مقاله در مورد سموم سیانوباکتریایی دارای 103 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله در مورد سموم سیانوباکتریایی کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله در مورد سموم سیانوباکتریایی،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
سیانوباكترها (جلبكهای سبز - آبی) جزء پروكاریوتها محسوب میشوند. این فیتوپلانكتونها معمولاً در آبهای شیرین و لب شور یافت میشوند و از لحاظ شكل ظاهری به دو گروه رشتهای و كلنی تقسیم میشوند.
سیانوباكترها در هنگام بلوم (شكوفایی)، سمومی را تولید میكنند كه سلامت آب آشامیدنی را به مخاطره میاندازند و اثرات مضری بر روی موجودات زنده دارند. این سموم عبارتند از: میكروسیستینها، نودولارینها، ساكسی توكسینها، آناتوكسین a، آناتوكسین S(a) و Cylindrospermopsin. این سموم از نظر ساختمانی متفاوتند و محدوده عصبی را شامل میشود. وجود سیانوباكترها و سموم آنها در مخازن آبی مورد استفاده برای آشامیدن به علت عدم مدیریت صحیح منابع و مخازن آبی است.
روشهای تیمار آبی كه در این پروژه مورد بحث قرار گرفتهاند عبارتند از: كلرزنی، فیلتراسیون سریع یا كند، به ویژه استفاده از ازن و غیره، از موثرترین روشها در از بین بردن سیانوباكترها هستند.
مقدمه
بعضی از جلبكهای سبز - آبی سمومی تولید میكنند كه وجود این سموم و افزایش آنها در آب آشامیدنی باعث ایجاد اثرات حاد و مزمن میگردد و ممكن است حیات موجودات زنده آبزی و دیگر موجوداتی را كه از این آب آلوده استفاده میكنند، تهدید كنند.
فعالیتهای انسانی مانند ورود فاضلابهای شهری، صنعتی و كشاورزی كه حاوی عناصر غذایی فراوانی هستند باعث شكوفایی این جلبكها میگردد و در نتیجه اكسیژن آب كاهش مییابد و آب رنگ و بوی نامطبوع پیدا میكند و سبب افزایش مرگ و میر موجودات زنده و یا افزایش بیماریهای حاد و مزمن میشود. مدیریت صحیح منابع آبی میتواند از لوم این جلبكها جلوگیری كند.
با ارزیابی این سموم در منابع آبی و تعیین مقادیر آنها و اتخاذ روشهای مناسب برای مبارزه و كنترل آنها میتوان میزان آلودگی منابع آبی و تعیین مقادیر آنها و اتخاذ روشهای مناسب برای مبارزه و كنترل آنها میتوان میزان آلودگی منابع آبی به سموم سیانوباكترها را تا حد قابل ملاحظهای كاهش داد و سلامت و بقاء موجودات زنده را تضمین كرد.
پژوهشها و مطالعات فراوانی در زمینه روشهای كنترل این سموم صورت گرفه است و این روشها تا حد قابل ملاحظهای در كاهش سموم سیانوباكترها مؤثر واقع شدهاند. این روشها عبارتند از كنترل یا مبارزه بیولوژیك و یا افزودن مواد شیمیایی به منابع آب.
البته سیانوباكترها در بعضی از نقاط دنیا به علت اینكه شرایط مناسبی فراهماست تجمع زیستی پیدا كردهاند.
فصل اول
انواع سیانوباكترها (جلبكهای سبز - ویژگیهای بیولوژیكی، ظاهری و بلومهای سمی آنها)
جلبكهای سبز - آبی دارای 150 جنس و 2000 گونه هستند كه در حال حاضر كمتر از 40 گونه سمی تشخیص داده شدهاند. جلبكهای سبز - آبی با بیش از 3 میلیون سال قدمت از قدیمیترین موجودات بوده كه سالانه با بلوم خود سبب مرگ و میر بسیاری از آبزیان و احشام میگردند.
