل زمین بسیار ناچیز است لذا این سیاره از فضا مسطح به نظر می آید.
قمر زمین

زمین و پلوتو دارای یك قمر می باشند. عطارد و ونوس هیچ قمری نداشته و سایر سیارات منظومه شمسی هر كدام دارای دو یا چندین قمر هستند. قطر ماه، قمر زمین، 3474 كیلومتر، حدود یك چهارم قطر زمین است.
گرانش خورشید با ماه و زمین به مانند یك جرم واحد رفتار می كند. جرم واحدی كه مركز آن در نقطه 1600 كیلومتری زیر سطح زمین قرار گرفته است. این نقطه “مركز مشترك” ماه و زمین است. مسیر حركت نقطه “مركز مشترك” به دور خورشید، یك منحنی صاف است. زمین و ماه همانطور كه به دور خورشید در گردشند، دور “مركز مشترك” نیز می چرخند. حركت ماه و زمین حول “مركز مشترك” باعث لرزش در مسیر حركت آن دو حول خورشید می گردد.

لایه های زمین
زمین از لایه ها یا پوسته های متعددی تشكیل شده است. لایه هایی شبیه به پیاز. بخش جامد زمین شامل لایه نازك خارجی یعنی پوسته زمین و لایه ضخیم سنگی در زیر پوسته، یعنی جبه آن می باشد. پوسته و لایه بالایی جبه را “سنگ كره” یا لیتوسفر (lithosphere) می گویند. در مركز زمین، هسته قرار دارد. قسمت بیرونی هسته، مایع و قسمت داخلی آن جامد است. بیشتر سطح زمین پوشیده از آب و یخ می باشد و هیدروسفر (hydrosphere) یا “آب كره” نامیده می شود. زمین با لایه ای نازك از هوا به نام جو یا اتمسفر (atmosphere) احاطه شده است. به مجموع بخش های هیدروسفر، جو و قسمتهای جامد كه حیات در آنها جریان دارد، بایوسفر (biosphere) یا “زیست كره” اطلاق می گردد.

جو زمین
هوا زمین را احاطه نموده و به طور تصاعدی از سطح زمین به سمت بالا نازك تر می شود. بیشتر انسانها در ارتفاعاتی بلندتر از 3 كیلومتر از سطح دریا دچار مشكل تنفسی می شوند. در ارتفاع حدودا 160 كیلومتری، لایه هوا به قدری نازك است كه ماهواره ها تقریبا بدون هیچ مقاومتی در سفرند. با اینحال ذراتی از هوا در ارتفاع 600 كیلومتری سطح زمین شناسایی شده است. اتمسفر یا جو مرز بیرونی مشخصی ندارد بلكه كم كم در فضا محو می شود.
نیتروژن 78 درصد و اكسیژن 21 درصد از هوای زمین را تشكیل می دهند. 1 درصد باقیمانده مملو از آرگون و مقادیر اندكی از دیگر گازها می باشد. جو زمین همچنین شامل بخار آب، دی اكسید كربن، قطرات ریز آب و مقدار كمی از گازها و مواد شیمیایی خارج شده از آتشفشانها، آتش، مواد مانده و فعالیت های انسانی می باشد.

لایه های پائینی جو، تروپوسفر (troposphere) نامیده می شود. این لایه در حركت دائمیست. خورشید سطح زمین و هوای بالای آن را گرم می كند. هوا در اثر گرم شدن بالا می رود. هنگامیكه هوای گرم شده به بالا رفت دچار افت فشار می گردد در نتیجه سرد می شود. هوای سرد از هوای اطراف خود چگال تر و سنگین تر است بنابراین به سمت پائین فرو می آید و چرخه مجددا تكرار می شود. این چرخه دائمی “آب و هوا” را ایجاد می كند.

در بالای تروپوسفر، حدودا 48 كیلومتر بالاتر از سطح زمین، لایه ثابتی به نام استراتوسفر (stratosphere) یا “هوا كره” وجود دارد. “هوا كره” شامل لایه ایست كه در آنجا پرتوهای فرابنفش تابیده شده از خورشید، با مولكولهای هوا برخورد كرده و گازی به نام “ازون” تولید می گردد. ازون ورود پرتوهای زیانبار فرابنفش به سطح زمین را سد می كند. با اینحال بعضی از این پرتوها به داخل وارد شده و منجر به عوارضی از جمله آفتاب سوختگی و سرطان پوست در بین انسانها می گردد. مقدار اندكی از مواد شیمیایی كه انسان تولید می كند، باعث آسیب دیدن ازون شده است. افراد زیادی متوجه نازك شدن لایه ازون و در نتیجه ورود پرتوهای فرابنفش و آسیب های جدی برای انسان و دیگر جانداران شده اند.

