مقاله مشخصات تاریخی و معماری سیزاغ

توضیحات

 مقاله مشخصات تاریخی و معماری سیزاغ دارای 38 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله مشخصات تاریخی و معماری سیزاغ  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله مشخصات تاریخی و معماری سیزاغ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله مشخصات تاریخی و معماری سیزاغ :

مشخصات تاریخی و معماری سیزاغ

شناخت :
1-1 ) مشخصات تاریخی و عمومی شهر و علل رشد و انحطاط آن
شهری كه توصیف آن در این رساله آمده سیزاغ نام دارد این شهر در عرض جغرافیائی 3 و27 و35 عرض شمالی در یك منطقه نیمه كوهستانی زاگرس محصور است . هسته اولیه این شهر در دره ای با شیب كم از ناحیه شرق و جنوب و محصور به دو كوه شمالی و جنوب غربی است .

این شهر از كوچ اقوام آریایی در 2000 سال قبل از میلاد مسیح بصورت یك قوم كوچك كه با كشاورزی بسیار ابتدایی امرار معاش مینمودند شكل گرفت و بصورت یك روستا شهر رونق پیدا كرد و تا 3000 سال دستخوش عواملی مختلف چون بیماری و قحطی قرار گرفت ولی برجای ماند و در 2500 سال قبل شهری نسبتاً آباد شد تا اینكه در زمان یورش قوم سود ( 500 سال بعد ) مردم زیادی در آن كشته ، و بنای های بسیاری ویران شد و شهر بصورت نیمه مخروبه درآمد و ساكنین كمی داشت تا اینكه 600 سال بعد از میلاد به دلیل عوامل امنیتی و امرار معاش بهتر ، شهر حدود 5 كیلومتر به سمت شهر تغییر مكان داد و در قسمت جنوبی كره شمالی آن ( سوران ) بصورت یك قلعه نظامی ساخته شد . كه علّت آن شكل گیری یك دولت قوی مركزی و سقط بر شهرهای آن دوره بود .

مرداویج كه یكی از سرداران آنوش دوم بود ، مردم را به مكان جدید سوق داد و قلعه شمالی آن را ساخت و نام خود را بر شهر نهاد كه بعدها به سیزاغ تغییر نام یافت . از نام قبلی آن اطلاعی در دست نیست ، با ظهور اسلام شهر چند بار تغییر و تحول یافت و بناهایی به آن اضافه یا كم شد ، به جا مانده در آن تقریباً همگی مربوط به دوره اسلامی است و مربوط به حدود 500 سال پیش به بعد

1-2 ) مشخصات جغرافیائی ، طبیعی و اقلیمی شهر :
آنطور كه ذكر شد سیزاغ كنونی در دامنه جنوبی سلسله جبال زاگرس قرار دارد و در دامنه جنوبی كوه سوران ، دارای آب و هوایی مطلوب كوهپایه ایست بهار بسیار دل انگیز و مفرح و تابستانهای نسبتاً گرم دارد و زمستانها بسیار سرد و برفگیر است ، رودخانه ای نیز به همان نام ( سیزاغ ) از جنوب آن عبور میكند باد غالب آن در سمت دره و از شمال غرب میوزد ( سیاه باد ) . جنوب شهر دارای زمینهای آبرفتی و مستعد برای كشاورزی است كه متاسفانه از رونق افتاده است ( حاشیه رودخانه ) اگر چه زمانی در این نواحی كشاورزی بسیار پر رونق بوده است ( نقشه تاریخی ) .
در غرب و شمال غرب درختان طبیعی و كشت مصنوعی از نفوذ باد به داخل آن جلوگیری میكند و در شمال شرق آن یك معدن دولومیت با ظرفیت سال نه حدود 2700 تن وجود دارد كه به اشتغال آن كمك زیادی نموده است شهر تاكنون چند بار طغیان رودخانه را به یاد دارد و در سابقه آن ریزش برف از كوه شمالی آن نیز میتوان سراغ گرفت این شهر از نظر جغرافیای سیاسی ، مركز استان زاگرس است .

