تحقیق در مورد جهان آینده و مشخصات سازمان‌های پیشــــــگام

توضیحات

 تحقیق در مورد جهان آینده و مشخصات سازمان‌های پیشــــــگام دارای 37 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد تحقیق در مورد جهان آینده و مشخصات سازمان‌های پیشــــــگام  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی تحقیق در مورد جهان آینده و مشخصات سازمان‌های پیشــــــگام،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن تحقیق در مورد جهان آینده و مشخصات سازمان‌های پیشــــــگام :

مقـــدمه

فناوری‌های جدید، دنیای كسب و كار را از اساس دگرگون كرده‌اند. این فناوری‌ها با ایجاد رشد شتابان در توانمندترین نیروهای اقتصاد جهان؛ یعنی فضای مجازی و قدرت محاسبه، به جزء لاینفك سازمان‌ها در تمام دنیا تبدیل شده‌اند. از سوی دیگر، همین فناوری‌ها، چالش‌های شدید دیگری پیش روی تمامی سازمانها قرار داده‌اند.

ما در اوایل قرن بیست و یكم و ورود به دوران نوآوری‌های موج سوم، با شرایطی روبه‌رو خواهیم شد كه تمامی ابعاد وجود انسان را عمیقا تحت تاثیر قرار می‌دهد. صاحب‌نظران بر این عقیده‌اند كه این دوره‌ی گذار فناوری به طور بالقوه اساسی‌ترین دوره‌ی گذار در تاریخ بشر است، كه جانشین دوره‌های كشاورزی و صنعتی می‌شود. به عبارت دیگر، بشر در این گذار با تغییرات بنیادی‌تری مواجه خواهد شد. محیط كار و زندگی خانوادگی ما در سال‌های اخیر به‌طور مستقیم دستخوش تغییرات اساسی شده است. همان‌گونه كه ماهیت تیلوری سازمان‌ها و حتی مفهوم «كار» به طور غیرقابل بازگشتی تغییر كرده است، این تغییرات نیز پیش‌درآمد تغییرات بنیادی‌تری در آینده خواهند بود.[1]

تقریبا تمامی سازمان‌هایی كه ما اكنون می‌شناسیم در بیست سال آینده وجود نخواهند داشت و یا از اساس دگرگون خواهند شد. تجزیه‌ی سازمان‌ها و از بین‌رفتن آنها به دفعات زیاد و به‌طور غیر قابل پیشگویی ادامه خواهد یافت. جنون ادغام در میان سازمان‌های بزرگ دیوان‌سالار موج دوم كه نتوانند با اقتصاد موج سوم سازگاری پیدا كنند، به‌صورتی بی‌امان ادامه می‌یابد. آهنگ تغییر، شتابان خواهد شد و به آشوب خواهد انجامید.[1]

به‌این ترتیب ملاحظه می‌شود كه سازمان‌ها برای بقای خود چاره‌ی دیگری ندارند جز این‌كه درباره‌ی اثر بالقوه‌ی تحولات سریع جهانی بر دنیای كسب‌وكار در آینده، چاره‌اندیشی كنند. برای تغییر سازمان‌ها باید ابتدا تحولات جهان را شناخت و سپس دغدغه تغییر را در سطوح مختلف سازمان بوجود آورد. شناخت تحولات جهانی و چاره‌اندیشی درمورد آنها در باورهای مذهبی ما مسلمانان نیز ریشه دارد؛ به‌گونه‌ای كه در گفتار و سیره‌ی معصومین تاكیدات زیادی بر این مساله شده است. در اینجا به گفتاری از پیامبر گرامی اسلام بسنده می‌كنیم كه می‌فرمایند:

«غافل‌ترین مردم كسی است كه از تحولات و دگرگونی دنیا پند نگیرد.»

شناخت تحولات جهانی

1-1- مقدمه
جای هیچ تردیدی وجود ندارد كه سازما‌ها برای بقا در آینده، می‌باسیت همگام با تحولات دنیا تغییر كنند. اولین گام برای این مهم، شناخت تحولات دنیاست. در این بخش تلاش می‌شود ضمن مروری كلی بر روند تغییرات مولفه‌های جهانی در طول تاریخ، روند این تغییرات در عصر حاضر بررسی شود تا بتوان درنهایت تصویری از تغییرات آینده ارایه نمود.

