تحقیق ساخت و اعتباریابی مقیاس رضامندی زناشویی اسلامی

توضیحات

 تحقیق ساخت و اعتباریابی مقیاس رضامندی زناشویی اسلامی دارای 42 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد تحقیق ساخت و اعتباریابی مقیاس رضامندی زناشویی اسلامی  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه تحقیق ساخت و اعتباریابی مقیاس رضامندی زناشویی اسلامی

چکیده  
مقدمه  
جامعه آماری  
حجم نمونه  
روش نمونه‌گیری  
روش جمع‌آوری داده‌ها  
ابزار پژوهش  
پرسش‌نامه رضا‌مندی زناشویی (اسلامی)  
روش ساخت  
مؤلفه‌های آزمون  
اعتبار  
روایی  
شیوه نمره‌گذاری  
روش تجزیه و تحلیل داده  
یافته‌ها  
نتیجه‌گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه تحقیق ساخت و اعتباریابی مقیاس رضامندی زناشویی اسلامی

ـ حسام‌الدین متقی هندی، کنز العمال، ج 15، ص835 بیروت، مؤسسه الرساله، 1409 ق

ـ احمدی، خدابخش و دیگران «بررسی وضعیت ازدواج و سازگاری زناشویی در بین کارکنان سپاه»، طب نظامی‌، ش 7، 1384، ص152-141

ـ احمدی، خدابش، و دیگران، «بررسی رابطه بین تغییرات مذهبی و سازگاری زناشویی»، خانواده پژوهشی، ش 5، 1385، ص67-

ـ اسماعیلی‌نسب، مریم، بررسی اثربخشی تکنیکهای شناختی- رفتاری در درمان زنان مبتلا به فوبیای جنسی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، انیستیتو روانپزشکی، 1376

ـ امام خمینی‌قدس‌سره، تحریر‌الوسیله، ترجمه علی اسلامی، قم، دفتر انتشارات اسلامی‌، 1374

ـ براتی، طاهره، «تأثیر تعارضات زناشویی بر روابط متقابل زن و شوهر»، پایان‌نامه کارشناسی ارشدروان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی‌واحد رودهن، 1375

ـ تامیلسون، باربارارا، راهنمای سنجش خانواده، ترجمه فرشاد بهاری و سیداسماعیل مهدوی‌هرسینی. تهران، تزکیه، 1383

ـ ترکان، هاجر و دیگران، «بررسی اثر‌بخش گروه درمانی به شیوه تحلیل تبادلی بر رضایت زناشویی»، خانواده پژوهی، ش 8، 1385، ص403-

ـ تمیمی‌آمدی، عبدالواحد بن محمد، غررالحکم و دررالکلم، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1366

ـ توماس، میشل، کلام مسیحی، ترجمه حسین توفیقی، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب، 1377

ـ ثنایی،باقر، مقیاسهای سنجش خانواده و ازدواج، تهران، بعثت، 1379

ـ حر عاملی، محمد بن حسن، وسایل الشیعه، قم، مؤسسه آل البیت‌علیهم‌السلام، 1409

ـ حمید، نجمه، «بررسی و مقایسه اثرات فنون روان‌درمانی شناختی – رفتاری و مذهب درمانی بر رضایت‌مندی زناشویی زنان متقاضی طلاق و بررسی وضعیت روانی و سازگاری رفتاری فرزندان آنها»، چکیده مقالات همایش تقویت نظام خانواده و آسیب‌شناسی آن، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1384

ـ حیدری، مجتبی، «بررسی رابطه جهت‌گیری مذهبی و رضایت از زندگی زناشویی»، پایان نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی‌قدس‌سره، 1382

ـ دیلمی،حسن بن ابی الحسن، ارشاد القلوب، قم، شریف رضی، 1412

ـ ساپینگتون، اندرو، بهداشت روانی، ترجمه حمیدرضا حسین شاهی برواتی، تهران، روان،(تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی1989)، 1379

ـ سلیمانیان، علی‌اکبر، «بررسی تأثیرات تفکرات غیر منطقی بر نارضایتی زناشویی». پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت معلم، تهران،1373