1-1- تاریخچه
سیانوفیتها یا جلبكهای سبز - آبی در واقع همان سیانوباكترها هستند كه تا سال 1978 این میكروارگانیسمها جزء جلبكها محسوب میشدند تا اینكه در سال 1978 دانشمندی به نام Stanier و همكارانش بررسی علمی بسیار منطقی روی این میكروارگانیسمها انجام دادند و ثابت نمودند كه سیانوفیتها نه تنها فاقد هسته و غشاء هسته میباشند، بلكه از نظر ضریب رسوبگذاری میتوكندری SRNA شانزده میباشند كه شباهت بسیار زیاد بین آنها و باكتریهاست.
1-2- ویژگیهای ساختاری و بیولوژیكی سیانوباكترها
سیانوباكترها فاقد هسته مشخص، مژك و تاژك بوده و گروه اصلی پروكاریوتها را تشكیل میدهند. از نظر ساختمانی حاوی دیواره سلولی هستند، كه در باكتریهای گرم منفی وجود دارد. با این تفاوت كه در بسیاری از آنها لایه پكتینی و سلولزی نیز موجود است. سیانوباكترها دارای رنگدانههای مخصوص بیلوپروتئینها (فیكواریترین C)، زانتین، كلروفیل a و كاروتین. معمولاً كلروفیل c و b در سیانوباكترها وجود ندارند. جلبكهای سبز - آبی علاوه بر كلروفیل a دارای رنگ خاص آبی به نام فیكوسیانین میباشند. رنگ قرمز فیكواریترین هم در برخی گونهها دیده میشود. تقریباً در تمامی
گونهها اطراف سلول را یك غشاء ژلهای فرا گرفته است كه از بخش غشاء سلولی و یا از سلول مستقیماً ترشح میشود. واكوئل در سیانوباكترها از انواع هوایی و یا غذایی هستند كه واكوئلهای هوایی موجب شناوری سیانوباكترها در سطح آب و بهبود فتوسنتز میگردند. معمولاً ذرات رنگی (كروموبلاست) بر روی تیلاكوئید قرار دارند. سنتروبلاستها در مركز سلول قرار دارند و برخلاف كروموبلاستها ناحیه بیرنگ محسوب میشوند. طیف رنگ و رنگدانهها در سیانوباكترها با توجه به نوع گونه متفاوت است. معمولاً، هیدراتهای كربن در سیانوباكترها وجود دارند كه به آمیلوپكتین معروفند. برخی از چربیها و پروتئینهای دیگر نیز در سیانوباكترها دیده میشوند.
جلبكهای سبز - آبی براساس نوع و نسبت رنگدانهها ممكن است به رنگهای چمنی، سیاه، قرمز، قهوهای، زرد و یا بنفش دیده شوند و با وجودی كه سیانوباكترها فاقد هرگونه مژك یا تاژكاند، ولی نوعی حركت ویژه در گونههای رشتهای دیده میشود كه هنوز مكانیسم دقیق آن روشن نشده است. در حقیقت گونههای رشتهای یك حركت بطنی خزنده دارند و گونههای تك سلولی و تشكیل
دهنده كلنی فاقد تحرك هستند. برخی از گونههای جلبكهای سبز - آبی (در گونههای رشتهای) تا حدی بزرگ میشوند كه با چشم غیرمسلح قابل دید هستند. در جلبكهای رشتهای مواد ژلهای به شكل لوله بوده و سلولها در امتداد یكدیگر از طریق پلاسمودیوم به یكدیگر متصلاند. شناسایی مواد ژلهای به ویژه زمانی كه بیرنگ هستند از طریق میكروسكوپ مشكل است. ردیفهای سلولی در گونههای نخی شكل را تریكوم گویند.
تكثیر جلبكهای سبز - آبی از طریق غیرجنسی (پاره شدن غلاف ژلاتینی و دو نیم شدن سلولها) صورت میگیرد، یعنی تكثی در قسمت داخلی دیواره سلولی انجام میشود ولی بخش خارجی بدون تقسیم باقی میماند به طوری كه یك تراكم بالای سلولی رسیده و تشكیل كلنی میدهند.
تشكیل اسپور: نانویستها سلولهای بسیار كوچكی هستند كه با سرعت از طریق تقسیم سلول مادر و پیدرپی تشكیل میشوند. این سلولها تا حد طبیعی رشد مییابند بنابراین اسپورهای داخلی از طریق تقسیم متوالی یك سلول بزرگ مادر حاصل میشوند. ولی اسپورهای خارجی در بخش سلولهای انتهایی تشكیل میشوند در تكثیر جلبكهای رشتهای جدا شدن رشتههای كوچك از رشته اصلی را هورموژنی و جدا شدن سلولها را پلانوكوكون گویند.
