مقاله بحران آب دارای 16 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله بحران آب کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله بحران آب،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بحران آب
مایع شگفت انگیز:
انسان ها از زمان های قدیم در تشریح شگفتی های آب بسیار كوشیدهاند و در ابتدا نظارت بر آن را به فرشتگانی نسبت میدادند كه اعمالشان را به صورت آواز و در قالب اسطورهها و افسانه ها می ریختند. بسیاری از مفاهیم نهادین چون سرچشمه حیات، گوهر پالاینده و عنصر بارورنده با آب عجین است.
آب با همه سادگیاش، با ارزش ترین منبع طبیعی است كه در زمین وجود دارد و بدون آن، حیات وجود نخواهد داشت. با اینحال آنچه در چند دهه اخیر مشاهده میكنیم این است كه انسان، آب را تلف كرده، از منابع موجود بیش از حد بهره گرفته و كنترلی در استفاده از آن اعمال نكرده است. عواقب این رفتار بی فكرانه، بتدریج گریبان او را میگیرد. اكنون نشانههای كمبود آب فراواناند: سطح سفرههای آب زیر زمینی پائین می آید، از وسعت دریاچهها كاسته میشود و زمینهای مرطوب
ناپدید میشوند. به دلیل بهرهبرداری خودسرانه و غیر علمی از منابع زیرزمینی، دشتها نشست كرده اند و فرو نشست زمین، به معنی فشردگی ذرات آن و نفوذ پذیری كمتر آن است. نتیجه، از طرفی عدم نفوذ آب به درون زمین و تجدید مجدد منابع آبهای زیرزمینی است و از طرف دیگر جاری شدن سیل و شسته شدن خاك های حاصلخیز كشاورزی كه خود سبب فقر منطقه و خشكسالی های بیشتر می شود.
مهندسان، ” راه حل” مشكل آب را احداث سدهای هر چه عظیمتر و طرحهای انحراف آب رودخانه ها میدانند كه هزینه های كمر شكن دارد و به روندهای طبیعی آسیب فراوان میرسانند. مسئله صحرازایی نیز برای انسان اهمیت فراوان دارد. بر اساس بررسی به عمل آمده توسط برنامه محیط زیست سازمان ملل، تاكنون یك چهارم از زمینهای آبیاری، نیمی از كشت های دیم و سه چهارم چراگاهها، به صحرا تبدیل شده اند. در این امر، انسان نیز به اندازه شرایط اقلیمی مقصر است. با اینحال او قادر به متوقف كردن و بهبود این وضعیت نیز هست.
اكنون واضح است كه امكان ندارد چشمانمان را به نتایج ناشی از تاثیر انسان بر منابع آب، ببندیم. این پیامد ها نیاز به تحقیق گستردهای دارند و به عبارت دقیقتر، وظیفه ای بسیار پیچیده اند كه به همكاری صمیمانه دانشمندان سراسر دنیا احتیاج دارد تا به نفع همه بشریت بكوشند.
توزیع منابع آب در زمین:
اگر چه سه چهارم كره ما را آب تشكیل داده است، اما فقط درصد كوچكی از آن آب شیرین و قابل استفاده برای ما است: 97 درصد آبهای زمین در اقیانوسها و دریاها جای دارد. از 3 درصد باقیمانده، حدود 2 در صد به صورت یخچالها و یا یخهای نواحی قطبی تجمع یافته است. مابقی عمدتا بهصورت آبهای زیرزمینی هستند كه دسترسی به آنها گاهی غیر ممكن است. دریاچهها و رودخانهها، بزرگترین منابع آب آشامیدنی دنیا را تشكیل میدهندكه كمتر از 001 درصد از كل آبهای زمین راشامل میشوند.