ـ سهرابی، نادری و سیامک سامانی، «بررسی میزان تأثیر نگرش مذهبی بر بهداشت روانی نوجوانان»، چکیده مقالات اولین همایش بین‌المللی نقش دین در بهداشت روان،کمیته برگزار کننده، 1380

ـ صدوق،محمدبن علی، من لا یحضره الفقیه.قم، جامعه مدرسین، 1413

ـ طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه موسوی‌همدانی، قم،‌جامعه مدرسین، 1377

ـ طبرسی، رضی الدین حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، قم، شریف رضی، 1412

ـ عامری، فریده و دیگران، «بررسی تأثیر مداخلات خانواده درمانی راهبردی در اختلافات زناشویی»، روان‌شناسی، ش 27، 1382، ص218 تا 232

ـ فتحی آشتیانی، علی و خدابخش احمدی، «بررسی ازدواج‌ها موفق و ناموفق در بین دانشجویان، دانشور رفتار، ش7،1383، ص16-

ـ کلینی، محمد بن یعقوب،‌ اصول کافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1365

ـ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، 1404

ـ محقق اردبیلی، احمد، مجمع الفائده، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه، 1403

ـ محمدی ری‌شهری، محمد، میزان الحکمه، بیروت،‌داراحیاء التراث العربیه، 1422

ـ نوری، میرزاحسین، مستدرک الوسایل، قم، مؤسسه آل‌البیت‌علیهم‌السلام، 1408

ـ هومن، حیدرعلی، اندازه‌گیری روانی و تربیتی و فن تهیه تست، تهران، پارسا، 1374

-Aluja.A.Barrio,D,V. and Garcia,F.L, Personality, social values, and marital saticfa as predictors of clinical and health psychology, 2007, P.737-725.. 7(3)

-Benneer,D.G and Hill,P.C, baker encyclopedia of peychology and counseling. Michigan:baker books, 1999, P

-Bradbery,N.T, Fincham, D.F, & Beach, R. S, Research on the nature and, 2000. and determinants of marital satisfaction:A decade in review.Journal of marriage and family.62,964-

-Dadley, Margaretg, Kosinski, Frederick, religiosity and marital satisfaction: a resarch note. Review of religious research Vol.32, No.1, Sep, 1990, P.78-

-Brant, R. Burleson; Wayne,H.Denton, the relationship between communication skill and marital satis taction. Journal of marriage and the family, 1999, Vol.50, No.4, Nov, 1999, P.884-

-Christopher,F, Scott; Sprecher, Susan, Sexuality in marriage, dating and other relationships abecade review. Journal of marriage and the family, Vol,62, No.4, Nov, 2000, P.999-

چکیده

پژوهش حاضر با هدف ساخت و اعتباریابی مقیاس رضامندی زناشویی (براساس معیارهای دینی) انجام شده است. با توجه به نبود آزمونی معتبر برای رضامندی زناشویی از دیدگاه دینی ـ که بتوان با آن کنش یک خانواده مسلمان را سنجید، محقق بر آن شد تا برای ساخت و اعتباریابی مقیاس رضامندی‌ زناشویی براساس معیارهای دینی اقدام کند

با توجه به هدف پژوهش، 110 نفر از دانش‌پژوهان مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی‌(ره) با استفاده از روش تصادفی خوشه‌ای برگزیده شدند و دو پرسش‌نامه رضامندی زناشویی اسلامی و تست رضامندی‌ زناشویی انریچ ـ برای به دست آوردن روایی مقیاس رضامندی زناشویی اسلامی ـ در میان آنان توزیع شد. نتایج به کمک روش‌های آمار توصیفی (فراوانی، میانگین، انحراف‌استاندارد) و آمار استنباطی (آلفای کرونباخ، دونیمه‌سازی، آزمون معناداری ضریب همبستگی) بررسی شد

استفاده از روش‌های محاسبه اعتبار و روایی پرسش‌نامه، نشان داد که مقیاس رضامندی‌ زناشویی ‌اسلامی اعتبار و روایی بالایی دارد