1-2- تغییرات اساسی در طول تاریخ بشر
تغییرات اساسی در طول تاریخ بشر كه تحت عنوان “موج ” از آنها یاد می‌شود را می‌توان به سه دوره یا موج تقسیم بندی نمود.[2]
1-2-1- موج اول: عصر كشاورزی

اولین اختراع بشر آتش بوده است كه تقریباً چهار میلیون سال قبل از میلاد حضرت مسیح شناخته شد. 2500 سال بعد، بشر موفق شد كه “ابزار” را اختراع كند. فاصله‌ی بین دو اختراع نشان از بدوی بودن بشر اولیه دارد. بعدها اختراعات جدیدتری به تناوب رشد و تمدن بشر به‌وجود آمد تا این‌كه زمینه‌ی تغییر اساسی یعنی موج اول فراهم شد و جامعه‌ی كشاورزی شكل گرفت. جمعیت جهان در سالهای قبل از میلاد حضرت مسیح بسیار كم بود و حتی هزار سال بعد از میلاد، به 300 میلیون نفر رسید. اولین تغییر در جامعه‌ی انسانی، كه به موج اول یا عصر كشاورزی لقب یافته است، قبل از میلاد حضرت مسیح شروع شده و عمری 29500 ساله داشته است. هدف از ایجاد این موج حل مشكلات معیشتی و غذایی بشر آن زمان بوده است.

1-2-2- موج دوم: عصر صنعت
اما بعد از ایجاد موج اول و گذشت تقریباً سه هزاره از آن، موج بعدی -كه انقلاب صنعتی بود- آغاز شد. هدف از موج دوم؛ یعنی عصر صنعت یا انقلاب صنعتی، تولید مواد و ابزار كار بوده است. در موج اول كه نیروی كار متكی بر بازوان افراد بود، بشر از پس مشكلات بزرگ برنمی‌آمد و نیاز جدیدی در جامعه به‌وجود آمد كه تغییرات اساسی را می‌طلبید عمر موج دوم هم كه دوران موفقی را سپری كرده است به 500 سال می‌رسد و دوران آن از نظر تئوری سپری شده است. با این

وجود متاسفانه بسیاری از كشورهای جهان كه نتوانسته‌اند توسعه موفقی را در طول انقلاب صنعتی بگذرانند هنوز در این عصر صنعتی بسر می‌برند و درگیر رفع مشكلات خود از طریق توسعه و به‌كارگیری صنعت هستند. در موج دوم، بشر موفقیتهای شگرفی بدست آورد و اختراعات مهمی در این عصر در خدمت بشر قرار گرفت و باعث شد تا وضعیت آموزش‌، بهداشت، اقتصاد و فرهنگ جوامع نسبت به جامعه كشاورزی شكل بهتری بگیرد و توسعه كمی و كیفی خوبی داشته باشد. یكی از تاثیرات مهم این موج افزایش جمعیت جهان همراه با رفاه بیشتر و جلوگیری از مرگ و میر زیاد مردم بوده است كه سابقاً در اثر وبا، بیماریهای

فراگیر، بلاهای آسمانی و امثال آن جان خود را از دست می‌دادند. اختراعات درصدسال پایانی موج دوم و بخصوص از سال 1900 میلادی به بعد باعث تغییرات وسیعی در مشاغل كشاورزی -كه تا آن زمان تقریباً 90% كل مشاغل را شامل می‌شد- را چنان تغییر داد كه در بعضی از كشورها مانند ایران، این تعداد مشاغل كشاورزی به 17% و در كشورهای توسعه یافته به 4 تا 7% رسیده است.

در هر صورت اختراعات مهمی مانند ماشین بخار،‌راه آهن، هواپیما، تلفن، برق، رادیو، تلویزیون، پلاستیك، ترانزیستور و دهها اختراع دیگر به همراه ایجاد سازمانها و تشكیلات مدنی و موسسات آموزشی بستری فراهم نمود تا انسان بتواند به اهداف موج دوم كه تهیه ابزار كارر بود دست پیدا كند و مشكلات موج اول را برطرف نماید. در موج دوم نیازهای جدیدی دیده شد كه دیگر امكان حل آن با دیدگاه قبلی امكان‌پذیر نبود.