1-3 ) خصوصیات اجتماعی و اقتصادی سیزاغ :
مردم این ناحیه فارسی زبان هستند اگر چه اقوام كرد نیز در آن زندگی میكنند ، آنچنانكه در سابقه تاریخی ذكر شد ساكنین شهر با پرداختن به كشاورزی و دامپروری امرار معاش داشته اند ولی هنگامیكه شهر امنیت بیشتری یافت هنر وصنعت نیز رونق یافت تا جایی كه گلیم وفرش وبرخی صنایع دستی و همچنین ساختن بناهایی با اهمیت بیشتر در آن آغاز شد و خدمات تازه تجاری و اداری نیز در آن رشد یافت و جنبه شهر نشینی آن اهمیت بیشتر یافت .

با ظهور عصر صنعت بخاطر وجود آب فراوان و كشف معدن دولومیت این شهر اهمیّت صنعتی نیز یافت و بر رونق آن افزوده شد در شهر سیزاغ كنونی طبق آخرین آمارگیری 000/400 نفر زندگی میكنند و شهر به یك قطب نیمه صنعتی ، آموزشی ، توریستی و همچنین كشاورزی و دامپروری ( در حومه آن ) تبدیل شده است همانطور كه ذكر شد معدن دولومیت شمال شرقی شهر نیز در اوج گیری شهر نقش موثری داشته است با وجود تمام عوامل مثبت یاد شده رشد جمعیتی شهر و توسعه سریع شهر نشینی و اقتصاد بیمار كشور باعث شده كه درصد نرخ بیكاری در آن به n% برسد كه اهمیت ایجاد مشاغل جدید را در آن نمایانگر میسازد

1-4 ) مالكیت اراضی :
آنچه در مالكیت اراضی بیشتر مطرح است توسعه و گسترش شهر در زمینهای شهری و حومه آن است . در قسمت مركزی سیزاغ كه بناهای قدیمی فراوان با بافتی ارگانیك دارد امكان ساخت وساز ابنیه بسیار محدود است در منطقه غربی آن نیز و در فاصله 2 كیلومتری یك منطقه باستانی حفاظت شده قرار گرفته است ( شهر قدیم ) كه سابقه تاریخی آن ذكر شد منطقه ذكر شده دارای بناهای باقیمانده از قبل از اسلام است .
از ناحیه شمال نیز شهر به خاطر وجود كوه سوران با شیب زیاد محدود و بسته است و شمالی ترین بنا و مرتفع ترین آن قلعه نظامی است كه در دوران های تاریخی مختلف ساخته شده است در قسمت جنوبی شهر نیز زمینهای كشاورزی محدودی وجود دارند همچنین برخی خدمات فراشهری چون پایانه های مختلف مسافربری در آن ایجاد شده است در شمال شرق نیز معدن دولومیت و ناحیه حفاظتی آن قرار گرفته است و تقریباً تنها منطقه باز و بدون مالكیت شرق شهر است كه توسعه فعلی شهر نیز بدان سمت بیشتر بوده است .

1-5 ) تاسیسات و تجهیزات شهری :
در سیزاغ یك فرودگاه تازه تاسیس ، ایستگاه راه آهن ، ترمینال مسافربری وجود دارد كه اغلب در ناحیه جنوبی شهر قرار گرفته اند همچنین شهر دارای یك تصفیه خانه فاضلاب و سیستم شبكه ای فاضلاب است كه در سالهای اخیر به بهره برداری رسید . در حومه شرقی آن نیز یك نیروگاه سوختی و یك سیلوی بزرگ گندم و همچنین چند كارخانه بزرگ و كوچك وجود دارد كه باعث آلودگی آب شهر شده است تجهیز
تجهیزات به كار رفته در شهر نیز عبارتند از چند پل بر روی رودخانه كه یكی از آنها بسیار قدیمی و زیباست و بعضاً عناصر شهری بصورت تجهیزات پاركها و علائم و نمادها و یا دواره ها و عناصر دیگری كه جنبه هشداری تبلیغی و ; دارند

1-6 ) شبكه عبور و مرور شهری :
بحث درسترسی در سیزاغ از اهمیت ویژه ای برخوردار است این اهمیت بخاطر وجود چند نكته است . اولاً وجود بافت ارگانیك در مركز و شمال آن كه به رواج تمامی شهرهای قدیمی مشكلات خاصی را به علت عدم تطابق زندگی ماشینی با فضای سنتی دارد . ثانیاً وجود رودخانه ای بین مركز و جنوب كه در طول شرقی و غربی شهر ، آن را به قسمت تقسیم نموده است كه دسترسی ها را محدود و غیر منطقی و طبعاً بافت شهر را دچار ناهمگونی نموده است ، ثالثاً عدم وجود برنامه ریزی مطلوب در شبكه های دسترسی به علت وجود بافت قدیم و عوارض مختلف جغرافیایی . این مشكلات خود عوارض زیادی ایجاد نموده است كه در جای خود بیشتر بررسی میشود

