توضیحات

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 مقاله در مورد معلم نمونه و ایده ال از دیدگاه قران دارای 47 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله در مورد معلم نمونه و ایده ال از دیدگاه قران  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله در مورد معلم نمونه و ایده ال از دیدگاه قران،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد


بخشی از متن مقاله در مورد معلم نمونه و ایده ال از دیدگاه قران :

معلم نمونه و ایده ال از دیدگاه قران

ویژگی های استاد ومعلم ایده آل و نمونه از دیدگاه قرآن كریم و احادیث
1 مقام استاد و معلم نمونه از دیدگاه قرآن كریم :
استاد از لسان وسایط فیض الهی ، در ملكوت عظیم آسمانها ، عظیم خوانده می شود و او را به عظیم ندا می كنند .

استاد از نظر قرآن كریم شأن و منزلت والایی دارد و باید شأن و منزلت خود را بشناسد كه خود را ارزان نفروشد و اگر خود را شناخت احساس مسئولیت می كند . برای اینكه هر چه منزلت بالاتر برود مسئولیت سنگین تر می شود .

از نظر قرآن یا پروردگار عالم كار استاد ، كار خداست ، نقش او در جامعه ، نقش انبیاء است . قرآن كریم در این باره چنین اظهار نظر می نماید :
‹‹ بسم الله الرحمن الرحیم
اقرأ باسم ربك الذی خلق . خلق الانسان من علق . اِقرأ و ربك الاكرم . الذی علم بالقلم . علم الانسان مالم یعلم . . . . ›› 1
مراد ما در این آیات بیشتر آیات سه ‍‍‍، چ

هار ، پنج است . خداوند می فرماید :‌
‹‹ بخوان قرآن را و ( بدان كه ) پروردگار تو كه بهترین ، كریمان عالمست (3) آن
خدایی كه بشر را علم نوشتن به قلم آموخت (4) و به آدم آنچه را كه نمی دانست بالهام خود تعلیم داد (5) ›› 2
این آیاتی است كه طبق قول مشهور در همان وهله اول بر پیامبر اكرم نازل شد و در این آیات پروردگار عالم خود را یك معلم قلمداد می كند .

در جایی دیگر قرآن كریم هدف از بعثت رسول اكرم (ص) را و فرستادن همه كتاب های آسمانی را ، آموزش و پرورش می داند . قرآن در این باره چنین اظهار نظر می نماید :
‹‹ هو الذی بعث فی الامین رسولا منهم یتلو علیهم آیاته و یزكیهم و یعلمهم الكتاب و الحكمه ›› 3 .
آسمانی را آموزش و پرورش می داند . قرآن در این باره چنین اظهار نظر می نماید :
با توجه به این آیه و آیات دیگر 2 ، كار یك معلم آموزش و پرورش است كه هر ردیف با كار پیامبران بر شمرده شده است .

مطلبی دیگر كه از این آیات می توان فهمید این است كه شاید هدف بعثت یكی تهذیب نفوس ( تربیت ) و دیگری بالا بردن سطح معلومات انسان ( آموزش ) است و اینها همه حاكی از نقش والای معلم و استاد است و كسی نباید آن را سبك بشمارد .
در جایی دیگر قرآن كریم درجه و مقامی به استاد و معلم می دهد كه اگر شبانه روز هم به آن افتخار كند باز هم كم است ‍، قرآن كریم در این باره می فرماید :

‹‹ . . . وَمن احیاها فكانما احیا الناس جمیعا ›› 3
‹‹ . . . كسی كه دیگری را احیاء كند ، گویی همه مردم را احیاء كرده است ›› .
تفسیری كه از این آیه شده است در مجمع البیان به نقل از مجاهد و زجاج و مختار بن انباری و مروی از امام باقر (ع) بیان شده است : ‹‹ اما كسی كه انسانی را از غرق یا سوختن یا آوار یا هر عامل كشنده ای نجات دهد یا او را از سرگشتگی حفظ كند ، مثل این است كه همه انسانها را زنده كرده است و خداوند اجر احیاء كننده همه انسانها را به او می دهد ، زیرا وی به خاطر اینك