1-2-3- موج سوم: عصر اطلاعات
بعد از اختراع رایانه و توسعه مخابرات و ارتباطات، بشر نیاز به تغییر جدیدی را درك نمود و آن چیزی جز دسترسی به اطلاعات و دانش نبود. هدف از موج سوم، دسترسی به اطلاعات و دانش با استفاده از ابزار فناوری اطلاعات مانند رایانه، شبكه‌های متنوع محلی و جهانی و اینترنت به همراه توسعه نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای مورد نیاز عصر اطلاعات بوده است. عمر موج سوم كه آنرا عصر دانش و بعضاً جامعه اطلاعاتی نیز می‌گویند، نزدیك به 50 سال است.

همان‌طور كه ملاحظه می‌شود، نیاز به تغییرات از مقطعی به مقطع بعدی و از موجی به موج بعدی با هدف بوده است و طول عمر ماندگاری آن بستگی به سرعت رسیدن به اهداف آن موج داشته است. به عنوان مثال، موج سوم برای آن به‌وجود آمد كه با توسعه صنعت در موج دوم، نیاز بود اطلاعات بیشتری از نقطه‌ای به نقطه‌ دیگر منتقل شود و بشر نیاز بیشتری به دانش داشت و لذا تولید، توزیع و استفاده از اطلاعات محور این تغییر قرار گرفت و اینترنت و رایانه برای این خدمت بكار گرفته شد كه توسعه آنها همچنان به جلو می‌رود.

موج سوم با آمدن رایانه مطرح شد وبه‌خصوص، وقتی رایانه‌های شخصی توانستند درخدمت مردم قرار گیرند، فضای تولید و انتشار اطلاعات وتولید دانش توسعه یافت و شكل جدیدی به خود گرفت. به‌كارگیری رایانه و همراهی آن با اینترنت ، تغییرات مهمی درجهان به‌وجودآورد.

كامپیوتردرسال 1948 میلادی‌ اختراع و اینترنت در سال 1968 مطرح شد. در سال 1974 پروتكل (TCP) معرفی شد و در سال 1984 هزار پایگاه در روی آن ایجاد گردید. در سال 1989 نر‌م‌افزار وب به‌وجود آمد و چهار سال بعد، نرم‌افزار (Mosaic) پا به عرصه‌ی تحولات نوین گذاشت. در سال 1995، بحث تجارت الكترونیكی مطرح شد و بعد از آن شاهد سرعت رشد فوق‌العاده این صنعت هستیم. رشد اینترنت بیشتر از تخیل بشر بوده است. زیرا به عنوان مثال در حالی كه در سال 1977 فقط 111 پایگاه در اینترنت وجود داشت در سال 1987 این تعداد به 10 هزار پایگاه رسید. این افزایش بصورت نمایی ادامه پیدا كرد به‌طوریكه در سپتامبر سال 2002 میلادی این تعداد به بیش از 200 میلیون پایگاه رسیده است.

1-3- تحولات عصر حاضر
پس از بررسی اجمالی امواج سه‌گانه‌ای كه زندگی بشر را تحت تاثیر قرار داده‌اند، می‌توان تغییرات مهم عصر حاضر را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داد. این تغییرات در شكل 1-1 به‌صورت فشرده مشخص شده‌اند. همان‌طور كه ملاحظه می‌شود، پیشرفت علم و تكنولوژی، كماكان به عنوان تحولی مهم و تاثیر گذار در عصر ما مطرح بوده است. فناوری اطلاعات، نوع خاصی از تكنولوژی است كه به‌تنهایی منجر به ایجاد موج سوم و تغییرات بسیار گسترده در زندگی بشر شده است. تغییراتی كه منجر به افزایش سرعت گردش اطلاعات و نیز افزایش رقابت در بین بنگاه‌های اقتصادی شده است. محصول این تغییرات، پدیده‌ی جهانی‌شدن است كه در شكل ملاحظه می‌شود.

1-3-1- پیشرفت علم و تكنولوژی
پیتر دراكر می‌گوید: «دانش پیشرفته‌ی امروز، بی‌دانشی فرداست.» در حال حاضر اطلاعات موجود در دنیا هر هشت یا نُه ماه یك‌بار دو برابر می‌شود و پیش‌بینی می‌شود این زمان در آینده‌ای نزدیك تا پانزده دقیقه كاهش پیدا كند. چنین سرعتی در افزایش حجم اطلاعات، ضرورت توجه ویژه بر آموزش و تولید علم را یادآوری می‌كند. درحال حاضر، هرروزه علوم جدیدی درحال متولدشدن و رشدكردن هستند. علوم جدید خیلی به‌سرعت جایگاه خود را در میان اعضای جامعه‌ی بشری باز می‌كنند و زندگی روزمره‌ی انسان‌ها را تحت تاثیر قرار

می‌دهند. علم، امروزه در مرزهای مراكز دانشگاهی و پژوهشی باقی‌نمی‌ماند.

