ضرورت کنترل واژگان در فولکسونومي

nx

نظام رده بندی مردمی علیرغم گسترش و محبوبیت آن در بین کاربران اینترنت، به دلیل عدم کنترل واژگان با مشکلات ویژهای روبرو شده است. به عنوان نمونه، تصمیم در باب استفاده از صورت مفرد یا جمع کلمات به عنوان اصطلاح نمایه ای یکی از مشکلات این نظام است. در حالی که در نظام رده بندی کتابخانه ای و نمایه سازی پیش همارا و پس همارا، موضوع اثر یا اصطلاح های نمایه ای از سرعنوان های موضوعی و اصطلاحنامه برگزیده میشوند و مشکل بازیابی صورت مفرد و جمع کلمات به گونه ای حل شده است.

یکی دیگر از مشکلاتی که نظام رده بندی مردمی با آن مواجه است کلمات متشابه هستند. کلمات متشابه یا چند معنایی که گاه با اصطلاح اعم همنام مشخص می شوند کلماتی هستند که دارای املای یکسان ولی معانی متفاوت باشند،  

مانند: شیر که هم مادهای خوراکی است و هم به حیوانی گوشتخوار اطلاق میشود. هرگاه در نظام رد ه بندی کتابخانه ای و نمایه سازی پیش همارا به کلمات متشابه برخورد شود، باید برای هر یک از آنها، اصطلاح یا عبارت توضیحی تهیه شود و اصطلاح نمایه ای باید از طریق توضیحگر آن متمایز باشد (آوستین و دیل، 1365: 21). در حالی که در نظام رده بندی مردمی هیچ گونه کنترل واژگانی وجود ندارد. به همین دلیل بازیابی اطلاعات در این نظام با مشکلات بسیار مواجه شده است و منتقدان زیادی دارد. در نتیجه، پیشنهاد می شود که طراحان نظام های رده بندی مردمی، کاربردها و نقاط مثبت سرعنوان های موضوعی و اصطلاحنامه ها را در بهبود گزینش برچسبها توسط کاربران مدنظر قرار دهند (نوروزی و منصوری، 1385).

اصطلاحنامه به عنوان ابزار کنترل واژگان می تواند در موارد زیر به رده بندی مردمی کمک کند:

– اصطلاحنامه ابزاری هم برای کاربران و هم برای جستجوگران است تا آنها بتوانند برای نمایه سازی و بازیابی مدارک و پرسش ها به آن مراجعه کنند.

• پشتیبان رابط کاربرها و تسهیل کننده جستجوها بدون نیاز به کاربر است.
• برای بهبود نتایج بازیابی از یک موتور جستجو استفاده میشود.
• توان استاندارد کردن اصطلاحات یک حوزه موضوعی معین را دارد.
• مفاهیم جدید را برای کاربران نظام قابل فهم میسازد.
• می تواند به طور نظام مند یک جستجو را محدود یا وسیع کند.
• همچنین به انتخاب شکل مفرد و جمع کمک می کند؛ زیرابرخی مفاهیم را نمی توان فقط به شکل مفرد به کار برد و نیاز به حالت جمع دارد (نوروزی،2007)

برای ممانعت از ناهماهنگی ها در در نظام رده بندی مردمی (فولکسونومی) جهت سازماندهی اطلاعات درون وب، کنترل واژگان با استفاده از اصطلاحنامه ها ضرورتی اجتناب ناپذیر است.

عوامل مؤثر بر کیفیت نمایه سازی و بازیابی اطلاعات

جامعیت و مانعیت و همگونی مقیاس هایی هستند که عموماً به منظور ارزیابی عملکرد کاوش در نظام های بازیابی اطلاعات به کار می روند (شیری، 1381: 681) و به عنوان مقیاس هایی مؤثر برای کیفیت بازیابی اطلاعات قلمداد میشوند