بخار آب، دی اكسید كربن، متان و دیگر گازهای موجود در جو، باعث گیر افتادن گرما و حرارت خورشید در سطح زمین شده و منجر به گرم ماندن آن می گردند. محبوس شدن گرما به دلیل تاثیرات گلخانه ای ایجاد می شود. بدون تاثیرات گلخانه ای جو، زمین احتمالا برای تشكیل حیات بسیار سرد بود.
آب كره یا هیدروسفر

زمین تنها سیاره منظومه شمسی است كه دارای مقادیر زیادی آب مایع در سطح خود می باشد. آب، ركن اساسی تشكیل و ادامه حیات در زمین، دارای خواص فیزیكی و شیمیایی می باشد كه این خواص در هیچ یك از گونه های دیگر مواد دیده نشده است. آب توانایی زیادی برای جذب گرما دارد. اقیانوسها بیشتر گرمایی را كه زمین از خورشید می گیرد در خود ذخیره می كنند. بارهای الكتریكی موجود در مولكولهای آب منجر به جذب اتم از مواد دیگر می شود. این توانایی آب باعث حل شدن مواد زیادی می گردد. قدرت حل كنندگی زیاد آب باعث خرد شدن و حل شدن سنگها و صخره ها می شود. آب مایع نه تنها بر روی زمین تاثیر گذار است بلكه بر لایه های زیرین زمین نیز تاثیر می گذارد. آب موجود در سنگها دمای ذوب آنها را پایین می آورد. آب به طور هیجان انگیزی سنگها را ضعیف كرده و باعث حل شدن آنها در لایه های زیرین سطح می گردد.

حدود 71 درصد از سطح زمین پوشیده از آب است كه بیشتر آن در اقیانوسها موجود می باشد. آب اقیانوسها برای نوشیدن شور است. تنها 3 درصد از آبهای سطح زمین برای نوشیدن مناسبند كه بیشتر این میزان به راحتی برای انسان قابل دسترس نیست. زیرا بیشتر آن به شكل یخ در كوه های قطب ها و یا در زیر زمین می باشد. مناطق قطبی و كوهستانهای بلند آنقدر سرد می باشند كه آب در این مناطق به طور دائمی به شكل یخ باقی می ماند. به این مناطق از زمین كرایوسفر (cryosphere) می گویند.

سنگ كره یا لیتوسفر
پوسته و قسمت بالایی جبه از سطح زمین تا عمق حدود 100 كیلومتر، سنگ كره را تشكیل می دهد. لایه نازك پوسته از مواد شیمیایی طبیعی به نام مواد معدنی، تشكیل شده از عناصر گوناگون، شكل گرفته است. اكسیژن فراوان ترین عنصر شیمیایی در سنگهای پوسته بوده و حدود 47 درصد از وزن همه سنگها را به خود اختصاص می دهد. عنصر بعدی سیلیكون با فراوانی 27 درصد است و پس از آن به ترتیب آلومینیوم (8 درصد)، آهن (5 درصد)، كلسیوم (4 درصد) و سدیوم، پتاسیوم و منیزیوم ( هر كدام حدود 2 درصد) می باشند. این عناصر 99 درصد از وزن كل سنگ های موجود در سطح زمین را تشكیل می دهند.

دو عنصر سیلیكون و اكسیژن تقریبا سه چهارم پوسته را تشكیل می دهند. تركیبات این دوعنصر برای زمین شناسان بسیار پر اهمیت بوده و با نام “سیلیكا” شناخته می شوند. مواد معدنی كه شامل سیلیكا می باشند “سیلیكات” نامیده می شوند. بیشترین ماده معدنی یافت شده در سطح زمین كوارتز است كه از سیلیكای خالص ساخته می شود. گروهی دیگر از سیلیكاتها موادی می باشند كه از سیلیكا، آلومینیوم، كلسیوم، سدیوم و پتاسیوم تشكیل شده اند. دو نوع دیگر از سیلیكات های رایج در سطح زمین پایراكسین (pyroxene) و آمفایبول (amphibole) نامیده می شوند كه هر دو تركیبی از سیلیكا، آهن و منیزیوم هستند.