هرویستهای سلولهای فاقد مواد فتوسنتزی بیرنگ یا زردرنگ هستند و اغلب دارای دیواره ضخیم سلولی بوده كه در گونههای رشتهای در دورهرشد در بین سلولها در انتهای رشته ظاهر میشوند.
جلبكهای سبز - آبی از قدیمیترین جانداران فوتواتوتروف به شمار میروند كه معمولاً در دریاها، آبهای لب شور و شیرین به صورت پلانكتونی و بنتیك زندگی نموده و میتوانند دامنه وسیعی از شوری و تغییرات درجه حرارت را تحمل نمایند. البته بیشتر جلبكهای سبز - آبی ساكن آبهای شیرین میباشند و این جلبكها فیتوپلانكتونهای غالب تابستانی هستند.
سیانوفیتها در صنایع مختلف از جمله آرایشی، دارویی، غذای دام، طیور، ماهیها، ماكیان و نیز غذای انسان مصرف دارند. البته این میكروارگانیسمها به دلیل داشتن ژلاتین زیاد برای تغذیه چندان مناسب نیستند ولی بعضی از انواع آن، مثل نوستوك (Nostoc) به علت داشتن پروتئین و چربی زیاد مصرف میگردد.
1-3- شكوفایی (Bloom)
بلومهای سمی سیانوباكترها در ابتدا از طریق گزارشات موجود پیرامون مرگ و میر آبزیان مورد توجه قرار گرفت. اولین مدرك از این نوع گزارشات در سال 1878 در استرالیا مشاهده شده است (1878، Francis).
سیانوباكترها معمولاً در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری یافت میشوند و معمولاً در تمام طول سال حضور دارند. اخیراً با استفاده از دستگاههای مدرن اغلب میتوان ایجاد بلومهای سمی با فركانس زیاد را حتی قبل از اینكه مسمومیتی اتفاق بیفتد، گزارش و پیشبینی نمود.
در زمان بلوم سیانوباكترها، بر روی سطح آب به صورت غلاف موسیلاژی درآمده (به دلیل داشتن واكوئلهای گازی) و اكسیژن محلول را كاهش میدهند. تولید توكسین (سم) توسط این جلبكها زندگی آبزیان و سایر مصرفكنندگان را به مخاطره میاندازند.
در تمامی دنیا سم كبد (هپاتوتوكسیك حاوی میكروسیستین) ناشی از بلومهای سیانوباكترهای آب شیرین نسبت به بلومهای نوروتوكسینها فراوانتر است.
بلومهای سم كبد تا به حال تقریباً از تمامی نقاط دنیا گزارش شده است ولی تودههای سیانوباكترها عامل نوروتوكسین در بعضی كشورها مثل شمال آمریكا و اروپا و استرالیا گزارش شده است.
جنسهای میكروسیستیس و عمدتاً Mycrocystis aeruginosa در سراسر جهان بارها باعث شكوفایی و تولید سموم كبدی شده است.
گونههای M.viridis، M.botrys تولیداتی مانند میكروسیستینها را ایجاد میكنند. توجه شود كه در قسمت 2، 2 میكروسیسیتین یك ژن غیرنیتروژنی است كه اغلب در شرایط كم غذایی غالب است (مخصوصاً در محلی كه تولید آمونیاك چشمگیر است). جنسهای آنابنا كه عامل تولید میكروسیستین است از كانادا، دانمارك، فنلاند، فرانسه و نروژ گزارش شدهاند. مطالعات اخیر در مصر حاكی از آن است كه 25% گونههای آنابنا و نوستوك در مزارع برنج و پیكرههای آبی شامل میكروسیستین میباشد.