به طور كلی شبكه دسترسی شهر دارای چند خیابان اصلی و طولانی شرقی و غربی است كه در نقاط زیادی توسط شبكه های عمودی شمالی جنوبی قطع شده اند و در بعضی نقاط تقاطع ها تبدیل به میدان شده اند یك كمربند جنوبی شرقی غربی نیز در شهر به ترافیك درون شهری كمك میكند .

1-7 ) ساختار شهر :
شهر سیزاغ در قسمت مركزی دارای بافت متراكم نظیر دیگر شهرهای قدیمی است یك منطقه تجاری ، اداری و مذهبی در مركز شهر وجود دارد كه رفتارهای شهری را تا حدی متمركز خود نموده است ( بازار – ارگ و مسجد جامع ) در حواشی آن بافت مرحله دوم شهر است كه از حدود 80 سال پیش به آرامی شكل گرفته و تا حدود 25 سال پیش پیشرفتی نه چندان منضبط ( تقریباً نیمه ارگانیك ) به شهر داده است دارای عملكردهای تازه اداری ، تجاری و آموزشی و بعضاً پارك های محلی كوچك است اما خدمات به علت توسعه اندك شهری و عدم برنامه ریزی چندان پاسخگو نیستند و نبوده اند .
در مرحله سوم كه از حدود 25 سال پیش آغاز شده است توسعه اصلی شهر با توجه به بعضی اصول طراحی و برنامه ریزی شهری و كنترل سرانه های خدماتی و طرحهای و تفصیلی دارای شكل منطم و عملكردهای شهری شده است و بعضاً مسائل شهری در آن حل شده است .

1-8 ) سیمای شهر :
در بافت ارگانیك و مركزی شهر سیزاغ فضاها و نماهای خاص سنتی هنوز به طور وسیع دیده میشود اگر چه با توسعه شهرنشینی مدرن بر سیما و ظاهر كلاسیك آن لطمه وارد شده است . لیكن تعاریف فضا و توده در آن مخصوصاً در نواحی پنهان بافت ( كوچه ها و خانه ها و تكیه ها و ; ) هنوز ساختار خود حفظ نموده است و سالانه این بافت گردشگران داخلی و گاهاً خارجی بسیاری را پذیر است . بافت میانی شهر ، گرفتار یك ناهمگونی شدید در فضاها و نماها و ناخوانایی در لبه های شهری گشته است در بسیاری از محلاًت بافت میانی تنها به حركت طولانی شبكه ها به صورت دو بعدی توجه شده است و به توده های
1- یك فضا در بافت قدیم سیزاغ ( دارای اصالت و هویت خاص خود )

2- بدنه خیابان در بافت میانی سیزاغ ( ناخوانایی و عدم انسجام در بدنه شهری )
3- عملكردهای جدید هویت بافت قدیم را مخدوش نموده است ( بافت قدیم )
شكل دهنده آن توجه زیادی نشده است توده ها نسبت به هم بی اعتنا بوده و هر كدام به تنهایی معنی دارند و فضاها نیز بی هویت شده اند . در بافت جدید كه در بعضی مناطق با اصول تازه شهر سازی و رعایت تراكم ها و اصول شبكه بندی و تقسیمات شهری همراه بوده است تا حدی بافت شهری هویت نمایی و عملكردی یافته است .