گروه دیگری از مواد معدنی رایج كربنات ها می باشند كه از كربن و اكسیژن به همراه مقدار اندكی از عناصر دیگر تشكیل می شوند. مهمترین نوع از این گروه تركیباتی متشكل از كلسیوم، كربن و اكسیژن هستند كه می توان سنگ آهك را كه در ساخت و ساز ساختمان ها بسیار به كار می رود، در این گروه نام برد.
زمین دارای دو نوع پوسته است. زمینهای خشك قاره ها كه اغلب از گرانیت و سیلیكات ها ساخته شده اند و كف اقیانوسها كه از تركیبات تیره و پر چگال سنگ های آتشفشانی با نام بازالت پوشیده شده اند. میانگین ضخامت پوسته قاره ای 40 كیلومتر است كه این مقدار در بعضی جاها كمتر و در بعضی جاها بیشتر است. میانگین پوسته اقیانوسی تنها 8 كیلومتر است.

زیست كره یا بایوسفر
زمین تنها مكان و سیاره شناخته شده است كه دارای گونه های حیات می باشد. منطقه ای كه حیات در آن جریان دارد از اعماق اقیانوس تا چند كیلومتری جو است. تا به حال چندین میلیون گونه حیاتی در زمین كشف شده است با این حال دانشمندان معتقدند كه گونه های دیگری نیز وجود دارد كه هنوز كشف نشده اند.

زندگی به شیوه های مختلفی بر روی زمین تاثیر گذار است. در واقع وجود گونه های مختلف موجودات زنده، جو پیرامون ما را می سازد. گیاهان آب و دی اكسید كربن را كه هر دو حاوی اكسیژن می باشند، جذب می كنند. آنها كربن موجود در دی اكسید كربن و هیدروژن موجود در آب را برای تولید گونه های مختلف مواد شیمیایی مصرف می كنند و اكسیژن را به صورت ماده زائد پس می دهند. حیوانات برای تامین انرژی گیاهان را می خورند و آب و دی اكسید كربن را به محیط باز می گردانند. همه گونه های زنده به نوعی بر روی سطح زمین تاثیر گذارند.

سنگ های زمین
قسمتهای جامد زمین از سنگهایی تشكیل می شوند كه گاهی از یك نوع ماده معدنی و در اغلب موارد با تركیبی از چندین نوع مختلف ماده معدنی به وجود آمده اند. زمین شناسان سنگ ها را بر اساس منشا آنها طبقه بندی كرده اند. سنگهای آتشفشانی، سنگهایی هستند كه در اثر انجماد مواد مذاب شكل گرفته اند. سنگهای رسوبی، هنگامی به وجود می آیند كه مواد شیمیایی حل شده یا ذرات سنگها ، توسط باد، آب و یا توده های یخ به صورن لایه لایه به مرور زمان رسوب كرده و جامد می شوند. سنگهای دگردیس نیز به سنگهایی گفته می شود كه در اعماق پوسته زمین، تحت حرارت و فشار از نوعی به نوعی دیگر تبدیل می شوند.