خواص منحصر به فرد آب:
ویژگیهای غیرعادی و حتی منحصر به فرد آب، به وجود پیوند های هیدروژنی در این ملكول بر میگردد. از جمله این ویژگی ها می توان به موارد زیر اشاره كرد:
ظرفیت گرمایی_ Heat Capacity :
مقدار حرارتی است كه برای بالا بردن دمای جرم مشخصی از ماده، به اندازه 1 درجه سانتیگراد، لازم میباشد. آب، بالاترین ظرفیت گرمایی را در بین مایعات و جامدات متداول دارد. این خاصیت آب، تاثیرات مهمی در كنترل آب و هوای زمین دارد: آب مقادیر فراوانی از گرمای اتمسفر را جذب میكند بدون اینكه دمای خودش زیاد تغییر كند.به این ترتیب در گرمای تابستان، آب اقیانوسها، گرما را جذب میكند و سپس در زمستان، آن را به آهستگی پس میدهد. اگر آب در سطح كره زمین وجود نداشت، زمین هم مانند ماه یا مریخ، اختلاف دمای چند صد درجهای را در زمستان و تابستان خود، تحمل می نمود.
جرم حجمی:
دانسیته یا چگالی بیشتر مایعات با كاهش دما، افزایش مییابد و در نقطه انجماد آنها به حداكثر خود می رسد. دانسیته آب در 4 درجه سانتیگراد به حداكثر خود می رسد و سپس كاهش مییابد. این پدیده ویژه، امكان ادامه حیات آبزیان را در مناطقی كه آب یخ میزند، فراهم میكند: یخ، سبكتر از آب میشود و در زیر آن، حیات ادامه مییابد. در ضمن تفاوت دانسیته، سبب ایجاد جریان های داخلی در آب می شود كه آب غنی از اكسیژن و مواد غذایی حاصل از فتوسنتز را كه در طی تابستان در لایه بالایی آب جمع شده( Epilimnion )، به لایه های زیرین ( Hypolimnion )در طول زمستان، میرساند.
حلالیت:
آب یكی از بهترین حلال های دنیا است و می تواند بسیاری از تركیبات را در خود حل كند و بنابراین واسطه ای عالی در انتقال مواد غذایی به گیاهان و جانوران است. در ضمن واسطهای مناسب برای حمل مواد سمی و آلایندهها میباشد.
مدیریت بحران آب:
با افزایش سرسام آور جمعیت انسان و جهان رو به توسعه، تقاضا برای مصرف آب به طور چشمگیری افزایش یافته است. جداول میزان آب در همه قاره ها و در بسیاری از نواحی سقوط كرده، كمبود آب در بعضی مناطق سبب پیدایش قحطی و مشكلات غذایی شده و آلودگی آبها نیز به این مشكلات افزوده است. هم اكنون بحران آب، یكی از پنج موضوع اساسی مذاكرات كشورها میباشد. به گزارش بانك جهانی، هنوز بیش از یك میلیارد نفر در دنیا، قادر به استفاده از آب سالم نیستند و همه ساله حدود 3 میلیون نفر به خاطر آب آلوده از بین می روند.
ایجاد سدها، كشاورزی و حیات وحش منطقه را به خطر می اندازد. انحراف آب رود خانه ها، باعث ایجاد كشمكش بین همسایه ها میشود. هم اكنون مصر كه بیشتر آب مصرفی خود را از ” نیل” تامین میكند، با اتیوپی كه سرچشمه های نیل را در اختیار دارد، درگیر است. سد هایی كه در تركیه بر رودخانه های فرات و دجله زده شده است، آب كشورهای سوریه و عراق را به شدت كاهش میدهد. منطقه خشك خاور میانه در جستجوی آب است. بسیاری از كارشناسان معتقدند كه جنگ دیگری در این منطقه رخ خواهد داد. اما اینبار نه برای نفت بلكه بر سر آب: منبعی كه جایگزینی ندارد.
اكنون تعارض نگران كنندهای میان هر دو نقش آب پدید آمده است: آب به عنوان یك كالا و آب به عنوان عنصری تعیین كننده در حمایت از زندگی و بقای همه انواع موجودات. این نقش دوگانه، به رویكردی زنده و تازه نیاز دارد. رویكردی كه برای وظایف حیاتی این عنصر گرانبها، ارزش و احترام عظیمی قائل باشد.