1-3-2- به‌كارگیری وسیع فناوری اطلاعات
رشد نمایی محاسبات طی سالهای 1900-1998، مخصوصا رشد شتابان در دو دهه آخر قرن بیستم نشان می‌دهد كه چگونه قدرت پردازش كامپیوتر رشد كرده است. مهمتر این‌كه این رشد تا سال 2020 -كه تا آن زمان “قانون مور”در مورد رشد مدار مجتمع اعتبار دارد- ادامه خواهد داشت در این زمان فناوری تراشه مبتنی برسیلیكون به محدودیتهای عملیاتی خود خواهدرسید. این بدان دلیل است كه ما در آستانه ابداع فناوری‌های قدرتمندی هستیم كه به این فرآیند شتا

ب بیشتری خواهد بخشید. اینترنت مثال بازری از تاثیر این فناوری‌هاست. اینترنت تارعنكبوتی از میلیون‌ها كامپیوتر است كه توسط ماهواره‌های مخابراتی، شبكه های زمینی تار نوری و وسایل بی‌سیم به هم متصل شده‌اند. در اوایل دهه‌ی 1990، تعداد كاربران شبكه در ایالات متحده، ژاپن، استرالیا، نیوزلند و برخی كشورهای اروپایی، هر سال بیش از هزار درصد رشد داشته است.[1] درحال حاضر تعداد كاربران اینترنت به حدود دومیلیارد نفر رسیده است و تا سال 2020 بیش از 80% افراد روی كره زمین، به اینترنت دسترسی خواهند داشت.[2]

ضریب نفوذ اینترنت در كره جنوبی كه نزدیك به 42 درصد (27میلیون نفر) و در كشور ما 5/2 درصد (7/1 میلیون نفر) است. ملاحظه می‌شود كه حداقل فاصله‌ی دیجیتالی ما با آنها حدود 30برابر است. در چنین شرایطی، قطعاً مشخص می‌شود كه برای رسیدن به جامعه‌ی مجازی ایده‌ال هنوز راه طولانی در پیش داریم. تغییرات اساسی، بدون توجه به تاخیر بخشی از جهان به‌وجود خواهد آمد. مشكلاتِ رسیدن به تغییرات اساسی عموماً انسانی هستند و اگر بدون توجه به

ظرفیت تغییر در انسان این فناوریها به جلو برود، ممكن است خسارات ناشناخته‌ای داشته باشد و بشریت را تهدید كند. لذا باید با دقت و با آگاهی از فضای موجود گام به جلو گذاشت.

پیش‌بینی می‌شود كه تا 20 سال آینده بشر در “عصر مجازی” یا در چهارمین مقطع اساسی تحول تاریخ خود -كه موج چهارم نیز نامیده می‌شود- قرار بگیرد.

1-3-3- رقابت فزاینده در بازار كسب‌وكار
رقابت در اقتصاد امروز موجب كاهش سود بنگاه‌های تولیدی شده و این موسسات را برای برگشت سرمایه‌ی اولیه‌شان دچار مشكل كرده است. نجات سرمایه‌ی این بنگاه‌ها از خطر نابودی، مستلـزم این است كه بـــــازار فروش فرآورده‌های‌شان از رشد كافی برخوردار باشد تا از طریق بهره‌گیری از حداكثر ظرفیت تولید، فرآورده‌های بیشتری روانه‌ی بازار نمایند و آن را به پول تبدیل كنند. در چنین بازاری اگرچه سود حاصل از قیمت فروش هر واحد تولید نسبتاً ناچیز است اما با فروش بیشتر، سود حاصل می تواند قابل توجه باشد. در این بازارها نه فقط رقابت بر سر قیمت اهمیت بیشتـری پیدا كرده بلكـه گونه‌های تـازه‌تری از رقابت پدید آمده است.