Planktothrix agardhii و Planktothrix rubescen عمدتاً تولیدكننده میكروسیستین در نیمكره شمالی هستند و به عنوان گونههای غالب باعث شكوفایی در چین، آلمان و سوئد شناسایی شدهاند. در دریاچههای سوئیس گونه Oscillatoria limosa (در رسوبات و صخرهها) تولیدكننده عامل میكروسیستین است. علیرغم وقوع گسترده شكوفایی سیانوباكتر در استرالیا، شكوفایی توسط Planktothrix نادر است. این مسئله ناشی از دمای بالا و افزایش گلآلودگی است.
در ابتدا Anabaena flos-aquae به عنوان تولیدكننده نوروتوكسین و آناتوكسین a در كانادا معرفی شد. بعدها گونههای ناشناختهای از جنسهای Oscillatoria، Aphanizomenon، Cylindrospermum در اسكاتلند و ایرلند معرفی شدند. هومو آناتوكسین a تنها در گونه Anabaena flos-aquae در آمریكا و اسكاتلند و گونه Anabaena Lemermannii در دانمارك دیده شده است.
شكوفایی Aphanizomenon flos-aquae در آمریكا، برای مدت زمان طولانی تنها تولیدكننده بزرگ ساكسی توكسین در میان سیانوباكترها قلمداد میشد. اخیراً ساكسی توكسین در رودخانههای استرالیا توسط Anabaena circinalis یافت شده است. در آمریكای شمالی گونه Lynbya wollei
(كفزی آب شیرین) و در برزیل گونه Cylindrospermopsi raciborskii به عنوان تولیدكننده ساكسی توكسین معرفی شدهاند.
براساس مشاهدات به طور معمول در دریاچههای غنی شده جلبكهای سبز - آبی از گونههای غالب جلبك به شمار میروند. این جلبكها قادرند نیتروژن را به طور مستقیم از اتمسفر جذب كنند، بنابراین برای كنترل غنی شدن این دریاچهها در درجه اول میباید غلظت فسفر به عنوان یك عامل محدودكننده تحت كنترل قرار گیرد. پس فسفر مهمترین عنصر محدودكننده سیانوباكترها است. به منظور محاسبه مقدار فسفر و نیتروژن مورد نیاز برای رشد سیانوباكترها كه برای فرمول فتوسنتز آنها مفید خواهد بود.
+H18 + 20H122 + 2-4HPO + -3NO16 + 2CO 106
(فرمول 1-1) 2O138 + P6N 110O 263H 106C
با استفاده از تجزیه استوكیومتری ساده نسبت وزنی نیتروژن به فسفر در این جلبكها برابر خواهد بود با
براساس تخمین به منظور تولید مقدار مشخصی از جلبك مصرف نیتروژن 7 برابر فسفر است. توضیح دیگر اینكه اگر نسبت در آب بیشتر از 20 واحد باشد در این حالت فسفر به عنوان عامل
محدودكننده عمل میكند. نسبتهای برابر 5 یا كمتر از 5 واحد بیانگر ایجاد محدودیت از سوی نیتروژن است. سویر اظهار داشت كه غلظتهای بالاتر از 015/0 میلیگرم بر لیتر فسفر و 3/0 میلیگرم بر لیتر نیتروژن به منظور رشد و جوانهزنی جلبكها كافی است. این نتایج، با نتایج تحقیقاتی كه در سالهای اخیر انجام گرفته همسویی دارد، به طوری كه امروزه بیان میشود كه غلظت 01/0 میلیگرم بر لیتر فسفر در آب قابل قبول، در حالی كه غلظت 02/0 میلیگرم بر لیتر و بالاتر از آن بسیار زیاد و غیرقابل قبول است.
نكته مهمی كه بایستی به آن توجه داشت این است كه انسان همیشه در به وجود آمدن این تودههای سمی از طریق آلودگی ناشی از پدیده غذایی دخالت ندارند. مثلاً بلومهای غلیظ از سیانوباكترهای سمی از مخازن دست نخورده یا تقریباً مدرن اغلب میتوان ایجاد بلومهای سمی با فركانس زیاد را حتی، قبل از اینكه مسمومیتی اتفاق بیفتد گزارش و پیشبینی نمود.