روش های فراهم كردن آب شیرین:
چگونگی پیدایش ابرها؛ امكان ایجاد باران مصنوعی:
انسان از زمان های قدیم در جستجوی آب و امكان دستیابی به باران بوده است. از باران سازهای قبیلههای دور دست تا تكنولوژیقرار دادن هسته های مصنوعی در ابرها به منظور جذب و جمع آوری رطوبت. با چندین روش ایجاد باران یا آب شیرین، آشنا شوید:
تركیبات خوشه ای؛ دسته جدیدی از مواد: از زمانی كه جان دالتون تئوری اتمی را مطرح كرد، مطالعه رفتار ماده به دو شاخه تقسیم شده است: یك شاخه به بررسی خواص انفرادی اتمها و ملكولها میپردازد و شاخه دوم بر روی خواص جمعی اتمها و ملكولها كه توده ماده را میسازند، بحث میكند. از سال 1970، مرز مستقل این دو شاخه ازبین رفت و دسته جدیدی از مواد معرفی شدند كه امروزه آنها را مواد خوشهای_ Clusters مینامیم. این ذرات كه نه ماكروسكپی و نه میكروسكپی هستند، نه تنها از لحاظ بررسی های علمی محض جالب توجهاند، بلكه كاربرد های زیادی هم در تكنولوژی دارند.( كاتالیزورها، میكروالكترونیك، سرامیكها و;)
خوشههای یونی: خوشههایی كه بار الكتریكی داشته باشند، خوشه یونی نامیده میشوند. در شعله ها و فرآیند های تابشی( هر جا كه ماده در معرض یونش قرار گیرد) ایجاد می گردند. این تركیبات در اتمسفر بالایی و پایینی، حتی در فضا وجود دارند. یونهای مختلف مثل OH- ، NH4+ ، Na+ و; میتوانند با ملكولهای موجود در اتمسفر( H2O، CO2 ، N2O ، SO2 و;) واكنش دهند و خوشههای یونی را بوجود آورند.
هسته سازی و تشكیل ابرها: برای تجمع ذرات آب، تشكیل ابر و سپس باران، آئروسل ها، به میان میآیند. آئروسل ها، خوشههای بزرگ در سوسپانسون های گازی هستند. قطر آنها بین 0001- 01 میكرو متر است و غلظت آنها به طور طبیعی بین 104_ 106 ذره در سانتی متر مكعب میباشد. بدون آنها هرگز ابر و بارانی نخواهیم داشت. این ذرات، منجر به عمل ” هستهسازی” مایعات در فاز بخار می شوند. ” هسته سازی همگون”، تشكیل خوشه های ریز از یك فاز جدید، درون فاز تودهای قدیم اطلاق میشود. در ” هسته سازی ناهمگون” ، ذرات كوچك حل شونده یا مواد خارجی، آغاز كننده عمل تراكم هستند كه این امر معمولا قبل از رسیدن به درجه فوق اشباع رخ میدهد. آئروسل ها در این نوع هسته سازی اهمیت دارند و این پدیده اساس ایجاد بارانهای طبیعی و مصنوعی( بارور كردن ابر ها) است.
توجه داشته باشیم كه همواره ممكن است این آزمایشات، خطراتی را بهدنبال داشته باشد؛ از جمله باران های شدید و غیر قابل كنترل. بدیهی است هر گونه دخالت در طبیعت، بایستی با احتیاط بسیار صورت پذیرد. در غیر این صورت، ما به زودی با مشكلات دیگری روبرو خواهیم بود.