1- 9 ) شكل شهر :
قسمتی از شهر كه بافت قدیمی دارد آنطور كه عنوان شد ارگانیك وخود رشد بوده و خیابانها و كوچه ها بصورت متراكم ، كم عرض و نسبتاً تو در تو و دارای فضاهای باز مثل چهار سوق ، كاروانسراها و صحن مسجد و بعضاً مركز وجود داشته اند كه همگی در نظام شهری گذشته از فضاهای شهری بوده اند . بافت ارگانیك نیز در بعضی نواحی خصوصاً حاشیه آن خود را با بافت میانی منطبق كرد و دچار تغییر و تحول شد و آسفالت معابر گسترش عرضی آنها و ساخت ابنیه جدید به تخریب برخی واحدها منجر شد و سپس بافت میانی تقریباً در ادامه این تغییرات ساخته شد ، از سمت شرق و غرب آن رشد كرد و بصورت یك شبكه شطرنجی نمودار شد آنچه دراین رشد به وقوع پیوست ، مشكل ایجاد نواحی اتصال بافت میانی و ارگانیك بود كه در جای خود بررسی میشود در دوره سوم این شبكه ها با توجه به عوارض زمین و اصول و ضوابط شهرسازی پیش رفت و تا حدی شكل منظم به شهر داد گسترش و شكل شهر به صورت تقریباً خطی از شرق به غرب است و این شكل آنچنانكه عنوان شد به خاطر وجود عوارض مختلف زمین و محدودیت ها و مالكیت های زمین حادث شده است .
به طور كلی شهر را به 5 منطقه میتوان تقسیم كرد كه در طرح جامع نیز لحاظ شده است . در سمت بالای رودخانه 4 قسمت كه دو قسمت آن در كناره شرقی بافت میانی ، یك قسمت خود بافت میانی و نواحی اطراف آن و دیگری كناره غربی بافت میانی است نواحی زیر رودخانه نیز خود یك منطقه محسوب شده است . برخی از عناصر دیگر شهر و فراشهری ( پایانه ها و تاسیسات و ; ) خارج از این محدوده شكل گرفته است .

2 ) تعیین اهداف كلی ( تشریح كلی مشكلات و شالوده طرحهای پیش بینی شده )
2-1 ) چگونگی بهبود بخشیدن به عملكرد و توسعه بافت ها ، فضاها و بناهای موجود :

الف ) بافت :
مشكل اصلی در بافتهای موجود كنونی از دوجهت است . اولاً بافت های قدیم كه دارای هویت و انسجام خاص در شهر سازی است و رشد ارگانیك آن نسبت به زمان خود پاسخگوی عملكردهای آن دوره بوده است دیگر در حال حاضر جوابگوی رفتارها و عملكردها و رفع نیازهای فیزیكی مردم سیزاغ نمیباشد .
ثانیاً بافت دوره دوم وسوم شهر سیزاغ كه با عملكرد و رفتارهای كنونی مردم تا حدی منطبق است ، دارای همخوانی و همراهی لازم با بافت قدیم شهر نیست كه این موارد خود موجب از بین رفتن و ایجاد اصطكاك در بافت قدیم شده و مشكلات شده و مشكلات ترافیكی و عملكردی خاص را ایجاد نموده است

ب ) شبكه عبور و مرور :
پیرو مشكلات موجود در بافت كه توضیح داده شد طبعاً شبكه های عبور و مرور نیز ناهمگون بوده و كارایی لازم را ندارند اگر چه در بافت قدیم در شبكه ها سلسله مراتب پیاده و فضاهای حركت و سكون در آن به خوبی رعایت شده لیكن كارآیی آن در مورد سواره ناكافی است . در بافتهای دوران بعد نیز اغلب به خاطر توجه نكردن به مكانیابی صحیح خدمات شهری ( نبودن مراكز محله در جای مناسب خودم سلسله مراتب حركتی در شبكه ها ناهمگون شده و گاهاً خیابانهای درجه 2 یا حتی 3 متحمل رفتارهای حركتی خیابانهای درجه 1 شده اند .

ج ) مراكز خدماتی :
اهم مراكز خدماتی در شهر سیزاغ كه مشكل عملكردی دارند شامل اند بر مراكز تفریحی ، توریستی ، تجاری ، اداری و صنعتی
مراكز تفریحی و توریستی سیزاغ با توجه به وجود جاذبه های طبیعی ( رودخانه و كوهستانهای شمالی و جنگلهای حومه شمال غربی ) و تاریخی ( شهر قدیم در غرب شهر و بافت مركزی دوره اسلامی ) سالانه بازدید كنندگان زیادی از داخل كشور و بعضاً كشورهای دیگر دارد و متاسفانه تاكنون به این مراكز توجه كافی نشده است . مراكز تجاری و اداری شهر نیز بصورت غیر اصولی و نابجا در شهر و مخصوصاً بافت مركزی آن ایجاد شده اند كه باعث بروز مشكلات ترافیكی شده است . كارخانه های صنعتی سیزاغ نیز بعضا ( كارخانه های قدیمی و كوچك هنوز در حاشیه شهر دیده میشوند كه باعث ایجاد و آلودگی شده اند و كارخانه های جدید نیز در قسمت شرقی شهر ( با فاصله حدود 5 كیلومتر ) قرار دارند و باعث آلودگی آب شهر شده اند ( جهت جریان آب از شرق به غرب است ) كه خود مشكلات بهداشتی بسیاری را ایجاد نموده است . تراكم های مسكونی و خدماتی نیز در بافت جدید اصولی تر و عملكردی تر است .