برادر مؤمنشان را حفظ كرده ، گویا همه آنها را حفظ كرده است . امام در دنباله بیان خودش فرمود :‌
از آن بهتر این است كه انسانی را از گمراهی حفظ و او را به راه راست هدایت كند 4 ›› قرآن كریم در آیه دیگر درباره مقام استادان چنین می فرماید :
‹‹ یرفعُ‌ اللهُ الذین آمنوا منكمٌ و الذین اوٌتٌو العلمَ‌ درجاتِ ››‌ 5
خدا به آنان كه در جمع شما جامعه بشری ، به حق ایمان آوردند . نیز به آنانكه از علم و دانش بهره مند هستند ، رفعت مقام اعطا می كند { تا در ظل چنین مقام رفیعی از سایر مردم ، ممتاز باشند } . ابن عباس گوید :‌ خداوند بلند نموده كسانی

را كه با ایشان علم داده از مؤمنین بر كسانی كه علم نداده درجه ها و مرتبه هایی . 1
به نقل از شهید ثانی ( ره ) ، در قرآن كریم علما و دانشمندان با پنج امتیاز برجسته از سایر گروه ها ممتازند . 2
1 . ایمان ، قرآن در این باره می فرماید :
‹‹ و الراسخونَ فِی العلم یقولٌونَ آمَنا ›› 3
آنانكه گام های راسخ و نافذی را در پهنه علم برداشتند و به درون فضا و محیط علمی راه یافتند می گویند ما سرا پای قرآن را باور می داریم .

2 . اعتقاد به توحید و یگانگی خداوند ، قرآن درباره این مطلب می فرماید :
‹‹ شَهِدَ اللهُ اَنَهُ لا اِلهَ اِلا هُوَ و المَلئِِكَهُ و َ اُولٌوا العلم ››‌4
خدا بر وحدا نیت و یگانگی خود گواهی می دهد . و نیز فرشتگان و دانشمندان گواهند كه جز خداوند معبودی دگر نیست .
3 . اندوه و تأثر و گریستن از بیم پروردگار :
‹‹ اِن الذین اوتو العلم مِن قَبلهِ اِذا یُتلی عَلَیهم . . . و یَخروُن للاذ قان و یبكون و یزیدهم خشوعا ››‌ 5
‹‹ حتما مردمی كه پیش از آن ، از علم بهره مند گشتند ، آنگاه كه آیات خداوند بر آنان خوانده شود . سر طاعت بر حكم آن فرود آورند و گریستن را آ‌غاز كنند و خواندن قرآن بر خشوع و زاری و انعطاف آنها بیفزاید ›› .

4 . خشوع و انعطاف درونی ، قرآن در این باره نیز می فرماید :
‹‹ و یزیدٌهم خشوعا ››‌ 1
‹‹ تلاوت قرآن و تابش خورشید حقیقت كتاب آسمانی بر مراتب خشوع و انعطاف آنان می افزاید ›› 2 .
5 . ترس و بیم از خدا :‌ قرآن كریم در این باره چنین می فرماید :
‹‹ اِنَما یخشیَ اللهَ مِن عِبادِهِ العلَماء ›› 3
‹‹‌ در جمع بندگان الهی ،‌ فقط علما هستند كه ترس و بیم از خداوند و حس تقوی و پرهیز كاری در دل آنها راه دارد ›› .

البته این پنج امتیاز برجسته صرفا از آن دانشمندان و استادان و معلمینی است كه دارای بصیرت معنوی و بینش الهی هستند .
قرآن كریم در این باره این چنین اظهار نظر می نماید :
‹‹ بَل هوَ آیاتٌ بینَاتُ فی صدور الذین اوتوا العلم ››‌4

‹‹ بلكه قرآن ، نشانه های روشن و آشكاری است در سینه های مردمی كه علم و دانش به آنها ارزانی شده است ›› .
البته این مطالب و تعابیر قرآنی كه ارزش و فضیلت علما و استادان و معلمان و علم را به ما می نمایاند . بخشی از فضایل و امتیازهایی است یا مقاماتی است كه در قرآن كریم به چشم می خورد ، وگرنه آیات الهی در ارج و بزرگداشت مقام و اعتبار و ارزش علما و دانشمندان و استادان و معلمان فزون تر از آن است و ما به خاطر اختصار برخی از آنها را ذكر نموده ایم

 
2 .مقام معلم در روایات اسلامی
در این قسمت به چند روایت درباره مقام استاد و معلم اشاره می كنیم كه نظر پیشوایان دینی و ائمه اطهار (ع) را نیز در این باره بیان نموده باشیم :