1-4- مهمترین راستههای جلبكهای سبز - آبی
مهمترین راستههای جلبكهای سبز - آبی عبارتند از:
1) Chroococcales تكثیر اغلب از طریق تقسیم ساده سلولی
2) Pleurocapsales تكثیر از طریق آندوسیتوز
3) (Dermocarpales) Chamae siphonales تكثیر از طریق آندوسیتوز و اگزوسیتوز
4) Stigonematales و Nostocales رشتهای منشعب و غیرمنشعب، برخی از جنسها همراه با هتروسیست.
1-5- تقسیمبندی سیانوباكترها از لحاظ شكل ظاهری
سیانوباكترها به دو گروه رشتهای و كلنی تقسیم میشوند. انواع رشتهای به دو گروه سیانوباكترهای دارای هتروسیست و فاقد هتروسیست تقسیم میشوند. از گروه سیانوباكترهای رشتهای بدون هتروسیست میتوان گونههای Lyngbya، Sprulina و Oscillatoria را نام برد. از گروه سیانوباكترهای رشتهای دارای هتروسیست میتوان به گونههای Anabaenopsis، Anabae na (از مهمترین سیانوباكترهای رشتهای هتروسیستدار)، Aphanizomenon و Nostoc اشاره كرد. از مهمترین جلبكهای سبز - آبی كلنی گونههای مربوط به جنسهای Microcysris و Merismopodia است.
1-5-1- سیانوباكترهای رشتهای
Oscillatoria: از مشخصات عمده گونههای اسیلاتوریا، فقدان غلاف ژلاتینی، حركات و نوسانات ویژه در آب است. اسیلاتوریا در آب دریا، آبهای لب شور و شیرین و خاكهای مرطوب یا روی صخرهها یافت میشوند. گونهای از آن به نام rubescens Oscillatoria به صورت پلانكتونیك بوده و در اوقات معینی از سال متراكم و به آب رنگ قرمز میدهند.
Sprulina: اگرچه اسپیرولینا تك سلولی است، اما نخ مانند و اغلب به صورت تودههای گروهی همراه با اسیلاتوریا یافت میشوند. گونههای آن براساس اندازه و شكل حلقهها از هم متمایز میگردند. حركات این نوع سیانوفیتها را به راحتی میتوان در زیر میكروسكوپ ملاحظه نمود.
Lyngbya: اینگونه مشابه Oscillatoria است، اما رشتهها در یك غلاف محكم از جنس موسیلاژ قرار گرفتهاند. معمولاً غلافها در سلولهای انتهایی قابل رؤیت است. Lyngbya نسبت به Oscillatoria حركت كمتری دارد. تكثیر در Oscillatoria و yngbya به وسیله سلولهای جدید كه باعث دراز شدن رشتهها میشود رخ میدهد و وقتی یك قسمت از رشته میشكند رشتهای جدید شكل میگیرد كه قطعه كوچك را هورموژینوم مینامند.
Anabaena: این جنس دارای گونههای زیاد است كه برخی تك سلولی و برخی رشتهای بوده كه توسط غلاف موسیلاژی احاطه شدهاند. برخی گونهها كاملاً پلانكتونیك بوده و برخی دیگر در آبهای كم عمق یا روی زمینهای مرطوب به صورت توأم با انواع جلبكهای دیگر یافت میشوند.
Anabaena Spp یكی از گونههای سمی است كه به دلیل تولید نوعی ماده سمی موجب مرگ و میر جانوران میگردد.
Anabaenopsis: این جنس بسیار شبیه به جنس Ana baena و دارای تریكومهای نسبتاً كوتاه و متشكل از 20-8 سلول است كه با هم ایجاد حلقه مینمایند.
1-5-2- سیانوباكترهای كلنی
Merosmopodia: این جنس و همچنین جنس Microcystis مربوط به راسته Chroococcales هستند. سلولهای این جنس دارای آرایش مرتب میباشند. شناسایی گونهها براساس شكل، رنگ سلول و واكوئلها است.
Microcystis: شامل صدها سلول كروی است كه همگی درون یك غلاف موسیلاژی قرار گرفتهاند. به علت وجود واكوئلهای گازی، در زیر میكروسكوپ به رنگ سیاه دیده میشود.