2-2- ) پیش بینی و احداث بافت ها ، فضاها و بناهای جدید در جهت رفع نیازهای حال و آینده :

الف ) گسترش شهر :
با توجه به اینكه در محدوده اراضی شهر سیزاغ مالكیت در جهات مختلف شهر و همینطور عوارض طبیعی گسترش شهر را با مشكل مواجه ساخته است . پیدا كردن راهكارهای اصولی در زمینه جهت گسترش و نحوه آن بسیار مثمرثمر خواهد بود .

ب ) ایجاد مراكز خدماتی :
با توجه به امكانات بالقوه سیزاغ در جهت توسعه اقتصادی و فرهنگی و فزونی نرخ بیكاری و ناكافی بودن خدمات موجود در زمینه های مختلف ایجاد سرمایه گذاری در زمینه فضاهای جدید فرهنگی ، صنعتی ، توریستی ساخت و سازهای تجاری و اداری در غالب طرحهای مختلف با مشاركت مردم علاوه بر رفع نیازهای موجود بر رونق اقتصادی و فرهنگی اجتماعی شهر كمك شایانی خواهد نمود .

3- تعیین اهداف عملیاتی :
3-1 ) ساماندهی بافت قدیم و نواحی اتصال بافت قدیم و جدید :
با توجه به مشكلاتی كه قبلاً در مورد بافت قدیم شهر سیزاغ خصوصاً در زمینه عملكردی ذكر شد . بافت ارگانیك مركزی شهر با توجه به كلیه زیبایی ها و محاسنی كه داراست مشكلاتی را خصوصاً ترافیكی و عملكردی در شهر ایجاد نموده است علاوه بر این بناهای جدیدی كه در بافت قدیم در حال ساختن است هماهنگ با زمینه خود نیست و ایجاد ناخوانایی در لبه های شهری نموده است و اصالت و مفهوم عملكردی اغلب فضاهای قدیمی را از بین برده است . آنچه در این مورد حائز اهمیت است اینست كه چگونه بافت قدیم خود را با عملكردهای جدید منطبق سازد و یا چگونه رفتارهای جدید خود را با مفهوم عملكردی بافت قدیم وفق دهند !
نواحی اتصال دو بافت قدیم و جدید نیز مشكل تازه ای را ایجاد نموده اند زیرا ارگانیك هستند نه هندسی هم مشكلات سلسله مراتب حركتی را برای پیاده ایجاد مینمایند و هم برای سواره كه مسلماً باید در جهت اصلاح این بافت نیز راه حل مناسبی در نظر گرفت مشكل اساسی در این بافت خاص ، خیابانهایی است كه با فرم بناهای اطراف هماهنگی ندارد ( توده هایی كه قربانی فضای اتفاقی شده اند ) بناهایی كه اجباراً در سطوح نامنظم هندسی مشكل گرفته اند نمنه بارز اینگونه توده هاست كه گاهاً در اطراف رودخانه نیز به خاطر شكل ناموزون طولی آن بالعكس فضاهایی اینچنین شكل گرفته اند .

3-2 ) ساماندهی شبكه عبور و مرور
در مورد شبكه عبور و مرور آنچه خصوصاً در بافت میانی مشهود است . عدم رعایت سلسله مراتب دسترسی ها و اهمیت حركتی آنها است . در بافت جدید این نكته تا حد زیادی رعایت شده اگر چه ، خیابانهایی ناخواسته اهمیت بیش از لیاقت حركتی خود گرفته اند و موجب بروز مشكلات ترافیكی شده اند كه نیاز به ریشه یابی علل آن قابل توجه است . این مورد بعضاً با استفاده از پلهای نابجا بر روی رودخانه و یا ایجاد فضاهای خدمات نابجا شده اند .
آنچه در بافت قدیم نیز در مورد شبكه عبور و مرور قابل طرح است بیشتر كم عرض بودن معابر و شلوغی آنها است كه راه حلهای ویژه خود را میطلبد

برای دریافت اینجا کلیک کنید