پیامبر اكرم (ص) در این باره چنین می فرمایند :
‹‹ فضیلت و برتری مقام عالم بر عابد ، همسان با فضلیت و رجحان من ( پیغمبر ) بر پایین
ترین افراد مردم است . زیرا خداوند و فرشتگان و ساكنان آسمان و زمین حتی مورچگان در لانه خود و ماهیان دریا بر عالم و دانشمندی كه مردم را به خیر و سعادت رهنمون است درود می فرستند . 1
ایشان در حدیثی دیگر می فرمایند :
‹‹ قلیلُ العِلمِ خیرٌ مِن كثیر العِبادَهِ ››‌ 2
‹‹ عالم و دانشمند هر چند مایه علمی او اندك باشد بهتر و ثمر بخش تر از عابدی است كه هر چند عبادت و مراتب بندگی او زیاد باشد ›› .
علی (ع) در این باره این چنین می فرمایند :

‹‹ العالمُ اَفضَل مِنَ الصَائمِ القائم المجتهد ›› 3
‹‹ عالم و دانشمند ، والاتر و برتر از كسی است كه روزها را به روزه می گذراند و شبها را به عبادت پروردگار ، آن هم توأم با كوشش و رنج ، سپری می سازد و همت خویش را صرفا به روزه داری و سحر خیزی به منظور عبادت و نیایش پروردگار صرف می كند

›› .
امام حسین (ع) در این باره می فرمایند :
‹‹ ذلك بانَ مجاری الامور و الاحكام علی ایدی العلماء بالله ››‌ 4
یعنی . ‹‹ مجاری امور و احكام بدست دانشمندان و علماء ( اساتید ) است كه به خدا اعتقاد داشته و مطیع او هستند ›› .
همچنین امام صادق (ع) در این باره چنین می فرمایند :

‹‹ من تعلم العلم و عمل به و علم لِله دعی فی ملكوت السَماوات عظیما فقیل تَعلم لِله ›› 5
‹‹ یعنی كسی برای خدا دانش آموز و به آن عمل كند و به دیگران یاد دهد . در ملكوت آسمان ها عظیم خوانده می شود و گویند كه این كس برای خدا دانش آموخت و برای خدا به آن عمل كرد و برای خدا به دیگران یاد داد ›› .

اگر دقت كنیم گرچه در حدیث شریف به طور مستقیم به لفظ معلم اشاره ننموده است ولی در حقیقت مضمون حدیث اشاره به شغل شریف معلمی دارد .
بنابراین از آیات و روایات فوق استفاده می نماییم كه مقام و شأن و منزلت یك استاد و معلم ، بسیار بالاست و اولین ویژگی ایده آل یك استاد و معلم همین است كه خودش پی به چنین مقام و اعتباری ببرد ، در این صورت احساس مسئولیت می كند و در ساختن جامعه و افراد جامعه تلاش و كوشش می كند . یعنی اگر استاد و معلمی قدر خود را دانست آنگاه قدر افراد جامعه و جامعه را هم می داند .

3 . ایمان استاد و معلم نمونه
دومین ویژگی یك استاد و معلم نمونه كه او را از سایر گروه ها ممتاز می نماید ایمان و باور و اعتقاد او به خداوند و مبدأ و معاد می باشد . قرآن كریم در چند مورد ، این امتیاز ویژه را برای دانشمندان و اساتید بر می شمارد و در این باره چنین اظهار نظر می نماید :

‹‹ و بشر الذین آمنوا و عملوا الصالحات اَن لهم جنات تجری من تحتها الانهار . . . ›› 1
‹‹ و مژده ده ای پیغمبر كسانی را كه ایمان آوردند و نیكوكاری پیشه كردند كه جایگاه آنها باغهایی است كه نهرها در آن جاریست . . . ››
در وصف علما چنین می فرماید : ‹‹ و الراسخونَ فی العلمِ یقولُونَ آمَنا ››
‹‹ آنان كه گام های راسخ و نافذی را در پهنه علم برداشتند و به درون محیط و فضای دانش راه یافتند می گویند ما سراپای قرآن كریم را باور می داریم ›› .