سنگهای آذرین یا آتشفشانی از انجماد مواد مذابی به نام “مگما” یا “خمیر مواد معدنی” به وجود می آیند. درون زمین جامد است نه مذاب اما بسیار داغ است. در پائین پوسته دما 1000 درجه سانتیگراد می باشد. در برخی قسمتهای پوسته، به ویژه قسمتهایی كه آب در آن جریان دارد، شرایط برای ذوب شدن سنگها مهیا می باشد چراكه نقطه ذوب در آن نواحی پائین تر است.
در جاهائیكه شرایط مناسب است، مگما بخش های زیرین و داخلی پوسته را شكل می دهد. قسمتی از این مگما، توسط آتشفشانها به صورت مواد مذاب از دهانه آتشفشانها بیرون آمده و به سطح زمین می رسند. البته قسمت اعظم مگما هرگز به سطح زمین نمی رسد. آنها اغلب تدریجا در پوسته سرد می شوند و ممكن است كه در اثر فرسایش متلاشی گردند. به این سنگ های آتشفشانی پلاتونیك (Plutonic) می گویند. سنگ های پلاتونیك به آهستگی سرد می شوند. در طی این سرد شدن تدریجی، مواد معدنی آنها كریستالهای بزرگی را به وجود می آورند. پلاتونیك ها از دیگر سنگ های آتشفشانی زبر تر و خشن ترند.
سنگ های آتشفشانی یا با سیلیكا غنی شده و مقدار كمی آهن و منیزیوم دارند یا بالعكس. به سنگهای آتشفشانی كه از لحاظ آهن، غنی و از لحاظ سیلیكا ضعیفند، بازالت گفته می شود و به پلاتونیك هایی كه سرشار از سیلیكا می باشند، گرانیت گفته می شود. گرانیت تقریبا لایه های زیرین اغلب قاره ها را پوشانده است و بازالت در كف همه اقیانوسها پیدا می شوند.

سنگ های رسوبی
سنگ های سطح زمین دائما در معرض حمله نیروهای شیمیایی و مكانیكی می باشند. به فرایند تجزیه سنگها فرسایش گفته می شود. آب در حل شدن مواد معدنی تاثیر گذار است. هنگامیكه آب یخ می زند، منبسط می شود. این انبساط كمك می كند تا دانه های مواد معدنی موجود در سنگها از هم جدا شوند. به علاوه، موجودات زنده مواد شیمیایی به وجود می آورند كه به حل شدن سنگها كمك می كنند.

هنگامیكه سنگها تجزیه می شوند، مواد معدنی اغلب به همراه عامل فرسایش حركت كرده و جریان پیدا می كنند. جریان آب سنگها را سایش می دهد. باد و توده های یخی نیز در فرسایش شركت می كنند. فرسایش معمولا فرایند كند و آهسته ای می باشد اما در طی میلیونها سال، این فرایند می تواند حتی سنگ هایی كه در چندین كیلومتری عمق سطح زمین می باشند را تحت تاثیر قرار دهد.

مواد معدنی كه همراه عوامل فرسایش جاری شده اند در نهایت با ته نشین شدن و رسوب كردن به سنگهای رسوبی تبدیل می شوند. سنگ ماسه از نمونه های سنگ های رسوبی است كه با چسبیدن ذرات شن و ماسه به یكدیگر تشكیل می گردد.
به برخی از سنگهای ر سوبی، بیوژنتیك می گویند. این سنگها در اثر كنشهای موجودات زنده به وجود می آیند. زغال سنگ باقیمانده گیاهان چوبیست كه بر اثر گرما و فشار در طی سالها به سنگ تبدیل می شوند. سنگ آهك توسط موجودات دریایی میكروسكوپی شكل می گیرد. این موجودات از خود پوسته ای محافظ از جنس كربنات كلسیوم ترشح می كنند. پس از مرگ این جانداران، پوسته باقی مانده و تبدیل به سنگ آهك می شود.

سنگ های دگردیس
وقتی سنگها به عمق زمین می رسند، داغ می شوند. پوسته زمین در هر یك كیلومتر به سمت عمق، 25 درجه سانتیگراد گرمتر می شود. در عمق 6/1 كیلومتری عمق سطح زمین، فشار برابر 360/41 كیلوپاسكال می باشد. هنگامیكه سنگها در معرض چنین فشار و گرمایی قرار می گیرند، مواد معدنی شروع به واكنش نموده و سنگها تبدیل به سنگهای دگردیس می شوند. شماری از این سنگها حاوی بخشهای قابل شناسایی می باشند كه بیان گر منشا آنها می باشد اما بعضی از آنها به قدری دستخوش تغییرات می شوند كه تنها تركیبات شیمیایی آنها مداركی برای شناسایی منشا آنها در اختیار می گذارند.