پاشیدن آب دریا به داخل ابرها:
محققان جدیدا بر روی روش جدیدی برای تولید باران كار میكنند. در این روش، با كمك یك باد قوی، مقادیر فراوانی از آب دریا، به سطح پایینی ابر، اسپری می شود. به این ترتیب هم رطوبت ابر بیشتر میشود و هم ذرات نمك،به عنوان “هسته” در جمع آوری رطوبت ، به تشكیل قطرات باران كمك میكنند. عمل اسپری شدن نه با پمپ بلكه با كمك سانتریفوژ انجام میشود و پاشندگی در ناحیه ای وسیع، به ارتفاع 10 متر انجام میشود. پروفسور سالتر در این زمینه می گوید ماشین باران ساز وی، در 10 تا 20 كیلومتری نواحی ساحلی_ كوهستانی، نظیر دریای سرخ یا خلیج فارس كارگذاشته میشود. سپس نیاز به یك باد ساحلی است تا هوای پر از رطوبت را به سمت خشكی براند و به كوهها اجازه دهد تا این رطوبت را جمع كند و ابر را تشكیل بدهد. در همین زمینه روسها بر روی دستگاهی كار می كنند كه بتواند باد شدید را ایجاد كند، اما اختلاف نظراتی در این مورد وجود دارد.
استفاده از فشار اسمزی معكوس: پدیده فشار اسمزی، باعث نفوذ آب از غشا نیمه تراوا و از قسمت رقیق( آب شیرین) به قسمت غلیظ ( آب شور) می شود. اما در صورت اعمال فشار خارجی، فرآیند اسمزی معكوس میشود و آب از قسمت غلیظ به رقیق منتقل میشود. در حال حاضر در برخی از كشور ها نظیر عربستان سعودی از این روش به میزان قابل ملاحظه ای برای تامین آب شیرین استفاده می شود.
نمك زدایی از آب دریا: این فرآیند كه با تقطیر آب دریا امكان پذیر است، به دلیل نیاز به انرژی زیاد، مقرون به صرفه نیست. به علاوه، نمك باقیمانده حجم بسیار زیادی دارد كه امكان استفاده از آن( در این حجم زیاد) وجود ندارد. اگر بتوان از انرژی خورشید در فرآیند تقطیر استفاده كرد، ممكن است در آینده بتوان از این روش در مقیاس اقتصادی بهره مند شد.
بحران آب را جدی بگیریم
بی برو برگرد امسال از نظر میزان بارندگی سال خشکی است ; استان های خوزستان و فارس از خیلی پیش درگیر کم آبی بوده اند. سطح آب بیشتر سد ها هم نسبت به همین زمان در سال های گذشته خیلی پایین تر است.
در بیشتر کشور های پیشرفته آبی که وارد فاضلاب ها می شود مجددا تصفیه شده و وارد شبکه شهری می گردد.در شهری مثل لندن این کار گاهی تا چهار بار هم اتفاق می افتد، البته به خاطر وجود املاح زیاد عملا آب لوله کشی برای شرب استفاده نمیشود;
اما در ایران
تصفیه آب در ایران هزینه های زیادی دارد، هزینه ای که شرکت های آب منطقه ای از مشترکین دریافت می کنند عملا جوابگوی هزینه های خرید آب از تصفیه خانه ها نیست. همیشه هم میزان آب خریده شده با آب فروخته شده برابری نمیکند که این به علت هدر رفتن آب به صورت های مختلف است که اصطلاحا آب به حسا ب نیامده نامیده می شود.
بگذریم; مشکل فعلا کمبود آب است که تا چند وقت دیگر گریبان تهرانی ها را هم میگیرد.
بد نیست فرهنگ مصرف آب را عوض کنیم. من چند نکته که به نظرم می آید می نویسم
1- یک لیوان آب برای مسواک زدن کافی است ، فوقش دو لیوان ; شیر آب را باز نکنید و همان طور که دارید مسواک میزنید محو کجی دماغتان و جوش های سر سیاه روی پیشانی و موهای سفید شقیقه شوید .
2- هنگام دوش گرفتن بعد از خیس کردن بدن و زمان لیف کشیدن شیر آب را ببندید; دیگر آن دوران که یک ساعت توی حمام کیسه میکشیدند گذشت ; برای کسی که هر روز یا یک روز در میان دوش میگیرد لازم نیست که یک ربع زیر آب داغ بایستد تا چرک های تنش ور بیاید.
3- آبی که از شستشوی سبزی و میوه باقی می ماند برای آبیاری گلدان ها استفاده کنیم .