‹‹ منظور از رسوخ به معنای ثبوت و استحكام است و این تحسین و علم را در مقابل آنهایی قرار داده كه در دل انحراف و كژی دارند ›› 2
قرآن كریم ، در جایی دیگر وقتی سخن از معرفت و علم و دانش و ایمان است ، خردمندان و علما : ‹‹ اساتید و معلمین ›› و متدینین را با فرشتگان نام می برد و این چنین می فرماید :
‹‹ شَهدَ اللهُ اَنهُ لا اله الا هو و الملائكهُ و اولوا العلم ›› 3

‹‹‌ خدا بر وحدانیت و یگانگی خود گواهی می دهد و نیز فرشتگان و دانشمندان گواهند
كه جزء خداوند معبودی دیگر نیست ›› .
قرآن كریم ‹‹ ایمان ›› را به مثابه ‹‹ زیور ›› برای انسان تبیین نموده است و در این باره چنین می فرماید :
‹‹ و لكنَ الله حَبَبَ الیكم الایمان و زینهُ فی قلوبكم ›› 1
‹‹ ولیكن خدا مقام ایمان شما را محبوب شما گردانید و در دلهاتان نیكو بیاراست ›› .
یعنی ، خداوند اعتقاد و به مبدأ و وحی و نبوت را محبوب انسان قرار داد و این عقیده و ایمان را زیور جان آدمی قرار داد . پس زیور انسان نه آن انگشتر فلزی كه بر دست دارد و نه آن درجه فلزی است كه بر دوش اوست و نه آن پست و مقامی است كه او صاحب آن است ››‌ 2

.
علامه شهید بزرگوار مرتضی مطهری (ره) در مورد ایمان استاد بیانی زیبا و مفید دارد كه نقل آن در این مقام بسی شایسته است و تمامی آن بدین شرح است :
‹‹ قرآن كریم در چند جا انسان را مدح می كند و چنین می فرماید :
1 . او خلیفه خدا در زمین است :
‹‹ . . . انی جاعلٌ فِی الارض خلیفه . . . ››‌ 3
‹‹ . . . من در زمین خلیفه خواهم گماشت . . . ››
2 . ظرفیت علمی انسان بزرگتر از همه مخلوقات است .
قرآن در این باره چنین می فرماید :

‹‹ و علَم ادم الاسماءُ كُلها . . . ››‌ 4
‹‹ و خدای عالم همه اسماء را به آدم تعلیم داد . . . ››
3 . او امانت دار است . قرآن كریم در این باره چنین می فرماید :‌
‹‹ همانا امانت خویش را بر آسمان و زمین و كوهها عرضه نمودیم ، همه از پذیرش آن امتناع ورزیدند و از قبول آن ترسیدند . اما انسان بار امانت را به دوش كشید و آن را پذیرفت . . . ›› 1
4 . انسان موجودی انتخاب شده و برگزیده است نه تصادفی ، قرآن كریم در این باره چنین می فرماید :

‹‹ و اَنا اختَرتك فاستَمع لِما یُوحی ›› 2
و من تو را به رسالت خود برگزیدم در این صورت به سخن وحی گوش فرا ده .
5 . وجدان اخلاقی دارد كه زشت و زیبا را درك می كند :
‹‹ و نفس وَ ما سَویها فالهَمها مجورها و تَقویها ››‌ 3

‹‹ و قسم به نفس ( ناطقه انسان ) و آنكه او را نیكو بیافرید و به او شر و خیر او را الهام كرد ›› .
6 . نعمت های زمین برای انسان آفریده شده است . قرآن در این باره چنین می فرماید :‌
‹‹ هو الذی خلق لكم ما فی الارض جمیعا . . . ›› 4
‹‹ او خدایی است كه همه موجودات زمین را برای شما خلق كرد . . . ››

قرآن كریم همانطور كه از نظرتان گذشت انسان را این گونه مدح و ستایش می نماید و از طرفی دیگر او را اینگونه نكوهش می كند و می فرماید :
1 . او بسیار ستمگر و بسیار نادان است :

‹‹ . . . انَه كان ظلوما جَهولا ›› 5
‹‹ . . . همانا او ( انسان ) ستمگر و نادان بود ››
2 . او نسبت به پروردگارش بسیار ناسپاس است . قرآن كریم در این باره چنین می فرماید :
‹‹ . . . انَ الانسانَ لكفورَ ››‌ 6
انسان بسیار ناسپاس و كافر كیش است .
3 . آنگاه كه خود را بی نیاز می بیند طغیان می كند :
‹‹ كلا اِنَ‌ الانسان لیطغی اَن رَاه استغنی ›› 1