چرخه های زمین
زمین می تواند مانند یك سیستم غول پیكر از چرخه های فعال تصور شود. در هر چرخه، ماده و انرژی از جایی به جایی دیگر منتقل می شود و ممكن است كه تغییر شكل دهد. در نهایت ماده و انرژی به جای نخستین خود بازگشته و چرخه از اول آغاز می شود. چرخه ها بر همه چیز در این سیاره تاثیر می گذارند از وضعیت آب و هوا تا شكل مناظر . چرخه های گوناگونی روی زمین و درون آن وجود دارند تعدادی از مهمترین آنها عبارتند از 1) گردش جوی 2) جریان اقیانوسها 3) انتقال حرارت سراسری 4) چرخه آب 5) چرخه سنگ ها

گردش جوی
هوای گرم شده توسط خورشید نزدیك استوا، بالا آمده و به سمت قطبهای زمین حركت می كند و دوباره به سطح زمین برگشته و به سمت استوا جریان پیدا می كند. این حركت، به همراه حركت وضعی زمین، گرما و رطوبت را در سرتاسر سیاره به حركت در آورده و منجر به ایجاد بادها و الگوهای وضعیت آب و هوا می شود.

در برخی مناطق، جهت وزش بادها در فصول تغییر می كند. این الگوها را بادهای موسمی می نامند. در تابستان هوا بر فراز آسیا توسط خورشید گرم شده، بالا می رود و هوای مرطوب را از اقیانوس هند با خود می كشد و منجر به بارندگی های روزانه در اغلب كشورهای جنوب آسیا می گردد. در زمستان، هوا بر فراز آسیا سرد می شود و بیشتر رطوبت موجود را دور كرده در نتیجه هوا خشك می شود. مشابه این الگو در اقیانوس آرام نزدیك مكزیك نیز رخ داده و هوای مرطوب و طوفان را در تابستان به جنوب غربی ایالات متحده می برد.

جریان اقیانوسها
جریان اقیانوسها با وزش بادها حركت نموده و الگوی مشابهی را پیش می گیرد. قاره ها مسیر حركت اقیانوسها را سد می كنند. جریان اقیانوسها در نزدیك استوا در جهت غرب است و سپس به سمت قطب ها می روند، هنگامیكه به یك قاره برخورد كنند به سمت شرق می روند و سپس به استوا باز می گردند.

انتقال حرارت سراسری
انتقال حرارت سراسری، چرخه بزرگ آب اقیانوسهاست كه گرما را در همه زمین توزیع می كند. آب در نواحی قطبی بسیار سرد، شور و سنگین است. این آب به زمین فرو می رود و با حركت در مسیر كف دریا به استوا می رسد. در نهایت، آب در قسمتهای مرزی قاره ها بالا آمده و با آبهای جاری در سطح زمین تركیب می شود. وقتی كه این آب به مناصق قطبی می رسد، دوباره فرو می رود. این حركت سه بعدی آب گرما را در اقیانوسها مخلوط می كند و آبهای قطبی را گرم می كند. این چرخه همچنین منجر به بالا آمدن مواد مغذی از عمق اقیانوسها به سطح زمین می گردد كه در اختیار گیاهان دریایی و جانوران قرار می گیرند.

چرخه آب
آب اقیانوسها تبخیر شده و به جو می روند و نهایتا به شكل برف یا باران به زمین می ریزند. آبی كه به زمین می رسد باعث تجزیه سنگها، تغذیه گیاهان و پوشش دادن مناظر می شود. سرانجام این آبها به دریاها رفته و چرخه از اول آغاز می گردد.

چرخه سنگ ها
تنوع سنگ ها در زمین به دلیل وجود فرایندهای فعال، نسبت به سایر سیارات بسیار بیشتر است. زمین شناسان برای توضیح نسبتهای گونه های مختلف سنگها با یكدیگر از چرخه سنگها صحبت می كنند. این چرخه می تواند از جریان مواد مذاب آتشفشانی و سرد شدن آنها برای تشكیل سنگهای آذرین آغاز شود. هنگامیكه این سنگها در معرض آب قرار می گیرند تجزیه شده در نتیجه مواد معدنی با رسوب تبدیل به سنگهای رسوبی می شوند. این سنگها در نهایت به اعماق زمین می رسند و در اثر گرما و فشار به سنگهای دگردیس تبدیل شده و در نهایت مذاب گشته و به موادی برای تشكیل سنگهای آذرین تبدیل می شوند. سنگها به ندرت در یك چرخه كامل قرار می گیرند. در عوض بعضی از مراحل حذف و بعضی تكرار می شوند.