4- کسانی که شلنگ میگیرند دستشان و با آب لوله کشی هر روز حیاط را میشورند و یک ساعت باغچه آب می دهند و دیوارها را خیس میکنند که بوی خاک بلند شود و حال کنند، ایشالله که امسال روزی دو ساعت هم در شبانه روز آب نداشته باشن. ( من بیشتر مواقع تذکر میدهم ولی همیشه هم این جمله را جواب می شنوم که آب مصرف میکنیم پولشم خودمون میدیم.)
( خدا رحمت کند مادربزرگم را ; روزی 17 بار حیاط و 24 بار جلوی در خانه را آبپاشی میکرد، طوری که وقتی از پیچ کوچه میپیچیدیم و جلوی در را خشک میدیدم می فهمیدیم که مادربزرگ ام خونه نیست.)
5- اگر مثل من عادت دارید ظرفها را دو روز بعد در حالی که باقیمانده غذا و چربی روی آنها ماسیده بشورید ، بهترین راه این است که ابتدا یک کتری آب جوش بیاورید و روی ظرفها بریزید تا چربی ها از سطح ظروف کنده شوند.
هنگام شستن ظروف آب را مدت طولانی باز نگذارید.
6- قبل از جواب دادن به تلفن شیر آب را ببندید.
7-اگر مثل من مامانی دارید که عادت دارد چپ و راست سیفون دستشویی را به مدت نیم ساعت باز میگذارد و می رود ;. خوب بهتر است با مامانتان کل کل نکنید.
8- شبی دو رکعت نماز باران بخوانید ; جواب نمیدهد البته ، ابرها بی دین و ایمان تر از این حرفها هستند!
تأثیر بحران آب بر توسعه موزون كشاورزی
خشكسالی و كمآبی از واقعیتهای پر سابقه كشورمان است.
در سالجاری این پدیده آثار خود را با شدت بیشتری نصیب بخش كشاورزی كرده است. از این رو، پرسشهای متعددی درباره آینده این بخش مطرح است از جمله اینكه با وجود كمآبی، توسعه پایدار كشاورزی در كشور چگونه باید انجام شود. آیا بخش كشاورزی توانایی مقابله با خشكسالی و بحران آب را دارد و آیا در شرایطی كه دنیا خود با بحران آب روبهروست برای تامین امنیت غذای مردم میتوان به بازارهای جهانی چشم دوخت؟برای دستیابی به پاسخ این پرسشها با مهندس احمد آلیاسین متخصص آب و عضو جامعه مهندسان مشاور ایران به گفتوگو نشستیم.
وی مولف 14 جلد كتاب درباره مسائل آب است كه از آخرین آنها میتوان به تقابل منابع سیاره زمین و الگوی توسعه و مصرف اشاره كرد. آلیاسین معتقد به توسعه كشاورزی موزون با توجه به محدودیت آب و منابع تجدیدشونده است و در این راستا بر تثبیت جمعیت كشور، مدیریت بهینه آب و خاك و استمرار سیاستها و برنامهها تاكید میورزد. به گفته وی با اضافه شدن نیمی از جمعیت چین و هند به طبقه متوسط جهانی كه دارای الگوی مصرف بالا هستند، بازار جهانی محصولات اساسی كشاورزی، مانند گذشته برای همه كشورها وجود نخواهد داشت و در آینده نباید متكی به این بازارها بود.
• با توجه به اینكه ایران در منطقه خشك و نیمه خشك واقع شده آیا الگوهای كشت و مصرف آب در بخش كشاورزی متناسب با شرایط اقلیمی كشورمان است؟
در این پرسش دو محور نهفته است. یكی محور مصرف آب در كشاورزی كه باید گفت متأسفانه وضعیت در این زمینه رضایتبخش نیست، زیرا از حدود 5/7 میلیون هكتار اراضی آبی كشور حدود 8/1 میلیون هكتار اراضی كشاورزی زیر سدها به شبكههای آبیاری مدرن مجهز شدهاند. علاوه بر این در هیچیك از نظامهای آبیاری سنتی و مدرن از راندمان مطلوب آبیاری كه در كشورهای پیشرفته وجود دارد برخوردار نیستیم. در حال حاضر راندمان آبیاری در كشورهای پیشرفته حدود 65 درصد و در ایران 35 درصد است.