‹‹ نه چنین است انسان از كفر و طغیان باز نمی ایستد و سركش و مغرور می شود ، چون كه بغناء و دارائی می رسد ›› .
4 . ‹‹ و كان الانسانٌ عَجُولا ›› 2
‹‹ او عجول و شتابگر است ›› .
5 . ‹‹ و كان الانسانُ اكثر شئی جَدَلا ››
‹‹ او مجادله گرترین مخلوق است ›› 3
6 . ‹‹ و كان الانسانُ قتُورا ››
‹‹ او تنگ چشم و ممسك است ›› 4
7 . ‹‹ اِن الانسانَ خُلِق هلوُعا ››
‹‹ او حریص آفریده شده است ›› 5
حال نتیجه گیری از این ، ‹‹ مدح و ذم ›› انسان توسط قرآن چیست ؟

آیا انسان نیمی از سرشتش زشت و نیمی از سرشتش زیباست ؟ !
چگونه است كه قرآن هم او را مدح نموده است و هم او را منتهی درجه مذمت نموده است ؟
حقیقت این است كه این مدح و ذم به این جهت نیست كه انسان یك موجود دو سرشتی است ، نیمی ستودنی و نیمی دیگر نكوهیدنی ، نظر قرآن این است كه انسان همه كمالات را بالقوه دارد و باید آنها را به فعلیت برساند و شرط اصلی وصول انسان به كمالاتی كه بالقوه دارد ‹‹ ایمان ›› است .

از ایمان ، تقوا و عمل صالح و كوشش در راه خدا بر می خیزد و به وسیله ایمان و تقوا است كه علم از صورت یك ابزار ناروا در دست نفس اماره خارج می شود و به صورت یك ابزار مفید در می آید .
از طرفی آیاتی داریم كه انسان فاقد ایمان و تقوا را مذموم شمرده است كه در این مورد به ذكر دو نمونه اكتفا می نمائیم :
1 . بِسِم الله الرَحمن الرحیم

‹‹ و العصر . اِنَ الانسان َ لَفی خُسر . الا الذین آمنوا و عملوا الصالحات و تواصوا بالحق و تواصوا بالصبر ›› 1 .
1 . سوره مباركه والعصر
‹‹ سوگند به عصر ، همانا انسان در زیان است ، مگر آنهایی كه ایمان آورده و شایسته عمل كرده و یكدیگر را به حق و صبر و مقاومت توصیه كرده اند ›› 2
2 . قرآن كریم در جایی دیگر می فرماید :

‹‹ و لقد ذَرَانا لجهَنَم كثیرا مِن الجن و الانس لَهُم قلوبُ لا یَفقَهُون ›› 3
‹‹ و محققا بسیاری از جن و انس را برای جهنم واگذاردیم چه آنكه آنها را دل هایی است بی ادراك و معرفت . ( فاقد ایمان و باور و اعتقاد به خدا و معاد و نبوت ) .
پس این مدح ها و ذم ها برای آن است كه خداوند خواسته ، ارزش ها و ضد ارزش ها را به ما بفهماند یعنی ارزش ایمان و تقوا و در مقابل آن عدم تقوا را .

نتیجه اینكه انسان حقیقی كه خلیفه خداست و مسجود ملائكه است و همه چیز برای اوست و دارای همه كمالات است ، انسان به علاوه ایمان و تقوا است .
نه انسان منهای ایمان و تقوا ، زیرا انسان منهای ایمان و تقوا ، ناقص است چنین انسانی حریص و مجادله گر و بخیل و ممسك و زیانكار است ›› 4
بنابراین معلم نمونه یعنی ، معلمی كه دارای ایمان و تقوا و كمالات بالایی باشد زیرا اگر ایمان او به مبدأ و معاد قوی باشد به طور حتم در مسئولیت و شغل شریف او تأثیر بسزایی دارد .
4 . ایمان استاد و معلم در روایات

در این قسمت می پردازیم به چند روایت از ائمه معصومین علیهم السلام درباره ایمان كه مكمل بحث ما در این قسمت باشد .
پیامبر اكرم (ص) در این زمینه می فرمایند :‌
‹‹ خصلتان لیس فوقها من البر شیء ، الایمان بالله و النفع لعباد الله 1 ››
‹‹ دو خصلت نیك است كه برتر از آنها نیست ، ایمان به خدا و نفع رساندن به بندگان خدا ››‌
قال شمعون یا رسول الله ، فاخبرنی عن علامه الاسلام . فقال رسول الله : الایمان و العلم و العمل ›› 2 .