فصل دوم
طبقهبندی سموم سیانوباكتریایی
2-1- طبقهبندی سموم سیانوباكتریایی براساس مكانیسم عمل
مكانیسم عمل سموم سیانوباكترهایی كه تا به حال شناخته شدهاند بسیار متنوع است و شامل: هپاتوتوكسین (hepatotoxin)، نوروتوكسین (neurotoxin)، درماتوتوكسین (dermatotoxin) و سموم مهاركننده سنتز عمومی میباشند.
2-1-1- نوروتوكسینها
این سموم از نوع عصبی بوده و روی سیستم عصبی و دستگاه تنفسی تأثیر میگذارد. از عوارض آن، لرزش عضلات، فلج شدن اعضاء، اختلال در دستگاه تنفس، ترشح زیاد بزاق، سرگیجه، تشنج و نهایتاً مرگ است. نوروتوكسینها بیشتر از آمریكای شمالی، اروپا و استرالیا گزارش شده است. در موش آزمایشگاهی، مرگ بر اثر توقف سریع تنفس روی میدهد. سه گروه از نوروتوكسینها تاكنون شناسایی شدهاند كه عبارتند از:
1- آناتوكسین a و هوموآناتوكسین a، كه اثراتی شبیه استیل كولین را داراست.
2- آناتوكسین (S)a، كه یك آنتیكولین استراز است.
3- ساكسی توكسین، كه به عنوان یك سم فلجكننده آبزیان اقتصادی صدفدار (PSP) شناخته شده است این سم كانالهای سدیم در سلولهای عصبی را مسدود میكند.
نوروتوكسینها جزء سموم آلكالوئیدی هستند و معمولاً دارای وزن مولكولی كمتر از 1000 هستند. سموم آلكالوئید غیر سولفاته در سیانوباكترهای آب شیرین همگی جزء نوروتوكسینها محسوب میشوند، در حالی كه آلكالوئید سولفاته ناشی از Cylindrospermopsin، تجزیه پروتئین را در كبد متوقف میسازد.
2-1-2- هپاتوتوكسینها
هپاتوتوكسین سم كبدی بوده و معمولاً توسط جنسهای Anabaena، Microcystis و Oscillatoria تولید میشود. از عوارض آن، آسیب شدید كبدی، استفراغ، اسهال، اختلالات تنفسی و غیره است. از مهمترین سموم هپاتوتوكسین، میكروسیستین است.
2-1-3- درماتوتوكسینها
این سموم لیپوپلی ساكاریدی (LPS) است. بیشتر سیانوباكترها این سموم را تولید میكنند و از عوارض آن تورم و التهاب پوست است.
2-2- انواع سیانوتوكسینها
سیانوتوكسینها شامل میكروسیستین، نودولارین، آناتوكسین a، آناتوكسین (S)a و ساكسیتوكسین است.
2-2-1- نودولارین
نودولارین در گونه Spumigena Nodularia در مناطق طبیعی نظیر دریای بالتیك و آبهای شور، مصبها و دریاچههای ساحلی استرالیا و نیوزیلند یافت شده است. با این وجود بهترین محل شناخته شده بلوم Nodularia spumigena در سال 1878، دریاچه الكساندرینا استرالیا است كه تنها شوری كمی بیش از حد معمول آب رودخانه دارد. مجموعه نمونهبرداریها به مدت چندین سال وجود نودولارین را به عنوان تركیب غالب در دریای بالتیك نشان میدهد.
2-2-2- ساكسی توكسینها
سیانوباكترهای ساكسی توكسین، پراكنش متنوعی را در سراسر جهان دارا است. كمبود آمار ساكسیتوكسینها احتمالاً به علت محدودیت یافتن آنها در برخی كشورهاست. Anabaena circinalis عامل ساكسیتوكسین در رودخانههای استرالیا است. در آمریكای شمالی در گونه Aphanizomenon flos-aquae در گونه Cylindrospermopsis raciborskii عمدتاً نوروتوكسین و مقدار كمتری ساكسیتوكسین شناسایی شده است. در آمریكای شمالی Aphanizomenon flos-aquae تنها گونهای است كه باعث شكوفایی میگردد از گونه Lyngbya wollei در آلبامای آمریكا تولیدات دی كربومیل ساكسی توكسین و دی كربومیل گوآنوتوكسین 2 و 3 و 6 شناسایی شده است. گروهی از نوروتوكسینهای آلكالوئیدی كربامات (استرمشتق از اسید كربامیك) هستند كه غیرسولفاته (ساكسی توكسین STX)، یا به طور منفرد سولفاته (gonyautoxins – GTX) و یا دو بار سولفاته شدهاند (C- توكسین). منشأ ساكسی توكسین، در آبزیان اقتصادی صدفدار بر اثر تجمع دینوفلاژلههای دریازی است كه باعث مرگ در انسانها میشود. ساكسیتوكسینها در سیانوباكترهای Anabaena circinalis، Aphanizomenon flos-aquae، Cylindrospermopsis raciborskii و Lyngbya wollei یافت شده است.