1-3-4- جهانی‌شدن
جهانی شدن، صرف نظر از خوبی و بدی آن در دهه 1990 به یك واژه اقتصادی رایج تبدیل شد. البته فرآیند جهانی‌شدن، مخالفان زیادی هم دارد كه اغلب معتقدند تداوم این روند می‌تواند موجب تشدید شكاف طبقاتی در میان مردم كشورها شود. به‌هرصورت پدیده‌ای به‌نام جهانی‌شدن، امروزه در سطح وسیعی در دنیا –و نیز در كشور خودمان- مطرح است كه توسعه‌ی تجارت آزاد در عرصه‌ی بین‌المللی را هدف گرفته است.

سازمان‌های امروز و تحولات جهانی

2-1- مقدمه
برای درك تاثیر تحولات جهانی بر آینده سازمان‌ها باید دید كه این تحولات تا به امروز چه تاثیری بر سازمان‌ها داشته است. در این بخش تلاش شده است تا با پاسخ به این سوال، زمینه‌ای را فراهم آورد تا بتوان تاثیرات مختلفی را كه تحولات سریع جهانی برروی سازوكار سازمان‌ها داشته است، بررسی و تجزیه و تحلیل نمود.

2-2- پیشرفت تكنولوژی و رضایت شغلی
همان‌طور كه پیشتر عنوان شد، با اختراع ماشین، موج دوم یا صنعتی‌شدن آغاز گردید. با فراگیرتر شدن این موج، ماشین‌ها مدام پیچیده‌تر و موثرتر می‌شدند؛ ماشین‌ها فعالیت‌های مشكلی را انجام می‌دادند كه تا پیش از آن می‌بایست به‌صورت دستی انجام می‌شد. به‌این ترتیب فعالیت نیروی انسانی واحدهای تولیدی ساده و تكراری گردید. مجموعه‌ی این تغییرات به‌مرور موجبات كاهش رضایت شغلی كاركنان را فراهم آورد. كاهش بهره‌وری نیروی انسانی محصول این تحول بود.

رویكرد دیگر، غنی شدن شغل است. در این رویكرد، همزمان با كاهش فعالیت‌های دشوار فیزیكی افراد، تلاش می‌شود تا مسوولیت‌های آنها افزایش یابد و فعالیت‌های ذهنی آنها بیشتر شود و درنتیجه میزان رضایت شغلی افزایش می‌یابد.
2-3- فناوری اطلاعات و فرآیند تصمیم‌گیری

سهولت در گردش و تبادل اطلاعات از مهمترین مزایای استفاده از فناوری اطلاعات است. این مزیت سبب می‌شود درصورتی‌كه مساله یا مشكلی در سطحی از سازمان پدیدار شود، بتوان آن را به‌سرعت در معرض بحث و بررسی قرار داد. علاوه بر این، امكان مشاركت بیشتری را در تصمیم‌گیری فراهم می‌كند. به‌این‌ترتیب، استفاده از فناوری ارتباطات باعث بهبود فرآیند تصمیم‌‌گیری می‌شود.[3] از سوی دیگر استفاده از فناوری ارتباطات از طریق تسهیل دسترسی به اطلاعات و نیز از طریق كاهش هزینه‌های آموزش، فرآیند آموزش را در سازما‌ن‌ها بهبود می‌بخشد. بدیهی است كه بهبود فرآیند آموزش در سازمان‌ها نیز به نوبه‌ی خود، فرآیند تصمیم‌گیری را تحت تاثیر مثبت قرار می‌دهد. شكل 2-1 این چرخه را نشان می‌دهد.

2-4- رقابت
یكی از تحولات گسترده‌ی جهانی كه در اثر استفاده از فناوری اطلاعات درحال رخ‌دادن است، رقابت گسترده و روزافزون بنگاه‌های اقتصادی است. بنگاه‌ها امروزه تلاش زیادی برای جمع‌آوری اخبار و اطلاعات از محیط می‌نمایند. این اطلاعات ممكن است از مشتریان، كارشناسان، سازمان‌های رقیب و ; گردآوری شود و

سازمان‌ها را در اتخاذ تصمیمات صحیح و برنامه‌ریزی مناسب یاری دهد. درمقابل، سازمان‌ها می‌كوشند كه اطلاعاتی را كه با صرف هزینه و زمان گردآوری كرده‌اند و برای آنها نوعی مزیت محسوب می‌شود، از معرض دید سازمان‌های رقیب خود مخفی نمایند و به‌صورت اسرار سازمان خود از آنها مراقبت نمایند. البته درنهایت اكتفا به همین دو تاكتیك، سازمان‌ها را برای رقابت با دیگران اقناع ننمود. به‌این ترتیب، سازمان‌ها برای بدست‌آوردن مزیت تلاش نمودند تا به خلاقیت و نوآوری در

سازمان بیشتر بها دهند و به استراتژی‌های جدید روی بیاورند. این رویكرد جدید از آنجا كه نیاز به همراهی نیروهای انسانی كارآمد دارد، سازمان‌ها را واداشت تا به همراهی نیروی انسانی كارآمد اهمیت بیشتری بدهند و توجه لازم را به ایجاد رضایت شغلی كاركنان خود بكنند. در شكل 2-2 رویكردهای سازمان‌ها با توجه به تشدید فضای رقابتی مشخص شده است.