شمعون گفت یا رسول الله به من خبر ده از علائم اسلام : پس رسول خدا (ص) فرمود : ایمان و علم و عمل .
و علی (ع) درباره ایمان می فرماید : ‹‹ راه ایمان روشن ترین راه ها است . با درخشان ترین چرا غم هاست ، با ایمان به شایستگی ها می توان راه برد ، بدین ترتیب ایمان ، آباد كننده دانش است و دانش آباد ، عامل ترس از مرگ ››‌ 3

علی (ع) درباره ایمان در جایی دیگر چنین می فرماید :
‹‹ اِن امرنا صعب مستعصب ، لایحمله الا عبد مؤمن امتحن الله قلبه للایمان . . . ››
باری ، جریان ما دشوار و پیچیده است و به دوش كشیدن

ش را هیچ كس نتواند ، مگر آنكه بنده ای كه خداوند ایمان قلبش را آزموده باشد ›› 4
از این حدیث شاید بتوان چنین استنباط كرد كه ایمان ، شرط تحمل رسالت هاست . یعنی هر شخصی ایمانش بیشتر باشد بهتر می تواند انجام وظیفه نماید به عبارتی دیگر هر معلمی كه ایمانش قوی تر و بیشتر باشد به نوعی در كارش نیز موفق تر است .
همچنین شخصی از آن حضرت ، مفهوم ایمان را پرسید و حضرتش در جواب فرمود :
ایمان ، تكیه بر چهار پایه دارد : صبر ، یقین ، عدل و جهاد

و صبر نیز بر چهار پایه استوار است : شوق ، هراس ، زهد و انتظار آنكه اشتیاق بهشت یابد ، شهوت هایش به سردی گراید و آنكه از آتش بهراسد از محرمات دوری كند ، آن كه در دنیا زهد ورزد ، مصیبت ها را ساده انگارد و آنكه مرگ را منتظر باشد ، در نیكی ها شتاب كند .
یقین نیز بر چهار پایه استوار است :
بینش هوشمندانه ، تأویل حكمت ، پندگیری از اعمال و سنت نسل های پیشین .
آنكه با بینش و هوشمندی دیده بگشاید ، حكمت را نمایان ببیند و آنكه حكمت نمایانش شود ، عبرت را شناسد و كسی كه به درستی عبرت را بشناسد ، بدان ماند كه پنداری با نسل های گذشته در تاریخ حضور داشته است .

و عدل نیز بر چهار پایه تكیه دارد :
فهمی ژرف ، دانش عمیق ، حكمی برجسته و حكمتی ریشه دار .
آنكه می فهمد ، به ژرفای دانش راه می یابد و هركه به آن ژرفا برسد ، از زلال سرچشمه های قانون بنوشد و هر كه چنین ژرف اندیشی و بردباری و متانتی یا بد ، در جریان كارش به تفریط نگراید و با حرمت و احترام در میان مردم زیست كند .

و جهاد نیز بر چهار پایه استوار است :
امر به معروف ، نهی از منكر ، صداقت در هر جایگاهی و دشمنی با فاسقان .
هر كسی كه به معروف امر كند ، مؤمنان را پشتوانه ای محكمی است و آنكه از منكر نهی كند ، منافقان را بینی بر خاك مالیده است و كسی كه در هر صحنه با صداقت حضور یابد بی تردید تعهد خویش را انجام داده است .

و كسی كه با فاسقان دشمنی ورزد و برای خدا خشم گیرد ، خدا نیز در حمایت او به خشم آید و در روز قیامت خشنودش كند . 1 در پایان این مثال اینجانب از این حدیث پر بار چنین نتیجه گرفته ام ، با توجه به ایمان است كه انسان به كمالاتی مثل ، صبر ، یقین ، عدل جهاد ، شوق ، زهد ، بینش ، حكمت ، دانش ، فهم ، امر به معروف ، نهی از منكر ، صداقت و . . . دست می یابد و اگر اساتید و معلمین عزیز ما با توجه به این حدیث به چنین تكیه گاههائی یا به چنین كمالاتی دست یافته باشند در این صورت می توانند افراد جامعه را به چنین كمالاتی برسانند ، یعنی اگر ایمان كه سرچشمه تمام این كمالات مذكور است وجود داشت . یك استاد و معلم مسئولیت پذیر و تلاش گر و حق گرا و حق گو و با نشاط و با تقوا و یك استاد و معلمی كه دارای دید وسیع شناخت باشد ، خواهیم داشت پس اگر استاد و معلمی هر چه قدر عالم باشد ولی در مسائلی اعتقادی و باورش به خدا و معاد ، نبوت ، ضعیف باشد چنین شخصی قادر نخواهد بود كه جامعه را به پیش ببرد .
5 . چه نوع ایمانی مورد قبول مكتب اسلام است ؟