درون زمین
زمین شناسان قادر به مطالعه مستقیم اعماق زمین نمی باشند. عمیق ترین چاه حفر شده 13 كیلومتر است. زمین شناسان می دانند كه قسمتهای زمین با لایه نازك پوسته آن متفاوتند. در اعماق زمین فشار به قدری زیاد است كه مواد معدنی با فشرده شدن به موادی با چگالی بسیار زیاد، كه در سطح زمین یافت نمی شوند، تبدیل می گردند.

یكی از راه های شناخت تركیب بندی زمین، آنالیزهای شیمیایی سنگهای آسمانی است. گونه های خاصی از این سنگها كه كندریت (chondrite) نامیده می شوند، پیش از برخورد با زمین در منظومه شمسی بدون هیچ تغییری از قرنها پیش باقی مانده اند. زمین شناسان می توانند با استفاده از كندریت ها، منشا تركیب بندی های شیمیایی زمین را تخمین زنند.

علیرغم كندریت ها، زمین با لایه هایی كه مشتمل از مواد گوناگون شیمیایی می باشند، شكل گرفته است. زمین شناسان با مطالعه لرزش های ناشی از زمین لرزه ها، به كمك تجهیزاتی كه لرزه نگار نامیده می شوند، در مورد عمق زمین پی به نكات جدیدی می برند. سرعت و حركت لرزش های درون زمین به تركیب بندی و چگالی موادی كه لرزه ها در میان آن قرار گرفته اند بستگی دارد. زمین شناسان با آنالیز كردن این لرزش ها به جزئیات فراوانی از عمق زمین پی می برند.
جبه
در زیر پوسته، تا عمق 2900 كیلومتری، لایه ای ضخیم به نام جبه وجود دارد. جبه به طور كامل سفت نیست بلكه می تواند به آرامی جریانهایی داشته باشد. پوسته زمین بر روی جبه معلق است درست مانند تخته ای بر روی آب. همانگونه كه یك تخته ضخیم بیشتر از یك تخته نازك از سطح آب بالا می آید، پوسته ضخیم قاره ای بالاتر از پوسته اقیانوسی قرار می گیرد. حركت آرام سنگها در جبه باعث حركت قاره ها و درنتیجه بروز زمین لرزه، آتشفشان و شكل گیری محدوده كوهستانها می شود.

هسته
در مركز زمین هسته قرار دارد. هسته بیشتر از آهن، نیكل و احتمالا مقدار كمی عناصر سبكتر نظیر سولفور و اكسیژن تشكیل شده است. قطر هسته حدودا 7100 كیلومتر، كمی بیشتر از نصف قطر زمین و تقریبا به اندازه مریخ می باشد. حدودا 2250 كیلومتر از قسمت بیرونی هسته مایع است. حركت هسته باعث ایجاد میدان مغناطیسی زمین می گردد. زمین شناسان معتقدند كه حدود 2600 كیلومتر از بخش داخلی هسته با همان مواد تشكیل دهنده قسمتهای بیرونی هسته ساخته شده اما به شكل جامد است. بخش داخلی تقریبا چهار پنجم ماه است.

زمین به سمت هسته رفته رفته داغ و داغ تر می شود. در زیر پوسته قاره ای دما حدود 1000 درجه سانتیگراد است. در زیر پوسته دما تقریبا در هر كیلومتر به سمت عمق 1 درجه سانتیگراد گرمتر می شود. زمین شناسان بر این باورند كه دمای هسته زمین بین 3700 تا 4300 درجه سانتیگراد می باشد. قسمت داخلی هسته می تواند دمایی معادل 7000 درجه سانتیگراد یعنی گرمتر از دمای سطح خورشید داشته باشد كه البته این قسمت به علت فشار بی اندازه زیاد همچنان به شكل جامد است.

پوسته
سنگهای داغ در جبه زمین به آهستگی به سمت بالا حركت می كنند در حالیكه سنگهای سردتر نزدیك سطح به درون فرو می روند چرا كه مواد داغ سبكتر از مواد سرد می باشند. به این بالا آمدن و فرو رفتن در دماهای مختلف انتقال گرما گفته می شود. با جریان جبه زمین، پوسته زمین به تكه هایی تقسیم می شود كه به آنها صفحه های تكتونیك (tectonic) می گویند. این صفحه ها مانند شكسته شدن یخ در یك دریاچه یخ بسته است. حركات آهسته جبه منجر به حركت پوسته و در نتیجه حركت قاره ها، شكل گیری كوهستانها، آتشفشانها و زلزله ها می گردد.
در بعضی جاها، مخصوصا ته اقیانوسها، تكتونیكها از هم جدا می شوند. مگما از جبه به بالا می آید تا شكافهای بین صفحه ها را پر كند. به قسمتهایی كه تكتونیكها از هم جدا شده اند، مركز گسترش می گویند. بسیاری از آتشفشانها در این قسمتها رخ می دهند. با سرد شدن مواد بیرون آمده از این آتشفشانها پوسته های اقیانوسی ساخته شده از سنگهای بازالت شكل می گیرند.