2-5- جهانی‌شدن
روزگاری تصور می‌شد می‌توان با اتكا به منابع و بازارهای موجود در مرزهای جغرافیایی یك كشور، راه موفقیت را پیمود و به‌همین علت تعدادی از كشورهای بلوك شرق نیز با بستن مرزهای جغرافیایی، ارتباط خود را با سایر نقاط جهان متوقف كرده بودند. خیلی طول نكشید كه نادرست بودن این تصور مشخص شود؛ امروزه حتی چین و روسیه راه درازی را برای پیوستن به سازمان جهانی تجارت –كه نماد بارز جهانی‌شدن است- پیموده‌اند. امروزه اطلاعات، تكنولوژی، زنجیره‌ی تامین، نیروی انسانی، موقعیت جغرافیایی، بازار مصرف و بسیاری از فاكتورهای دیگر جهانی شده‌اند.

تحول سازمان‌ها در اثر تحول دنیا

3-1- مقدمه
مدیران فردا باید سازمان‌هایی را طراحی كنند كه بتوانند در برابر تغییرات سریع جهانی واكنش مناسب از خود نشان دهند. در این بخش تلاش شده است مختصات سازمان‌هایی كه بتوانند با تحولات دنیا هماهنگی داشته باشند، عنوان شود. این‌كه سازمان‌های فردا گرایش دارند چه صورتی به خود بگیرند و اگر سازمانی بخواهد نامش در زمره‌ی سازمان‌های فردا درج شود باید چه سمت و سویی به ریخت سازمانی خود بدهد، سوالاتی است كه این بخش در پی پاسخگویی به آنهاست.

3-2- سازمان‌های انعطاف‌پذیر
همان‌طور كه تا به اینجا معلوم شده است، مهمترین ویژگی سازمان‌هایی كه در آینده دوام خواهند داشت، انعطاف‌پذیری است. انعطاف‌پذیری این قابلیت را در سازمان‌ها ایجاد می‌كند كه بتوانند همگام با تحولات جهانی تغییر كنند و واكنش مناسب را از خود نشان بدهند. در این‌ وضعیت، سازمان‌ها‌ به‌ مدیرانی‌ نیاز دارند‌ كه‌ قدرت‌ سازگاری‌ و انطباق‌ بالایی‌ با محیط داشته‌ و از خلاقیت‌، نبوغ‌ و استعداد كارآفرینی‌ بالایی‌ برخوردار باشند. این‌ مدیران‌ كه‌ می‌توان‌ آنها را «مدیران‌ تحول‌گرا» یا «مدیران‌ فعال‌» نامید، مدیرانی‌ هستند كه‌ به‌‌دنبال‌ كشف‌ زیربنا، بستر مشترك‌ مجموعه‌مشكلات‌، ارایه‌ یك‌ الگوی‌ چندجانبه‌ و فراگیر و درپی‌ تغییر ‌هستند.[4]
نمی‌توان ساختار خاصی را برای یك سازمان انعطاف‌پذیر ارایه كرد؛ اما كوچك شدن اندازه‌ی سازمان‌ها می‌تواند انعطاف‌پذیری آنها را افزایش دهد. به‌این ترتیب یك راه برای جستجوی سازمان‌های انعطاف‌پذیر، جستجوی سازمان‌های كوچك است.

3-3- سازمان‌های كوچك
سازمان‌ها درصدد ریشه دوانیدن در بازارهای خاص برآمده‌اند و مانند گذشته در پی سرمایه‌گذاری‌های سنگین نیستند. با به‌كارگیری این ترفند، سازمان‌ها تلاش می‌كنند پیچیدگی‌های خود را كاهش دهند و سرعت تغییر را در سطوح مختلف خود بالا ببرند. سازمان‌ها به این‌ترتیب می‌توانند انعطاف‌پذیری بیشتری از خود نشان بدهند. شكل 3-1 ویژگی‌های سازمان‌های كوچك و بزرگ را نشان می‌دهد.