‹‹ در باب ایمان ، باید به این مطلب اشاره كنیم كه ایمان خود یك ركن و پایه برای انسانیت انسان است ، ولی از نظر قرآن كریم ، ایمان و شناختن خدا اگر جدا از هرگونه عملی باشد ، تقریبا نیمی از انسانیت انسان را تكمیل كرده است . پس در واقع انسانیت انسان فقط به ایمان داشتن كامل نمی گردد ، بلكه با ایمان توأم با عمل آن هم عمل به صورت مطلق نه ، بلكه عمل صالح كامل می گردد و در این باره قرآن كریم نیز ایمان را از عمل صالح انفكاك ناپذیر می داند و چنین می فرماید :
‹‹‌ ان الانسان لفی خسر ، اِلا الذین آمنوا و عملوا الصالحات ››‌ 1

‹‹ به درستی كه انسان در خسران و زیان و ضرر است مگر كسانی كه ایمان آوردند و عمل صالح انجام دادند ›› .
البته منظور از عمل صالح ، یعنی عمل شایسته ای كه متناسب با شرایط و موقع و موضع خود باشد ، یعنی به هر شخص كاری واجب است كه در آن تخصص و توانایی دارد ›› 2
در مورد اینكه چه نوع ایمانی مورد پذیرش است حضرت امام صادق علیه السلام چنین می فرمایند :
‹‹ لا تنظُروٌا اِلی طولِ ركوع الرَجل و سُجُوده فانَ ذلك شیءُ اعتاده فلو تركه استَوحَشَ لِذلك ولكن انظروا اِلی صدق حدیِثهِ وَ اداء اَمانته ›‌› 3 .
‹‹ یعنی برای تشخیص ایمان یك فرد تنها به ركوع و سجود طولانی او نگاه كنید و به صرف آن حكم ننمایید ، زیرا آن اطاله ركوع و سجود ، چیزی است كه وی به آن عادت كرده و برای او یك امر عادی شده است و نه عبادی ، بطوری كه اگر مورد اعتبار خود را ترك كند ، وحشت و نگرانی پیدا می كند . برای تحقیق ایمان وی ، به راستگوییش در گفتار و به درستی عملش در كردار و در ادای امانت بنگرید كه اگر راستگو و امین بود می توان در مورد اسلام راستین او نظر مثبت داد ،‌ وگرنه او مبتلا به اسلام سنتی است ، نه بهره مند از اسلام صحیح و ایمان كامل ›› .
6 . صبر معلم ایده آل و نمونه
و مطلب بعد اینكه شاید بتوان دو چیز دیگر را نیز متمم و مكمل ایمان و عمل صالح بر شمرد ، و آن دو یكی سفارش به حق و حق گوئی و دوم سفارش یكدیگر به صبر و پایداری در مشكلات ، قرآن كریم در این باره چنین می فرماید :
‹‹ . . . و تواصوا بالحق و تواصوا بالصبر ›› 1

‹‹ و كسانی كه سفارش به حق و سفارش به صبر كردند ›› .
یعنی قرآن كریم در ادامه آیات سوره والعصر پس از ایمان و عمل صالح این دو مورد را اشاره می نماید و شاید از این آیه بتوان چنین استفاده نمود كه انسان یك موجود اجتماعی است و اگر در اجتماع شرایط كاملا بر خلاف جامعه انسانی باشد ، در این صورت انسان به تنهایی با ایمان و عمل صالح نمی تواند خود را در حد یك شخص متعالی برساند ، سپس لازمه اش این است كه دیگران را نیز با خود در جهت عمل صالح همراه سازد .
در جائی دیگر قرآن كریم درباره سفارش به صبر چنین می فرماید :
‹‹ یا ایها الذین آمنوا اصِبروا ››‌2
‹‹ ای اهل ایمان صابر و خوددار و صاحب مقاومت باشید ›› .
و همچنین در این باره می فرماید :

‹‹ و جَعَلنا مِنهم ائمه یهدون باَمرنا لَما صَبَروا ›› 3
‹‹ در میان این قوم رهبرانی قرار دادیم كه آنها مردم را به فرمان ما هدایت می كردند ، آنها به دلیل پیش گرفتن در صبر این لیاقت را دریافتند ›› .
حضرت علی (ع) نیز در تفسیر این مطلب چنین می فرمایند :
‹‹ الصبر من الایمان كمنزله الرأس من الجسد ، فَمَن لا صبر لَه ، لا ایمان لَه ›› 1
‹‹ نسبت صبر با ایمان چون سر است به پیكر ، هر كس كه صبر ندارد ، ایمان ندارد ›› .