کلید واژه‌ها: اعتبار، روایی، مقیاس، رضامندی زناشویی، اسلام

مقدمه

ازدواج و تشکیل خانواده یک سنت فطری و الهی است،1 که در همه ادیان تقدس خاصی دارد.2 ازدواج، اساس ارتباط انسانی را تشکیل می‌دهد. در ازدواج مرد و زن از طریق یک نیروی رمزی ناشی از غرایز، آیین، شعائر و عشق، به هم جذب شده و به طور آزادانه و کامل تسلیم (متعهد) یکدیگر می‌شوند تا واحدی پویا به‌نام خانواده‌ تشکیل دهند

روابط زن و شوهر به منزله هسته اصلی خانواده، بر بسیاری از ابعاد حیات انسانی تأثیر دارد. چگونگی زندگی زناشویی می‌تواند بر رضایت یا نارضایتی فرد از زندگی، رضا‌مندی یا نارضایتی شغلی، نحوه تربیت فرزندان و میزان موفقیت در امور مختلف زندگی تأثیر بگذارد.4 زن و شوهر انتظار دارند ‌زندگی‌شان با خوشبختی، سعادت و رضایت همراه باشد و از هر لحظه زندگی خود لذت ببرند. از‌این‌روی، مهم‌تر از خود ازدواج، موفقیت در ازدواج یا رضا‌مندی در بین زوجین است

رضامندی زناشویی وضعیتی است که در آن زن و شوهر از ازدواج با یکدیگر و با هم بودن احساس شادمانی و رضایت دارند.6 بنر و هیل7 (1990) رضا‌مندی زناشویی را پیامد توافق زناشویی8 می‌دانند که رابطه مناسب بین زن و شوهر را توصیف می‌کند.‌ ایشان می‌نویسد: «هنگامی‌که زن و شوهر به میزان قابل توجهی از برآورده شدن نیازها و انتظارات‌شان در رابطه‌ زناشویی رضایت داشته باشند، رضا‌مندی زناشویی را گزارش خواهند کرد». آلوجا و باریو و گارسیا9 (2007) به نقل از هاولت (1969) می‌نویسند: «رضا‌مندی زناشویی عبارت است از برونداد ناشی از مجموعه‌ای از عوامل نظیر حل تعارض موفقیت‌آمیز، یا موفقیت در فعالیت‌های مرتبط با شادکامی‌در فرآیند ازدواج»

در سال‌های اخیر، در بیشتر کشور‌های جهان و از جمله ایران، ساختار خانواده‌ها تغییر کرده و همین امر روابط موجود میان اعضای خانواده را دچار دگرگونی ساخته است. درپی ‌این دگرگونی، هنوز هنجار‌ها به مثابه قواعد رفتاری که مورد پذیرش همگانی باشند، به صحنه اجتماعی نیامده‌اند. به همین علت، رفتار در محیط خانوادگی دارای پراکندگی است. در نتیجه، قوی‌ترین پیوند‌های انسانی در مستحکم‌ترین قرار‌گاه‌ آن، یعنی نظام ریشه‌دار خانواده، در معرض تهدید جدی قرار می‌گیرد. روزبه‌روز کارایی خانواده در تحقق وظایفش کم‌رنگ‌تر می‌شود و‌ این، سلامت جامعه را تهدید می‌کند؛ زیرا اختلال در کارآیی خانواده، مشکلاتی را در منظومه خانواده ‌ایجاد می‌کند و در صورت تشدید مشکلات، خانواده را به سمت فروپاشی سوق می‌دهد. طلاق و یا اختلاف شدید خانوادگی، ضمن بر هم زدن تعادل روانی ـ عاطفی افراد خانواده، به بروز بسیاری از آسیب‌های اجتماعی نیز منجر می‌گردد

آمار طلاق که معتبرترین شاخص آشفتگی زناشویی است، نشان‌ می‌دهد آن است رضایت زناشویی11 به آسانی قابل دستیابی نیست.12 افزون براین، بسیاری از زوج‌ها در خانواده‌ای زندگی می‌کنند که طلاق روانی در آن حکم‌فرماست؛ بدین معنا که هیچ‌گونه رابطه عاطفی و جسمانی بین زن و شوهر وجود ندارد و زندگی به صورت اجباری و با کمترین تعامل به پیش می‌رود