سابداكشن (Subduction)
پوسته زمین نمی تواند در هر كجا و هر سمت گسترده شود. در بعضی قسمتها مقداری از پوسته باید برداشته شود. وقتی دو صفحه یكدیگر را هل می دهند، یكی از آنها به درون جبه فرو می رود. به این فرایند سابداكشن می گویند. صفحه فرو رفته درون زمین نهایتا ذوب می شود و به شكل مگما در می آید. بیشتر مگمای ایجاد شده بر اثر سابداكشن به سطح زمین نمی رسد بلكه در پوسته آن سرد شده و سنگهای پلاتونیك را ایجاد می نماید.

پوسته قاره ای به دلیل ضخامت و سبك بودن در زمین فرو نمی رود بلكه پوسته سنگین اقیانوسی دچار سابداكشن می گردد. مرز بین دو صفحه در محل برخورد با شیاری بسیار عمیق در كف اقیانوس مشخص می شود. این شیارها عمیق ترین بخشهای اقیانوس هستند و عمق آنها تا11000 متر نیز می رسد.
صفحه بالاتری كه در سطح زمین باقی می ماند ممكن است پوسته قاره ای و یا اقیانوسی باشد. این صفحه به زیر نمی رود ولی تحت تاثیر سابداكشن قرار می گیرد. وقتی دو صفحه به سمت هم حركت می كنند، لبه های پوسته بلند تر تحت فشار قرار می گیرد. صفحه ضخیم تر و بلند تر می شود و مناطق كوهستانی بر سطح آن ایجاد می گردند. وقتی سنگهای صفحه فرو رونده به عمق 100 كیلومتری زمین می رسند، شروع به ذوب شدن و تشكیل مگما می نمایند. بخشی از این مگما به سطح رسیده و منجر به وقوع فورانهای آتشفشانی می گردد. مناطقی با آتشفشانهای فراوان مانند پرو، ژاپن و شمال غربی ایالات متحده، در نزدیكی مناطقی قرار دارند كه سابداكشن رخ می دهد.

ساختمان كوهستانها
گاهی، هنگامیكه یك صفحه به درون جبه فرو می رود، یك قاره و یا قسمتی كوچك تر را با خود می كشد. همانطور كه گفته شد پوسته قاره ای ضخیم تر و سبك تر از آن است كه به درون زمین فرو رود. اما ممكن است با صفحه های دیگر برخورد كند. برخورد صفحه ها با یكدیگر اغلب رشته كوه های عظیمی را در وسط قاره ها ایجاد می كند. برای مثال هیمالیا زمانی شكل گرفت كه دو صفحه قاره ای با یكدیگر برخورد نمودند.

كوهستان آلپ
مجموعه رویدادهایی كه در طی تشكیل یك رشته كوهستان رخ می دهد را اروژنی (orogeny) یا تشكیل كوه می گویند. اروژنی شامل بلند شدن و مرتفع شدن كوه ها، تا شدن و چین خوردگی سنگها، فعالیتهای آتشفشانی و شكل گیری پلاتونیك ها و سنگهای دگردیس كه هنگام برخورد صفحه ها ایجاد می شوند، می باشد. سالها پس از اینكه كوهستانها بر اثر فرسایش ناپدید شدند، زمین شناسان همچنان می توانند تغییراتی را كه اروژنی در سنگها به وجود می آورد مشاهده كنند.