ایشان در احادیث دیگر چنین می فرماید :
‹‹ افضل العباد الصَبر ›› 2
‹‹ برترین عبادت صبر است ›› .
‹‹ . . . و لا ایمان كالحیاء و الصبر . . . ››‌ 3
‹‹ هیچ ارزش ایمانی همانند شرم و صبر نیست ›› .
در اینجا از مجموع آیات و روایات فوق می توان این نتیجه را گرفت كه صبر نیز به عنوان یك ویژگی استاد و معلم ایده آل و مورد پذیرش اسلام و یا هر شخص مؤمنی است .

7 . لزوم رعایت تعهد برای استاد و معلم نمونه
قرآن كریم در مورد رعایت تعهد و میثاق در چند جا تذكر می دهد كه ما در چند مورد از آنها اشاره خواهیم نمود .
‹‹ یا ایها الذین آمنوا اُوفُوا بالعُقُود ›› 4
‹‹ ای كسانی كه به خداوند ایمان آورده اید ، به عقد و عهد خود وفا كنید . . . ››
‹‹ ابن عباس می گوید : مقصود از عقود ، عقدهایی است كه خداوند بر بندگان واجب كرده است كه به آنها وفا كنند اعم از واجبات و محرمات ، فرائض و حدود ›› .
‹‹ و الموفون بعهد هم اِذا عاهَدوا . . . ›› 5

‹‹ نیكان كسانی هستند كه به عهد خود وفا می كنند و رعایت تعهدها را همانند عبادت خداوند ، گرامی می دارند ›› .
البته در این جهت فرقی بین عهد با خدا و عهد با بندگان وی نیست ، یعنی هر مسئولی و هر استادی كه متعهد به انجام تعلیم و تربیت و خدمات صادقانه است ، در قیامت مسئول خواهد بود . زیرا خداوند در این باره چنین می فرماید :
‹‹ و اوفُوا بعهدِ الله اِذ عاهَدتم و لا تنقضوا الایمانَ بَعد توكیدها و قد جعلتم الله علیكم كفیلا اِنَ الله یعلم ما تفعلونَ ›› 1
‹‹‌ و چون عهدی بستید بدان عهد وفا كنید و هرگز سوگند و پیمان را كه مؤكد و استوار كردید مشكنید ، چرا كه خدا را بر خود ناظر و گواه گرفته اید و خدا به هر چه می كنید آگاهست ›› .
در جایی دیگر می فرماید :
‹‹ فَاتموا الیهم عهدهُم الی مدَتِهم ›› 2
‹‹ با مشركین هم كه پیمان بستید تا پایان مدت عهد خودتان را محترم بشمرید ››‌ .
قرآن كریم ، در جایی دیگر برای اینكه اهمیت رعایت تعهد را به ما بفهماند چنین می فرماید :
‹‹ اِنَ شر الدوابَ عندِ الله الذین كفروا فهُم لا یِوُمنون ، الذین عاهَدتَ مِنهُم ثمَ یَنقُضونَ عَهدَهم . . . ››‌ 3
یعنی بدترین بندگان نزد خداوند كسانی هستند كافر شدند و ایمان هم نخواهند آورد ، اینها چنانكه چند بار با تو پیمان بستند ، آنگاه عهد تو را در هر مرتبه شكستند ›› .
اكنون به بیان مولای شیعیان در مورد وفای به عهد می پردازیم حضرت در این باره چنین می فرماید :
‹‹ و ان عَقدَتَ بینك و بین عدو لك عقده اَو اَلبستَه منك ذمَهَ فحط عهدك با اوفاء وَ ارعَ ذمتك بالامانه و اجعل نفسك جنه دونَ ما اعطیتَ ››

برای دریافت اینجا کلیک کنید

سوالات و نظرات شما

برچسب ها

سایت پروژه word, دانلود پروژه word, سایت پروژه, پروژه دات کام,
Copyright © 2014 icbc.ir