محور دوم پرسش مربوط به انطباق الگوهای كشت با اقلیم كشورمان است. همان طور كه میدانید ایران از اقلیم خشك و نیمه خشك برخوردار است و اقلیم نسبتا مرطوب تنها در حاشیه خزر و نوار غربی ایران قرار دارد كه دارای بارندگی بیشتری است. با این وجود ایران با چند هزار سال سابقه و تجربه در زمینه كشاورزی و آبیاری، صاحب الگوهای ویژه كشت منطقهای شده كه تا حدودی با اقلیم مناطق مختلف سازگاری دارد. كارشناسان نیز برای بهبود این الگوها ایفای نقش كردهاند و با توجه به شرایط اقلیمی هر منطقه، الگوهای كشت ویژهای را ایجاد كردهاند.
• با این وصف، آیا بخش كشاورزی توانایی مقابله با بحران آب و خشكسالی را دارد؟
در گذشته زارعان با انواع خشكسالی خود را عادت داده و به دانش بومی خود متكی بودند، اما اكنون وضع فرق میكند. امروزه با جمعیت 70 میلیون نفری كشور، نیاز به غذا و تولید، بیشتر شده و این در حالی است كه كاهش اراضی كشاورزی در اثر توسعه شهرها و تاسیسات صنعتی و همچنین فرسایش خاك و توسعه بیابانزایی اتفاق افتاده است. بنابراین مقابله با كمآبی و پدیده خشكسالی نیازمند برنامه صحیح كشاورزی با الگوهای منطقی كشت متكی به بهرهوری از آب و زمین، جلوگیری از كوچك شدن و تغییر كاربری اراضی كشاورزی، توسعه تحقیق، آموزش و ترویج و استمرار سیاستها و برنامهها است.
در مورد سیاستها و برنامهها در بخش كشاورزی باید گفت طی سه دهه گذشته برنامههای كشاورزی استمرار نداشته و قربانی دولت سالاری و مدیرسالاری شده است. هر مسئول یا مدیری كه روی كار آمده همواره این تصور را داشته كه پیشینیان فاقد دانش و آگاهی بودند و اوست كه رسالت دارد تا اصلاحات را پیاده كند، درصورتی كه در یك جامعه مدنی برای دستیابی به یك برنامه مناسب و جامع باید به خرد جمعی مراجعه كرد.
• شما به موضوع افزایش جمعیت كشور اشاره كردید، كنترل جمعیت را برای توسعه كشاورزی مبتنی بر كمآبی تا چه حدی ضروری میدانید؟
چالش اصلی در واقع بین توسعه و مصرف و منابع طبیعی است. توسعه كشاورزی در كشور ما باید وجود داشته باشد، اما لازم است این توسعه، سازگار با منابع پایه آب و خاك و محیط زیست باشد. برای دستیابی به توسعه كشاورزی موزون و پایدار با توجه به محدودیت منابع تجدیدشونده و تكرار پدیده خشكسالی، دولت باید نسبت به تثبیت جمعیت اقدام كند.
ما در ایران ظرفیت حداكثر 10 میلیون هكتار زراعت آبی داریم، بنابراین منابع آب و خاك در كشور در اوج خودش میتواند 100 میلیون نفر را تغذیه كند. البته این روزها مسئولان بخش كشاورزی از كشت گلخانهای برای مقابله با خشكسالی و كمآبی صحبت میكنند، اما محصولات گلخانهای غذای اصلی مردم را تشكیل نمیدهد. بنابراین تثبیت جمعیت در وضعیت كمآبی كشور باید در اولویت قرار گیرد.
• با توجه به اینكه گفته میشود جهان با بحران آب روبهروست، فكر میكنید بازارهای جهانی محصولات كشاورزی، چه سرنوشتی پیدا كنند. آیا این بازارها در آینده میتوانند تكیهگاه مطمئنی برای رفع كمبود
برای دریافت اینجا کلیک کنید
تعداد کل پیام ها : 0