زمین لرزه
زمین لرزه هنگامی رخ می دهد كه سنگهای دو قسمت مقابل هم در یك شكاف، كه گسل نامیده می شود، به یكدیگر برخورد كنند یا به هم كشیده شوند. گسلها هم در مرزهای بین صفحات هستند و هم در میان صفحات قرار دارند. گاهی نیز نیروهای موجود در صفحه ها باعث شكسته شدن و لرزیدن سنگهایی می شود كه به گسلها نزدیك نیستند. به مرز دو صفحه كه به یكدیگر كشیده می شوند گسل انتقالی می گویند. گسل سن آندراس در كالیفرنیا یك گسل انتقالی است. در منطقه ای به نام صفحه آرام، قسمت كوچكی از شمال غربی كالیفرنیا در حال كشیده شدن توسط بقیه آمریكای شمالیست.

شكل قاره ها
چندین بار در تاریخ زمین، تصادف بین قاره ها منجر به ایجاد قاره های بزرگ گردیده است. گرچه پوسته قاره ای ضخیم است اما به مراتب آسان تر از پوسته اقیانوسی شكسته می شود آنگونه كه قاره های بزرگ سریعا شكسته شده و به قاره های كوچك تبدیل شده اند. مواد موجود در جبه قسمتهای خالی را پر می كند و پوسته های جدید اقیانوسی را به وجود می آورد. هنگامیكه یك قاره شكسته و قسمتها از هم جدا می شوند، حوزه های جدید اقیانوسی در بین آنها ایجاد می گردد. حدود یك سوم از سطح زمین را پوسته قاره ای پوشانده است، بنابراین این تكه ها نمی توانند بدون برخورد حركت نمایند. وقتی دو قاره به هم برخورد می كنند، یك حوزه قدیمی اقیانوسی از بین می رود. فرایند جدا شدن قاره ها و پیوستن آنها به یكدیگر به نام زمین شناس كانادایی جان ویلسون (Wilson John) كه برای نخستین بار این پدیده را توضیح داد، چرخه ویلسون نام گرفت.

قاره ها احتمالا از حدود 2 میلیارد سال پیش تاكنون در حركت بوده اند، با این حال زمین شناسان تنها مداركی در دست دارند كه بیان كننده حركت قاره ها از 800 میلیون سال پیش است. بیشتر پوسته های اقیانوسی قبل از این تاریخ دچار سابداكشن شده و در جبه زمین فرو رفته اند.
زمین شناسان تعیین نموده اند كه حدود 800 میلیون سال پیش، قاره ها به صورت یك قاره بسیار بزرگ به نام ردینیا (Rodinia) بوده اند. آنچه ما اكنون به عنوان آمریكای شمالی می شناسیم ، زمانی مركز ردینیا بوده است. جریان مواد در جبه باعث شكسته شدن و تقسیم ردینیا به قسمتهای كوچك شد. این قسمتها بین 500 میلیون تا 250میلیون سال پیش به یكدیگر برخورد كردند. برخورد بین آنچه اكنون آمریكای شمالی، اروپا و آفریقا نامیده می شود، منجر به ایجاد كوهستان آپالاچین در آمریكای شمالی شد. برخورد بین قسمتی از سیبری كنونی و اروپا نیز كوهستان اورال را ایجاد كرد.

در 250 میلیون سال پیش، قاره ها با برخورد با یكدیگر ابر قاره دیگری را با نام پانژه آ (Pangaea) شكل دادند. در آن هنگام تنها یك اقیانوس كه همه زمین پیرامون پانژه آ را احاطه می نمود به نام پانتالاسا (Panthalassa) وجود داشت. حدود 200 میلیون سال پیش، پانژه آ شروع به شكستن و تكه تكه شدن نمود. این ابر قاره به دو قسمت بزرگ به نامهای گوندوانالند (Gondwanaland) و لوراسیا (Laurasia) تقسیم شد. به مرور زمان گوندوانالند تقسیم شده و قاره های آفریقا، آنتاركتیكا، استرالیا، آمریكای جنوبی و شبه قاره هند را به وجود آورد. لوراسیا نیز در نهایت تقسیم شد و یوراسیا و آمریكای شمالی را ایجاد نمود. هنگامیكه صفحه های قاره ای از یكدیگر جدا می شوند، پوسته اقیانوسی جدیدی در بین آنها ایجاد می گردد.

برای دریافت اینجا کلیک کنید

سوالات و نظرات شما

برچسب ها

سایت پروژه word, دانلود پروژه word, سایت پروژه, پروژه دات کام,
Copyright © 2014 icbc.ir