با توجه به اینکه نارضا‌مندی زناشویی و طلاق موجب بروز اختلال‌های جسمانی و روانی زوجین شده13 و می‌تواند موجبات بزهکاری فرزندان را فراهم آورد و در نهایت، از جانب خانواده‌های ناسالم، جامعه نیز آسیب خواهد دید، همه ‌این امور متخصصان را به چاره‌جویی وا داشته است، تا در پی کشف، سنجش و درمان مشکلات بین همسران باشند

سنجش برای تعیین نقاط قوت و ضعف خانواده انجام می‌شود تا به دغدغه‌های خانوادگی رسیدگی شود. معنابخشی به اطلاعات خام از طریق سنجش سه خاصیت دارد: 1 درک و شناخت مسایل خانواده؛ 2 برنامه‌ریزی برای مداخلات؛ 3 شناسایی پشتوانه‌ها و منابعی که خانواده به آن نیاز دارد

به طور کلی، متخصصان در فرایند جمع‌آوری اطلاعات، از رویکردهای مستقیم یا غیرمستقیم استفاده می‌کنند. رویکردهای مستقیم عبارت‌اند از: مصاحبه، استفاده از قالب‌های استاندارد و غیراستاندارد، روش‌های نموداری و ترسیمی و مشاهدات رفتاری از طریق تجربه و تعیین تکالیفی که به متخصص مجال مشاهده تعامل خانوادگی را در نگاه اول می‌دهد. رویکردهای غیرمستقیم اطلاعات را از سوابق، گزارش‌های مربوط به درمان یا ارائه خدمات، پرسش‌نامه‌ها، مقیاس‌های خودسنجی و ابزارهای اندازه‌گیری، اهداف خانوادگی، یادداشت‌های روزانه و امور روزمره در اختیار می‌گذارند

دیدگاه‌های سیستمی ناتان آکرمن16 در حوزه خانواده که بر ساختار، کارآیی و الگوهای تعاملی اعضای خانواده و در نهایت رضایت‌مندی از زندگی زناشویی تکیه دارد، زمینه‌ای را فراهم کرد تا برخی محققان برای ساخت و طراحی ابزارهای سنجش عملکرد و رضایت‌مندی زناشویی در خانواده اقدام کنند. برای نمونه، تولیاتوس17پرل موتلر18 و استراوس19 در سال 1990 کتابی را منتشر کردند که در آن حدود 1000 ابزار معرفی شده است و اکنون در ارزیابی خانواده و رضامندی زناشویی به کار گرفته می‌شوند.20 مقیاس‌هایی چون «ابزار سنجش خانواده(FAD)»، «پرسشنامه رضامندی زناشویی(ENRICH)»، «آزمون سازگاری زناشویی لاک ـ‌ والاس(LWMAT)» از این جمله‌اند

در سال‌های اخیر، به مذهب و آموزه‌های مذهبی به مثابه یکی از متغیر‌های مؤثر رفتار و حالات روانی، بسیار توجه می‌کنند؛ تا جایی که برخی دین را عامل اساسی بهداشت فردی و اجتماعی معرفی کرده‌اند.22 پژوهش‌های متعددی نیز نشانگر اثر‌بخشی روان‌درمانی مذهبی بر مشکلات روان‌شناختی می‌باشد.23 بررسی‌های متعدد انجام شده درباره مذهب و رضا‌مندی زناشویی نیز بیانگر وجود رابطه مثبت بین ‌این دو مؤلفه است

بنابراین، می‌توان دریافت که گرایش‌ها و مداخله‌های مذهبی، یکی از مؤثر‌ترین روش‌ها برای بهبود شرایط خانواده است. برای مثال، حمید (1384) در بررسی و مقایسه آثار فنون روان‌شناختی ـ رفتاری و مذهب‌درمانی بر رضایت‌مندی زناشویی، دریافت گروهی که افزون بر فنون شناختی ـ رفتاری، روان‌درمانی مذهبی نیز دریافت کرده‌اند، از میانگین بالاتری در رضایت‌مندی زناشویی درمقایسه با دیگر گروه‌ها (گواه و گروه ‌روان‌درمانی شناختی – رفتاری) برخوردارند