در آمریكای شمالی نژادهای Aphanizomenon flos-aquae (NH-1, NH-5) حاوی بیشترین مقدار نئوساكسی توكسین و كمترین میزان ساكسی توكسین میباشند. گونه Anabaena circinalis (از استرالیا) عمدتاً شامل توكسینهای 2C و 1C به همراه مقادیر كمی از گوانوتوكسینهای 2 و 3 میباشند. سیانوباكتر آب شیرین Lyngbya wollei شش آنالوگ ساكسی توكسین تولید مینمایند. گونه برزیلی Cylindros[permopsis raciborskii عمدتاً دارای نئوساكسی توكسین و مقدار كمی ساكسی توكسین است.
براثر شكوفایی Trichodesmium در جزایر ویرجین نوعی نوروتوكسین گزارش شده است كه گرچه آناتوكسین a و یا آناتوكسین (S)a نمیباشد ولی خصوصیات آنها را دارا است.
2-2-3- آناتوكسین a و هوموآناتوكسین a
این تركیب سمی یك آلكالوئید با وزن ملكولی 165 و آمین نوع دوم 2-acety-9azabicyclo(4-2-1)non-2-ene است.
آناتوكسین a در گونههای Anabaena flos-aquae، Cylindrospermum Sp.، Aphanizomenon flos-aquae، Anabaena planktonica، Aphanizomenon sp.Oscillatoria sp.، Microcystis sp. تولید میشود.
هوموآناتوكسین با وزن ملكولی (MW = 179) از گونه Oscillatoria formosa (Phormidium formosum) استخراج شده است كه دارای یك گروه پروپیونیل در 2C به جای گروه استیل میباشد. LD50 (دوزی كه در آن 50% اثر آن باعث مرگ 50% نمونهها میگردد) در آناتوكسین a معادل 250-200 میكروگرم بر كیلوگرم وزن بدن است.
2-2-4- آناتوكسین a (S)
تنها استرفسفات از N- هیدروكسی گوانین حلقوی با وزن ملكولی (MW=225) است. كه از گونه Anabaena flos-aquae (NRC 525-17) و شكوفایی گونه Anabaena Lemmermanii به دست آمده است. LD50 آناتوكسین (S)a در موش معادل 20 میكروگرم بر كیلوگرم است. تغییرات ساختمانی آناتوكسین (S)a هنوز شناسایی نشده است.
2-2-5- Cylindrospermopsin
این سم معمولاً در پیكرههای آبی نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری یا مناطق خشك تولید میشود و یك آلكالوئید سولفاته است كه تجزیه پروتئین را در كبد متوقف میسازد.
2-1- ساختار آناتوكسین a و آناتوكسین (S)a
2-2- ساختار ساكسی توكسین
2-3- ساختار Cylindrospermopsin
2-2-6- میكروسیستین
میكروسیستین یكی از مهمترین سموم سیانوباكترها است. در حالیكه بسیاری از گونههای تولیدكننده توأم با چندین میكروسیستین هستند، معمولاً یك یا دو نوع آنها در گونههای خاصی غالباند. تنوع كیفیت میكروسیستین مكرراً در اغلب گونههای آنابنا و همچنین میكروسیستینها مشاهده شده است به طور معمول، برخی گونهها مثل Planktothrix، Anabaena و Microcystis دارای انواع میكروسیستین هستند.
در آلمان نمونههایی از Planktothrix كه میكروسیستین تولید مینمایند در گونههای Planktothrix rubescens و Planktothrix agardhii دیده میشود.
برای دریافت اینجا کلیک کنید
تعداد کل پیام ها : 0