ملاحظه می‌شود كه سازمان‌های بزرگ، ضمن پوشش قسمت بیشتری از بازار، از نظر اقتصادی نیز صرفه‌جویی بیشتری انجام می‌دهند، چراكه از تولید انبوه می‌كنند و فرآیندهای تكراری دارند. اما در عوض، سازمان‌های كوچك با بهره‌مندی از ساختار افقی یا تخت، تاكید

بیشتری برروی خلاقیت و نوآوری دارند و اگرچه قسمت كمتری را از بازار در اختیار دارند، اما از شركت‌های بزرگ‌تر، انعطاف‌پذیرترند.
نموداری كه در شكل 3-2 نمایش داده شده است، میانگین بزرگی سازمان‌های صنعتی را در دو كشور ایالات متحده و انگلستان در سال‌های 1990-1930 نشان می‌دهد. در این نمودار از میانگین تعداد كاركنان سازمان‌ها به‌عنوان معیاری برای نشان‌دادن میزان بزرگی آنها استفاده شده است. همان‌گونه كه ملاحظه می‌شود، اگرچه تا اوایل دهه‌ی هفتاد، گرایش سازمان‌ها به اندازه‌های بزرگتر و پیچیدگی بیشتر بود، اما میانگین اندازه‌ی سازمان‌ها در این دهه در هردو كشور آمریكا و انگلیس رو به كاهش گذاشت. این نمودار رویكرد و تمایل سازمان‌های كشورهای پیشرفته برای كوچك‌شدن را نشان می‌دهد.

البته باید به این نكته نیز توجه داشت كه مزیت‌های یك سازمان كوچك، سازمان را به موفقیت می‌رساند و موجبات رشد سازمان را فراهم می‌آورد. این روند، كم‌كم سازمان را بزرگ و بزرگ‌تر می‌كند و مزیت‌های كوچك‌بودن را از آن می‌گیرد. درنهایت، زنجیره‌ی موفقیت و رشد سازمان كند یا حتی متوقف می‌شود. در چنین شرایطی می‌گویند كه سازمان، قربانی رشد خود شده است.

شركتی كه قربانی موفقیت خود می‌شود، مقررات شدیدتری اعمال می‌كند و ساختار سازمانی‌اش حالت عمودی به خود می‌گیرد. رابطه‌ی خصوصی و دوستانه‌ای كه افراد با یكدیگر داشتند از بین می‌رود، خلاقیت و نوآوری از آن سازمان رخت برمی‌بندد و افراد به‌صورت مهره‌های سازمانی درمی‌آیند.

3-4- سازمان‌های دومنظوره
ساختار سازمان دومنظوره برای برای حل مشكل سازمان‌های كوچك پیشنهاد شد. سازمان دومنظوره سازمانی است كه دارای تركیبی از منابع عظیم یك شركت بزرگ باشد ولی از نظر سادگی و انعطاف‌پذیری همانند یك شركت كوچك عمل كند.[3]

به مفهوم دیگر، سازمان دومنظوره سازمان بزرگی است كه برای حفظ انعطاف‌پذیری خود، به واحدهای كوچك و مستقلی تقسیم شده است. این واحد ها دارای خودمختاری و استقلال هستند و حتی مالكیت آنها نیز دراختیار مدیران و كاركنان آن واحد است. هر واحد مسوول برنامه‌ریزی و سود و زیان خود است. به این ترتیب هریك از این واحدها انعطاف‌پذیری خود را حفظ می‌كنند و می‌توانند درمقابل تغییرات محیطی، به‌سرعت واكنش مناسب را از خود نشان بدهند و به‌طور كلی واجد همه‌ی ویژگی‌های یك سازمان كوچك هستند. انعطاف‌پذیری این واحدها درنهایت به انعطاف‌پذیری كل مجموعه می‌انجامد.

برای مثال می‌توان به شركت‌های مایكروسافت و جان‌اندجانسون امریكا اشاره نمود. مایكروسافت بیش از پانزده واحد مستقل دارد كه هریك از آنها بیش از دویست كارمند ندارد. شركت جان‌اندجانسون نیز متشكل از 168 واحد كوچك و مستقل است.[3]

برای دریافت اینجا کلیک کنید