با‌ این توصیف، کشف مؤلفه‌های رضا‌مندی از متون دینی و تهیه آزمونی بر همان اساس، می‌تواند زمینه را برای مداخله‌های هدف‌مند آماده سازد. ‌این باور که ممکن است شاخص‌های تهیه‌شده برای سنجش عملکرد خانواده بر اساس مؤلفه‌های مذهبی و دینی که الهام گرفته از وحی الهی هستند، بتواند کنش یک خانواده (به‌ویژه خانواده‌های مسلمان) را دقیق‌تر ارزیابی کند، ضرورت ‌این پژوهش را برجسته می‌سازد

برخی از پژوهشگران ایرانی همچون سلیمانیان (1373)، براتی(1375) و اسماعیلی‌نسب (1376) تلاش‌هایی به‌منظور ساخت ابزاری برای مسائل زناشویی داشته‌اند؛ اما تاکنون مقیاسی برای رضامندی زناشویی که برگرفته از آموزه‌های دینی باشد، ساخته نشده است. تنها در یک مورد صفورایی (1388) برای ساخت و اعتباریابی پرسش‌نامه سنجش کارآمدی خانواده از دیدگاه اسلام اقدام کرده است

نتایج پژوهش حاضر، کشف و بررسی مؤلفه‌هایی برای رضامندی زناشویی از متون دینی و ساخت و اعتباریابی مقیاس آن است. از متون دینی، مؤلفه‌هایی چون ارتباط، پایبندی‌های مذهبی زوجین، حل اختلاف و تعارض، ارضای نیاز جنسی، مدیریت مالی و اقتصادی خانواده، صفات شخصیتی، تفریح و اوقات فراغت خانواده، رفت‌وآمد‌های فامیلی، تولید فرزند و فرزند‌پروری و نقش زن و شوهری را می‌توان به مثابه مؤلفه‌های تقویت‌کننده روابط زناشویی و رضا‌مندی زناشویی به دست آورد که به برخی از این موارد به طور خلاصه اشاره می‌شود

ارتباط، نقش محوری در زندگی زناشویی ‌ایفا می‌کند.25 به همین دلیل، بر اساس یافته‌های زمینه‌یابی، مشکلات ارتباطی رایج‌ترین شکایت زوج‌های مراجعه‌کننده برای درمان را تشکیل می‌دهند.26 آموزه‌های دینی درباره چگونگی گفت‌وگو و همچنین محتوای آن، نکات و توصیه‌های ارزنده‌ای دارد

چگونگی گفت‌وگو بین زن و شوهر آن‌چنان باید باشد که همدلی و آرامش را به همراه آورد. استفاده از قول «لَیّن»‌27 زمینه‌ساز گفت‌وگوی سازنده و محبت‌آمیز بین زوجین است. نرمی‌بیان و پرهیز از گفتار خشن، موجب می‌شود طرف مقابل نیز در ارائه پاسخ همچون او رفتار کند؛28 اما استفاده از کلمات زشت در ارتباط، جز خشم و کینه، نتیجه‌ای نخواهد داشت.29 اثر دیگر نرمی ‌بیان در بین زن و شوهر، افزایش دوستی و محبت بین آنهاست30 لازمه نرمی ‌بیان، ملایم بودن آهنگ صداست. قرآن کریم برای تشویق افراد به لطیف کردن صوت، تشبیهی دارد که فرد در همه جا، به ویژه در محیط خانه، صدایش را بلند نکند

از نکات مهم در روابط کلامی ‌این است که زن و شوهر یکدیگر را به بهترین نامی‌که هر یک دوست دارند، خطاب کنند.32 این کار به تعبیر روایت می‌تواند محبت بین دو فرد را صاف و خالص گرداند. از دیگر نکات مهم در تعامل کلامی‌ زوجین، ابراز محبت و دوستی با گفتار نسبت به طرف مقابل است؛ به‌ویژه با توجه به ویژگی‌های زنان، اگر این کار توسط مردان انجام گیرد، باعث عمیق شدن روابط عاطفی ایشان می‌گردد

دین و دین‌داری موضوعی مورد علاقه برای محققان است؛ زیرا به نظر می‌رسد نقش مهمی ‌در شکل دادن به زندگی افراد ‌ایفا می‌کند.34 بسیاری از تحقیقات نشان داده‌اند که دین‌داری عامل پیش‌بینی‌کننده مهمی درباره رضا‌مندی زناشویی است.35 برای مثال، نتایج تحقیقی که در زوج‌هایی که به طور متوسط 9 سال از ازدواج آنها می‌گذشت، نشان داد زوج‌هایی که در رفتن به مراسم مذهبی در روز‌های تعطیل مقید هستند، رضایت زناشویی بیشتری دارند.36 از منظر دین، زندگی زمانی شیرین و با آرامش است که فرد از خداوند و یادش غافل نبوده و نعمت‌هایش را فراموش نکند و شب و روز در طلب رضای الهی باشد؛37 در چنین زندگی‌هایی است که خداوند به موجب عمل صالح زن و شوهر، آنها را با حیات طیب زنده می‌کند

زن و شوهری که خواستار روابطی خوب و پرعاطفه بین خود هستند، ناگریز باید روابط خود را با خداوند اصلاح کنند؛39 اگر چنین کنند، خداوند نیز روابط آنها را اصلاح می‌کند. هرچقدر زن و شوهر خود را با طاعت خداوند بیشتر زینت ببخشند،40 غضب خداوند را از خود دور کرده،41 و موجبات سعادت خود را در دنیا و آخرت فراهم می‌آورند.42 مسکن وسیع،43 مرکب راهوار44 شاغل بودن در شهر خود،45 داشتن46 دوستان صالح و همسایه خوب47 از سعادت‌های دنیوی است؛ اما می‌توان بهترین سعادت را داشتن اولاد48 و همسر صالح49 دانست؛ زیرا این سعادت دنیوی زمینه را برای سعادت اخروی50 فراهم می‌کند و زن و شوهر بهترین یاور همدیگر در رسیدن به سعادت اخروی‌اند

بنابراین، خوشبختی زناشویی زمانی تحقق می‌یابد که زن و شوهر ارتباط خوبی با مبدأ داشته باشند و برای معاد خود نیز عمل صالح انجام دهند و پایبند به احکام و دستورهای الهی باشند؛ نه اینکه مسائل زندگی آن‌قدر فرد را سرگرم کند که از یاد خداوند غافل شود52 یا به‌دلیل توجه بیش از انداز به خانواده، از رعایت وظایف دینی فاصله بگیرد.53 وظیفه زن و شوهر است که همدیگر را از معصیت خداوند بر حذر دارند؛ البته در این باره مرد مسئولیت بیشتری دارد.54 آموزه‌های دینی مواردی را برای تحکیم و استقرار معنویت در بین زن و شوهر بیان می‌کند؛ مانند: برگزاری نماز جماعت در خانه،55 بیدار کردن یکدیگر برای نماز شب56 از راه تلاوت قرآن57 و ترغیب یکدیگر به انجام کارهای خداپسندانه

پایبندی یا پایبند نبودن به دستورهای الهی توسط زن و شوهر، زمینه را برای رضایت‌مندی و یا نارضایت‌مندی زندگی زناشویی فراهم می‌آورد. یکی از این موارد، حفظ نگاه از نامحرم است. قرآن کریم هم به زنان مؤمنه و هم به مردان مؤمن دستور می‌دهد که عفت پیشه کنند و از نگاه به نامحرم بپرهیزند.58 نگاه به نامحرم، نگاهی شیطانی بوده و در دل فرد چیزی جز حسرت طولانی باقی نمی‌گذارد59 و همیشه فرد را از زندگی با همسرش ناراضی نگه می‌دارد؛ و اگر فرد چشمان خود را کنترل نکند و تکرار مرتکب زنای چشم60 شود، این فعل او را به سوی ارتکاب «زنا» خواهد کشاند.61 نگاه به نامحرم تهییج‌پذیری فرد را افزایش داده و این تهییج و تحریک فرد را به فساد کشانده و او را وارد کارهای ناشایست می‌کند،62 اما اگر چشم خود را بر حرام ببندد قلبش نیز راحت شده و آرامش گرفته63 و صفات و شخصیتش نیز نیکو و احسن می‌شود64 نگاه به نامحرم از هر دوی زن و شوهر زشت و ناپسند است؛ اما نگاه زنان شوهر‌دار به مردان نامحرم، خشم و غضب خداوند را شدید‌تر و افزون‌تر می‌کند

برای دریافت اینجا کلیک کنید